U nas zapłacisz kartą
Biała chemia a wypadanie włosów - Przyczyny, Skutki i Rozwiązania
Biała chemioterapia (biała chemia) - jak działa?
Biała chemioterapia (biała chemia) to potoczne określenie na terapię onkologiczną z wykorzystaniem wlewów zawierających bleomycynę. W powszechnej opinii jest uważana za najmniej obciążającą dla organizmu. Warto jednak zaznaczyć, że indywidualne reakcje pacjentów na lek mogą się od siebie różnić. Jak działa biała chemioterapia? Jakie działania niepożądane są związane z tą formą terapii onkologicznej?
Spis treści
Biała chemioterapia jest zazwyczaj dobrze tolerowana przez pacjentów. W przeciwieństwie do czerwonej chemii, nie uszkadza szpiku kostnego. Określanie rodzajów chemioterapii kolorami jest częste wśród pacjentów onkologicznych. Czasami tych nazw używają również lekarze. Wymienia się białą, żółtą i czerwoną chemię. Określenia odnoszą się do barw jakie mają podawane wlewy dożylne. Posługiwanie się kolorami jest bardzo dużym uproszczeniem, ale ułatwia pacjentom dzielenie się doświadczeniami i praktycznymi poradami. W tej nomenklaturze chemia biała uchodzi za bezpieczną i mało inwazyjną, natomiast czerwona budzi lęk ze względu na związane z nią działania niepożądane.
Rozwijamy nasz serwis dzięki wyświetlaniu reklam.
Blokując reklamy, nie pozwalasz nam tworzyć wartościowych treści.
Wyłącz AdBlock i odśwież stronę.
Kolory Chemioterapii – co oznaczają?
Chemioterapia to jedna z podstawowych metod leczenia nowotworów. Stosowane leki można podzielić na pewne grupy, w zależności od ich działania, mocy i efektów ubocznych.
Kolory Chemioterapii to potoczna nazwa poszczególnych grup leków, stosowana dla leków podawanych dożylnie. Kolor chemioterapii zależy od koloru roztworu w kroplówce, podawanego pacjentowi. Terminologię tą często stosują zarówno pacjenci jak i lekarze oraz pielęgniarki. Pamiętaj kolory chemioterapii to znaczne uproszczenie pod którym mogą kryć się różne leki o różnym działaniu i skutkach ubocznych – dlatego zawsze pytaj o nazwę leku!
Jak powstaje nowotwór?
Komórki nowotworowe mogą powstać w organizmie na każdym etapie życia. Początek chorobie nowotworowej dają patologicznie zmienione komórki, które nie zostały zwalczone przez układ immunologiczny. Większość nowotworów to choroby nabyte, które rozwijają się na skutek działania zewnętrznych czynników mutagennych. Do grupy czynników mutagennych zaliczamy m.in. substancje toksyczne, promieniowanie jonizujące, a także stosowanie używek. Jedynie niewielki odsetek nowotworów to choroby wrodzone, jednak ryzyko rozwoju raka mogą znacząco zwiększać niektóre mutacje genetyczne. Tak jest w przypadku m.in. raka piersi.
Komórki nowotworowe bardzo szybko się dzielą, co sprawia, że w krótkim czasie dochodzi do ich nagromadzenia się w organizmie. Ze względu na patologiczne zmiany w komórkach nowotworowych zostaje zahamowany proces ich naturalnego obumierania, a niekontrolowane podziały komórkowe uniemożliwiają efektywne zwalczanie komórek raka przez układ odpornościowy. Nowotwory złośliwe powodują powstawanie przerzutów w okolicznych narządach, a także przerzutów odległych. Niektóre z chorób nowotworowych rozwijają się bardzo szybko, jednak istnieją również nowotwory złośliwe, które przez długi czas nie dają charakterystycznych objawów. Tak jest m.in. w raku piersi – guz może wzrastać latami, będąc początkowo zmianą, która nie zagraża zdrowiu i życiu.
Leczenie nowotworów wymaga działania, które jest ukierunkowane na zniszczenie konkretnego typu komórek nowotworowych. Leczenie systemowe nowotworów złośliwych, czyli zastosowanie chemioterapii, nie działa wybiórczo, co wiąże się z ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych terapii. Chemia niszczy nie tylko chore komórki, ale także wpływa na funkcjonowanie komórek zdrowych, jednak nie należy rezygnować z tej metody leczenia, bo walka z rakiem to walka na śmierć i życie, którą można wygrać.
Biała chemia – skutki uboczne w trakcie chemioterapii
W trakcie chemioterapii mogą pojawić się różne dolegliwości (skutki uboczne), które są związane z uszkodzeniem zdrowych komórek i tkanek. Biała chemia jest zwykle dobrze tolerowana przez organizm, jednak nie pozostaje obojętna dla ogólnego zdrowia i samopoczucia. Związane z nią skutki uboczne nie występują u wszystkich pacjentów, a nasilenie objawów zależy od indywidualnej reakcji organizmu na podawane leki cytostatyczne.
Biała chemia powoduje najmniej skutków ubocznych. Najczęściej występujące skutki uboczne białej chemii to m.in.:
- utrata włosów,
- objawy grypopodobne,
- gorączka lub stan podgorączkowy,
- nudności i wymioty,
- ogólne osłabienie,
- uczucie zimna i dreszcze,
- objawy skórne (przebarwienia skóry, nadmierne rogowacenie, wysypka),
- objawy ze strony układu oddechowego (świsty oddechowe, zwłóknienie płuc),
- objawy ze strony układu nerwowego.
W przeciwieństwie do innych rodzajów chemioterapii biała chemia w niewielkim stopniu wpływa na organizm, oszczędzając m.in. komórki szpiku kostnego, co pozwala uniknąć poważnych powikłań leczenia.
Aby ograniczyć działania niepożądane chemioterapii i umożliwić regenerację organizmu, chemioterapia podawana jest w cyklach. Przerwy pomiędzy podawaniem leków przeciwnowotworowych to jeden ze sposobów na ograniczenie negatywnego wpływu farmaceutyków na zdrowe komórki i tkanki. W okresie leczenia bardzo ważny jest odpoczynek oraz odpowiednie odżywianie, które wspomaga regenerację organizmu. Pacjenci, u których pojawiają się objawy ze strony układu pokarmowego, a także brak apetytu, powinni stosować środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, które pozwalają dostarczyć niezbędne składniki odżywcze w niewielkiej porcji łatwego do przyjęcia napoju.
Jak podawana jest chemioterapia? Skuteczność chemioterapii
Leki cytostatyczne podawane są na kilka sposobów. Najczęściej wprowadzane są do organizmu drogą dożylną, jednak mogą być również podawane m.in. doustnie w formie tabletek, dokanałowo (do płynu mózgowo-rdzeniowego) i bezpośrednio do guza nowotworowego. Chemioterapia podawana dożylnie wymaga założenia welonu, cewnika lub specjalnego portu. Chemioterapia może być podawana w warunkach szpitalnych oraz w warunkach ambulatoryjnych. Szczególnym rodzajem chemioterapii jest chemioterapia paliatywna, której celem nie jest wyleczenie pacjenta, co ma związek z brakiem szans na skuteczne leczenie w bardzo zaawansowanym stadium raka, ale przyniesienie ulgi w cierpieniu.
Chemioterapię dzielimy nie tylko pod względem drogi podania. Istotnym dla każdego pacjenta podziałem chemioterapii jest dobór leków, które mają na celu zniszczenie komórek nowotworowych.
Wyróżniamy następujące rodzaje chemioterapii podawanej dożylnie:
- biała chemia – leczenie z wykorzystaniem bleomycyny, które pozwala ochronić przed uszkodzeniem komórki szpiku kostnego i jest stosunkowo dobrze tolerowane przez pacjentów, wywołując niewiele skutków ubocznych,
- chemia żółta – leczenie z wykorzystaniem m.in. 5-fluorouracylu, metotreksatu lub cyklofosfamidu, które stosowane jest w uzupełniającej terapii raka piersi,
- chemia czerwona – leczenie z wykorzystaniem preparatów z grupy antracyklin, które charakteryzuje się największą siłą działania oraz wiąże się z wysokim ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych.
Jak już zostało wspomniane, leki przeciwnowotworowe z grupy cytostatyków oraz inne terapia antynowotworowe dobierane są do rodzaju komórek nowotworu, a także stopnia zaawansowania choroby i ogólnego stanu pacjenta. Przed zastosowaniem konkretnej metody leczenia brane są pod uwagę korzyści dla pacjenta i zagrożenia, które może spowodować terapia antyrakowa.
