U nas zapłacisz kartą
Objawy alergii na chemikalia - Poznaj symptomy i sposoby leczenia
Jak objawia się uczulenie na środki chemiczne?
Najczęstszymi objawami, które towarzyszą uczuleniu na środki czystości są wysypki, kichanie, katar, duszność, łzawienie oraz swędzenie oczu czy ataki astmy. Pamiętaj, że dziecko nie powinno mieć dostępu do środków czystości – często reaguje ono na nie gorzej niż dorośli. Chemia gospodarcza powinna być dobrze schowana.
Należy odróżnić alergię od zwykłego podrażnienia. Alergia występuje wtedy, gdy objawy są wywołane nawet śladową ilością środka chemicznego, a symptomy utrzymują się przez dłuższy czas. Należy wtedy zgłosić się do alergologa i poznać przyczynę. Podrażnienie różni się od alergii – ustępuje po krótkim czasie i już nie powraca.
Kontakt ze środkami chemicznymi jest powszechny. Trudno go uniknąć. Uczulać może wszystko. Pamiętaj, żeby obserwować swój organizm i szybko reagować na niepokojące symptomy. Jeżeli pojawi się uczulenie na jakiś związek chemiczny, niezbędna jest prawidłowa diagnostyka i szybkie podjęcie leczenia.
Alergia a nadwrażliwość
Opisany powyżej mechanizm reakcji alergicznej zależnej od IgE jest najważniejszym, ale nie jedynym mechanizmem alergii (jest to tzw. I – natychmiastowy – typ nadwrażliwości). Nadwrażliwość jest terminem szerszym niż alergia, organizm ludzki może bowiem reagować w sposób nadmierny na różne bodźce (np. na ostre przyprawy lub zmiany temperatury) nie tylko poprzez zwiększenie produkcji IgE.
Zobacz także
Alergia na leki Alergia na leki to niespodziewana i szkodliwa reakcja występująca w czasie stosowania leku w dawce zalecanej przez lekarza.
Alergia na jad owadów U osoby uczulonej wystarczy użądlenie jednego owada, aby wywołać objawy choroby, niekiedy ciężkiej i zagrażającej życiu. U osób nieuczulonych na jad użądlenie jednego owada nie wywołuje żadnej znaczącej reakcji, natomiast przy użądleniu przez wiele owadów równocześnie mogą wystąpić objawy toksyczne.
Alergeny kontaktowe Do najczęstszych alergenów kontaktowych w Polsce należą nikiel i chrom. Coraz częstsze jest też uczulenie na perfumy i aminy aromatyczne.
Alergeny wziewne Uczulają nas zwykle rośliny niepozorne, pozbawione barwnych kwiatów. Produkują one bowiem miliony pyłków przenoszonych przez wiatr, które łatwo dostają się do nosa, oczu i oskrzeli.
Alergia pokarmowa Około 1/3 ludzi przypisuje sobie „uczulenie” na określony pokarm, ale prawdziwa alergia pokarmowa występuje u 4—8% dzieci i 2—4% osób dorosłych. Do najczęstszych alergenów pokarmowych uczulających dzieci należą: mleko krowie (1—5%) oraz jajka. Dorosłych uczulają zazwyczaj ryby i owoce morza, orzechy, seler, pomidor, przyprawy, zboża.
Alergia: jak organizm reaguje na alergeny
W odpowiedzi organizmu na alergeny bierze udział wiele różnych komórek układu odpornościowego (zwanego także immunologicznym) i wytwarzanych przez nie substancji. Komórki układu immunologicznego, m.in. granulocyty kwasochłonne (i), komórki tuczne (mastocyty) i limfocyty, oraz przeciwciała – immunoglobuliny klasy E (IgE), bronią organizm przed zagrażającymi mu czynnikami, np. mikroorganizmami. Niekiedy jednak komórki te rozpoznają nieszkodliwe alergeny jako groźne i zapoczątkowują odpowiedź prowadzącą do uczulenia na nie organizmu chorego.
Na początku alergen rozpoznawany jest przez komórki dendrytyczne (które można porównać do zwiadowców). Prezentują je one komórkom zwanym limfocytami T, pełniącym rolę „dowódców”, regulujących działanie układu immunologicznego, które z kolei zlecają limfocytom B wytwarzanie przeciwciał, tzw. immunoglobulin E (IgE). Skłonność do wytwarzania IgE jest dziedziczna i nosi nazwę atopii. Choroby, w których pierwszoplanową rolę odgrywa IgE nazywa się IgE-zależnymi lub atopowymi.
- alergiczny nieżyt nosa IgE-zależny
- alergiczne zapalenie spojówek IgE-zależne
- wyprysk atopowy
- astma alergiczna IgE-zależna
- pokrzywka IgE-zależna
- obrzęk naczynioruchowy IgE-zależny.
Immunoglobuliny E, łącząc się z komórkami tucznymi (które można porównać do szeregowców walczących na pierwszej linii frontu), występującymi w tkankach chorego, pobudzają je do wydzielania silnych substancji i powodują napływ wielu komórek zapalnych, m.in. eozynofili i limfocytów (zob. ryc. poniżej).
Przebieg odpowiedzi na alergen można podzielić na dwie fazy: wczesną i późną (zob. ryc. poniżej). Faza wczesna rozpoczyna się natychmiast po kontakcie z alergenem i jest spowodowana substancjami uwalnianymi przez komórkę tuczną (jedną z najważniejszych z nich jest histamina). Substancje te powodują rozszerzenie naczyń (dlatego może dojść do spadku ciśnienia tętniczego) oraz zwiększenie ich przepuszczalności (co odpowiada za pojawienie się łzawienia oczu, kataru i swędzącej wysypki). Drażnią zakończenia nerwowe, co przejawia się świądem i kichaniem. Mogą także spowodować obrzęk krtani i skurcz oskrzeli, dlatego chory odczuwa duszność, a podczas oddychania pojawiają się świsty (zobacz: Objawy alergii).
Alergia wziewna: jak łagodzić objawy?
Gdy badania potwierdzą alergię, można dobrać leki, które złagodzą lub całkowicie stłumią objawy choroby. Dobre wyniki przynosi też odczulanie, ale w przypadku alergii na pyłki taką terapię przeprowadza się przed okresem kwitnienia roślin.
W leczeniu alergii wziewnej wykorzystuje się:
- leki antyhistaminowe – zawierają m.in. cetyryzynę lub loratadynę (blokują wytwarzanie histaminy odpowiedzialnej za reakcję alergiczną). Największą skuteczność wykazują wtedy, gdy zaczyna się je stosować co najmniej na kilka dni przed pyleniem uczulającej rośliny.
- kromony – działając na błonę śluzową, zapobiegają reakcji alergicznej: obrzękowi, skurczowi oskrzeli czy kichaniu. Stosowane są w postaci aerozoli, istnieją też krople do oczu, a nawet preparaty doustne dla chorych z alergią pokarmową.
- kortykosteroidy - to hormony kory nadnerczy silnie działające na układ odpornościowy i skutecznie usuwające objawy, ale mające wiele skutków ubocznych. Dlatego stosuje się je, gdy nie pomagają inne, bezpieczniejsze preparaty.
