U nas zapłacisz kartą
Alergie i zmiany skórne - jak je rozpoznać i leczyć?
Alergia skórna u dzieci. Jak ją rozpoznać?
Alergia skórna u dzieci może być powodowana różnymi czynnikami, w tym także kontaktowymi.
Najczęściej jednak w tym kontekście wspomina się o atopowym zapaleniu skóry. AZS jest schorzeniem, które towarzyszy człowiekowi przez całe życie, ale występuje w trzech dających się wyodrębnić fazach: niemowlęcej, dziecięcej i dorosłej.
Często jego objawy są obserwowane już około 3-4 miesiąca życia.
Co niezwykle ważne, główną przyczyną występowania objawów AZS u najmłodszych są pojawiające się wtedy pierwsze alergie pokarmowe, w tym w szczególności na alergia na białka mleka krowiego, ale też na inne produkty, które są stopniowo wprowadzane do diety po szóstym miesiącu życia. Dlatego też zagadnienia te często rozpatruje się łącznie.
Oprócz tego należy pamiętać, że problemy dermatologiczne związane z niewłaściwą odpowiedzią na składniki pożywienia mogą się objawiać w inny sposób, bez związku z AZS.
Jak rozpoznać tego typu alergię skórną u dziecka? Na co należy zwrócić uwagę?
Objawy alergii skórnej u dzieci
Związana z AZS alergia skórna u niemowlaka daje bardzo charakterystyczne objawy. Typowy dla pierwszej fazy choroby jest ostry stan zapalny skóry ze zmianami grudkowo-pęcherzykowymi na podłożu rumieniowym, z których następnie powstają nadżerki i strupy.
W klasycznych przypadkach wykwity najczęściej lokalizują się na policzkach i owłosionej skórze głowy, ale w cięższych przypadkach mogą obejmować całą twarz, tułów, pośladki oraz kończyny. Towarzyszą temu uczucie niepokoju, rozdrażnienie oraz bezsenność.
Faza druga, czyli dziecięca, stanowi kontynuację niemowlęcej, bądź też choroba objawia się wówczas po raz pierwszy. Typowe na tym etapie są ogniska rumieniowe z niewielkimi grudkami, nadżerkami i przeczosami.
Są one umiejscowione przede wszystkim na zgięciach łokci i kolan, a także na nadgarstkach, dłoniach, stopach oraz karku. Tego typu alergia skórna u dziecka powoduje też bardzo silny świąd, który u maluchów po ukończeniu pierwszego roku życia powoduje rozdrapywanie skóry.
Testy na alergię skórną. Kiedy najlepiej je wykonać?
W diagnostyce tego typu schorzeń wykonuje się testy skórne, które pozwalają określić, jakie konkretnie czynniki prowokują niepożądane reakcje układu odpornościowego.
Zastosowanie mają w tym przypadku przede wszystkim dwie metody:
- naskórkowe testy płatkowe (NTP) - wykonuje się je u pacjentów z podejrzeniem wyprysku kontaktowego. Na czym polegają? Na plecy przykleja się plastry nasączone określonymi alergenami. Najczęściej są to chrom, nikiel, kobalt, konserwanty, barwniki, leki oraz substancje zapachowe. Po 48 godzinach plastry są usuwane i wówczas dokonywany jest pierwszy odczyt. Drugi ma miejsce dzień później. Ocena jest dokonywana w trzypunktowej skali w zależności od zaobserwowanych objawów (brak / rumień / rumień i grudki / rumień, grudki i pęcherzyki),
- skórne testy punktowe (STP) - wskazaniem do ich wykonania jest podejrzenie atopowego zapalenia skóry, a także alergii na leki, pyłki, roztocza, składniki pokarmowe. Z technicznego punktu widzenia badanie polega na nałożeniu na skórę próbek różnych alergenów na skórę oraz substancji kontrolnych (histamina i sól fizjologiczna) a następnie nakłuciu tych miejsc. Po 20 minutach odczytuje się wynik. Na alergię wskazuje pojawienie się bąbla o średnicy przekraczającej rozmiary bąbla kontrolnego wywołanego działaniem histaminy. Typowe zestawy alergenów wykorzystywanych w tego typu badaniu zawierają m.in. pyłki drzew, traw i chwastów, a także roztocza kurzu, sierść i naskórek zwierząt domowych oraz grzyby pleśniowe. Niekiedy dodaje się do nich także próbki produktów żywnościowych.
Oprócz tego można wykonać też testy na alergie z krwi. W tym przypadku oznacza się przeciwciała klasy IgE skierowane przeciw konkretnych antygenom, co również stanowi potwierdzenie nieprawidłowego działania układu odpornościowego.
Testy skórne wykonywane w większych zestawach kosztują od 150 do nawet 350 złotych. W przypadku badań immunologicznych z krwi cena za sprawdzenie jednego tylko alergenu wynosi kilkadziesiąt złotych. Dobra wiadomość dla pacjentów jest taka, że wszystkie te badania można wykonać za darmo, jeśli tylko posiada się skierowanie od lekarza alergologa.
O jakich chorobach mogą świadczyć zmiany skórne?
Zmiany skórne pojawiające się na ciele mogą być objawem zaburzeń hormonalnych lub chorób autoimmunologicznych. Mogą również świadczyć o reakcji alergicznej lub zakażeniu, a także mieć podłoże nowotworowe. Proces złośliwy w szczególności sugerują wykwity o charakterze guzów, ulegające owrzodzeniom.
Zmiany skórne w zaburzeniach hormonalnych
Do zmian skórnych sugerujących zaburzenia hormonalne należą:
Zmiany skórne o charakterze alergicznym
Silny świąd, zaczerwienienie, wysypka oraz bąble pokrzywkowe to zmiany skórne z dużym prawdopodobieństwem sugerujące alergię. Mogą się one lokalizować na różnych częściach ciała. Najczęściej swędzące zmiany skórne są zlokalizowane na szyi, tułowiu oraz twarzy. Alergenem, czyli substancją wywołującą reakcję tego typu, może być pokarm np. mleko krowie, jajka, składniki zawarte w kosmetykach, a także w lekach.
Zmiany skórne w chorobach autoimmunologicznych
Zmiany skórne w chorobach autoimmunologicznych mogą mieć wiele postaci. Rumień w kształcie motyla zlokalizowany na policzkach, nasilający się po ekspozycji na światło słoneczne to jeden z charakterystycznych objawów tocznia rumieniowatego układowego. Wypadanie włosów, niebolesne nadżerki i owrzodzenia w obrębie błony śluzowej jamy ustnej, a także wysypka pojawiająca się w okolicach narażonych na promieniowanie UV, również są symptomami tego schorzenia.
Leczenie alergii skórnej
Podstawą jest unikanie alergenów. Poza w leczeniu alergii skórnej dobrze sprawdzają się leki przeciwhistaminowe nowej generacji - cetyryzyna, lewocetyryzyna, loratadyna, desloratadyna, feksofenadyna. Jeśli świąd jest wyjątkowo dokuczliwy, lekarz może zaproponować połączenie ich z lekami I generacji, które nie tylko łagodzą swędzenie, ale również działają uspokajająco. W ciężkich przypadkach pokrzywki (szczególnie gdy dojdzie do obrzęku naczynioruchowego) lekarz może zdecydować o podaniu doustnych glikokortykosteroidów (te w maści przepisuje się bardzo rzadko) - stosuje się je możliwie krótko, bo ich stosowanie wiąże się z licznymi skutkami ubocznymi.
Przy wszelkich alergiach skórnych zaleca się wizytę u lekarza i przestrzeganie jego zaleceń, jednak pewne działania można także podjąć we własnym zakresie. Do takich działań należy choćby pranie ubrań. Na szczęście obecnie na rynku dostępnych jest wiele produktów przyjaznych dla skóry. Zaleca się używanie hipoalergicznych środków do prania w postaci proszku i płynu. W przypadku mydła odplamiającego do usuwania plam z tkanin białych i kolorowych, pościeli i dywanów trzeba używać takich produktów, które powstały na podstawie wielu badań i posiadają starannie opracowaną formułę. Taka formuła powinna bazować na mydle w 100 proc. naturalnym. Wtedy można mieć pewność, że mydło posiada pozytywne wyniki badań dermatologicznych, co oznacza, że jest przyjazne dla skóry i nie powoduje podrażnień. Jako produkt naturalny jest również bezpieczny dla środowiska.
Alergia skórna – leki
Gdy po kontakcie z alergenem pojawi się uczulenie na twarzy czy na innej partii ciała, można pomóc sobie, stosując tabletki oraz maści. Leki antyhistaminowe bez recepty – na przykład Allertec, Claritine czy Allegrę. Złagodzić świąd i obrzęk, smarując wyprysk alergiczny kremem Maxicortan czy żelem Fenistil. Należy pamiętać jednak, że alergia to choroba wymagająca konsultacji ze specjalistą. Niezależnie czy jest to alergia skórna na twarzy czy różnego rodzaju reakcje alergiczne powodujące swędzenie skóry czy świąd. Jest to ważne, ponieważ nieleczona może dać poważne skutki zdrowotne.
Alergia skórna – jaki lekarz?
W przypadku podejrzenia alergii skórnej chory powinien udać się do lekarza rodzinnego. Ten z kolei skierować pacjenta do specjalisty alergologa, który na podstawie przeprowadzonych badań wdroży odpowiednie leczenie.
Alergia skórna – leczenie domowe
Plan terapii ustalony na wizycie lekarskiej warto wesprzeć leczeniem domowym alergii skórnej. I pomimo stosowania różnych medykamentów jak np. leki przeciwhistaminowe osoba uczulona powinna wdrożyć kilka zmian. Mogą one przynieść ulgę w codziennym życiu. Alergik powinien między innymi zadbać o unikanie czynnika powodującego uczulenie. Stosować kosmetyki stworzone z myślą o alergikach, które nawilżają, redukują stan zapalny oraz tworzą barierę ochronną. Ulgę uczulonemu przynieść może także noszenie ubrań z naturalnych, przewiewnych włókien oraz pranie ich w hipoalergicznych płynach i proszkach.
