Beta blokery a wypadanie włosów - Przyczyny, Skutki i Sposoby Zapobiegania
Środki antykoncepcyjne a wypadanie włosów
Preparatami zażywanymi codziennie przez miliony kobiet na świecie są tabletki antykoncepcyjne. Pomimo niewątpliwej wygody i skuteczności tej metody regulacji poczęć, nie jest ona niestety wolna od efektów ubocznych, a wiele użytkowniczek zauważa u siebie m.in. nadmierne wypadanie włosów lub osłabienie ich struktury.
Dzieje się tak, ponieważ większość stosowanych preparatów zawiera w składzie 2 składniki hormonalne: estrogeny oraz progestageny.
O ile te pierwsze słyną z ochronnego oddziaływania na skórę, włosy i paznokcie, poprawiając ich wygląd, o tyle progestageny (nazywane też w skrócie gestagenami) wykazują aktywność androgeniczną.
Oznacza to, że związki te mogą oddziaływać na mieszki włosowe tak, jak męskie hormony – androgeny – osłabiające naturalny odrost włosów i stymulujące ich utratę. Przykłady gestagenów spotykane w dwuskładnikowych tabletkach antykoncepcyjnych to np.:
- lewonorgestrel,
- noretisteron,
- dezogestrel,
- gestoden,
- dienogest.
Szczególnie osoby o predyspozycjach genetycznych, przyjmujące preparaty oparte na działaniu progestagenów, mogą z czasem zaobserwować u siebie tzw. łysienie androgenowe. Ten typ utraty włosów widoczny jest najsilniej na czubku głowy – w postaci charakterystycznej (szczególnie dla mężczyzn) „łysinki” lub poszerzającego się przedziałka fryzury. Podobne objawy mogą wiązać się z silnym stresem u kobiet i wymagać zmiany stosowanego środka antykoncepcyjnego na np. jednoskładnikowy.
Wypadanie włosów może także wyraźnie nasilić się po odstawieniu leków antykoncepcyjnych – na stałe lub podczas robienia kilkumiesięcznej przerwy. Ten efekt uboczny nie występuje od razu, a kilka tygodni po zaprzestaniu spożywania preparatu i jest związany ze spadkiem poziomu estrogenów.
Podsumowanie
Pomimo skutecznego działania i satysfakcjonującego czasu osiągania efektu terapeutycznego, beta-blokery wymagają starannego doboru dawek, a ich przyjmowanie wiąże się z ryzykiem poważnych interakcji i działań niepożądanych. Hamowanie aktywności układu współczulnego wywiera jednocześnie wpływ na cały organizm, dlatego tak ważne jest precyzyjne ustalenie dawek u danego pacjenta, staranne przyjmowanie leków zgodnie z dawkowaniem i obserwowanie na bieżąco stanu zdrowia podczas farmakoterapii.
- Buczko W., Danysz A,: Kompendium Farmakologii i Farmakoterapii, wyd. Edra Urban & Partner, Wrocław 2016, 6, 51, 194-195
- Kostowski W., Herman Z.S.: Farmakologia- Podstawy farmakoterapii, Wyd. PZWL, Warszawa 2010, wydanie III (dodruk), 1, 506-508, 512-518
- Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2020/21. / [red.prow.] Piotr Gajewski, Wyd.12, Kraków, Wyd. Medycyna Praktyczna, 2020, 184-190
- Stany zagrożenia życia i zdrowia, [red.prow.] Roland Podlewski, wyd. PZWL, Warszawa 2019, 24, 33
- Charakterystyka Produktu Leczniczego – Propranolol WZF 10 mg, 40 mg, tabletki, 05.08.2014 r.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego – Carvedilol Orion 6,25 mg, 12,5 mg, 25 mg, tabletki powlekane, 22.06.2010 r.
- Wytyczne resuscytacji 2021 / Europejska Rada Resuscytacji, Polska Rada Resuscytacji 2021, Kraków, Rozdział 5 – Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne u dorosłych, 152, Rozdział 6 – Zatrzymanie krążenia w sytuacjach szczególnych, 189, 214-216
- Nowicki M, Miszczak-Kuban J. Nonselective beta-adrenergic blockade augments fasting hyperkalemia in hemodialysis patients. Nephron 2002, 91(2), 222-227
- Litovitz TL, Klein-Shwartz W, Rodgers GC Jr, Cobaugh DJ, Youniss J, Omslaer JC, May ME, Woolf AD, Benson BE:2001 annual report of the American Association of Poison Control Centers Toxic Exposure Surveillance System. Am J Emerg Med 2002, 20, 391-452 <
Remedium na problemy kardiologiczne
Beta-blokery wykorzystuje się w terapii schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Są to leki, które mają zastosowanie między innymi u chorych z zaburzeniami rytmu serca, chorobą wieńcową, niewydolnością serca i nadciśnieniem tętniczym. W wielu badaniach została potwierdzona skuteczność stosowania beta-blokerów i ich wpływ na wydłużenie życia pacjentów po zawale lub z niewydolnością serca. W chorobie wieńcowej leki te poprawiają tolerancję wysiłku i redukują występowanie bólu dławicowego. Działanie beta-blokerów przynosi zatem istotne korzyści przez normowanie akcji serca oraz obniżanie wysokiego ciśnienia.
Wiele badań dowodzi skuteczności stosowania beta-blokerów u pacjentów, u których konieczne jest przeprowadzenie zabiegów chirurgicznych. Operacje powodują zwiększenie poziomu stresu u pacjentów, a to powoduje uwalnianie hormonów – adrenaliny i noradrenaliny. W takiej sytuacji spowolnienie pracy serca i obniżenie ciśnienia może mieć korzystny wpływ na ryzyko zawału serca, udaru mózgu czy zaburzeń rytmu serca.
W badaniach wykazano, że beta-blokery mogą zmniejszać ryzyko migotania przedsionków czy zawału serca u takich pacjentów. Należy jednak pamiętać, że beta-blokery mogą powodować większe prawdopodobieństwo spadku ciśnienia lub tętna w okresie okołooperacyjnym.
U nas zapłacisz kartą