U nas zapłacisz kartą
Czy można być uczulonym na człowieka?
Uczulenie na miód: przyczyny pierwotne
To co dla pszczół jest pożytkiem, dla ludzi może być niestety przedmiotem uczulenia. Alergia na miód jest bowiem wywołana obecnością w nim różnego rodzaju alergenów, czyli cząsteczek powodujących nieprawidłową reakcję układu immunologicznego naszego organizmu.
Do tych miodowych alergenów zalicza się:
- pyłki kwiatów – to najczęstszy powód uczulenia na miód
- pyłki traw – np. tymotki siewnej, życicy trwałej
- pyłki drzew – np. leszczyny, lub brzozy
- pyłki innych roślin – np. słonecznika, w tym także ziół, np. mniszka lekarskiego, nawłoci pospolitej
- zarodniki grzybów pleśniowych i drożdżoidalnych
Co więcej, podczas przenoszenia nakropu i jego dojrzewania, w miodzie jako produkcie ostatecznym mogą się znaleźć także białko pszczele i kawałki pszczelich odwłoków, które także mają cechy alergizujące. Ten alergen jest szczególnie niebezpieczny dla osób uczulonych na jad owadów. W efekcie jego przyjęcia może u nich dojść do uczulenia krzyżowego.
Zdecydowanie najrzadziej uczulenie na miód wywołuj rozkruszek – pajęczak, którym może być zanieczyszczony miód.
Uczulenie na miód: jak powstaje miód?
Miód pszczeli powstaje z nektaru kwiatów – to tzw. miód nektarowy, albo soku z żywych części roślin - to tzw. miód spadziowy. Trzecim rodzajem są miody mieszane: nektarowo-spadziowe lub spadziowo-nektarowe, które, jak nazwy wskazują, mają większą lub mniejszą zawartość jednego lub drugiego składnika.
W procesie tworzenia się miodu największe znaczenie ma… pożytek. Tak właśnie nazywana jest roślina będąca w przekonaniu pszczoły najlepszym źródłem nektaru lub spadzi. Kiedy pszczoła – zwiadowczyni go odnajdzie, wraca do ula i odpowiednim tańcem informuje pszczoły-zbieraczki, w którym kierunku się udać, aby ten pożytek znaleźć, a także jakiego rodzaju jest to pożytek i jak go jest dużo.
Pszczoły-zbieraczki zbierają nektar lub spadź – zwane nakropem - do specjalnego zbiornika, tzw. wola miodowego i po powrocie do ula oddają go pszczołom-robotnicom. Uwalniając nektar lub spadź z wola oddają także przy tym swoje własne, cenne dla nas enzymy pszczele.
Następnie nakrop magazynowany jest w komórkach plastra, w których dojrzewa, a gdy jest gotowy pszczoły pokrywają go tzw. zasklepem. Chroni on miód przed zawilgotnieniem, zepsuciem i różnego rodzaju zanieczyszczeniemi.
Podczas dojrzewania nakrop jest cały czas przenoszony z miejsca na miejsce, a więc wzbogacany w pszczele enzymy. To dlatego dojrzały miód zawiera zamiast sacharozy cukry proste: glukozę i fruktozę, a także więcej kwasów organicznych i substancji bakteriostatycznej – inhibiny.
To właśnie dzięki inhibinie miód ma właściwości bakteriobójcze i uważany jest za jeden z najlepszych produktów wzmacniających odporność naszego organizmu. Inhibina bowiem hamuje namnażanie się i rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych.
Alergia na złoto – objawy
Zmiany związane z kontaktowym zapaleniem skóry wywołanym alergią na złoto obejmują najczęściej twarz (powieki), uszy, dłonie lub szyję [5,10]. Długotrwałe narażenie alergika na kontakt ze złotem może skutkować powstaniem ziarniniaków płatków usznych i licznych wykwitów grudkowych [4]. W niektórych przypadkach przybierają one formę wykwitów przewlekłych [5].
Wśród reakcji na materiały dentystyczne zawierające złoto wymienia się: zapalenie warg, zapalenie skóry wokół ust, pieczenie jamy ustnej, zapalenie jamy ustnej, owrzodzenie i reakcję liszajowatą [5]. W badaniu przeprowadzonym wśród pacjentów z liszajem płaskim jamy ustnej okazało się, że 20% ma pozytywne wyniki testów płatkowych na złoto [5].
Potwierdzono też rolę złota w występowaniu systemowego kontaktowego zapalenia skóry (SKZS). Wykazano, że złoto podawane domięśniowo (np. w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów) może spowodować wystąpienie reakcji ogólnoustrojowej. Do jej objawów należą: gorączka, wymioty, tachykardia, rumień, wybroczyny na tułowiu, kończynach, twarzy, w jamie ustnej i w gardle [5].
Ponadto stwierdzono, że istnieje narażenie zawodowe wśród osób, które pracują przy wytopie złota bądź złoceniu porcelany z użyciem m.in. wodorotlenku złota [5]. U pracowników tych mogą wystąpić różne postacie zapalenia skóry. Są również inne grupy zawodowe narażone na kontakt ze złotem: jubilerzy, górnicy, dentyści, osoby pracujące przy recyklingu złota [5].
Aleksandra Lipiec
[1] Kołodziej A., Ślęzak A., Złoto – właściwości fizykochemiczne i zastosowania medyczne (2018). Problemy Higieny i Epidemiologii, 99(2), 122–133. Online: http://www.phie.pl/pdf/phe-2018/phe-2018-2-122.pdf
[3] Maćkiewicz M., Rola złota w życiu człowieka. Zintegrowana Platforma Edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki. Online: https://zpe.gov.pl/b/rola-zlota-w-zyciu-czlowieka/PfPdPzQWS
[4] Niemyska K., Niemyska I., Korus A., Kondrzycka-Dąda A., Skubis-Zegadło J., Charakterystyka i zastosowanie nanozłota w kosmetologii (2020). Aesthetic Cosmetology and Medicine, 6(9), 495–499.