U nas zapłacisz kartą
Atopowe zapalenie skóry - Kody ICD-10, Diagnoza i Terapia
Atopowe zapalenie skóry – objawy AZS u dzieci
Atopowe zapalenie skóry często ujawnia się już w pierwszych miesiącach życia dziecka. Dane wskazują, że aż 70-80% dzieci może wykazywać symptomy tej choroby przed ukończeniem 1. roku życia. W miarę dorastania prawdopodobieństwo wystąpienia AZS stopniowo maleje, osiągając poziom około 10% w okresie od 6. do 20. roku życia. Istotnym jest fakt, że w okresie dojrzewania i w dorosłości, to kobiety częściej zmagają się z tym schorzeniem.
Skóra dzieci jest szczególnie wrażliwa na różnego rodzaju podrażnienia, wysychanie i infekcje ze względu na swoją specyficzną strukturę. Naskórek u niemowląt jest jeszcze niedojrzały i cienki, co sprawia, że nie zapewnia on odpowiedniej ochrony. Woda łatwo wyparowuje z powierzchni skóry, prowadząc do jej przesuszenia, a substancje aktywne mogą bez trudu przenikać przez naskórek. Ponadto warstwa hydrolipidowa, która chroni skórę, jest jeszcze w fazie formowania się i charakteryzuje się mniejszą zawartością lipidów. Neutralne pH skóry oraz ograniczona zdolność do termoregulacji sprawiają, że skóra niemowląt jest mniej odporna na niekorzystne czynniki środowiskowe. Jednakże, ze względu na swoją gładkość, miękkość i elastyczność maluszki wymagają szczególnej pielęgnacji skóry.
Atopowe zapalenie skóry u niemowląt
Atopowe zapalenie skóry u najmłodszych pacjentów to początkowo głównie suchość skóry i szorstkość wybranych obszarów ciała, a także występowanie grudek, strupów i nadżerek. Zmiany te najczęściej pojawiają się na twarzy, a następnie mogą rozprzestrzeniać się na szyję i tułów. Uczucie swędzenia, które towarzyszy tym zmianom, może zakłócać sen dziecka, prowadząc do częstego budzenia się z płaczem. Ponadto sączące się zmiany skórne mogą być przyczyną wtórnych infekcji. Mimo że zmiany skórne mogą ustąpić samoistnie do 2. roku życia, to wystąpienie AZS zwiększa ryzyko rozwoju innych chorób alergicznych, takich jak astma oskrzelowa oraz alergiczny nieżyt nosa.
Przyczyny AZS
Za rozwój atopowego zapalenia skóry odpowiadają czynniki genetyczne, immunologiczne, mikrobiologiczne, środowiskowe oraz defekt bariery naskórkowej.
Ryzyko rozwoju AZS u dzieci rodziców obciążonych atopią, czyli tych, u których występują lub rozpoznawano AZS, astmę, alergiczny nieżyt nosa, alergię pokarmową, jest wyższe niż u osób zdrowych.
Podstawowe grupy genów, których zaburzenia odpowiadają za powstanie AZS, to geny kodujące białka budujące naskórek oraz geny kodujące białka biorące udział w reakcjach immunologicznych/odpornościowych/zapalnych.
Filagryna jest jednym z białek tzw. koperty rogowej naskórka. Z filagryny powstaje czynnik naturalnie nawilżający skórę, zatem zmniejszenie ilości filagryny powoduje niedobór naturalnego czynnika nawilżającego i tym samym sprawia, że skóra jest sucha. Z brakiem filagryny związany jest także niekorzystny wzrost pH skóry. Z kolei podwyższone pH skóry stwarza niesprzyjające warunki dla syntezy lipidów (tłuszczy) wypełniających przestrzenie międzykomórkowe w najbardziej zewnętrznej warstwie skóry, czyli w warstwie rogowej.
Wykazano silny związek między mutacjami w genie kodującym filagrynę (FLG) a predyspozycją do rozwoju atopowego zapalenia skóry. Posiadanie mutacji w genie kodującym filagrynę związane jest także z podwyższonym poziomem IgE w surowicy, ciężkim przebiegiem AZS oraz współwystępowaniem astmy. Szacuje się, że do 40% osób chorujących na AZS posiada mutacje w genie kodującym filagrynę, co oznacza że na AZS można zachorować nawet w przypadku braku takiej mutacji.
Atopowe zapalenie skóry jest silnie związane z nieprawidłową funkcją niektórych składowych układu odpornościowego (immunologicznego), takich jak limfocyty, mastocyty, komórki Langerhansa. Wiodącą rolę odgrywają tu limfocyty Th2 (tzw. pomocnicze), które wytwarzają nadmierne ilości cytokin-interleukin – białek odpowiedzialnych za wzniecanie reakcji zapalnej (np. IL-4, IL-13) czy powstawanie świądu (IL-31). Równolegle z nimi nadmierną aktywność mogą przejawiać limfocyty Th17, Th22 i Th1, które produkują szereg cytokin zaangażowanych w powstanie i podtrzymywanie stanu zapalnego w skórze.
Jak często występuje atopowe zapalenie skóry u dzieci i niemowląt?
Obecnie stwierdza się coraz częstsze występowanie chorób alergicznych, w tym atopowego zapalenia skóry. Uważa się, że choroba ta może dotyczyć 12–24% całej populacji Europy. Atopowe zapalenie skóry rozpoznaje się zwykle we wczesnym okresie dzieciństwa i u ponad połowy chorych pierwsze zmiany skórne pojawiają się w 1. roku życia.
W związku z przynależnością atopowego zapalenia skóry do chorób alergicznych (związanych z nadprodukcją przeciwciał IgE) stwierdza się możliwość rodzinnego występowania tej dermatozy. Jeśli obydwoje rodziców cierpi na choroby alergiczne, istnieje nawet 70% ryzyko rozwoju AZS u dziecka. Poza tym zwiększa się możliwość wystąpienia innych chorób alergicznych, takich jak alergiczne zapalenie spojówek, nieżyt nosa czy astma.
Co to jest atopowe zapalenie skóry?
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła, nawrotowa choroba, nazywana inaczej wypryskiem atopowym, alergicznym zapaleniem skóry, wypryskiem alergicznym czy świerzbiączką. Jej objawy pojawiają się na skutek kontaktu danej osoby z uczulającymi ją alergenami – np. pokarmowymi lub wziewnymi. Alergeny te kontaktują się z komórkami obronnymi skóry, po czym doprowadzają do rozwoju uczulenia poprzez pobudzenie limfocytów. Kiedy dojdzie do powtórnego spotkania z tymi czynnikami, na skórze zaczynają pojawiać się określone zmiany: zaczerwienienie, grudki, pęcherze, a nawet niewielkie ranki, które z czasem pokrywa zgrubiała, wysuszona skóra. Innym podstawowym objawem klinicznym choroby jest uporczywy świąd.
Uwaga: alergiczne zapalenie skóry może występować zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych.Warto wiedzieć: w przypadku dzieci cierpiących na AZS istnieje duże ryzyko wystąpienia w późniejszym okresie życia objawów chorób atopowych ze strony układu oddechowego – alergicznej dychawicy oskrzelowej i alergicznego nieżytu nosa.
