U nas zapłacisz kartą
Ciężki przewlekły wyprysk rąk - Przyczyny, Objawy i Skuteczne Metody Leczenia
Krostki mogą zwiastować chorobę jelit
Przewlekły wyprysk rąk znacząco wpływa na jakość oraz stan życia pacjentów. Sytuacja chorych zależy od stopnia ciężkości wyprysku.
- Jeżeli zmiany są nasilone, wtedy niejednokrotnie uniemożliwiają kontynuowanie pracy zawodowej, ponieważ mogą to być głębokie rozpadliny, które występują głównie na powierzchni dłoni, grzbiecie rąk, ograniczając ruchomość ręki. Choroba ta w znacznym stopniu obniża jakość życia, jest powodem stygmatyzacji, a także powoduje różnego rodzaju uciążliwe dolegliwości – od świądu poprzez pieczenie skóry, a niejednokrotnie i ból – mówi prof. Beata Kręcisz, kierownik Kliniki Dermatologii Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach.
Z raportu wynika, że aż 81 proc. badanych pacjentów unika fizycznego kontaktu z innymi (np. podania ręki). Blisko jedna trzecia ankietowanych uważa, że choroba wpływa na jakość relacji z partnerem. Tyle samo osób uznało, że powoduje napięcia i nieporozumienia z najbliższym otoczeniem.
Z badań wynika także, że 70 proc. pacjent wstydzi się tego, jak wyglądają ich dłonie. - Choroba bardzo silnie wpływa na samopoczucie człowieka – podkreśla psycholog Anna Kędzierska, współautorka raportu. – Powoduje zaburzenia lękowe, nerwice związane z kontaktem z innymi ludźmi, obniżone poczucie własnej wartości. Nieprzespane noce, bo kilkanaście razy w nocy budzi się z powodu swędzenia lub bólu. Myśli samobójcze, epizody depresyjne.
Pacjenci bardzo często zakrywają zmienioną chorobowo skórę. Niektórzy noszą rękawiczki, inni chowają ręce w kieszeniach. - Takie osoby zazwyczaj są wycofane, unikają kontaktu z innymi, a także bardzo często czują rosnącą frustrację. Choroba może powodować również depresję lub alienację ze środowiska. Zdarzają się także sytuacje, w których pacjent, aby zmniejszyć cierpienie, zaczyna nadużywać alkoholu lub środków psychoaktywnych. Osoby z przewlekłym wypryskiem rąk są bardziej wrażliwe w kontaktach społecznych, odczuwają większy dyskomfort, są bardziej nieśmiałe, ale także wybuchowe i częściej reagują gniewem – podkreśla psycholog.
Trudna diagnoza i długie leczenie
Najważniejsze jest ustalenie czynników wywołujących chorobę. Dzięki temu można postawić rozpoznanie i wprowadzić prawidłowe leczenie. Diagnostyka opiera się na wywiadzie i badaniu chorego. Ważne dla lekarza jest to, jaki zawód wykonuje dana osoba, czy miała atopowe zapalenie skóry w przeszłości, jak często myje ręce i jest narażona na środki drażniące.
W niektórych przypadkach umiejscowienie zmian zapalnych może odpowiadać dokładnie miejscu ekspozycji na alergen lub substancję drażniącą. Aż 20-35 proc. wszystkich zapaleń skóry zlokalizowanych jest na rękach, często z towarzyszącymi zmianami na innych częściach ciała.
Zapalenie skóry rąk często ma charter przewlekły, a leczenie jest trudne. Często do ustalenia prawidłowego rozpoznania konieczne są testy płatkowe (te są skuteczne w wykrywaniu potencjalnych alergenów kontaktowych) oraz ocena zeskrobin naskórka pod kątem grzybów i bakterii.
- Bez ustalenia czynnika przyczynowego bardzo trudno jest skutecznie prowadzić pacjenta i zapobiegać nawrotom, gdyż może to być reakcja z podrażnienia, powodowana m.in. warunkami pracy. Bez jasnej i wczesnej diagnozy sukces terapeutyczny jest mocno ograniczony – podkreśla prof. Beata Kręcisz.
Leczenie polega na zidentyfikowaniu i unikaniu alergenu, jak również na leczeniu przeciwzapalnym. Niezależnie od rodzaju zapalenia, najważniejsza jest odbudowa bariery ochronnej naskórka. Równie ważne jest unikanie czynników drażniących, częstego mycia rąk, kontaktu z wodą i używanie emolientów (środków do nawilżania i natłuszczania skóry) pomagających w odnowieniu bariery ochronnej naskórka. Regularne używanie emolientów i kremów barierowych zapobiega wysuszeniu skóry i podrażnieniom spowodowanym związkami chemicznymi.
Bardzo ważne jest odpowiednie nawilżenie skóry, nawet jeśli nie występuje nasilenie objawów. Emolienty powinny być używane zaraz po kąpieli, aby zapobiec utracie wody. Zaleca się stosowanie ochronnych rękawic (winylowych lub bawełnianych) i łagodnych mydeł w trakcie mycia, aby zminimalizować objawy podrażnienia.
Ciężki przewlekły wyprysk rąk - przyczyny, typy
Ta choroba skóry może być wywołana:
1. uszkodzeniem skóry z podrażnienia (kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia)
Zawodowa lub domowa ekspozycja skóry na warunki wilgotne, nadmierny kontakt z wodą lub częstym czynnikami drażniącymi, takimi jak detergenty, rozpuszczalniki organiczne lub ciecze obróbkowe, predysponuje do rozwoju choroby. Czynnikiem drażniącym może być również pot.
Wyprysk rąk uwarunkowany jest czynnikami genetycznymi, środowiskowymi (alergizującymi i drażniącymi) i atopią. Przyczyny te mogą współistnieć lub też zmieniać się wraz z przebiegiem choroby.
2. alergią kontaktową (alergiczne kontaktowe zapalenie skóry)
Istotnymi alergenami w rozwoju choroby są metale, gumy, kleje, konserwanty, barwniki lub alergeny roślinne cechujące się zdolnością penetracji przez skórę. Również lateks lub białka pokarmowe są istotne w rozwoju alergicznego kontaktowego zapalenia skóry.
3. atopią (atopowy wyprysk rąk)
Atopia jest uważana za główny osobniczy czynnik ryzyka rozwoju i utrzymywania się przewlekłego wyprysku rąk oraz może występować u około jednej trzeciej do połowy zmagających się z tą chorobą.²
Warto wiedzieć, że za nowe kryterium rozróżniające podtypy CHE uważane jest zajęcie stóp. Jeśli zajęcie stóp było obserwowane u pacjentów bez alergii kontaktowej, atopii lub uszkodzenia spowodowanego podrażnieniem na podeszwach, było kryterium rozpoznania idiopatycznego CHE (czyli o nieznanej przyczynie), niezależnie od ekspozycji rąk na czynniki drażniące w wywiadzie.
Wśród najczęstszych czynników wywołujących wyprysk rąk eksperci wymieniają: kwasy organiczne, materiały budowlane, wyroby z gumy przemysłowej, kosmetyki, złą pielęgnację, środki czystości i chemię domową, czynniki zawodowe (metale i ich związki, metakrylyny, kleje, farby, kontakt ze smarami, chłodziwami do obróbki metalu, olejami, odczynniki fotograficzne, materiały dentystyczne, częste mycie rąk), wtórną alergizację w przebiegu grzybicy w innej lokalizacji, czynniki pierwotnie drażniące/alergizujące skórę, części roślin, czynniki endogenne.
Jak zapobiegać ciężkiemu wypryskowi rąk?
Jeśli ktoś pracuje w zawodzie zagrożonym tą chorobą, dobrze by wprowadził profilaktykę, by ograniczyć ryzyko zachorowania.
- U osób pracujących w wilgotnym środowisku, które są szczególne narażone na czynniki drażniące, ważne jest zabezpieczenie rąk poprzez noszenie odpowiednich rękawiczek – mówi dr Jacek Walczak. - Dobrze, by miały bawełnianą podściółkę, by dłonie się nie pociły i pozostawały suche. Rękawiczki należy często zmieniać. Bardzo ważna jest także odpowiednia pielęgnacja rąk. Powinno się je regularnie natłuszczać stosując emolienty. Te będą pielęgnować, ale także działać jako bariera chemiczna, która ograniczy narażenie na czynniki drażniące.
Pani Barbara nie ma już do czynienia z silnymi środkami do dezynfekcji, niestety choroba nadal postępuje.
Agnieszka Pochrzęst-Motyczyńska (zdrowie.pap.pl)
„ Algorytm rozpoznawania przewlekłego wyprysku rąk: pomoc w klasyfikacji w praktyce klinicznej”, Sonja Molin, Tomas L. Diepgen, Thomas Ruzicka, Joerg C. Prinz, Alergologia po Dyplomie
„ Zapalenie skóry rąk: etiologia, rozpoznanie i leczenie”, Adam D. Perry, MD, John P. Trafeli, MD, Alergologia po Dyplomie.
Raport „Choroba jak na dłoni. Konsekwencje przewlekłego wyprysku rąk dla pacjenta, społeczeństwa i całego systemu zdrowia” przygotowanego przez Instytut Arcana na zlecenie GSK.
Copyright
Wszelkie materiały PAP (w szczególności depesze, zdjęcia, grafiki, pliki video) zamieszczone w portalu "Serwis Zdrowie" chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych.
