Ciężki stan wywołany reakcją alergiczną - Przyczyny, Objawy i Leczenie
Leczenie alergicznego zapalenia powiek preparatami przeciwhistaminowymi
Jedną z podstawowych metod leczenia alergicznego zapalenia powiek jest stosowanie preparatów przeciwhistaminowych. Leki te mają na celu zablokowanie działania histaminy, substancji odpowiedzialnej za rozwój reakcji alergicznej.
Wśród leków przeciwhistaminowych zalecanych w przypadku alergicznego zapalenia powiek wymienić można m.in. cetyrzynę, loratadynę czy lewocetyrzynę. Mogą być one stosowane zarówno w formie doustnej, jak i w postaci maści lub kropli do oczu.
Ważne jest, aby preparaty przeciwhistaminowe były przyjmowane regularnie, zgodnie z zaleceniami lekarza lub informacjami na ulotce. Pozwoli to na skuteczne łagodzenie objawów i zapobieganie ich nawrotom.
Warto pamiętać, że niektóre leki przeciwhistaminowe mogą wywoływać skutki uboczne, takie jak senność lub zaburzenia koncentracji. W przypadku wystąpienia niepożądanych efektów należy skonsultować się z lekarzem w celu zmiany leczenia.
- Cetyryzyna - tabletki doustne, skutecznie łagodzi objawy alergii.
- Krople do oczu z ketotifenem - działają przeciwobrzękowo.
- Maść z lewocetryzyną - na zewnętrzne partie powiek.
Reakcja alergiczna – rodzaje
Reakcja alergiczna jest bardzo złożonym zjawiskiem, stąd duża różnorodność jej objawów. U podłoża reakcji alergicznej mogą leżeć 4 różne mechanizmy powstawania alergii. Wyjaśnienie tych mechanizmów zostało opracowane w latach 60-tych XX wieku w tzw. klasyfikacji Gella-Coombsa. Klasyfikacja ta jest do dzisiaj używana w opisywaniu reakcji alergicznych.
Reakcja alergiczna typu I
Najpowszechniej znany typ reakcji alergicznej to tzw. reakcja natychmiastowa, nazywana również alergią typu I. Reakcja alergiczna typu I jest odpowiedzialna za powstawanie najczęstszych schorzeń alergicznych:
- alergiczny nieżyt nosa,
- anafilaksja,
- astma oskrzelowa.
U jej podłoża leżą przeciwciała klasy IgE, skierowane przeciwko rozmaitym alergenom. Pozostałe typy reakcji alergicznych są nieco mniej znane.
Reakcja alergiczna typu II
W reakcji typu II biorą udział przeciwciała klas IgM i IgG, a jej skutkiem jest uszkodzenie komórek rozpoznanych przez układ odpornościowy jako obce. Przykładem reakcji alergicznej typu II jest konflikt serologiczny u płodu, w którym dochodzi do zniszczenia jego krwinek przez przeciwciała wytworzone w organizmie matki.
Reakcja alergiczna typu III
W reakcji typu III biorą udział tzw. kompleksy immunologiczne. Są to połączenia antygenów z przeciwciałami, które odkładają się w różnych narządach (nerki, skóra, naczynia krwionośne). Typ III reakcji alergicznej leży u podłoża wielu schorzeń zapalnych, m.in. reumatoidalnego zapalenia stawów oraz tocznia rumieniowatego układowego.
Reakcja alergiczna typu IV
Reakcja alergiczna typu IV to tzw. nadwrażliwość typu opóźnionego. W przeciwieństwie do pozostałych typów alergii, reakcja typu IV pojawia się po pewnym czasie od kontaktu z alergenem (zwykle minimum 72 godziny).
Główne komórki biorące udział w tym typie reakcji alergicznej to limfocyty T. Przykładem schorzenia przebiegającego w mechanizmie alergii typu IV jest alergiczne kontaktowe zapalenie skóry.
Badania na alergię
W pewnych przypadkach wykrycie alergii bywa bardzo trudne. Często jej symptomy są mylone z innymi chorobami. Sytuacji nie ułatwia fakt, że jeden alergen może wywoływać kilka różnych reakcji organizmu.
Czasem mylimy alergię z przeziębieniem, podczas gdy nawracający katar czy drapanie w gardle może być sygnałem, że jesteśmy alergikiem. Dlatego ważne jest odpowiednie rozpoznanie. Kiedy tylko zaczniemy podejrzewać alergię, powinniśmy udać się do lekarza, który zleci nam odpowiednie badania.
- punktowe testy skórne (najczęściej stosowane),
- serologiczne (z krwi), w tym diagnostyka molekularna,
- płatkowe (inaczej kontaktowe, ang. patch test),
- prowokacyjne,
dostosowanych odpowiednio do rodzaju alergii. Istotne pozostaje więc, aby lekarz przeprowadził z nami dokładny wywiad.
- 7–14 dni przed wykonaniem badania należy przerwać przyjmowanie doustnych leków przeciwhistaminowych,
- 7–14 dni przed wykonaniem badania leki stosowane miejscowo w okolicy przedramion, takie jak glikokortykosteroidy miejscowe, inhibitory kalcyneuryny oraz leki przeciwhistaminowe w maściach i żelach – powinny być odstawione,
- nie powinno się wykonywać testów skórnych wcześniej niż 7–10 dni od zakończenia stosowania glikokortykosteroidów doustnych,
- 48 godzin przed badaniem nie mogą być stosowane doustne leki antyleukotrienowe,
- można stosować leki przyjmowane dospojówkowo, donosowo i wziewnie, ponieważ nie mają one wpływu na wynik testów skórnych,
- nie można przeprowadzać testów wcześniej niż 4 tygodnie od momentu podania glikokortykosteroidów parenteralnie (np. domięśniowo lub dostawowo).
Przerwanie stosowania leków należy skonsultować z lekarzem alergologiem.
Reakcja alergiczna – diagnostyka
Objawy reakcji alergicznych są wskazaniem do przeprowadzenia diagnostyki, która pomoże ustalić czynnik wywołujący reakcję, a także wdrożyć odpowiednie leczenie. Podstawę diagnostyki wszystkich schorzeń alergicznych stanowi wywiad lekarski. W wielu przypadkach, pacjenci są w stanie samodzielnie zaobserwować, jaki czynnik spowodował wystąpienie reakcji alergicznej.
Kolejnym narzędziem diagnostycznym są testy alergiczne. W zależności od wskazań, wykonuje się:
- testy skórne,
- badanie swoistych przeciwciał klasy IgE we krwi,
- bądź testy w kierunku alergii kontaktowych.
Wyniki tych badań należy zawsze interpretować w odniesieniu do objawów występujących u pacjenta. Szczególną ostrożność należy zachować podczas badań w kierunku alergii pokarmowych. Niewłaściwa interpretacja testów może prowadzić do niepotrzebnego eliminowania np. określonych pokarmów z diety.
Obecność przeciwciał przeciwko pewnym alergenom pokarmowym we krwi nie stanowi jeszcze dowodu alergii. U wielu pacjentów, pomimo dodatniego wyniku przeciwciał, objawy alergii nie rozwijają się. Z tego powodu usuwanie składników pokarmowych z diety powinno mieć miejsce dopiero wówczas, gdy spożycie określonego pokarmu wywołuje powtarzalne objawy niepożądane.
W przypadku wątpliwych lub sprzecznych wyników badań, w diagnostyce reakcji alergicznych można zastosować tzw. próby prowokacyjne. Takie próby polegają na podaniu niewielkiej ilości substancji, podejrzewanych o wywołanie reakcji alergicznej.
Aby zwiększyć wiarygodność testu, pacjent otrzymuje również próbkę substancji placebo. Próby prowokacyjne powinny być przeprowadzane w kontrolowanych warunkach, w miejscu posiadającym odpowiednie zaplecze do zaopatrzenia ewentualnych ciężkich reakcji alergicznych (anafilaksja).

KIEDY DO ALERGOLOGA
W pierwszej kolejności lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem. W wielu przypadkach już na podstawie rozmowy istnieje możliwość ustalenia, co jest przyczyną nieprzyjemnych symptomów. Niezbędne jest również wykonanie dodatkowych badań, np. testów skórnych, próby ekspozycyjne lub badania serologicznego.
W leczeniu alergii wziewnej wykorzystuje się najczęściej dwa rodzaje preparatów: leki antyhistaminowe, które blokują wytwarzanie histaminy odpowiedzialnej za reakcję alergiczną oraz kromony –zapobiegające reakcji alergicznej w obrębie jamy śluzowej oraz obrzękowi, skurczowi oskrzeli i kichaniu.
Do rzadziej stosowanych leków należą kortykosteroidy. Stosuje się je jednak wyłącznie w przypadku, gdy inne preparaty nie pomagają pacjentowi. Kortykosteroidy silnie działają na układ odpornościowy i skutecznie usuwające objawy, ale mają wiele niepożądanych skutków ubocznych.
