U nas zapłacisz kartą
Alergia kontaktowa na dłoniach - Przyczyny, Objawy i Skuteczne Metody Leczenia
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy): przyczyny, objawy i leczenie
Kontaktowe zapalenie skóry (inaczej wyprysk kontaktowy) to miejscowa skórna reakcją nadwrażliwości w wyniku bezpośredniego kontaktu z określonymi substancjami chemicznymi lub drażniącymi. Wyprysk kontaktowy może mieć podłoże alergiczne, wynikać z podrażnienia, mieć związek z wykonywaną pracą (np. przewlekłym narażeniem dłoni na określoną substancję) lub ze światłem słonecznym. W leczeniu najważniejsze jest unikanie substancji powodujących wyprysk kontaktowy.
Wyprysk kontaktowy to choroba polegająca na tworzeniu się zmian skórnych pod wpływem kontaktu z alergenami kontaktowymi (są to często substancje chemiczne) u uczulonych na nie osób. Czasem potocznie mówi się na wyprysk kontaktowy „egzema”, co nie jest jednoznaczne z kontaktowym zapaleniem skóry, ponieważ słowo egzema oznacza wyprysk, czyli chorobę skóry o podłożu zapalnym niezwiązaną z zakażeniem, w której dochodzi do zapalenia jej wierzchnich warstw (naskórka i warstwy brodawkowatej skóry właściwej). Egzema nie jest więc nazwą konkretnej choroby, tylko określa rodzaj zmian skórnych, które występują w danej chorobie skóry.
- alergiczne – związane z odpowiedzią układu odpornościowego na alergeny,
- z podrażnienia – nie jest to prawdziwe uczulenie i takie zmiany mogą się pojawić u wszystkich osób, które mają kontakt, np. z silnymi substancjami używanymi w środkach czystości, farbami, lakierami, smarami, cementem,
- zawodowe – wywołane przez czynniki szkodliwe w miejscu pracy, w większości przypadków jest to kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) z podrażnienia,
- fotoalergiczne lub fototoksyczne – zapalenie skóry może być wywołane przez alergen lub substancję drażniącą powstającą dopiero po zadziałaniu światła słonecznego.
Co wywołuje alergię na dłoniach?
Alergia na dłoniach może być wywołana przez szereg czynników. W większości przypadków objawy uczulenia nasilają się w momencie bezpośredniego kontaktu skóry z alergenem. Wówczas mówi się o alergii kontaktowej na dłoniach. Występuje ona częściej u kobiet niż u mężczyzn, a zachorowalność wzrasta z wiekiem u obu płci. Wyprysk kontaktowy może być wywołany przez kosmetyki, proszek do prania i inne środki czystości, gumę, środki zapachowe, leki do stosowania miejscowego, metale jak nikiel, chrom i kobalt (obecne zwłaszcza w biżuterii, okularach i suwakach), środki odkażające, benzynę, olej napędowy i formaldehyd (zawarty w odzieży i lakierach do paznokci).
Pierwszy kontakt z alergenem nie wywołuje objawów skórnych. Najpierw musi wytworzyć się stan nadwrażliwości na daną substancję. Przy ponownym zetknięciu z alergenem uruchamia się reakcja uczulonego układu odpornościowego i dochodzi do wyprysku alergicznego. Zmiany rozwijają się zwykle w ciągu 24–48 godzin po ekspozycji na czynnik uczulający. Początkowo obejmują jedynie obszar bezpośrednio eksponowanej skóry, ale później wykazują tendencję do rozprzestrzeniania się.
Zdarza się, że czynnik wyzwalający alergię występuje w środowisku pracy chorego. Grupami zawodowymi w największym stopniu narażonymi na uczulenie na skórze są: fryzjerzy, personel sprzątający, pracownicy ochrony zdrowia, kucharze oraz pracownicy sektora budowlanego i obróbki metali.
Konserwanty i substancje zapachowe
Mają za zadanie powstrzymywać rozwój pleśni i bakterii. Mowa o konserwantach, czyli o chemicznych substancjach dodawanych do kosmetyków, środków czystości, materiałów budowlanych i wielu innych produktów. Oprócz swojej dobroczynnej funkcji mogą mieć również silne działanie uczulające. Naukowcy od lat prowadzą badania dotyczące wpływu kolejnych konserwantów na organizm człowieka i dowodzą ich właściwości uczulających[9].
Substancje zapachowe to lotne związki odznaczające się charakterystycznym, na ogół przyjemnym zapachem. Wykorzystywane są w przemyśle chemicznym i spożywczym. Obecnie stosuje się nawet 3 tys. różnych aromatów. Wśród nich uczula około stu[10]. Alergia na substancje zapachowe może objawiać się w formie zmian skórnych na twarzy, w okolicy uszu, pach i na rękach.
Co nas uczula?
Wystąpienie alergii kontaktowej w dużym stopniu zależy od rozpowszechnienia danego czynnika w środowisku, miejsca zatrudnienia, sposobów wykonywania pracy, a nawet aktualnych trendów w modzie, np. kolczykowania ciała i noszenia określonej biżuterii.
Niekiedy uczulenie można zauważyć wśród osób pracujących w specyficznych warunkach. Mamy wówczas do czynienia z alergią pochodzenia zawodowego. Do grup podwyższonego ryzyka rozwoju tego typu alergii należą, między innymi: fryzjerzy, personel sprzątający, pracownicy ochrony zdrowia, kucharze, budowlańcy, osoby zajmujące się obróbką metali.
Okazuje się, że katalog substancji, które mogą wywołać alergię kontaktową jest bardzo duży. Znajduje się w nim około 4000 substancji chemicznych. Natomiast do najczęściej uczulających należą: metale, środki konserwujące i substancje zapachowe[3].
