U nas zapłacisz kartą
Wszystko, co musisz wiedzieć o atopowym zapaleniu skóry
Metody leczenia atopowego zapalenia skóry
W przebiegu AZS bardzo ważne jest stosowanie preparatów pomagających w odtworzeniu naturalnej bariery skórnej. Niezwykle pomocne więc są rozmaite kremy i maści na atopowe zapalenie skóry. Produkty nawilżające i natłuszczające (emolienty), nazywane aktywnymi emolientami i mające w swoim składzie komponenty naskórka, np. ceramidy, nienasycone kwasy tłuszczowe, cholesterol, są aktywnie transportowane do komórek warstwy naskórka, gdzie dochodzi do ich metabolizowania i wytworzenia wspólnie z endogennymi lipidami warstwy lipidowej naskórka.
Pamiętaj: elementem terapii pacjentów z AZS bywają także kąpiele lecznicze z dodatkiem olejków naturalnych lub mineralnych.
Lekarze zalecają też nierzadko stosowanie emolientów zawierających agonistę receptorów aktywowanych przez PPARs, które uruchamiają odpowiednie receptory pobudzające syntezę endogennych lipidów. Do preparatów stosowanych w leczeniu atopowego zapalenia skóry należą również produkty z mocznikiem, nawilżającym skórę pacjenta. Kluczowe znaczenie może mieć również używanie kosmetyków zwierających m.in. witaminę A i C, niacynę, minerały, nienasycone kwasy tłuszczowe, roślinne ekstrakty, antyoksydanty, fitoestrogeny, cytokiny czy ektoinę zdolną do ograniczenia procesu zapalnego. Wszystkie te składniki pomagają w odtwarzaniu i przywracania prawidłowej struktury i funkcji naskórka.
Uwaga: w przypadku dzieci z ciężką postacią AZS cenną formą leczenia bywa także stosowanie mokrych opatrunków, nasączonych preparatami leczniczymi, które wykazują działanie chłodzące, przeciwzapalne i przeciwświądowe.
Leczenie AZS – produkty, metody
Leczenie podstawowe:
- aktywne emolienty zawierające komponenty naskórka,
- maści i kremy na atopowe zapalenie skóry z mocznikiem,
- olejki naturalne lub mineralne (stosowane podczas kąpieli),
- emolient, 0,05% propionian flutikazonu lub furoinian mometazonu (do nasączenia opatrunku),
- kosmetyki zawierające: witaminę A, C i K, niacynę, minerały, nienasycone kwasy tłuszczowe, antyoksydanty, roślinne ekstrakty, fitoestrogeny, komponenty przeciwzapalne, cytokiny, ektoinę.
Czym jest atopowe zapalenie skóry?
Atopowe zapalenie skóry (AZS), inaczej zwane wypryskiem atopowym, to przewlekła choroba skóry, która przebiega z okresami zaostrzeń i remisji. Charakteryzuje ją wybitnie nasilony świąd, suchość i zaczerwienienie skóry, które odzwierciedla toczący się w niej proces zapalny. Pojawiają się takie zmiany skórne jak:
- grudki,
- nadżerki,
- przeczosy (powierzchowne, linijne ubytki w skórze świadczące o drapaniu i świądzie).
Za powstanie AZS odpowiedzialne są mechanizmy genetyczne, zaburzenia immunologiczne, uszkodzenie bariery naskórkowej, czynniki środowiskowe i zachwianie równowagi w składzie mikrobiologicznym skóry.
Częstość występowania AZS u dzieci wynosi średnio 10–15%. Ponad połowę rozpoznań ustala się przed końcem 1 r.ż. U ok. 5–20% pacjentów choroba przetrwa do wieku dorosłego. AZS może również pojawić się po raz pierwszy u osoby dorosłej. Według szacunków dzieje się tak u jednej spośród czterech dorosłych osób chorujących na AZS. Z powodu AZS cierpi około 5–10% osób dorosłych.
Występowanie atopowego zapalenia skóry jest częstsze w krajach uprzemysłowionych oraz w dużych miastach. AZS może współistnieć z innymi chorobami z kręgu atopii takimi jak alergiczny nieżyt nosa, astma, alergia pokarmowa.
Przeczytaj także:
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia AZS u dziecka i niemowlęcia?
Po intensywnym leczeniu zaostrzenia AZS może nie być zmian skórnych, ale wskazana jest stała codzienna pielęgnacja skóry dziecka specjalnymi preparatami przeznaczonymi do pielęgnacji skóry atopowej, czyli emolientami. Obecnie na rynku medycznym znajduje się wiele takich preparatów, które mają różnorodną konsystencję (w zależności od preferencji: lotiony, mleczka, kremy, tłuste kremy) i mogą być dodawane do kąpieli.
Skóra chorego dziecka nawet w okresie bezobjawowym powinna być nawilżana 3–4-krotnie w ciągu dnia. Utrzymanie prawidłowego nawilżenia naskórka ogranicza wchłanianie alergenów przez skórę i redukuje świąd. Należy bezwzględnie unikać środków drażniących, a także kontaktu z uczulającymi alergenami. W przypadku stwierdzenia alergii na niektóre alergeny (roztocza kurzu, pleśnie) zaleca się wprowadzenie zmian w otoczeniu dziecka, np. usunięcie dywanów w sytuacji alergii na roztocza kurzu.
Atopowe zapalenie skóry (AZS) u dzieci i niemowląt: przyczyny, objawy i leczenie
Atopowe zapalenie skóry (AZS) należy do zapalnych alergicznych chorób skóry i jest związane z uczuleniem na substancje znajdujące się w środowisku zewnętrznym, czyli na tzw. alergeny.
Rozpoczyna się zazwyczaj we wczesnym dzieciństwie, charakteryzuje się długotrwałym przebiegiem i tendencją do nawrotów nawet po długim okresie bezobjawowym. Choroba ta niewątpliwie ma podłoże genetyczne, co jest związane zarówno z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu immunologicznego, jak i wadliwą budową naskórka.
U większości chorych na atopowe zapalenie skóry stwierdza się zwiększone stężenie immunoglobuliny E (przeciwciała klasy IgE), a więc białka zaangażowanego w procesy alergiczne. Przeciwciała te skierowane są przeciwko m.in. alergenom zawartym w pokarmach (np. białku mleka krowiego, białku jaja kurzego, mące), alergenom unoszącym się w powietrzu (np. pyłkom drzew, traw, chwastów oraz roztoczom kurzu domowego, sierści zwierząt, pleśniom). Ważną rolę w wywoływaniu zmian skórnych odgrywają również układy hormonalny i nerwowy, a istotne znaczenie ma też stres, który może powodować nawet zaostrzenie stanu klinicznego.
Diagnostyka i rozpoznanie
- Jak lekarz ustala rozpoznanie?
Rozpoznanie AZS ustala lekarz na podstawie dokładnie zebranego wywiadu lekarskiego oraz wyniku badania pacjenta z oceną charakteru wykwitów skórnych. Najczęściej choroba diagnozowana jest na podstawie objawów klinicznych. Jednostki chorobowe wymagające zróżnicowania z AZS wymieniono w tabeli 2. Lekarz może zdecydować o potrzebie wykonania badań dodatkowych celem pogłębienia diagnostyki i/lub przeprowadzenia diagnostyki różnicowej.
W Polsce do rozpoznania AZS najczęściej stosuje się kryteria diagnostyczne Hanifin’a i Rajki
W zależności od wywiadu lekarskiego, wyniku badania, objawów dodatkowych, wieku chorego diagnozowanie pacjenta z AZS może być uzupełnione o testy alergologiczne. Stosuje się je w celu wykrycia czynników, które mogą wywoływać lub zaostrzać objawy AZS. Nie są one niezbędne do postawienia rozpoznania. U 30% pacjentów testy diagnozujące alergię IgE-zależną mogą być ujemne, co jak wspominano wyżej, nie wyklucza rozpoznania choroby.
Najczęściej wykonywane badania w AZS to punktowe testy skórne (skin prick test), naskórkowe testy płatkowe oraz badanie stężenia swoistych przeciwciał IgE we krwi (NTP).
