U nas zapłacisz kartą
Rak skóry typu C44 - Nowe wyzwania i perspektywy leczenia
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?
Pacjentowi zaleca się wizyty kontrolne zgodnie z zaleceniami lekarza. Zwykle obejmują one kontrole w okresie po zabiegu operacyjnym, a następnie co 3 miesiące w ciągu pierwszego roku oraz co 6 miesięcy w ciągu kolejnych lat. Ważne jest samobadanie, czyli oglądanie samodzielnie skóry przez pacjenta i w razie zauważenia niepokojących zmian niezwłoczne zgłoszenie się do lekarza.
Ze względu na fakt, że promieniowanie słoneczne jest najważniejszym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu raka skóry, głównym celem profilaktyki jest ograniczenie ekspozycji na UV, które powinno polegać na stosowaniu preparatów z filtrami przeciwsłonecznymi, ubrań ochronnych, ograniczeniu czasu spędzanego na wolnym powietrzu w godzinach największego nasłonecznienia i przebywanie w cieniu. W ciągu ostatnich 30 lat odkryto wiele mechanizmów mających wpływ na powstawanie różnych nowotworów skóry. Odkrycia te przyczyniły się do stworzenia środków ochronnych i chemioprewencyjnych, które zwiększają możliwości zapobiegania nowotworom.
Chemioprewencja to dziedzina powstała w wyniku oddziaływania wiedzy odnoszącej się do: kancerogenezy (powstawania komórek nowotworowych), biologii komórki, badań przesiewowych w kierunku raka lub wczesnego jego wykrywania. Na podstawie badań wiadomo, że selen chroni przed wystąpieniem raka podstawnokomórkowego, a retinoidy przed rogowaceniem słonecznym. Coraz popularniejszą formą zapobiegania nowotworom skóry jest zażywanie polifenoli (zawartych np. w zielonej herbacie), które mają właściwości antyoksydacyjne.
Najważniejszym elementem profilaktyki raka skóry jest unikanie promieniowania UV i maksymalne skrócenie czasu ekspozycji skóry na bezpośrednie promieniowanie słoneczne. Stosowanie preparatów przeciwsłonecznych jako pierwszej linii obrony przeciwnowotworowej oparte jest na wynikach kontrolowanych badań przeprowadzonych u pacjentów z dużym ryzykiem rozwoju raka, które wykazały, że codzienne używanie produktów o szerokim spektrum ochrony zmniejszyło liczbę zmian typu rogowacenia słonecznego.
Rak skóry - objawy
Podstawowym objawem, który świadczy o możliwym rozwoju nowotworu są widoczne zmiany na skórze. Jak rozpoznać czy zmiana ma niepokojący charakter? Najlepiej udać się do dermatologa, który to oceni (diagnostyka z wykorzystaniem dermatoskopu). Zastosowanie znajduje również słynny test ABCDE.
Rak podstawnokomórkowy zwykle pojawia się na tych częściach ciała, które są wystawiane na słońce. Ma postać niezapalnego guzka, który otoczony jest perełkowatym wałem. Rozwija się miejscowo, powoli i nie ma tendencji do tworzenia przerzutów odległych.
Rak kolczystokomórkowy to drobne grudki, łuszczące się i pokryte strupem. Może on się pojawić w każdym miejscu na skórze, także na błonach śluzowych. Ma wygląd wrzodziejącej i długo niegojącej się rany lub brodawkowatej zmiany.
Czerniak zwykle występuje jako nowa zmiana na skórze, ale może przekształcić się także ze zmiany istniejącej wcześniej. Charakteryzuje się nieregularnym kształtem i brzegami, jest asymetryczny. Może krwawić i swędzieć. Nowotwór ten występuje na całej skórze – np. czerniak pod paznokciem jest także możliwy.
Rodzaje raka skóry
Nowotwory skóry mogą mieć charakter pierwotny lub wtórny, jako następstwo chorób współtowarzyszących. Zmiany powstają najczęściej w komórkach nabłonka płaskiego lub warstwy podstawnej i mogą być łagodne lub złośliwe.
Najłagodniejszymi zmianami (nowotworami łagodnymi skory) są:
- brodawka łojotokowa, zwana także brodawką starczą, która charakteryzuje się płaską lub szypułowatą powierzchnią, leczona krioterapią lub usuwana chirurgicznie,
- włókniaki, miękkie lub twarde, występujące jako nitkowate zmiany lub twarde okrągłe guzki, niewymagające z reguły leczenia,
- bliznowce, powstające w wyniku urazu, wywodzące się z tkanki łącznej włóknistej,
- tłuszczaki, czyli guzy pochodzące z przerostu tkanki tłuszczowej, miękkie i przesuwalne względem podłoża,
- ziarniniaki naczyniowe, czyli guzki wywodzące się z naczyń, o żywoczerwonej barwie i krwawiących powierzchniach, powstające najczęściej z urazów.
Kolejna grupa to nowotwory złośliwe skóry, które wzrastają dość szybko, powodując przerzuty. W tej grupie znajdują się:
● rak podstawnokomórkowy(BCC)- występuje najczęściej.Powstaje jako następstwo nadmiernej ekspozycji na słońce, ale może też być skutkiem owrzodzenia blizny po oparzeniu lub zranieniu. Bardzo często pojawia się na twarzy, głównie u osób starszych. Przybiera postać małych i twardych guzków o barwie kości słoniowej. Cechuje go niewielka zdolność do przerzutów. Leczenie polega na chirurgicznym wycięciu, krioterapii lub terapii fotodynamicznej,
● rak kolczystokomórkowy (SCC)- charakteryzuje dość szybki wzrost i skłonność do przerzutów z uwagi na pojawianie się tego rodzaju raka na styku błon śluzowych i skóry. Najczęściej pojawia się w okolicach głowy, tułowia, kończyn i narządów płciowych. Zmiany na skórze mają charakter wrzodziejący lub brodawkujący, z tendencjami do nacieków u podstawy. Leczenie polega na chirurgicznym usunięciu i radioterapii, jako leczeniu uzupełniającym,