U nas zapłacisz kartą
Alergiczny wyprysk kontaktowy - Przyczyny, Objawy i Skuteczne Metody Leczenia
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry - co to takiego?
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, zwane potocznie wypryskiem lub egzemą to reakcja zapalna skóry na egzogenne czyli zewnętrzne czynniki. Jak tłumaczy nasza specjalistka, dermatolog Dominika Ziółkowska-Banasik kontaktowe zapalenie skóry może występować w dwóch formach:
- jako kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia, wtedy kiedy substancje drażniące uszkadzają bezpośrednio skórę, ale nie dochodzi tu do reakcji immunologicznych np. u fryzjerek,
- jako alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, które jest wynikiem nadwrażliwości immunologicznej, a więc występuje jedynie u wrażliwych immunologicznie osób i przez to też zmiany skórne mogą się szerzyć znacznie poza miejsce kontaktu z alergenem.
Szacuje się alergiczne kontaktowe zapalenie skóry może występować u około 5% populacji po zetknięciu z niklem oraz u około 1-3% po kontakcie z kosmetykami.
Jest to więc dużo częściej występująca choroba niż np łuszczyca, z którą często alergiczne kontaktowe zapalenie skóry różnicujemy - zauważa dermatolog.
Ze statystyk wynika, że alergiczne kontaktowe zapalenie skóry występuje częściej u kobiet. Najczęściej wyprysk kontaktowy spotyka się u młodych dorosłych około 20 roku życia. Drugi szczyt zachorowań przypada na 40-60 rok życia, co z całą pewnością ma związek z ekspozycją zawodową na pewne alergeny.
Na choroby skóry: fototerapia. Na czym polega leczenie światłem?
Alergiczny nieżyt nosa. Kiedy życie przestaje być komfortowe
Swędzące oczy. Jak złagodzić objawy? Domowe sposoby
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry - przyczyny
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry jest wywoływane przez zewnętrzne czynniki chemiczne zwane alergenami. A choroba występuje częściej u osób predysponowanych genetycznie.
Jest to związane z podobnym schematem pobudzania układu immunologicznego oraz metabolizmu substancji chemicznych u spokrewnionych osób - wyjaśnia Dominika Ziółkowska-Banasik.
Jeśli chodzi zaś o same alergeny, to sytuacja zmienia się na przestrzeni lat. Alergizować mogą składniki kosmetyków, barwniki, metale, żywice czy nawet leki.
W celu potwierdzenia alergii kontaktowych możemy wykonywać tak zwane naskórkowe testy płatkowe, które zawierają najczęściej występujące alergeny. W Polsce jest to między innymi chrom, nikiel, kobalt, neomycyna, gentamycyna, lanolina, propolis, mieszanka zapachowa, chlorek cyny i wiele innych - wylicza dermatolog.
Wyprysk kontaktowy niealergiczny
Wyprysk kontaktowy niealergiczny, zwany także kontaktowym zapaleniem skóry z podrażnienia, jest pierwszą reakcją zapalną, podczas której w wyniku bezpośredniego kontaktu z substancją drażniącą, zostaje zniszczona naturalna bariera ochronna skóry. W przeciwieństwie do alergicznego wyprysku kontaktowego, tego rodzaju zmiany na skórze powstają bez wcześniejszego uczulenia.
Substancje, które wywołują podrażnienie, można podzielić na:
- łagodne drażniące, takie jak mydło, woda, oleje, rozpuszczalniki, detergenty, skórki owoców cytrusowych, które wywołują reakcję po dłuższym czasie,
- silnie drażniące, np. silne kwasy lub zasady, wybielacze, kwas fluorowodorowy, kwas siarkowy, azotan srebra, związki fenolowe, które mogą powodować zmiany już po pierwszym kontakcie ze skórą i przypominać oparzenie termiczne.
Istnieje wiele czynników, które mogą wpłynąć na to, jak reakcja toksyczna będzie przebiegała w organizmie. Są to między innymi: rodzaj substancji drażniącej, ilość substancji dostającej się do skóry, miejsce ciała, które miało kontakt z substancją, temperatura ciała, czynniki mechaniczne i warunki klimatyczne (suche powietrze, zimny wiatr). Duże znaczenie będzie mieć również podatność organizmu na substancje drażniące, wrażliwość skóry, genetyka, podatność na promieniowanie UV i wiek.
Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia występuje znacznie częściej niż to o podłożu alergicznym i może pojawić się u każdego. Diagnoza wyprysku niealergicznego jest stosunkowo prosta, ponieważ zmiany skórne pojawiają się tylko w miejscu kontaktu substancji z ciałem człowieka.
Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"
Wyprysk alergiczny
Niektórzy zastanawiają się, czy wyprysk kontaktowy i alergia kontaktowa to to samo. Wyprysk kontaktowy alergiczny i alergia kontaktowa nie są tymi samymi zjawiskami. Wyprysk kontaktowy alergiczny jest wynikiem istniejącej alergii kontaktowej (jej objawem), zatem osoba z alergią kontaktową może nie mieć objawów (wyprysku), jeśli zidentyfikuje dany alergen i skutecznie będzie go unikać, ale nadal mimo braku objawów „ma” alergię kontaktową na daną substancję.
Wyprysk alergiczny występuje u nawet 5% osób mających kontakt z niklem i u nawet 3% po kontakcie z różnorodnymi składnikami produktów kosmetycznych.
Alergiczny wyprysk kontaktowy manifestuje się u osób mających uczulenie na substancję, z którą ich skóra miała kontakt. Mechanizm wywołujący alergiczne kontaktowe zapalenie skóry polega na reakcji układu immunologicznego na alergen (dokładniej hapten), z którym już wcześniej miał do czynienia. Przyczyną pojawienia się wyprysku kontaktowego są zazwyczaj substancje, takie jak metale, lateks, detergenty, kosmetyki, leki czy rośliny.
W wyniku ponownego kontaktu z alergenem dochodzi do procesu zapalnego, który wywołuje wyprysk alergiczny. Alergeny przenikają, łączą się z białkami tkankowymi, a następnie są „prezentowane” komórkom układu odpornościowego. Przy następnym kontakcie z substancją układ odpornościowy je „pamięta” przez to szybko dochodzi do objawów choroby.
Najczęstsze alergeny to:
- chrom,
- nikiel,
- kobalt,
- składniki gumy,
- żywice epoksydowe,
- związki zawarte w kosmetykach,
- formaldehyd,
- substancje zapachowe,
- balsam peruwiański,
- konserwanty,
- przyspieszacze wulkanizacji,
- leki,
- barwniki,
- kalafonia,
- lanolina,
- monomery akrylu.
W przypadku niektórych profesji alergiczne kontaktowe zapalenie skóry można nazwać chorobą zawodową. Należą do nich m.in. fryzjerzy i kosmetolodzy, opieka zdrowotna, pracownicy budowlani, rolnicy, pracownicy gastronomi, przemysłu chemicznego, metalurgicznego czy tekstylnego.
