U nas zapłacisz kartą
Skuteczne Metody Domowe na Wyprysk Kontaktowy
Co na uczulenie skórne? Leczenie alergii skórnej
Leczenie alergii skórnej przeprowadzane jest przez dermatologa i opiera się przede wszystkim na skutecznym rozpoznaniu przyczyn dolegliwości. W procesie diagnozowania alergii skórnej wykorzystuje się różnorodne metody, w tym testy skórne punktowe, testy płatkowe oraz ocenę poziomu immunoglobulin E (IgE). Testy płatkowe są niezwykle pomocne, szczególnie w rozpoznawaniu kontaktowego zapalenia skóry.
W terapii alergii stosuje się leki przeciwhistaminowe, które dzielą się na dwie główne kategorie: leki przeciwhistaminowe I i II generacji. Leki pierwszej generacji, takie jak klemastyna czy hydroksyzyna, choć skuteczne w blokowaniu receptorów H1 histaminy, wykazują działanie nieselektywne, oddziałując również na inne receptory. Może to prowadzić do niepożądanych efektów ubocznych, w tym senności czy suchości w ustach. Z tego powodu, zaleca się obecnie stosowanie nowszych preparatów jak leki przeciwhistaminowe II generacji, które koncentrują się na blokowaniu receptorów H1, minimalizując przy tym ryzyko działań niepożądanych. Do tej grupy należą między innymi cetyryzyna, loratydyna czy feksofenadyna. Wybierając lek antyhistaminowy, należy uwzględnić indywidualne cechy pacjenta oraz potencjalne różnice w przenikaniu substancji czynnych do ośrodkowego układu nerwowego.
W objawowym leczeniu alergii skórnej często stosuje się preparaty miejscowe w formie maści lub żeli, które mogą zawierać składniki łagodzące świąd. W sytuacjach, gdy leczenie objawowe nie przynosi ulgi, dermatolog może zalecić krótkotrwałe stosowanie maści z glikokortykosteroidami. Nowoczesną alternatywą dla miejscowych glikokortykosteroidów są inhibitory kalcyneuryny, takie jak pimekrolimus czy takrolimus, które nie uszkadzają bariery naskórkowej i mogą być stosowane na delikatne partie skóry, na przykład na twarz czy dłonie. Są one obecnie często wybierane w leczeniu atopowego zapalenia skóry.
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy): przyczyny, objawy i leczenie
Kontaktowe zapalenie skóry (inaczej wyprysk kontaktowy) to miejscowa skórna reakcją nadwrażliwości w wyniku bezpośredniego kontaktu z określonymi substancjami chemicznymi lub drażniącymi. Wyprysk kontaktowy może mieć podłoże alergiczne, wynikać z podrażnienia, mieć związek z wykonywaną pracą (np. przewlekłym narażeniem dłoni na określoną substancję) lub ze światłem słonecznym. W leczeniu najważniejsze jest unikanie substancji powodujących wyprysk kontaktowy.
Wyprysk kontaktowy to choroba polegająca na tworzeniu się zmian skórnych pod wpływem kontaktu z alergenami kontaktowymi (są to często substancje chemiczne) u uczulonych na nie osób. Czasem potocznie mówi się na wyprysk kontaktowy „egzema”, co nie jest jednoznaczne z kontaktowym zapaleniem skóry, ponieważ słowo egzema oznacza wyprysk, czyli chorobę skóry o podłożu zapalnym niezwiązaną z zakażeniem, w której dochodzi do zapalenia jej wierzchnich warstw (naskórka i warstwy brodawkowatej skóry właściwej). Egzema nie jest więc nazwą konkretnej choroby, tylko określa rodzaj zmian skórnych, które występują w danej chorobie skóry.
- alergiczne – związane z odpowiedzią układu odpornościowego na alergeny,
- z podrażnienia – nie jest to prawdziwe uczulenie i takie zmiany mogą się pojawić u wszystkich osób, które mają kontakt, np. z silnymi substancjami używanymi w środkach czystości, farbami, lakierami, smarami, cementem,
- zawodowe – wywołane przez czynniki szkodliwe w miejscu pracy, w większości przypadków jest to kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) z podrażnienia,
- fotoalergiczne lub fototoksyczne – zapalenie skóry może być wywołane przez alergen lub substancję drażniącą powstającą dopiero po zadziałaniu światła słonecznego.
Kontaktowe zapalenie skóry - diagnostyka
Pierwszym etapem diagnostycznym jest wywiad lekarski, którego celem jest ustalenie, czy pacjent zmaga się z kontaktowym zapaleniem skóry na tle alergicznym, czy stan zapalny skóry jest wynikiem podrażnienia przez jakąś substancję. Jeśli istnieje podejrzenie reakcji alergicznej, lekarz może zlecić płatkowy test skórny (test kontaktowy). Jest to plaster z komorami (metalowymi krążkami) wypełnionymi substancjami testowymi (alergenami w odpowiednich stężeniach), który jest naklejany na plecy pacjenta. Po zdjęciu plastra (po ok. 24-48 godzinach), w przypadku uczulenia na którąś z podanych substancji, pojawia się reakcja zapalna. Lekarz ponownie kontroluje skórę pacjenta za 2 lub 3 dni, aby przekonać się, czy nie zaszła opóźniona reakcja alergiczna. Czułość testów płatkowych wynosi ok. 60-80 proc. W przypadkach fotoalergii stosuje się testy płatkowe, z czego jeden plaster jest naświetlany promieniowaniem UVA, a drugi nie. Można wykonać także badanie zewnętrznoskórne. Wówczas lekarz na przedramię lub plecy nanosi krople z alergenem i delikatnie nakłuwa skórę. Wówczas alergen przedostaje się do organizmu. Jeśli po ok. 15 minutach pojawi się reakcja w postaci bąbla, oznacza to, że to właśnie ten składnik jest przyczyną uczulenia. Jeśli wyniki testu skórnego okazały się niejednoznaczne, można wykonać badania krwi, których celem jest oznaczenie poziomu przeciwciał IgE.
Jeśli kontaktowe zapalenie skóry jest wynikiem uczulenia, pacjentowi podaje się leki antyhistaminowe, które zatrzymają reakcję alergiczną. Gdy kontaktowe zapalenie skóry obejmuje ponad 1/3 powierzchni ciała, lekarz może podjąć decyzję o podaniu kortykosterydów. Należy jednak pamiętać, że sterydy są potencjalnym alergenem i zamiast pomóc, mogą nasilić wyprysk alergiczny. Ponadto stosowanie sterydów wiąże się z licznymi skutkami ubocznymi. W niektórych przypadkach niezbędne jest podanie leków immunosupresyjnych, które przyczyniają się do obniżenia aktywności układu odpornościowego. Są prawie tak skuteczne jak sterydy, jednak nie wywołują przy tym tylu skutków ubocznych. Niestety, ich cena jest dość wysoka. Innym sposobem leczenia wyprysku alergicznego jest odczulanie. Polega ono na przyjmowaniu przez chorego alergenu w minimalnych ilościach tak, by organizm nie zareagował uczuleniem, lecz przyzwyczaił się do niego, a tym samym uodpornił. Niestety, z obserwacji lekarzy wynika, że większość pacjentów, mimo wieloletniego leczenia i unikania alergenów, może mieć zmiany wypryskowe. Zarówno w przypadku niealergicznego kontaktowego zapalenia skóry, jak i tego na tle alergicznym, leczenie miejscowe polega na aplikacji na skórę kremów i maści, które zmniejszają nasilenie stanu zapalnego skóry i świąd. Na zmiany pęcherzykowe z wysiękiem można stosować okłady ściągające z samej wody z 0,9 proc. roztworem soli fizjologicznej, gdyż wysuszają one skórę i także łagodzą świąd. Dodatkowo należy stosować emolienty w celu nawilżenia skóry i wzmocnienia jej naturalnej bariery ochronnej.
Domowe sposoby na uczulenia skórne
W trosce o zdrowie skóry pacjentów zmagających się z alergiami istotne jest zastosowanie odpowiednich metod pielęgnacyjnych. Kluczową rolę w utrzymaniu skóry w dobrej kondycji pełnią emolienty, które nie tylko intensywnie nawilżają, ale również przynoszą ulgę w stanach zapalnych. Ponadto zaleca się wykorzystanie środków o działaniu antyseptycznym, zawierających nanosrebro czy chlorowodorek oktenidyny, które skutecznie chronią przed infekcjami bakteryjnymi, zwłaszcza w sytuacjach, gdy skóra jest podrażniona i występuje ryzyko rozdrapywania swędzących zmian. Emolienty są niezbędne w pielęgnacji skóry osób w każdym wieku, od niemowląt po dorosłych, a ich znaczenie rośnie w przypadku diagnozy atopowego zapalenia skóry.
Aby złagodzić uczulenie, warto sięgnąć również po żel z aloesu oraz produkty zawierające pantenol czy alantoinę. Leczenie objawowe alergii skórnej można wesprzeć również poprzez stosowanie takich preparatów jak naturalna maść z rumianku, która wykazuje właściwości przeciwzapalne. W przypadku alergii skórnej warto również rozważyć stosowanie maści dziegciowej, która nie tylko łagodzi stany zapalne i świąd, ale również działa bakteriobójczo. Wśród roślin o udowodnionym działaniu przeciwalergicznym wyróżnia się pachnotkę zwyczajną, z której wyciąg jest dostępny w formie tabletek w aptekach.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
Natychmiast przerwij kontakt z substancją, którą podejrzewasz o wywołanie zmian – np. przemyj ręce po kontakcie z substancjami, które powodują objawy. W razie nasilonego świądu skóry możesz zażyć tabletkę leku przeciwhistaminowego (niektóre dostępne są bez recepty).
Wyprysk kontaktowy rozpoznaje się na podstawie charakterystycznego obrazu zmian skórnych oraz ustalenia związku pomiędzy ich pojawianiem się a np. pracą zawodową.
Wyprysk kontaktowy może przypominać wyprysk atopowy (atopowe zapalenie skóry) i inne mylone z nim choroby skóry. Najważniejszym badaniem w rozpoznaniu wyprysku kontaktowego są tzw. testy płatkowe. Polegają one na nałożeniu na skórę pleców małych krążków bibułek nasączonych różnymi substancjami wywołujących wyprysk kontaktowy (zawartymi w np. kosmetykach, gumie, metalach, lekach, tworzywach sztucznych). Pojawienie się pod ich wpływem zaczerwienienia, grudek czy pęcherzyków może oznaczać uczulenia na którą z tych substancji.
