U nas zapłacisz kartą
Choroby alergiczne skóry - Przyczyny, Objawy i Metody Leczenia
Przyczyny alergii skórnej
Przyczyny alergii skórnej są bardzo zróżnicowane. Najczęściej nieprawidłową reakcję wywołuje bezpośredni kontakt ciała z metalami, chemikaliami, składnikami pożywienia oraz roślinami.
Dobrze obrazuje to zestawienie ICD10, gdzie w kolejnych podkategoriach wyróżnione są różne typy alergicznego kontaktowego zapalenia skóry, występującego w odpowiedzi na:
- metale,
- substancje klejące,
- kosmetyki,
- leki
- barwniki
- inne środki chemiczne,
- pokarmy,
- rośliny.
W praktyce do czynników silnie alergizujących należą między innymi nikiel, chrom, cynk, kobalt, guma, lateks, terpentyna, formaldehyd oraz różne substancje znajdujące się w składzie kosmetyków.
Nie można zapominać, że na skórze objawiają się też czasem alergie wziewne (na przykład na pyłki roślin czy roztocza kurzu domowego) oraz pokarmowe (na białka określonych produktów spożywczych, takich jak truskawki, mleko, orzechy, kakao, jaja, zboża zawierające gluten).
U osób do tego predestynowanych, a więc alergików, układ odpornościowy wytwarza przeciwciała skierowane przeciw antygenom określonych alergenów. W następstwie tego uwalniane są różne substancje, takie jak histamina, które powodują reakcje zapalne - w tym przypadku reakcje skórne.
Skłonność do tego może być uwarunkowana genetycznie, istnieją też okoliczności zwiększające prawdopodobieństwo reakcji alergicznych oraz ich nasilenie, takie jak choćby silna i długotrwała ekspozycja na stres czy zmiany hormonalne w czasie ciąży i menopauzy.
Alergia skórna a tarczyca
Alergie skórne mogą współwystępować, a także być konsekwencją lub przyczyną innych schorzeń.
Zauważono na przykład, że alergie pokarmowe często nasilają objawy AZS. Innym przykładem złożonych zależności w tej materii jest związek alergii skórnej z tarczycą, a konkretnie chorobami autoimmunologicznymi (wywoływanymi autoagresją układu odpornościowego) tego gruczołu.
Jak objawia się alergia
Objawy alergii często są nagłe i występują krótko po kontakcie z uczulającym chorego alergenem (typowo dzieje się tak w alergii na sierść zwierząt). W rozpoznaniu alergii kluczową rolę odgrywa dobrze przeprowadzony wywiad, a zwłaszcza powiązanie występowania objawów z narażeniem na określony alergen.
Wskazówką może być powtarzanie się objawów w określonej sytuacji, np. seryjne kichanie podczas odkurzania (w alergii na alergeny kurzu domowego), ból brzucha i biegunka po zjedzeniu orzeszków (w alergii pokarmowej), nagła duszność po pogłaskaniu kota (alergia na jego alergeny obecne w ślinie i sierści). Objawy uczulenia na pyłki roślin nawracają zwykle w tych samych miesiącach roku (zależy to od tzw. kalendarza pylenia określonej rośliny – zobacz: Kalendarz pylenia).
Badanie chorego przez lekarza (tzw. badanie fizykalne) nie zawsze ułatwia rozpoznanie alergii – po ustąpieniu objawów alergii jego wynik może być całkowicie prawidłowy. W razie jej zaostrzenia objawy zależą od tego, który narząd został zajęty (tabela poniżej).
- wyciek wydzieliny z nosa
- wydzielina spływająca po tylnej ścianie gardła (może temu towarzyszyć odchrząkiwanie)
- kichanie
- zaczerwienienie nosa
- u dzieci – poprzeczna bruzda skóry na nosie w wyniku częstego pocierania nosa z powodu świądu, częste wycieranie nosa dłonią (tzw. salut alergiczny)
atopowe zapalenie spojówek
- zaczerwienienie oczu
- łzawienie oczu
- obrzęk powiek
- zasinienie dolnych powiek (tzw. podkrążone oczy)
- bladość
- suchość skóry
- wyprysk (lokalizacja zależna od wieku)
- zmiany skóry spowodowane drapaniem (tzw. przeczosy)
- dodatkowe poziomo przebiegające fałdy skórne dolnej powieki (tzw. linie Dennie-Morgana)
- blade bąble otoczone rąbkiem zaczerwienionej skóry
- spadek ciśnienia tętniczego
- zimna, spocona skóra
- zwiększenie częstotliwości tętna
- utrata przytomności
- inne objawy (np. chrypka czy świsty przy wdychaniu powietrza w przypadku obrzęku krtani, pokrzywka, świsty nad płucami)
Przyczyny alergii skórnych – jakie są?
Objawy w postaci alergii skórnej może wywołać wiele czynników. Do najczęstszych alergenów zaliczamy:
- alergeny wziewne, np. pyłki roślin wiatropylnych, sierść zwierząt, roztocza kurzu domowego, zarodniki pleśni,
- alergeny pokarmowe – białka mleka krowiego, jajo kurze, orzechy, owoce morza, gluten, soja, truskawka, seler, itd.,
- niektóre leki, np. penicylina, neomycyna, aspiryna,
- dodatki do żywności, np. glutaminian sodu, barwniki spożywcze,
- jad owadów, np. pszczoły, osy,
- składniki kosmetyków – zwłaszcza barwniki, kompozycje zapachowe, konserwanty,
- metale – nikiel, chrom, pallad, kobalt,
- detergenty – SLS, SLES,
- propolis,
- balsam peruwiański,
- lanolina,
- gumy i żywice epoksydowe,
- olejki eteryczne,
- lateks.
Czasem ciężko ustalić konkretną przyczynę zjawiska, ale doświadczony lekarz po zbadaniu zmian skórnych i zebraniu wywiadu jest w stanie określić alergiczne podłoże schorzenia i zlecić odpowiednie leczenie objawowe.
Jak optymalnie nawilżać skórę i zapobiegać rozwojowi chorób?
Codzienna pielęgnacja skóry twarzy i dbanie o prawidłową higienę reszty ciała to absolutna podstawa, która pozwoli ograniczyć ryzyko powstawania chorób skórnych. W przypadku osób uczulonych należy rozważyć kwestię odczulania się lub systematycznego przyjmowania środków na alergię. Ważne jest także prowadzenie zdrowego trybu życia, pełnego ruchu i zrównoważonych posiłków. Jeśli skóra jest nienaturalnie przesuszona, należy przeanalizować skład używanych kosmetyków. Może się zdarzyć, iż w ich składzie uświadczymy niekorzystne substancje konserwujące lub poprawiające trwałośc produktu, które będą działać niekorzystnie na kondycję naszej skóry.
Czym złagodzić uczulenie na twarzy lub rękach? W procesie pielęgnacji stosuje się różnego rodzaju preparaty uzupełnione o związki cynku i substancje przeciwbakteryjne. Składnikiem wielu substancji myjących może być siarka, a także srebro koloidalne, które wykazuje właściwości odkażające. W przypadku intensywnych zmian trądzikowych wykorzystuje się płyny na bazie etanolu i mocne kremy przeciwtrądzikowe. Ważnym składnikiem kremów, maści i leków bez recepty na alergię skórną jest kwas salicylowy, retinol i kwas borowy. Na egzemę wykorzystuje się także produkty uzupełnione w odbudowujące lipidy lamelarne. W przypadku poważniejszych problemów alergiczno-skórnych wykorzystuje się także maści sterydowe i antybiotyki.
Alergia skórna – leki
Gdy po kontakcie z alergenem pojawi się uczulenie na twarzy czy na innej partii ciała, można pomóc sobie, stosując tabletki oraz maści. Leki antyhistaminowe bez recepty – na przykład Allertec, Claritine czy Allegrę. Złagodzić świąd i obrzęk, smarując wyprysk alergiczny kremem Maxicortan czy żelem Fenistil. Należy pamiętać jednak, że alergia to choroba wymagająca konsultacji ze specjalistą. Niezależnie czy jest to alergia skórna na twarzy czy różnego rodzaju reakcje alergiczne powodujące swędzenie skóry czy świąd. Jest to ważne, ponieważ nieleczona może dać poważne skutki zdrowotne.
Alergia skórna – jaki lekarz?
W przypadku podejrzenia alergii skórnej chory powinien udać się do lekarza rodzinnego. Ten z kolei skierować pacjenta do specjalisty alergologa, który na podstawie przeprowadzonych badań wdroży odpowiednie leczenie.
Alergia skórna – leczenie domowe
Plan terapii ustalony na wizycie lekarskiej warto wesprzeć leczeniem domowym alergii skórnej. I pomimo stosowania różnych medykamentów jak np. leki przeciwhistaminowe osoba uczulona powinna wdrożyć kilka zmian. Mogą one przynieść ulgę w codziennym życiu. Alergik powinien między innymi zadbać o unikanie czynnika powodującego uczulenie. Stosować kosmetyki stworzone z myślą o alergikach, które nawilżają, redukują stan zapalny oraz tworzą barierę ochronną. Ulgę uczulonemu przynieść może także noszenie ubrań z naturalnych, przewiewnych włókien oraz pranie ich w hipoalergicznych płynach i proszkach.
