U nas zapłacisz kartą
Beta blokery a wypadanie włosów - Przyczyny, Skutki i Sposoby Zapobiegania
Terapie, które łączy ryzyko
Pomimo szerokiego zastosowania w wielu schorzeniach, leczenie beta-blokerami pociąga za sobą istotne ryzyko. Warto w tym zakresie zwrócić uwagę nie tylko na przeciwwskazania, ale także na objawy wynikające z nasilenia działania leku przy źle dobranych dawkach.
Silne działanie beta-blokerów na układ krążenia i wpływ, jaki mają na cały organizm wymaga bardzo precyzyjnego i zgodnego z zaleceniami lekarza dawkowania. Nieumyślne przedawkowanie beta-blokerów (wyłączając próby samobójcze) jest częstym powodem wezwania Zespołów Ratownictwa Medycznego. Starsi pacjenci, szczególnie z zaburzeniami pamięci, zażywający wiele leków kilka razy dziennie mogą pomylić się przy ich przyjmowaniu. Ryzyko wystąpienia bradykardii może doprowadzić nie tylko do omdlenia, ale również do stanu zagrożenia życia. Wielu pacjentów, którzy pomylili dawki i przyjęli większe ilości beta-blokerów jest hospitalizowanych na Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych z powodu silnej, zagrażającej życiu bradykardii.
Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji (ERC) 2021 przewidują algorytm postępowania u takich pacjentów. Określają one precyzyjnie postępowanie zarówno w przypadku bradykardii, jak również w przypadku wstrząsu anafilaktycznego, który dotyczy pacjentów przyjmujących beta-blokery. Chodzi o to, że u chorych przyjmujących β-blokery adrenalina może nie poprawić stanu klinicznego, dlatego w takich przypadku pomóc może podawany dożylnie glukagon.
Z kolei przy ciężkim zatruciu beta-blokerami, rekomendowanym postępowaniem według ERC jest terapia wysokimi dawkami insuliny. U pacjentów z ciężką bradykardią stosuje się także atropinę, a w przypadku niepokojących objawów takich jak wstrząs, omdlenie, niedokrwienie mięśnia sercowego czy w ciężkiej niewydolności serca – przezskórną elektrostymulację serca.
Co ciekawe, według niektórych badań podaż nieselektywnych beta-blokerów wiąże się z wystąpieniem nagłego wzrostu stężenia potasu. Stan ten nazywany jest hiperkaliemią i stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta. Aktualnie prowadzi się wiele badań, które mają doprecyzować tę korelację i być może hiperkaliemia dołączy do działań niepożądanych beta-blokerów.
Czy można nagle odstawić beta-blokery?
W szczególnym przypadku może być również konieczne przerwanie leczenia beta-blokerami. Jednak taką decyzję może podjąć wyłącznie lekarz. Jeśli pacjent przyjmujący beta-bloker czuje pogorszenie samopoczucia lub z innych względów uważa, że farmakoterapia powinna być zmodyfikowana, pod żadnym pozorem nie może samodzielnie “odstawić” takiego leku.
Nagłe przerwanie stosowania beta-blokerów może doprowadzić do stanu zagrożenia życia. Po „wyczerpaniu się” ostatniej dawki może dojść do tachykardii, pogorszenia stanu zdrowia wskutek wzrostu ciśnienia tętniczego czy zaburzeń rytmu serca. Objawami niepokojącymi, które mogą poprzedzać nawet zatrzymanie krążenia będą między innymi uczucie kołatania serca, dyskomfort i ból w klatce piersiowej, drżenie rąk oraz zaburzenia lub utrata przytomności. W przypadku nagłego “odstawienia” beta-blokerów u niektórych osób może również wzrosnąć ryzyko niedokrwiennego udaru mózgu.
Beta-blokery w sporcie, nauce a nawet w polityce!
Wielu ludzi – nawet jeśli nie mają zaburzeń natury psychicznej – źle toleruje sytuacje stresogenne. Mogą nimi być zawody sportowe, wystąpienia publiczne czy okresy napięcia nerwowego związane z czynnikami sporadycznie mającymi miejsce w codziennym życiu. W takich przypadkach można spotkać się ze stosowaniem niektórych beta-blokerów w celu osiągnięcia efektu uspokajającego, jaki daje wyciszenie podekscytowania, tremy i wyeliminowanie wspomnianego drżenia rąk. Warto zauważyć, iż w przypadku sportowców blokery beta-receptorów są objęte monitorowaniem w kierunku stosowania dopingu, który łamie zasady fair-play. Ma to także służyć ochronie zdrowia zawodników ze względu na możliwe działania niepożądane.
Choć leków zaliczanych do beta-blokerów jest dużo, należy zwrócić uwagę na istotne zagrożenia przy ich stosowaniu oraz najistotniejsze przeciwwskazania. Z oczywistych względów będą to interakcje z innymi lekami, w tym między innymi z blokerami wapnia albo innymi lekami antyarytmicznymi. Istnieje przeciwwskazanie do stosowania amiodaronu wraz z beta-blokerami. Te interakcje powodują nasilenie kardiodepresyjnego działania.
Z kolei niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą osłabiać działanie beta-blokerów. Stosowanie niektórych beta-blokerów może ograniczać także przewlekła obturacyjna choroba płuc, nieleczona marskość wątroby, zaburzenia wątroby lub nerek. Beta-blokery są bezwzględnie przeciwwskazane u chorych z astmą oskrzelową, objawowym niedociśnieniem tętniczym, bradykardią oraz ciężką niewyrównaną niewydolnością krążenia.
Stosowanie beta-blokerów wymaga także monitorowania ciśnienia i tętna. Ponieważ leki te mogą znacząco obniżyć ich wartości, warto przed rozpoczęciem terapii mierzyć ciśnienie by określić, na jakim poziomie u danego pacjenta ono występuje.
Przy terapii beta-blokerami należy także zachować szczególną ostrożność u chorych przyjmujących jednocześnie leki przeciwcukrzycowe, ponieważ w efekcie może dojść do nasilenia działania hipoglikemicznego. Dlatego przy równoległym stosowaniu leków z tych grup należy stale kontrolować poziom glukozy we krwi.
Niewłaściwa pielęgnacja
Do osłabienia włosów i nadmiernego ich wypadania przyczynić się może ich niewłaściwa pielęgnacja. Stosowanie zbyt dużych ilości kosmetyków lub preparatów nie dostosowanych do rodzaju włosów, może osłabić strukturę włosa. Zwłaszcza formuły kosmetyków obfitujące w parabeny, silikony, konserwanty czy oleje mineralne wywierają niekorzystny wpływ na włosy. Włosom nie sprzyjają także częste zabiegi farbowania czy trwałej ondulacji czy codzienne zabiegi stylizujące z wykorzystaniem suszarki, lokówki czy prostownicy.
Jak rozpoznać, czy kosmetyki osłabiają nasze włosy? Jeśli po wprowadzeniu do pielęgnacji włosów nowego produktu, zauważymy pogorszenie stanu fryzury, można podejrzewać negatywny wpływ kosmetyku na włosy. Zawsze warto rozważyć wprowadzenie naturalnej pielęgnacji – do każdego typu włosów dopasować można domowej roboty maski, płukanki czy wcierki. Można poeksperymentować także z olejowaniem włosów. Taka domowa pielęgnacja na pewno nie zaszkodzi, a może zauważalnie poprawić wygląd włosów.
Jakie leki wpływają na wypadanie włosów?
Lekami najczęściej powodującymi nadmierne wypadanie włosów mogą być np.:
- cytostatyki stosowane w chemioterapii,
- niektóre środki antykoncepcyjne,
- retinoidy wykorzystywane w dermatologii,
- leki przeciwzakrzepowe,
- środki obniżające stężenie lipidów,
- leki immunosupresyjne – stosowane w chorobach autoimmunologicznych lub przeszczepach narządów,
- beta-blokery stosowane w schorzeniach kardiologicznych.
Wypadanie włosów zazwyczaj rozpoczyna się z pewnym opóźnieniem – nawet po kilku miesiącach - od zadziałania szkodliwego czynnika. To dlatego na polekową utratę owłosienia najbardziej narażone są osoby w trakcie długotrwałej terapii lub przyjmujące na stałe daną substancję.
