U nas zapłacisz kartą
Rak skóry typu C44 - Nowe wyzwania i perspektywy leczenia
Nowotwory skóry – objawy i rodzaje. Jak wyglądają zmiany?
Nowotwory skóry są dość groźnymi i niegojącymi się zmianami na skórze. Utrzymują się przez dłuższy czas i często oznaczają nowotwory złośliwe. Co powinno zaniepokoić każdą osobę, u której pojawiają się objawy choroby na skórze? Jak rozpoznać nowotwór skóry?
- Czym są nowotwory skóry?
- Przyczyny nowotworów skóry
- Zmiany skórne nowotworowe
- Objawy nowotworu skóry
- Rodzaje raka skóry
- Jak leczyć raka skóry?
Co roku zwiększa się przyrost zachorowalności na nowotwory skóry. Ma to ścisły związek z częstszymi ekspozycjami na słońce czy korzystaniem z solarium. Ale to nie jedyne przyczyny tej choroby. Złośliwa postać nowotworu skóry, czyli rak skóry dotyka głównie osoby o jasnej karnacji.
W Polsce większość osób cechuje jasny fototyp skóry, ale należy pamiętać, iż nowotwór skóry nie rozwija się od razu w głównej i niebezpiecznej postaci. To często proces dość długotrwały, przebiegający w etapach. Dlatego warto obserwować swoją skórę i kontrolować zmiany przedrakowe.
Każdy niepokojący sygnał wymaga zawsze konsultacji medycznej. Im wcześniej podjęte leczenie, tym mniejsze ryzyko na przerzuty choroby.
Czy raki skóry występują często?
Przyjmuje się, że raki skóry stanowią 8–10% wszystkich nowotworów złośliwych, z czego 70–80% to raki podstawnokomórkowe, a ok. 20% raki kolczystokomórkowe. Nowotwory te są częstsze w krajach słonecznych, np. w Australii czy południowych regionach Stanów Zjednoczonych. Wielu autorów podkreśla stały wzrost liczby zachorowań na raki skóry (raka podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego) w krajach europejskich.
Raki skóry powstają pod wpływem czynników fizycznych, chemicznych, mechanicznych i biologicznych. Z czynników osobniczych należy wymienić: fototyp skóry (bardziej narażone są osoby z I lub II fototypem, tzn. osoby o włosach blond lub rudych, licznych piegach i niebieskich oczach), typ barwnika, wiek (w starszym wieku częściej występują nowotwory skóry łagodne i złośliwe), stan immunologiczny (u osób poddawanych immunosupresji częściej obserwowano raki skóry).
Wyróżnia się dwa rodzaje barwnika: eumelaninę – barwnik brązowoczarny, zmniejszający wrażliwość skóry na ekspozycję słoneczną (występuje u osób o ciemnej karnacji, ciemnych włosach i oczach), oraz feomelaninę – barwnik żółtoczerwonobrązowy, o działaniu prokancerogennym (sprzyjającym rozwojowi nowotworów), tzn. pod wpływem UV powstają wolne rodniki odpowiedzialne za uszkodzenia genetyczne komórek (charakterystyczny dla osób rudych, z blond włosami i jasną skórą). Zwiększona ilość feomelaniny i mała ilość eumelaniny predysponują do rozwoju nowotworów skóry.
- UVA – o długości fali 320–400 nm
- UVB – o długości fali 280–320 nm
- UVC – o długości fali 200–280 nm.
Najbardziej mutagenna frakcja UVB jest pochłaniana przez DNA keratynocytów, powodując zaburzenia regulacji genów tkankowych, liczne mutacje i w konsekwencji transformację nowotworową komórek. Badania wskazują, że frakcja UVA ma również udział w fotokancerogenezie, prawdopodobnie jednak odgrywa znacznie mniejszą rolę niż UVB. Korzystanie z urządzeń emitujących UVA, ze sztucznych źródeł promieniowania ultrafioletowego (np. solaria) powoduje sytuację, w której UVA działa synergistycznie z UVB i nasila jego szkodliwe działanie na skórę.
Rak skóry (czerniaki skóry) – C43, C44
Według statystyk zachorowalność na raka skóry, zwłaszcza czerniaka, w ciągu ostatnich 30 lat wzrosła aż czterokrotnie. Rak skóry stanowi jedną czwartą wszystkich przypadków raka. W Stanach Zjednoczonych większość przypadków raka skóry została odnotowana u młodych kobiet. Fakt ten może być skutkiem stale rosnącej popularności relaksu w słońcu, ewentualnie nadmiernego opalania się w solariach.
O chorobie raka skóry
Rak skóry obejmuje wiele rodzajów nowotworów skóry. Niektóre są łagodne (benigne) i stanowią raczej problem kosmetyczny. Do najczęstszych złośliwych typów raka skóry należą przede wszystkim nowotwory górnej warstwy skóry, to znaczy rak naskórka – rak podstawnokomórkowy (łac. carcinoma basocellulare, basalioma), rak płaskonabłonkowy (łac. carcinoma spinocellulare) i najbardziej niebezpieczny oraz najbardziej znany czerniak (melanom).
Rak podstawnokomórkowy uszkadza przede wszystkim miejsce, z którego pochodzi oraz jego okolicę, rak płaskonabłonkowy jednak już wytwarza przerzuty nawet w odległych narządach, dlatego wczesne wykrycie objawów jest bardzo ważne. Innym typowym objawem czerniaka jest początkowo niepozorna plamka, która może pojawić się zarówno na czystej skórze, jak i na podstawie znamiona bądź plamki pigmentowej, w dużej mierze pojawiają się przerzuty nie tylko do innych miejsc na skórze, ale także do węzłów chłonnych, mózgu, płuc lub wątroby.
Przyczyny choroby
Specjaliści przypisują wzrost liczby chorób nowotworowych skóry nie tylko rozwojowi ruchu turystycznego i lepszej sytuacji ekonomicznej, która pozwala na podróżowanie za słońcem, ale także utrzymującym się trendom opalonej skóry, „zmuszając” wiele osób do nadmiernej i niechronionej ekspozycji na promienie słoneczne lub odwiedzania solaria. Można z całą pewnością stwierdzić, że przyczyną raka skóry są przede wszystkim promienie słoneczne, zwłaszcza tzw. promieniowanie UVB, które uszkadzają komórki skóry i powodują ich niekontrolowane mnożenie i dzielenie. Bardzo ryzykowne jest opalanie się osób o jasnej i wrażliwej skórze lub osób z dużą liczbą znaków pigmentowych, jak również osób, które często wcześniej poparzyły się na słońcu, zwłaszcza w okresie do 18 lat, kiedy skóra jest najbardziej wrażliwa. Kolejnym czynnikiem są predyspozycje rodzinne, u osób, które już miały raka skóry, prawdopodobieństwo wystąpienia choroby jest aż 10 razy większe. Specjaliści nie wykluczają wpływu osłabionego układu immunologicznego na powstanie choroby.
Rak kolczystokomórkowy (carcinoma spinocellulare)
Rak kolczystokomórkowy (carcinoma spinocellulare) jest nowotworem znacznie rzadziej występującym niż rak podstawnokomórkowy. Rak kolczystokomórkowy najczęściej pojawia się u osób w wieku średnim i starszym. Cechuje się szybkim wzrostem i dużą złośliwością, wykazując skłonność do naciekania podłoża (czyli wrastania komórek raka do tkanek położonych pod guzem) i szerzenia się drogą przerzutów. Punktem wyjścia mogą być stany przedrakowe, zwłaszcza rogowacenie słoneczne i róg skórny. Zmiany zlokalizowane są najczęściej na granicy błon śluzowych i skóry (czerwień wargowa – szczególnie wargi dolnej), w okolicach nosa, oczodołów, narządów płciowych. Rak może też lokalizować się na powiekach. Przeczytaj więcej: Rak kolczystokomórkowy powiek
Do objawów niepokojących należy zaliczyć: gwałtowny wzrost masy guza, stwardnienie, tworzenie się owrzodzeń oraz krwawienia. Przebieg raka kolczystokomórkowego jest zależny od umiejscowienia, rozległości i stopnia naciekania podłoża. Skłonność do przerzutów jest znacznie mniejsza w przypadku zmian wywodzących się z rogowacenia słonecznego, a zwiększa się w przypadku rozwoju nowotworu na podłożu owrzodzeń, blizn i przewlekłych stanów zapalnych.
Rak brodawkujący (carcinoma verrucosum)
Rodzajem raka kolczystokomórkowego jest rak brodawkujący (carcinoma verrucosum). To nowotwór występujący na narządach płciowych, w jamie ustnej i w obrębie stóp. W raku brodawkującym stwierdzono wirusy brodawczaka ludzkiego HPV 6 i HPV 11. W przypadku raka brodawkującego umiejscowionego w jamie ustnej istotnym czynnikiem ryzyka jest używanie tytoniu (żucie, wciąganie tabaki do nosa), natomiast w przypadku raka zlokalizowanego na powierzchni podeszwy stopy czynnikiem takim są urazy. Wzrost raka brodawkującego jest bardzo powolny, jego powierzchnia jest pokryta masami rogowymi. Na ogół nie daje przerzutów.
