Czy można być uczulonym na człowieka?
Diagnostyka oraz leczenie alergii pokarmowej u kota
Alergia pokarmowa i nietolerancja pokarmowa u kota to problem złożony, który rozwiązuje się głównie poprzez zastosowanie diety eliminacyjnej. Polega ona na wyeliminowaniu z diety kota alergenów, na które jest uczulony. Dieta ta trwa co najmniej 8 tygodni. Jeśli objawy alergii ustąpią, oznacza to, że przyczyną alergii był jeden z wyeliminowanych składników diety.
Objawy alergii pokarmowej zwykle sprowadzają się do zmian skórnych okolicy głowy oraz szyi.
Na czym polega dieta eliminacyjna?
Dieta eliminacyjna to rodzaj diety, która polega na wyeliminowaniu z diety zwierzęcia wszystkich składników, które mogą wywoływać u niego objawy alergii pokarmowej. Jest to metoda diagnostyczna, która może być stosowana w celu zidentyfikowania alergenu pokarmowego, na który zwierzę jest uczulone.
Dieta eliminacyjna u kota alergika powinna trwać co najmniej 8 tygodni, ponieważ okres eliminacji z organizmu określonego alergenu wynosi minimum 14 do 21 dni. W tym czasie zwierzę powinno otrzymywać pokarm, który zawiera tylko jeden nowy składnik. Jeśli objawy ustąpią, oznacza to, że przyczyną alergii był jeden z wyeliminowanych elementów diety.
Dobór składnika, który zostanie wyeliminowany z diety, powinien być przeprowadzony przez lekarza weterynarii. Należy wziąć pod uwagę dietę, jaką kot otrzymywał wcześniej, oraz prawdopodobieństwo wystąpienia alergii na dany składnik.
Przykładowe składniki, które można wyeliminować z diety kota, by zidentyfikować, co powoduje alergię pokarmową u twojego pupila:
- Mięso — kurczak, wołowina, indyk, ryby.
- Zboża — pszenica, ryż, kukurydza.
- Warzywa — ziemniaki, marchew, buraki.
- Owoce — jabłka, banany, truskawki.
- Dodatki — tłuszcze, oleje, witaminy, minerały.
Uczulenie na miód: po czym rozpoznać alergię na miód?
Uczulenie na miód to jedna z najrzadziej diagnozowanych alergii. Czynnikami wywołującymi uczulenie na miód nie jest zresztą. sam miód! Co więcej, objawy uczulenia na miód są tak powszechne, że rzadko kojarzymy je akurat z reakcjami alergicznymi. Jakie są zatem dokładne przyczyny alergii na miód i po czym można ją rozpoznać?
Uczulenie na miód: czy można mieć alergię na produkt powszechnie uważany za zdrowy i niezwykle korzystnie wpływający na działanie organizmu człowieka? Okazuje się, że można. Jednak badania nad tym rodzajem alergii wykazały, że winowajcą nie jest sam miód, ale niektóre składniki, których pszczoły używają do produkcji miodu.
I tutaj warto przypomnieć, że miód to słodki produkt wytwarzany głównie przez pszczoły miodne (Apis mellifera), ale też przez niektóre owady, np. osy. Pamiętajmy o tym koniecznie, ponieważ do wytwarzania swojego miodu osy używają także nektaru roślin, które są dla człowieka trujące. Dlatego też miód os jest często przyczyną ciężkich zatruć pokarmowych.
Jak zatem powstaje miód pszczół miodnych, z jakich przyczyn niektórzy z nas nie mogą go jeść i jakie są typowe reakcje alergiczne przy uczuleniu na miód?
Spis treści

Uczulenie na miód: jak powstaje miód?
Miód pszczeli powstaje z nektaru kwiatów – to tzw. miód nektarowy, albo soku z żywych części roślin - to tzw. miód spadziowy. Trzecim rodzajem są miody mieszane: nektarowo-spadziowe lub spadziowo-nektarowe, które, jak nazwy wskazują, mają większą lub mniejszą zawartość jednego lub drugiego składnika.
W procesie tworzenia się miodu największe znaczenie ma… pożytek. Tak właśnie nazywana jest roślina będąca w przekonaniu pszczoły najlepszym źródłem nektaru lub spadzi. Kiedy pszczoła – zwiadowczyni go odnajdzie, wraca do ula i odpowiednim tańcem informuje pszczoły-zbieraczki, w którym kierunku się udać, aby ten pożytek znaleźć, a także jakiego rodzaju jest to pożytek i jak go jest dużo.
Pszczoły-zbieraczki zbierają nektar lub spadź – zwane nakropem - do specjalnego zbiornika, tzw. wola miodowego i po powrocie do ula oddają go pszczołom-robotnicom. Uwalniając nektar lub spadź z wola oddają także przy tym swoje własne, cenne dla nas enzymy pszczele.
Następnie nakrop magazynowany jest w komórkach plastra, w których dojrzewa, a gdy jest gotowy pszczoły pokrywają go tzw. zasklepem. Chroni on miód przed zawilgotnieniem, zepsuciem i różnego rodzaju zanieczyszczeniemi.
Podczas dojrzewania nakrop jest cały czas przenoszony z miejsca na miejsce, a więc wzbogacany w pszczele enzymy. To dlatego dojrzały miód zawiera zamiast sacharozy cukry proste: glukozę i fruktozę, a także więcej kwasów organicznych i substancji bakteriostatycznej – inhibiny.
To właśnie dzięki inhibinie miód ma właściwości bakteriobójcze i uważany jest za jeden z najlepszych produktów wzmacniających odporność naszego organizmu. Inhibina bowiem hamuje namnażanie się i rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych.
Alergia na rośliny domowe
Wśród kwiatów doniczkowych, stosunkowo częstym powodem uczulenia mogą być fikusy. W 2004 roku przeprowadzono badania, w których sprawdzono jak częsta jest nadwrażliwość na tę roślinę. Okazało się, że 2,5% badanych z pozytywnym wynikiem testu skórnego wobec jakiegokolwiek alergenu, reaguje również na fikusy [4]. Ich liście, szczególnie te uszkodzone, wydzielają płyn, którego składniki reagują krzyżowo z lateksem. Zaschnięty sok z czasem osadza się w pomieszczeniu wraz z kurzem, co może powodować również wystąpienie wziewnej postaci alergii. W literaturze opisano nawet przypadek kobiety, która doznała wstrząsu anafilaktycznego podczas odkurzania dwumetrowego fikusa [5].
Szeflery zawierają związek o nazwie falkarinol, który jest ich orężem w walce z grzybami i innymi patogenami. Ze względu na swoje właściwości bywa dodawany także do kosmetyków. Dobroczynny związek może również powodować alergie. Znany jest przypadek dziesięciolatki, która po zabawie liściem szeflery o charakterystycznym kształcie parasolki, zaczęła uskarżać się na bóle stawów, pokrzywkę oraz obrzęk twarzy. Na szczęście takie sytuacje są rzadkie, jednak specjaliści apelują, by mieć na uwadze, że rośliny doniczkowe mogą alergizować [6, 7, 8].
W grupie najczęściej powodowanych przez te rośliny objawów, są przede wszystkim odczyny skórne. Jednakże, w pojedynczych przypadkach kwiaty mogą wywoływać objawy alergii wziewnej, ze względu na wysoką zawartość lotnych związków zapachowych [7].
Jest to roślina znana ze swojej zdolności oczyszczania powietrza, co jest jednym z powodów jej popularności. Opisano pojedyncze epizody reakcji alergicznej na skrzydłokwiaty, wśród nich przypadek mężczyzny dostarczającego te kwiaty do biur. Objawami, na które się uskarżał były nieżyt nosa i pokrzywka [7].
Ten gatunek nie jest oczywistym źródłem alergenowym. Natomiast badania sugerują, że dracena może powodować 4,6% pozytywnych wyników testów skórnych wobec roślin ozdobnych [7].

Alergia na złoto – objawy
Zmiany związane z kontaktowym zapaleniem skóry wywołanym alergią na złoto obejmują najczęściej twarz (powieki), uszy, dłonie lub szyję [5,10]. Długotrwałe narażenie alergika na kontakt ze złotem może skutkować powstaniem ziarniniaków płatków usznych i licznych wykwitów grudkowych [4]. W niektórych przypadkach przybierają one formę wykwitów przewlekłych [5].
Wśród reakcji na materiały dentystyczne zawierające złoto wymienia się: zapalenie warg, zapalenie skóry wokół ust, pieczenie jamy ustnej, zapalenie jamy ustnej, owrzodzenie i reakcję liszajowatą [5]. W badaniu przeprowadzonym wśród pacjentów z liszajem płaskim jamy ustnej okazało się, że 20% ma pozytywne wyniki testów płatkowych na złoto [5].
Potwierdzono też rolę złota w występowaniu systemowego kontaktowego zapalenia skóry (SKZS). Wykazano, że złoto podawane domięśniowo (np. w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów) może spowodować wystąpienie reakcji ogólnoustrojowej. Do jej objawów należą: gorączka, wymioty, tachykardia, rumień, wybroczyny na tułowiu, kończynach, twarzy, w jamie ustnej i w gardle [5].
Ponadto stwierdzono, że istnieje narażenie zawodowe wśród osób, które pracują przy wytopie złota bądź złoceniu porcelany z użyciem m.in. wodorotlenku złota [5]. U pracowników tych mogą wystąpić różne postacie zapalenia skóry. Są również inne grupy zawodowe narażone na kontakt ze złotem: jubilerzy, górnicy, dentyści, osoby pracujące przy recyklingu złota [5].
Aleksandra Lipiec
[1] Kołodziej A., Ślęzak A., Złoto – właściwości fizykochemiczne i zastosowania medyczne (2018). Problemy Higieny i Epidemiologii, 99(2), 122–133. Online: http://www.phie.pl/pdf/phe-2018/phe-2018-2-122.pdf
[3] Maćkiewicz M., Rola złota w życiu człowieka. Zintegrowana Platforma Edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki. Online: https://zpe.gov.pl/b/rola-zlota-w-zyciu-czlowieka/PfPdPzQWS
[4] Niemyska K., Niemyska I., Korus A., Kondrzycka-Dąda A., Skubis-Zegadło J., Charakterystyka i zastosowanie nanozłota w kosmetologii (2020). Aesthetic Cosmetology and Medicine, 6(9), 495–499.
