U nas zapłacisz kartą
Ciężki stan wywołany reakcją alergiczną - Przyczyny, Objawy i Leczenie
Alergiczny ból gardła – przyczyny
Alergiczne zapalenie gardła jest wynikiem reakcji immunologicznej organizmu na pewne substancje, nazywane alergenami. Główne przyczyny alergicznego zapalenia gardła to powszechnie wystepujące alergeny, zanieczyszczenia oraz spływanie wydzieliny gromadzącej się w drogach oddechowych po tylnej ścianie gardła:
- pyłki roślin – wiele osób jest uczulonych na pyłki roślin, co razem z innymi objawami alergii może wywoływać ból i drapanie w gardle
- kurz domowy – jest to jedna z najczęstszych przyczyn alergii. Kurz może zawierać drobinki skóry, włosy, pleśń oraz odchody roztoczy, które są głównym alergenem w kurzu domowym
- pleśń – występuje w wilgotnych, ciepłych miejscach, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków, spory pleśni, unosząc się w powietrzu, mogą być wdychane, prowadząc do objawów alergicznych
- sierść zwierzęca – białka zawarte w skórze, sierści, ślinie i odchodach zwierząt domowych mogą powodować reakcje alergiczne
- pokarmy – chociaż reakcje alergiczne na pokarmy zwykle prowadzą do innych objawów niż zapalenie gardła, niektóre składniki żywności mogą powodować podrażnienie gardła u osób wrażliwych
- inne alergeny, zanieczyszczenia i czynniki drażniące: niektóre kosmetyki, perfumy, zanieczyszczone lub suche powietrze, nadmierny wysiłek, zmiany hormonalne oraz pewne leki mogą wywoływać alergiczne reakcje w obrębie gardła
- palenie papierosów – dym papierosowy jest drażniący dla dróg oddechowych, w przypadku przewlekłego narażenia może prowadzić do rozwoju alergicznego bólu gardła
- spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła.
Reakcja alergiczna – objawy
Istotą reakcji alergicznej jest stan zapalny, powstający w wyniku pobudzenia układu immunologicznego. Objawy reakcji alergicznej miewają różny zasięg. W wielu przypadkach reakcja alergiczna rozwija się w narządzie, który ma bezpośredni kontakt z alergenem. Mówimy wówczas o reakcji alergicznej narządowo swoistej.
W przypadku alergenów wziewnych (np. pyłki traw), objawy dotyczą głównie spojówek, błony śluzowej nosa oraz dróg oddechowych. Z kolei alergeny pokarmowe mogą wywoływać objawy pochodzące z przewodu pokarmowego (wzdęcia, biegunki).
Musimy jednak pamiętać, że układ immunologiczny człowieka stanowi integralną całość. Pobudzenie określonej grupy komórek odpornościowych przez alergen może wywołać reakcję alergiczną, której skutki będą widoczne w pozornie odległym narządzie (przykładowo – wyprysk na skórze po zjedzeniu uczulającego pokarmu).
Przykładem najcięższej, uogólnionej reakcji alergicznej, jest anafilaksja. W przebiegu anafilaksji, objawy alergii rozwijają się bardzo gwałtownie i dotyczą jednocześnie wielu narządów. Najpoważniejszą formą anafilaksji jest wstrząs anafilaktyczny, w którym dochodzi do nagłego spadku ciśnienia tętniczego krwi.
Najskuteczniejszym sposobem leczenia wstrząsu anafilaktycznego jest natychmiastowe podanie domięśniowe adrenaliny. Osoby z tendencją do ciężkich reakcji alergicznych zwykle posiadają przy sobie dawkę tego leku. Częstość występowania schorzeń związanych z reakcjami alergicznymi systematycznie wzrasta.
Objawy alergii najczęściej dotyczą trzech układów
Objawy reakcji alergicznych w większości przypadków dotyczą trzech narządów (układów) w organizmie człowieka:
- dróg oddechowych,
- przewodu pokarmowego
- oraz skóry.
Uczulenie na alergeny obecne w powietrzu najczęściej wywołuje alergiczny nieżyt nosa, alergiczne zapalenie spojówek lub astmę oskrzelową.
Alergiczny nieżyt nosa objawia się:
Reakcja alergiczna – rodzaje
Reakcja alergiczna jest bardzo złożonym zjawiskiem, stąd duża różnorodność jej objawów. U podłoża reakcji alergicznej mogą leżeć 4 różne mechanizmy powstawania alergii. Wyjaśnienie tych mechanizmów zostało opracowane w latach 60-tych XX wieku w tzw. klasyfikacji Gella-Coombsa. Klasyfikacja ta jest do dzisiaj używana w opisywaniu reakcji alergicznych.
Reakcja alergiczna typu I
Najpowszechniej znany typ reakcji alergicznej to tzw. reakcja natychmiastowa, nazywana również alergią typu I. Reakcja alergiczna typu I jest odpowiedzialna za powstawanie najczęstszych schorzeń alergicznych:
- alergiczny nieżyt nosa,
- anafilaksja,
- astma oskrzelowa.
U jej podłoża leżą przeciwciała klasy IgE, skierowane przeciwko rozmaitym alergenom. Pozostałe typy reakcji alergicznych są nieco mniej znane.
Reakcja alergiczna typu II
W reakcji typu II biorą udział przeciwciała klas IgM i IgG, a jej skutkiem jest uszkodzenie komórek rozpoznanych przez układ odpornościowy jako obce. Przykładem reakcji alergicznej typu II jest konflikt serologiczny u płodu, w którym dochodzi do zniszczenia jego krwinek przez przeciwciała wytworzone w organizmie matki.
Reakcja alergiczna typu III
W reakcji typu III biorą udział tzw. kompleksy immunologiczne. Są to połączenia antygenów z przeciwciałami, które odkładają się w różnych narządach (nerki, skóra, naczynia krwionośne). Typ III reakcji alergicznej leży u podłoża wielu schorzeń zapalnych, m.in. reumatoidalnego zapalenia stawów oraz tocznia rumieniowatego układowego.
Reakcja alergiczna typu IV
Reakcja alergiczna typu IV to tzw. nadwrażliwość typu opóźnionego. W przeciwieństwie do pozostałych typów alergii, reakcja typu IV pojawia się po pewnym czasie od kontaktu z alergenem (zwykle minimum 72 godziny).
Główne komórki biorące udział w tym typie reakcji alergicznej to limfocyty T. Przykładem schorzenia przebiegającego w mechanizmie alergii typu IV jest alergiczne kontaktowe zapalenie skóry.
Badania na alergię
W pewnych przypadkach wykrycie alergii bywa bardzo trudne. Często jej symptomy są mylone z innymi chorobami. Sytuacji nie ułatwia fakt, że jeden alergen może wywoływać kilka różnych reakcji organizmu.
Czasem mylimy alergię z przeziębieniem, podczas gdy nawracający katar czy drapanie w gardle może być sygnałem, że jesteśmy alergikiem. Dlatego ważne jest odpowiednie rozpoznanie. Kiedy tylko zaczniemy podejrzewać alergię, powinniśmy udać się do lekarza, który zleci nam odpowiednie badania.
- punktowe testy skórne (najczęściej stosowane),
- serologiczne (z krwi), w tym diagnostyka molekularna,
- płatkowe (inaczej kontaktowe, ang. patch test),
- prowokacyjne,
dostosowanych odpowiednio do rodzaju alergii. Istotne pozostaje więc, aby lekarz przeprowadził z nami dokładny wywiad.
- 7–14 dni przed wykonaniem badania należy przerwać przyjmowanie doustnych leków przeciwhistaminowych,
- 7–14 dni przed wykonaniem badania leki stosowane miejscowo w okolicy przedramion, takie jak glikokortykosteroidy miejscowe, inhibitory kalcyneuryny oraz leki przeciwhistaminowe w maściach i żelach – powinny być odstawione,
- nie powinno się wykonywać testów skórnych wcześniej niż 7–10 dni od zakończenia stosowania glikokortykosteroidów doustnych,
- 48 godzin przed badaniem nie mogą być stosowane doustne leki antyleukotrienowe,
- można stosować leki przyjmowane dospojówkowo, donosowo i wziewnie, ponieważ nie mają one wpływu na wynik testów skórnych,
- nie można przeprowadzać testów wcześniej niż 4 tygodnie od momentu podania glikokortykosteroidów parenteralnie (np. domięśniowo lub dostawowo).
Przerwanie stosowania leków należy skonsultować z lekarzem alergologiem.
