Beta blokery a wypadanie włosów - Przyczyny, Skutki i Sposoby Zapobiegania
Kiedy zgłosić się do trychologa?
Wypadanie włosów to najczęstszy (chociaż oczywiście niejedyny) problem, z jakim pacjenci zgłaszają się do trychologa.
Kiedy warto zdecydować się na wizytę?
- Gdy zauważasz, że tracisz znacznie więcej włosów, niż zwykle (znajdujesz duże ilości włosów na szczotce lub grzebieniu, na ubraniach lub w łazienkowych odpływach).
- Gdy zauważasz, że Twoje włosy stały się zdecydowanie rzadsze.
- Gdy zauważasz, że na skórze głowy pojawiają się miejsca, w których włosy są rzadsze lub zanikają (np. na czubku głowy lub na skroniach).
- Gdy zauważasz, że na skórze głowy pojawiają się niejednolite, rozproszone łysiny (skóra w tych miejscach może dawać objawy bólowe lub swędzieć).
- Gdy jedno z Twoich rodziców (lub innych, bliskich krewnych) zmaga się z łysieniem i chcesz uniknąć genetycznej utraty włosów.
Jakie objawy, poza wypadaniem włosów, wymagają konsultacji trychologicznej? Odwiedź specjalistę, jeżeli:
- stan skóry głowy lub włosów wzbudza Twój niepokój,
- odczuwasz świąd, pieczenie lub jakikolwiek inny dyskomfort w obrębie skóry głowy,
- twoje włosy i skóra głowy nadmiernie się przetłuszczają,
- zaobserwowałeś pojawienie się łupieżu (suche, białe łuski widoczne są na skórze głowy, pomiędzy włosami, na ubraniach),
- na skórze głowy pojawiły się rumieniowate plamy, pokryte tłustymi łuskami (objaw ten może świadczyć o łojotokowym zapaleniu skóry głowy),
- na skórze głowy zauważyłeś okrągłe, ciemnoczerwone lub różowe grudki pokryte srebrzystą łuską (może być to objaw łuszczycy),
- chcesz profilaktycznie zadbać o swoje włosy lub skórę głowy lub sprawdzić ich kondycję i uzyskać poradę dotyczącą prawidłowej pielęgnacji,
- otrzymałeś skierowanie od innego specjalisty, np. dermatologa.
Pilnej konsultacji trychologicznej wymagają stany nagłe, pojawiające się „z dnia na dzień”. Pamiętaj, że kiepska kondycja włosów i skóry głowy to często znacznie więcej, niż problem estetyczny. Wiele z wymienionych objawów może świadczyć o poważnych chorobach i dolegliwościach, które wymagają specjalistycznego leczenia.
Remedium na problemy kardiologiczne
Beta-blokery wykorzystuje się w terapii schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Są to leki, które mają zastosowanie między innymi u chorych z zaburzeniami rytmu serca, chorobą wieńcową, niewydolnością serca i nadciśnieniem tętniczym. W wielu badaniach została potwierdzona skuteczność stosowania beta-blokerów i ich wpływ na wydłużenie życia pacjentów po zawale lub z niewydolnością serca. W chorobie wieńcowej leki te poprawiają tolerancję wysiłku i redukują występowanie bólu dławicowego. Działanie beta-blokerów przynosi zatem istotne korzyści przez normowanie akcji serca oraz obniżanie wysokiego ciśnienia.
Wiele badań dowodzi skuteczności stosowania beta-blokerów u pacjentów, u których konieczne jest przeprowadzenie zabiegów chirurgicznych. Operacje powodują zwiększenie poziomu stresu u pacjentów, a to powoduje uwalnianie hormonów – adrenaliny i noradrenaliny. W takiej sytuacji spowolnienie pracy serca i obniżenie ciśnienia może mieć korzystny wpływ na ryzyko zawału serca, udaru mózgu czy zaburzeń rytmu serca.
W badaniach wykazano, że beta-blokery mogą zmniejszać ryzyko migotania przedsionków czy zawału serca u takich pacjentów. Należy jednak pamiętać, że beta-blokery mogą powodować większe prawdopodobieństwo spadku ciśnienia lub tętna w okresie okołooperacyjnym.
Terapie, które łączy ryzyko
Pomimo szerokiego zastosowania w wielu schorzeniach, leczenie beta-blokerami pociąga za sobą istotne ryzyko. Warto w tym zakresie zwrócić uwagę nie tylko na przeciwwskazania, ale także na objawy wynikające z nasilenia działania leku przy źle dobranych dawkach.
Silne działanie beta-blokerów na układ krążenia i wpływ, jaki mają na cały organizm wymaga bardzo precyzyjnego i zgodnego z zaleceniami lekarza dawkowania. Nieumyślne przedawkowanie beta-blokerów (wyłączając próby samobójcze) jest częstym powodem wezwania Zespołów Ratownictwa Medycznego. Starsi pacjenci, szczególnie z zaburzeniami pamięci, zażywający wiele leków kilka razy dziennie mogą pomylić się przy ich przyjmowaniu. Ryzyko wystąpienia bradykardii może doprowadzić nie tylko do omdlenia, ale również do stanu zagrożenia życia. Wielu pacjentów, którzy pomylili dawki i przyjęli większe ilości beta-blokerów jest hospitalizowanych na Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych z powodu silnej, zagrażającej życiu bradykardii.
Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji (ERC) 2021 przewidują algorytm postępowania u takich pacjentów. Określają one precyzyjnie postępowanie zarówno w przypadku bradykardii, jak również w przypadku wstrząsu anafilaktycznego, który dotyczy pacjentów przyjmujących beta-blokery. Chodzi o to, że u chorych przyjmujących β-blokery adrenalina może nie poprawić stanu klinicznego, dlatego w takich przypadku pomóc może podawany dożylnie glukagon.
Z kolei przy ciężkim zatruciu beta-blokerami, rekomendowanym postępowaniem według ERC jest terapia wysokimi dawkami insuliny. U pacjentów z ciężką bradykardią stosuje się także atropinę, a w przypadku niepokojących objawów takich jak wstrząs, omdlenie, niedokrwienie mięśnia sercowego czy w ciężkiej niewydolności serca – przezskórną elektrostymulację serca.
Co ciekawe, według niektórych badań podaż nieselektywnych beta-blokerów wiąże się z wystąpieniem nagłego wzrostu stężenia potasu. Stan ten nazywany jest hiperkaliemią i stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta. Aktualnie prowadzi się wiele badań, które mają doprecyzować tę korelację i być może hiperkaliemia dołączy do działań niepożądanych beta-blokerów.
Środki antykoncepcyjne a wypadanie włosów
Preparatami zażywanymi codziennie przez miliony kobiet na świecie są tabletki antykoncepcyjne. Pomimo niewątpliwej wygody i skuteczności tej metody regulacji poczęć, nie jest ona niestety wolna od efektów ubocznych, a wiele użytkowniczek zauważa u siebie m.in. nadmierne wypadanie włosów lub osłabienie ich struktury.
Dzieje się tak, ponieważ większość stosowanych preparatów zawiera w składzie 2 składniki hormonalne: estrogeny oraz progestageny.
O ile te pierwsze słyną z ochronnego oddziaływania na skórę, włosy i paznokcie, poprawiając ich wygląd, o tyle progestageny (nazywane też w skrócie gestagenami) wykazują aktywność androgeniczną.
Oznacza to, że związki te mogą oddziaływać na mieszki włosowe tak, jak męskie hormony – androgeny – osłabiające naturalny odrost włosów i stymulujące ich utratę. Przykłady gestagenów spotykane w dwuskładnikowych tabletkach antykoncepcyjnych to np.:
- lewonorgestrel,
- noretisteron,
- dezogestrel,
- gestoden,
- dienogest.
Szczególnie osoby o predyspozycjach genetycznych, przyjmujące preparaty oparte na działaniu progestagenów, mogą z czasem zaobserwować u siebie tzw. łysienie androgenowe. Ten typ utraty włosów widoczny jest najsilniej na czubku głowy – w postaci charakterystycznej (szczególnie dla mężczyzn) „łysinki” lub poszerzającego się przedziałka fryzury. Podobne objawy mogą wiązać się z silnym stresem u kobiet i wymagać zmiany stosowanego środka antykoncepcyjnego na np. jednoskładnikowy.
Wypadanie włosów może także wyraźnie nasilić się po odstawieniu leków antykoncepcyjnych – na stałe lub podczas robienia kilkumiesięcznej przerwy. Ten efekt uboczny nie występuje od razu, a kilka tygodni po zaprzestaniu spożywania preparatu i jest związany ze spadkiem poziomu estrogenów.
