Wszystko, co musisz wiedzieć o atopowym zapaleniu skóry
Czynniki genetyczne
Ryzyko rozwoju AZS wzrasta u dzieci rodziców zmagających się z alergiami, atopią skóry, astmą, alergicznym nieżytem nosa. Badania wykazały, że około 70% pacjentów z AZS ma obciążony atopowy wywiad rodzinny. Ważną rolę odgrywa również wpływ środowiska na ciężarną matkę oraz imprinting genetyczny na etapie życia płodowego, oraz wczesno-noworodkowego. Jeśli w rodzinie choruje matka, to ryzyko wystąpienia AZS u dzieci jest większe, niż kiedy choruje ojciec. Jeśli chorują obydwoje rodzice, ryzyko to wzrasta aż do 80%. Z występowaniem AZS powiązano aż 60 genów, które mogą występować w 9 lokalizacjach chromosomowych w genomie ludzkim – te miejsca nazwano ATOD (Atopic dermatitis locus).
Geny, których mutacje są powiązane z AZS i odgrywają rolę w patogenezie tej choroby, można podzielić na 4 grupy:
- Geny kodujące białka funkcjonalne i strukturalne naskórka, których dysfunkcja przyczynia się do osłabienia szczelności bariery naskórka. Są to, m.in. gen filagryny FLG, gen N-metylotranferazy degradujący histaminę, geny kodujące proteazy naskórka, czy geny kodujące białka połączeń międzykomórkowych (klaudyny, okludyny), chymotrypsynę i trypsynę warstwy rogowej.
- Geny kodujące receptory dla neuropeptydów i neurohormonów.
- Geny kodujące białka odgrywające rolę w patogenezie świądu.
- Geny kodujące białka odpowiedzialne za odpowiedź nieswoistą (wrodzoną) oraz swoistą (nabytą) odpowiedzi immunologicznej.
Przyczyny atopowego zapalenia skóry
Nie jest do końca jasne, jakie są przyczyny atopowego zapalenia skóry, niemniej uznaje się, że na rozwój tej choroby wpływają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe oraz funkcjonowanie układu odpornościowego. Pojawienie się AZS jest najprawdopodobniej wynikiem interakcji między genami odpowiedzialnymi za wrodzoną podatność, czynnikami zakaźnymi, środowiskiem osobniczym, zaburzeniami w funkcjonowaniu bariery skórnej oraz odpowiedzią immunologiczną ze strony układu odpornościowego.
Źródła AZS:
- czynniki genetyczne,
- zaburzenia immunologiczne,
- defekt bariery naskórkowej,
- czynniki psychosomatyczne,
- czynniki środowiskowe.
Czy wiesz, że: kluczowe znaczenie w mechanizmie immunologicznym rozwoju AZS mają komórki Langerhansa (KL) obecne w naskórku, komórki dendrytyczne w skórze właściwej, immunoglobuliny E (IgE) oraz limfocyty T?
Genetyczne podłoże AZS
Jednak kluczowe znaczenie mają niewątpliwie czynniki genetyczne. Obserwuje się bowiem, że istnieje duży związek między atopią, zwłaszcza AZS, u rodziców a występowaniem i ciężkością wczesnego atopowego zapalenia skóry u ich dzieci. W przypadku choroby u obojga rodziców ryzyko pojawienia się AZS u dziecka wynosi aż 80%, natomiast w przypadku jednego rodzica – mniej więcej 40%.
Uwaga: dziedziczenie atopowego zapalenia skóry jest wielogenowe.Czynniki środowiskowe wpływające na AZS
Warunki klimatyczne
Wśród czynników środowiskowych wpływających na rozwój AZS wpływają m.in. warunki klimatyczne, które oddziałują na barierę skórno-naskórkową poprzez stopień wilgotności powietrza, temperaturę i nasłonecznienie. Klimat związany jest też z modelem rozwoju fauny i flory poszczególnych regionów i może w związku z tym określać rozwój potencjalnych alergenów.
Jak leczyć atopowe zapalenie skóry (AZS)? [podcast]
Atopowe zapalenie skóry (AZS), zwane też wypryskiem atopowym, należy do najczęstszych chorób skóry. Dolegliwość ta ma podłoże autoimmunologiczne. AZS jest chorobą przewlekłą, co oznacza, że nie da się jej w pełni wyleczyć, ale skutecznie można wyciszyć dokuczliwe objawy. O najnowszych metodach leczenia rozmawialiśmy z dr. hab. n. med. Ireną Walecką.
- Atopowe zapalenie skóry – przyczyny i objawy
- Atopowe zapalenie skóry — kto najczęściej choruje?
- Dlaczego tak dużo dzieci cierpi na AZS?
- Leczenie AZS u dzieci poniżej 6 r.ż.
- Dzieci pomiędzy 6. a 12. rokiem życia
- Dzieci i młodzież w wieku 12-18 lat
- Leczenie atopowego zapalenia skóry u dorosłych