Czy guz rakowy zawsze powoduje ból? Rozważmy faktory i perspektywy
Przyczyny raka nerki
Przyczyną rozwoju raka nerki są mutacje (nieprawidłowe zmiany) zachodzące w obrębie DNA, czyli podstawowego składnika genów regulujących pracę komórek naszego organizmu. Do tworzenia się nowotworu dochodzi w sytuacji, gdy mutacjom ulegnie DNA budujący geny odpowiedzialne za kontrolowanie wzrostu, podziałów i śmierci komórek.
Co powoduje wspomniane mutacje? Na to pytanie rzadko da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Naukowcy określili kilka czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia zmian w DNA wywołujących raka nerki. Należą do nich:
- palenie papierosów,
- otyłość,
- zaawansowana choroba nerek (szczególnie jeśli pacjent wymaga dializ),
- czynniki dziedziczne,
- płeć męska,
- stosowanie niektórych leków (acetaminofen),
- nadciśnienie tętnicze,
- ekspozycja na niektóre substancje toksyczne (trichloroeten, kadm, azbest, herbicydy),
- wiek powyżej 50. roku życia.
Ból nerek – przyczyny, objawy, badania i leczenie
Nowotwory miejscowo złośliwe - czym są?
Choć po przeczytaniu informacji o nowotworach złośliwych, tytuł tego akapitu może nas nieco dziwić, to warto mieć świadomość, że w onkologii wyróżnia się także nowotwory miejscowo złośliwe.
Czym się charakteryzują? Nowotwory te tak, jak nowotwory złośliwe mają zdolność do naciekania okolicznych tkanek, ale nie dają przerzutów, co odróżnia je od typowych nowotworów złośliwych. Znanym przykładem nowotworu miejscowo złośliwego jest rak podstawnokomórkowy. Mimo, że określamy go mianem raka, to typowo nie daje on przerzutów odległych, ale może naciekać otaczające go tkanki.
Rak podstawnokomórkowy wywodzi się z komórek warstwy podstawnej naskórka (a dokładniej z nierogowaciejących komórek tej warstwy). Jest to najczęstszy nowotwór, dotykający skóry. Może pojawić się w każdym miejscu na naszym ciele, ale najczęściej lokalizuje się na głowie (typowo na twarzy) i szyi. Rak podstawnokomórkowy ma najczęściej postać guzka, który otoczony jest charakterystycznym, wałowatym brzegiem.
Z czasem guzek ten może ulegać owrzodzeniu i powiększać się. Leczenie raka podstawnokomórkowego typowo polega na wycięciu zmiany z niewielkim marginesem zdrowej skóry.
Rak podstawnokomórkowy charakteryzuje się bardzo dobrym rokowaniem co do przeżycia, co na pewno odróżnia go od typowo złośliwych nowotworów takich, jak na przykład rak płuca.

Jak wygląda rak odbytu? Rodzaje i stopnie zaawansowania
Rak odbytu to nowotwór złośliwy końcowej części jelita grubego, który jest umiejscowiony w jednym z dwóch miejsc jako:
- rak brzegu odbytu, czyli na skórze wokół odbytu, to rak odbytu na zewnątrz,
- rak kanału odbytu, a więc w przestrzeni między ujściem odbytu a krawędzią górną zwieracza.
Nowotwory brzegu odbytu - to według dr hab. Małgorzaty Kołodziejczak, lek. med. Anny Kosim i prof. dr hab. med. Iwony Sudoł-Szopińskiej - nowotwory skóry. To mniej agresywne odmiany choroby niż rak kanału odbytu, co wiąże się też z lepszymi rokowaniami związanymi z przeżyciem i inną formą terapii. Wśród guzów brzegu odbytu wyróżnia się:
- chorobę Bowena,
- chorobę Pageta,
- rak płaskonabłonkowy brzegu odbytu,
- rak brodawkowy.
Z kolei złośliwe nowotwory kanału odbytu to w około 60% przypadków rak płaskonabłonkowy odbytu. Z kolei ok. 7-10% to rak gruczołowy, a pozostałe typy to:
- rak drobnokomórkowy,
- czerniak odbytu,
- rzadziej - chłoniak, mięśniakomięsak.
Aby lepiej zrozumieć, że choroba może mieć różny przebieg, warto przyjrzeć się lepiej jej stopniom zaawansowania raka odbytu. Taka klasyfikacja opiera się na:
- ocenie guza pierwotnego,
- stanie węzłów chłonnych,
- przerzutach odległych.
Została ona przyjęta przez Międzynarodową Unię Walki z Rakiem. Im guz większy, a węzły chłonne bardziej zajęte tym choroba jest na wyższym stopniu zaawansowania. Można tu wskazać na:
- stopień 0 - nie stwierdza się obecności guza, nie widać naciekania na węzły chłonne, nie stwierdza się obecności przerzutów odległych,
- stopień I - pojawia się rak przedinwazyjny, brak jeszcze naciekania na węzły chłonne oraz przerzutów,
- stopień II - brak naciekania guza na węzły chłonne, nie ma jeszcze przerzutów. Na tym etapie guz ma 2-5 cm, może też nieco zwiększyć wielkość niż 5 cm,
- stopień IIIA - średnica guza przekracza już 5 cm, rozpoznaje się obecność przerzutów do węzłów okołoodbytniczych, niekiedy też do węzłów biodrowych wewnętrznych, do pachwin,
- stopień IIIB - guz może mieć dowolny rozmiar i naciekać na okoliczne narządy, np. pochwę, cewkę moczową, moczowody, obecne są również przerzuty do innych narządów,
- stopień IV - to najbardziej zaawansowana forma raka, z przerzutami do narządów odległych.
Objawy raka nerki
Nowotwór nerki początkowo zwykle nie wywołuje żadnych objawów, które mogłyby zaniepokoić pacjenta. Pojawiają się one dopiero w zaawansowanym stadium choroby (wcześniej można je zauważyć w przypadku nowotworów o dużym rozmiarze). Z tego powodu guz nerki często diagnozuje się przypadkowo, przy wykonywaniu badań obrazowych z innych przyczyn.
Co więcej, pojawiające się objawy raka nerki nie są specyficzne – mogą świadczyć o występowaniu innych problemów zdrowotnych (w tym chorób nerek niezwiązanych z procesem nowotworowym). Główne symptomy to:
- obecność krwi w moczu,
- odczuwanie bólu w dolnej części pleców lub z boku tułowia (tuż poniżej żeber),
- obecność wyczuwalnego guza w okolicy nerek,
- utrata apetytu,
- nieuzasadniony spadek masy ciała,
- zmęczenie,
- niedokrwistość,
- utrzymująca się przez długi czas gorączka niezwiązana z infekcją.
Kiedy wykonać USG nerek i jak się do niego przygotować?
