U nas zapłacisz kartą
Przeziębiona krew - przyczyna pryszczy i sposoby ich leczenia
Leki i preparaty wpływające na odporność i przebieg choroby
Nie ma wiarygodnych danych naukowych potwierdzających skuteczność witaminy C, rutozydu oraz leków homeopatycznych w leczeniu przeziębienia lub łagodzeniu jego objawów. Tabletki do ssania z cynkiem mogą pomóc w szybszym ustąpieniu przeziębienia, ale działają tylko wtedy, gdy rozpoczyna się ich przyjmowanie w ciągu 24 godzin od wystąpienia objawów (1 tabletka co 2 godziny, z przerwą nocną), mogą jednak wywołać skutki uboczne, tj. nieprzyjemny smak w ustach lub zaburzenia żołądkowo-jelitowe). Preparaty zawierające jeżówkę (Ecchinacea purpurea) mogą mieć korzystny wpływ we wczesnej fazie choroby. Wyniki badań nie są jednoznaczne, ale przynajmniej w niektórych badaniach i w metaanalizie (łącznej analizie danych z wielu badań) wykazano skuteczność niektórych z tych preparatów.
Antybiotyki
Stosowanie antybiotyków w leczeniu zakażeń wirusowych, takich jak przeziębienie, jest nieskuteczne i niewskazane. Paradoksalnie nadużywanie antybiotyków prowadzi do pojawienia się w populacji szczepów bakterii opornych na wiele antybiotyków, co utrudnia leczenie chorób, w których antybiotykoterapia jest konieczna (np. zapalenia płuc). Obecność ropnej wydzieliny z nosa nie świadczy o bakteryjnej etiologii kataru i również nie jest wskazaniem do stosowania antybiotyku.
Preparaty „na grypę i przeziębienie” zawierające kilka leków
Preparaty takie zawierają najczęściej 2–3 leki. W skład większości z nich wchodzą paracetamol lub niesteroidowy lek przeciwzapalny, lek przeciwhistaminowy, pseudoefedryna bądź witamina C. Nie wpływają one na przebieg choroby, jedynie łagodzą jej objawy. Stosując preparaty wielolekowe, należy zapoznać się z ich składem i przeciwwskazaniami do stosowania poszczególnych leków. Leki przeciwhistaminowe mogą powodować senność, zaburzenia koncentracji i upośledzenie zdolności do kierowania pojazdami mechanicznymi. Pseudoefedryna wchodząca w skład większości z tych preparatów może powodować bezsenność, bóle głowy, pobudzenie, zwiększać ciśnienie tętnicze i działać szkodliwie u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca.
Drogi przenoszenia przeziębienia
Przeziębienie jest spowodowane zakażeniem wirusowym, jego przyczyną są bardzo różne i liczne gatunki wirusów (ponad 200). Z tego powodu większość z nas choruje wielokrotnie, często kilka razy w roku.
- rynowirusy (są sprawcami 40–50% przypadków przeziębienia), opisano ponad 100 gatunków różnych rynowirusów,
- koronawirusy – odpowiadają za 10–15% przypadków przeziębienia,
- inne wirusy (m.in. adenowirusy, wirusy Coxsackie, wirusy paragrypy, parwowirusy, RSV i enterowirusy).
Część przypadków grypy jest klinicznie (bez specjalistycznych badań) nie do odróżnienia od przeziębienia, dlatego wśród przyczyn należy również wymienić wirusy grypy.
U chorych z podejrzeniem zakażenia SARS-CoV-2 lub wirusem grypy lekarz może w razie potrzeby zlecić odpowiednie badania w tym kierunku. Identyfikacja patogenu jest ważna dla oceny aktualnej sytuacji epidemiologicznej.
Przebieg przeziębienia
Etapy przeziębienia. Jak długo rozwija się przeziębienie?
Wyróżnia się zwykle trzy etapy przeziębienia w zależności od występujących symptomów. Oto jak przebiega infekcja wirusowa.
Pierwsza faza przeziębienia tzw. naczyniowa - utrzymuje się nie dłużej niż 5-10 dni. Pojawiają się pierwsze objawy, takie jak nieżyt nosa, wodnisty katar i podwyższona temperatura ciała. To są oznaki wewnętrznej walki organizmu z atakującym wirusem.
Druga faza przeziębienia to faza komórkowa, która trwa do tygodnia. Dochodzi w niej do znacznego osłabienia organizmu oraz daje się we znaki uczucie rozbicia i zmęczenia. Wydzielina z nosa może gęstnieć i przybrać białawą lub żółto-zieloną barwę, z kolei kaszel suchy może przekształcić się w kaszel mokry. Tym objawom może towarzyszyć chwilowe osłabienie zmysłu słuchu, węchu i smaku w wyniku obrzęku błony śluzowej nosa.
Trzecia faza przeziębienia, określana zamiennie jako destrukcyjna lub jako powikłania, występuje wtedy, gdy chory zaniedbuje dolegliwości i nie podejmuje odpowiednich kroków, by je załagodzić. Występują wówczas symptomy takie jak: złe samopoczucie, wzrost temperatury (stan podgorączkowy), osłabienie organizmu, kaszel, pocenie się i rumieńce na policzkach. W sytuacji, gdy doświadczamy tylu nieprzyjemnych objawów, należy skonsultować się z lekarzem.
Jak długo trwa przeziębienie?
Z reguły przeziębienie trwa od 7 do 10 dni, na ogół uznaje się, że objawy powinny ustąpić po tym czasie. To, jak długo trwa przeziębienie, zależy też od wieku i układu odpornościowego, np. u niemowląt i dzieci do 6. roku życia objawy mogą utrzymywać się nawet do 14 dni. Dorośli zmagają się z przeziębieniem krócej niż dzieci i przebiega u nich stosunkowo łagodnie.
Ile trwa gorączka przy przeziębieniu?
Większość objawów przeziębienia ustępuje w ciągu 7 dni. Niektórzy z nas sięgają po leki bez recepty w celu złagodzenia objawów. Jedną z nieprzyjemnych dolegliwości w trakcie chorowania jest gorączka. Ile może ona trwać przy przeziębieniu? Warto podkreślić, że gorączka ma zazwyczaj lekki przebieg (między 37 a 38 stopni Celsjusza) lub może w ogóle się nie pojawić. Natomiast inne symptomy przeziębienia mogą doskwierać przez kilka dni.
Profilaktyka – lepiej zapobiegać, niż leczyć.
Transmisja zachodzi drogą kropelkową, zatem należy zachowywać szczególną ostrożność i czystość w kontaktach z chorymi lub w dużych skupiskach ludzi, unikać dotykania okolic twarzy (zwłaszcza oczu, ust i nosa) oraz zadbać o częste mycie rąk. Choroba przeziębieniowa jest spotykana głównie u dzieci uczęszczających do żłobków, czy przedszkoli, zatem ważne jest, aby od najmłodszych lat edukować milusińskich w dziedzinie higieny, której nieprzestrzeganie jest przyczyną częstych infekcji. Chcąc jednak nauczyć najmłodszych, samemu trzeba stosować się do podstawowych zasad higieny takich jak dokładne mycie rąk przez 20-40 sekund, zakrywanie nosa i ust łokciem podczas kaszlu czy kichania. Warto także zadbać o umiarkowany wysiłek fizyczny, który pomoże w utrzymaniu organizmu w dobrej formie. Są to najprostsze i jednocześnie najskuteczniejsze formy zapobiegania nie tylko przeziębieniu, ale również wielu innych chorobom zakaźnym.
Mnogość różnych wirusów, które mogą stać się czynnikami chorobotwórczymi, sprawiła, że przy obecnym stanie wiedzy nie ma możliwości stworzenia skutecznej szczepionki. Ta forma profilaktyki jest niedostępna w przypadku przeziębienia i jedynym sposobem na wytworzenie właściwych przeciwciał, jest przechorowanie przeziębienia, co i tak nie zabezpiecza przed ponownym zakażeniem, ponieważ inne wirusy mogą wywołać objawy. Z wiekiem, kiedy nasz organizm miał już styczność z zdecydowanie większą liczbą drobnoustrojów niż to było w dzieciństwie, rzadziej chorujemy, dlatego u osób starszych przeziębienie występuje zwykle do 2 razy na rok.
Od wieków także powszechne jest przekonanie, że ciepły ubiór w zimną porę także nie jest bez znaczenia. Aktualnie nie potwierdzono jednoznacznie skuteczności tej metody zapobiegania przeziębieniom, ale faktem jest, że przy niskich temperaturach i oziębieniu organizmu następuje skurcz naczyń włosowatych nie tylko w skórze, ale także w innych powierzchniach, które mają duży kontakt ze środowiskiem zewnętrznym, tym samym będąc miejscem utraty ciepła. Należą do nich błony śluzowe gardła, zatok przynosowych, czy jamy nosowej. Mniejszy przepływ krwi wiąże się nie tylko ze spadkiem temperatury tych powierzchni, co stwarza korzystniejsze warunki dla wirusów, lecz także powoduje to mniejszy napływ białych krwinek, które uczestniczą w obronie organizmu. Stopień zmniejszenia ukrwienia tych obszarów jest różny, dlatego u niektórych osób lekkie wyziębienie nie spowoduje choroby, a u innych rozwiną się objawy przeziębienia. Jest to również związane z zahartowaniem organizmu, co można osiągnąć np. dzięki morsowaniu, czy stosowaniu na przemian ciepłej i zimnej wody podczas kąpieli. Wszystkie takie metody trzeba jednak wprowadzać stopniowo i z należytą wiedzą na ten temat. Należy jednak zachować zdrową równowagę między wyziębieniem, a przegrzaniem oraz pamiętać, że również wychłodzenie organizmu jest możliwe także latem, czy wiosną.
Epidemiologia, czyli kiedy i jak często chorujemy na przeziębienie
Przeziębienie to prawdopodobnie najczęstsza choroba, która kilka razy w roku dotyka większość populacji na całym świecie.
Dorośli zapadają na przeziębienie średnio 2–4 razy w roku, u osób w podeszłym wieku choroba jest rzadsza (średnio 0,5–1 epizod przeziębienia w roku). U dzieci przeziębienie występuje około 2–3 razy częściej niż u dorosłych.
Prawdopodobnie nieco częściej przeziębiają się dorośli mający częsty kontakt z dziećmi. W miarę dorastania, a później starzenia się, nasz układ immunologiczny uczy się radzić sobie z coraz większą liczbą wirusów powodujących przeziębienie, dlatego u osób w podeszłym wieku choroba występuje najrzadziej.
Częstość przeziębienia różni się w zależności od sezonu i jest zmienna osobniczo. Szacuje się, że w krajach rozwiniętych 20% wizyt u lekarza jest spowodowanych przeziębieniem. Dokładne dane epidemiologiczne pochodzą głównie z Ameryki Północnej. W Stanach Zjednoczonych co roku rejestruje się 62 miliony przypadków zgłoszonych do lekarza, a łączną liczbę zachorowań ocenia się od 500 milionów do miliarda!
Przeziębienie jest jedną z ważnych przyczyn nieobecności w szkole i pracy, w USA wyliczono, że choroba powoduje rocznie 22 miliony dni nieobecności w pracy i 20 milionów dni nieobecności w szkole (wg danych National Institute of Health z 2015 r.). Odnosząc te dane do populacji Polski, teoretycznie można oczekiwać około 9 milionów wizyt lekarskich z powodu przeziębienia. Niestety, dokładne dane dla naszego kraju są niedostępne, a ze względu na różnice w strukturze populacji i organizacji opieki zdrowotnej ekstrapolacja danych z USA jest obarczona olbrzymim błędem.
