U nas zapłacisz kartą
Co to jest nowotwór o nieokreślonym charakterze?
Podział nowotworów
Nowotwory można podzielić na łagodne (niezłośliwe) i złośliwe (tę grupę często potocznie określa się mianem „raków”, choć z medycznego punktu widzenia nie jest to prawidłowe, zostanie to wyjaśnione później).
Nowotwory łagodne występują znacznie częściej niż złośliwe. Swoją budową i wyglądem tworzących go komórek nowotwór może być mniej lub bardziej podobny do prawidłowej tkanki, z której się wywodzi. Nazywamy to zróżnicowaniem nowotworu – można przyjąć, że im bardziej jest on podobny do tkanek prawidłowych, tym mniej jest złośliwy. Nowotwory łagodne cechują się bardzo dużym stopniem zróżnicowania.
Nowotwory złośliwe – podział w zależności od pochodzenia
- nowotwory złośliwe pochodzenia nabłonkowego (a więc rozwijające się z komórek nabłonka) nazywa się rakami (carcinoma)
- nowotwory wywodzące się z komórek mezenchymalnych to mięsaki (sarcoma), a
- nowotwory tkanki limfatycznej i układu krwiotwórczego to chłoniaki (lymphoma) i
- białaczki (leucemia).
Istnieją jeszcze nowotwory wywodzące się z pierwotnej komórki płciowej, zwykle rozwijają się one w gonadach (jądra i jajniki) i nazywamy je nowotworami germinalnymi. Ponadto osobną grupę stanowią nowotwory ośrodkowego układu nerwowego (mózgu i rdzenia kręgowego).
Ryc. 1. Chłoniak żołądka w postaci owrzodzenia błony śluzowej
Nowotwory złośliwe - przerzuty
Nowotwory złośliwe charakteryzują się występowaniem kilku cech, które decydują o tym, że zasługują one na nazwanie ich „złośliwymi” i określają biologiczne zachowanie opisywanych zmian. Dwie główne takie cechy to naciekanie okolicznych tkanek (czyli ich przerastanie) oraz zdolność do tworzenia przerzutów do węzłów chłonnych lub narządów odległych. Naciekanie wiąże się z niszczeniem tkanek otaczających nowotwór lub narząd, z którego się on wywodzi. Komórki nowotworu mają zdolność naciekania także naczyń krwionośnych i chłonnych. Dzięki temu, po dostaniu się do światła naczynia wraz z krwią lub chłonką, mogą się rozsiewać po całym ciele. Jeśli w innym, odległym miejscu komórki nowotworowe napotkają korzystne warunki do osiedlenia się i namnażania – pozostają tam i tworzą nowy guz nowotworowy nazywany przerzutem.
Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego – rokowania
Rokowania w przypadku guza mózgu są uzależnione od wielu czynników, do których należą między innymi:
- rodzaj guza mózgu,
- położenie guza,
- stopień zaawansowania i złośliwości choroby,
- ogólny stan zdrowia chorego.
Trudno określić ogólne rokowania, gdyż każdy przypadek należy postrzegać indywidualny, a zmiennych mających wpływ na skuteczność leczenia jest bardzo dużo. Do najgorzej rokujących guzów mózgu należą złośliwe glejaki (w tym: glejak wielopostaciowy).
Tendencja do zachorowań na guzy mózgu rośnie, dlatego specjaliści nie ustają w poszukiwaniu przyczyn powstawania nowotworów oraz próbują opracować doskonalsze metod leczenia.
Poniżej baza wiedzy dotycząca pierwotnych i wtórnych nowotworów ośrodkowego układu nerwowego.
Guzy mózgu - leczenie
Leczenie guzów mózgu - o ile jest to możliwe - polega w pierwszej kolejności na chirurgicznym wycięciu nowotworu. Powodzenie terapii zależy od położenia guza, charakteru zmiany (łagodny/złośliwy) oraz jego wielkości.
Nowoczesne rozwiązania chirurgiczne pozwalają na coraz bardziej precyzyjne usuwanie guzów, co jest niezwykle istotne dla dalszego procesu leczenia (neuronawigacja, operacje glejaka złośliwego z użyciem kwasu 5-aminolewulinowego itp.).
Alternatywą dla klasycznej operacji chirurgicznej może być zastosowanie terapii stereotaktycznej (np. Gamma Knife). To narzędzie pozwala na precyzyjne wycięcie guza - ale tylko w przypadku nowotworów, które pozostają dobrze odgraniczone od zdrowej tkanki.).
W leczeniu guzów mózgu, w określonych okolicznościach, zastosowanie znajduje także radioterapia lub protonoterapia oraz chemioterapia. O wyborze sposobu leczenia decyduje zespół specjalistów.
Na czym polega mammografia?
Jednym z najważniejszych badań wykorzystywanych w rozpoznawaniu raka piersi jest mammografia. Polega ona na prześwietleniu gruczołu piersiowego w dwóch projekcjach. Badanie wykonuje się profilaktycznie (u kobiet niezgłaszających żadnych objawów) od 50. roku życia (w przypadku obciążeń genetycznych lub w innych specjalnych okolicznościach od 30. lub 40. roku życia), a także diagnostycznie, czyli u kobiet, u których wyczuwa się guzek wymagający oceny radiologicznej. Mammografię wykonuje się także jako badanie kontrolne po leczeniu raka piersi. W wyjątkowych sytuacjach istnieje potrzeba wykonania mammografii u mężczyzn.
Ryc. 2. Obraz USG raka dróg żółciowych
Ta popularna metoda badania jest tania i bezpieczna, pozwala na szybkie i skuteczne zobrazowanie wielu narządów wewnętrznych. Do jej wad należą: brak możliwości zobrazowania kości oraz narządów otoczonych przez kości (np. mózgu, badanie mózgu jest możliwe jedynie u dzieci, u których jeszcze nie zarosły ciemiączka). Bardzo utrudnione jest również badanie chronionych przez żebra płuc. Gaz zgromadzony w jelitach utrudnia lub czasem wręcz uniemożliwia skuteczne badanie jamy brzusznej. Wynik badania ultrasonograficznego jest w dużym stopniu uzależniony od jakości aparatu i doświadczenia osoby badającej, a także od położenia ciała, stopnia wypełnienia pęcherza moczowego oraz wielu innych czynników. Ze względu na dynamiczny charakter badania uzyskane obrazy dotyczą tylko stanu „tu i teraz”. Z drugiej strony prostota, bezpieczeństwo (praktycznie nie ma przeciwwskazań do wykonania badania) i łatwość obrazowania większości tkanek miękkich sprawiają, że ultrasonografia jest podstawowym badaniem stosowanym w diagnostyce nowotworów.
Obecnie w badaniu USG można wykorzystać zaawansowane technologicznie narzędzia w celu dokładnej oceny trudno dostępnych narządów. Specjalne głowice USG połączone z endoskopem umożliwiają na przykład badanie przełyku. Do oceny gruczołu krokowego oraz ściany odbytnicy wykorzystuje się USG przezodbytnicze, natomiast do oceny narządów rodnych u kobiet USG przezpochwowe.
