Wszystko, co musisz wiedzieć o atopowym zapaleniu skóry
Atopowe zapalenie skóry — przyczyny, objawy i leczenie AZS
Atopowe zapalenie skóry — poznaj czynniki wywołujące chorobę, wsparcie dietą i suplementacją oraz dowiedz się jak pielęgnować skórę.
Atopowe zapalenie skóry (inaczej wyprysk atopowy lub wyprysk endogenny) jest przewlekłą i nawrotową chorobą skóry, rozpoczynającą się zazwyczaj w okresie wczesnego dzieciństwa. Atopowe zapalenie skóry to nieprzyjemna dolegliwość, z którą boryka się wiele osób w różnym wieku. Nawracający świąd i egzema towarzyszące temu schorzeniu wywołują ogromny dyskomfort u chorego, prowadząc do rozdrażnienia, pogorszenia relacji zawodowych i osobistych, niskiej samooceny czy nawet czasami depresji.
Przyczyn AZS jest wiele, należą do nich zarówno mechanizmy genetyczne, jak i czynniki środowiskowe. Ogromne znaczenie w łagodzeniu objawów tego schorzenia oprócz leków i emolientów ma odpowiednia dieta i celowana suplementacja, a także wykluczenie alergenów, wzmocnienie odporności organizmu i przywrócenie prawidłowej flory bakteryjnej, jak również wprowadzenie metod relaksacyjnych, które zmniejszą stres.
Czynniki immunologiczne
AZS jest związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem takich składowych układu immunologicznego jak: limfocyty, komórki Langerhansa czy mastocyty. Cechą charakterystyczną osób z AZS jest niedobór w skórze mechanizmów odporności nieswoistej. Obserwuje się w naskórku obniżoną ekspresję peptydów przeciwbakteryjnych oraz zmniejszenie ilości dermicydyny w pocie. Dużą rolę odgrywają limfocyty Th2, które wytwarzają nadmierne ilości cytokinin prozapalnych, odpowiedzialnych za wzniecanie reakcji zapalnej, a także pojawienie się świądu. Równolegle z Th2 aktywność mogą przejawiać TH17, Th22 czy TH1, których działanie powoduje podtrzymanie stanu zapalnego. Często, ale nie zawsze, występuje podwyższony poziom immunoglobuliny E w surowicy krwi. W naskórku osób chorych obniżona jest ekspresja receptorów rozpoznających substancje wytwarzane przez wirusy, bakterie, czy grzyby. Jest to tzw. defekt bariery naskórkowej. Skóra atopowa jest podatna na zasiedlanie przez mikroorganizmy i skłonna do nadkażeń. Charakteryzuje się również nadmierną utratą wody przez skórę. Mikrobiota skóry w AZS jest często zaburzona. W okresach zaostrzenia choroby dominuje gronkowiec złocisty. Często również dochodzi do nadkażeń S. aureus oraz infekcji grzybiczych spowodowanych przez Mallasezzia furfur, a także niedobór Bifidobacterium w jelicie pacjenta.
- zanieczyszczenie środowiska,
- toksyny,
- alergeny pokarmowe,
- infekcje bakteryjne, wirusowe oraz pasożytnicze,
- temperatura i wilgotność powietrza,
- alkohol, palenie papierosów,
- stres i nieradzenie sobie ze stresem,
- niekarmienie noworodka piersią (wzrasta ryzyko),
- detergenty oraz kosmetyki,
- konserwanty w żywności,
- żywność przetworzona, prozapalna,
- nadmierna higiena i zbyt częsty kontakt z wilgocią.
Co to jest atopowe zapalenie skóry?
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła, nawrotowa choroba, nazywana inaczej wypryskiem atopowym, alergicznym zapaleniem skóry, wypryskiem alergicznym czy świerzbiączką. Jej objawy pojawiają się na skutek kontaktu danej osoby z uczulającymi ją alergenami – np. pokarmowymi lub wziewnymi. Alergeny te kontaktują się z komórkami obronnymi skóry, po czym doprowadzają do rozwoju uczulenia poprzez pobudzenie limfocytów. Kiedy dojdzie do powtórnego spotkania z tymi czynnikami, na skórze zaczynają pojawiać się określone zmiany: zaczerwienienie, grudki, pęcherze, a nawet niewielkie ranki, które z czasem pokrywa zgrubiała, wysuszona skóra. Innym podstawowym objawem klinicznym choroby jest uporczywy świąd.
Uwaga: alergiczne zapalenie skóry może występować zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych.Warto wiedzieć: w przypadku dzieci cierpiących na AZS istnieje duże ryzyko wystąpienia w późniejszym okresie życia objawów chorób atopowych ze strony układu oddechowego – alergicznej dychawicy oskrzelowej i alergicznego nieżytu nosa.
Co robić, aby uniknąć zachorowania dziecka na AZS?
W przypadku dzieci, u których nie obserwuje się jeszcze objawów chorobowych, a w rodzinach występują choroby alergiczne, zaleca się karmienie naturalne noworodków i niemowląt, odpowiednią dietę matek karmiących, opóźnienie i stopniowe rozszerzanie diety dziecka w zakresie pokarmów stałych oraz ograniczenie kontaktu dziecka z alergenami środowiskowymi.
Jeżeli wystąpią wczesne objawy chorobowe, należy zmniejszyć kontakt organizmu pacjenta ze szkodliwymi czynnikami środowiskowymi, odpowiednio pielęgnować skórę dziecka oraz zapobiegać infekcjom. Ogniska zapalne (np. w jamie ustnej w postaci próchniczych, niedoleczonych zębów czy obecność ropnych migdałków) mogą być przyczyną nasilenia zmian skórnych, zatem istotne jest ich jak najwcześniejsze wyleczenie.
