U nas zapłacisz kartą
Objawy Alergii Kontaktowej - Jak Je Rozpoznać?
Diagnostyka alergii kontaktowej
W diagnostyce opóźnionej alergii kontaktowej pomocne są:
- szczegółowy wywiad lekarski,
- badanie zmian skórnych uwzględniające ich lokalizację,
- testy płatkowe.
Skórne testy płatkowe są podstawowym badaniem zlecanym przez lekarza alergologa przy podejrzeniu alergii kontaktowej. Podczas tego badania testowana jest reakcja skóry na przedłużony kontakt z całym zestawem haptenów (tzw. Seria Podstawowa). Polska Seria Podstawowa składa się z najczęściej uczulających kontaktowo substancji, które są na bieżąco weryfikowane pod względem bezpieczeństwa i użyteczności diagnostycznej. Na plecy pacjenta nakleja się plastry nasączone roztworem haptenu, które należy nosić przez 48 godzin. Lekarz ocenia wizualnie poszczególne obszary skóry bezpośrednio po ściągnięciu plastrów, a następnie także po 72-96 godzinach oraz po 7 dniach. Wielokrotny odczyt wyników rozłożony w czasie jest niezbędny do wykrycia reakcji opóźnionej charakterystycznej dla alergii kontaktowej . W interpretacji wyników pomaga zebranie dokładnego wywiadu od pacjenta oraz doświadczenie i wiedza lekarza. Alergiczny wyprysk kontaktowy należy rozróżnić z innymi powszechnie występującymi dermatozami (np. atopowe zapalenie skóry, liszaj, łuszczyca, grzybica). Jeśli podstawowe testy skórne nie wykryją źródła problemów, zalecanym postępowaniem jest wykonanie powtórnych badań z uwzględnieniem leków miejscowych i kosmetyków przewlekle stosowanych przez pacjenta.
Alergia skórna u dzieci. Jak ją rozpoznać?
Alergia skórna u dzieci może być powodowana różnymi czynnikami, w tym także kontaktowymi.
Najczęściej jednak w tym kontekście wspomina się o atopowym zapaleniu skóry. AZS jest schorzeniem, które towarzyszy człowiekowi przez całe życie, ale występuje w trzech dających się wyodrębnić fazach: niemowlęcej, dziecięcej i dorosłej.
Często jego objawy są obserwowane już około 3-4 miesiąca życia.
Co niezwykle ważne, główną przyczyną występowania objawów AZS u najmłodszych są pojawiające się wtedy pierwsze alergie pokarmowe, w tym w szczególności na alergia na białka mleka krowiego, ale też na inne produkty, które są stopniowo wprowadzane do diety po szóstym miesiącu życia. Dlatego też zagadnienia te często rozpatruje się łącznie.
Oprócz tego należy pamiętać, że problemy dermatologiczne związane z niewłaściwą odpowiedzią na składniki pożywienia mogą się objawiać w inny sposób, bez związku z AZS.
Jak rozpoznać tego typu alergię skórną u dziecka? Na co należy zwrócić uwagę?
Objawy alergii skórnej u dzieci
Związana z AZS alergia skórna u niemowlaka daje bardzo charakterystyczne objawy. Typowy dla pierwszej fazy choroby jest ostry stan zapalny skóry ze zmianami grudkowo-pęcherzykowymi na podłożu rumieniowym, z których następnie powstają nadżerki i strupy.
W klasycznych przypadkach wykwity najczęściej lokalizują się na policzkach i owłosionej skórze głowy, ale w cięższych przypadkach mogą obejmować całą twarz, tułów, pośladki oraz kończyny. Towarzyszą temu uczucie niepokoju, rozdrażnienie oraz bezsenność.
Faza druga, czyli dziecięca, stanowi kontynuację niemowlęcej, bądź też choroba objawia się wówczas po raz pierwszy. Typowe na tym etapie są ogniska rumieniowe z niewielkimi grudkami, nadżerkami i przeczosami.
Są one umiejscowione przede wszystkim na zgięciach łokci i kolan, a także na nadgarstkach, dłoniach, stopach oraz karku. Tego typu alergia skórna u dziecka powoduje też bardzo silny świąd, który u maluchów po ukończeniu pierwszego roku życia powoduje rozdrapywanie skóry.
Jak diagnozuje się alergię kontaktową
Cały proces rozpoczyna się od wizyty u lekarza i dokładnego wywiadu medycznego. Lekarz zapyta o początek i przebieg choroby, potencjalne czynniki wywołujące i zaostrzające dolegliwości, schorzenia współistniejące czy przyjmowane leki. W przypadku alergii kontaktowej u osoby dorosłej padnie również pytanie o wykonywany zawód. Lekarz może również zapytać o sposób spędzania wolnego czasu. W następnej kolejności dokładnie obejrzy zmiany na skórze[11].
Kolejnym krokiem będzie przeprowadzenie dodatkowych badań, jeśli lekarz uzna, że objawy mogą wskazywać na alergię kontaktową. Aktualnie złotym standardem w diagnostyce alergicznego kontaktowego zapalenia skóry są testy naskórkowe, zwane też płatkowymi. Wykonuje się je na górnej części pleców, czasami na zewnętrznej stronie rąk i ud. Lekarz przyklei na skórze plastry, na których zostały umieszczone wyciągi alergenowe. Na jednym jest najczęściej dziesięć rodzajów alergenów w postaci niewielkich kwadratów lub kółek[12].
Plaster musi pozostać na plecach pacjenta na 48 godzin. Jeśli w miejscu nałożenia ekstraktu nastąpi reakcja (rumień, grudki), wówczas alergia jest potwierdzona. W tym wypadku wynik sprawdza się kilkukrotnie, po 48, 72 i 96 godzinach.
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - leczenie
Zasadnicze znaczenie ma wyeliminowanie kontaktu z alergenem lub czynnikiem drażniącym.
Podstawę leczenia przeciwzapalnego kontaktowego zapalenia skóry alergicznego i z podrażnienia stanowią glikokortykosteroidy stosowane miejscowo (np. w maści, kremie) zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni. Bardzo suche zmiany na dłoniach lub stopach w ostrym okresie zapalenia mogą wymagać stosowania glikokortykosteroidów pod opatrunkiem. Czasem lekarz może zalecić także stosowanie glikokortykosteroidów doustnie w ciężkich przypadkach ostrego zapalenia lub w przypadku zajęcia dużej powierzchni skóry.
W ostrym zapaleniu z pęcherzykami i wysiękiem (zbieraniem się płynu) oprócz glikokortykosteroidów stosuje się okłady ściągające – z samej wody, z 0,9-procentowym roztworem NaCl lub z octanowinianem glinu. Okłady wysuszają skórę i łagodzą świąd. Stosuje się je kilka razy dziennie – wilgotną bawełnianą tkaninę nakłada się na skórę i zmienia 1–4 razy co 15–30 min.
W przypadku przewlekłego zapalenia i pogrubienia i szorstkości skóry w następstwie zapalenia, szczególnie w kontaktowym zapaleniu skory z podrażnienia, skuteczne są środki nawilżające z dużą zawartością tłuszczów, środki keratolityczne, czyli rozpuszczające zrogowaciałą warstwę naskórka (kremy zawierające polidokanol i mocznik) oraz wazelina.
Świąd można opanować, stosując doustnie leki przeciwhistaminowe lub leki przeciwświądowe (mentol 0,1–2%, kamfora 0,1–3%) miejscowo.
Fototerapię UVA lub UVB, czyli naświetlanie zmian, lekarz może zalecić u chorych, u których inne sposoby leczenia okazały się nieskuteczne albo są przeciwwskazane. Chorzy narażeni na alergeny zawodowe, którzy nie mogą stosować rękawic lub kremów ochronnych, mogą odnieść korzyść z przewlekłego stosowania fototerapii.
W fotoalergicznym i fototoksycznym kontaktowym zapaleniu skóry stosuje się preparaty zawierające filtry promieniowania UVB i UVA.