U nas zapłacisz kartą
Co oznaczają duże czerwone plamy na skórze?
Rodzaje plam na skórze
Czym właściwie jest plama na skórze? Z dermatologicznego punktu widzenia, plamy na ciele to zmiany, które muszą spełniać określone kryteria diagnostyczne. Aby można było użyć nazwy „plama na skórze”, zmiana musi różnić się kolorem od zdrowej skóry, być wyraźnie ograniczona i niewyczuwalna w czasie badania palpacyjnego. Typowe plamy na ciele nie są wyniesione ponad powierzchnię skóry. Choć ich pojawieniu się mogą towarzyszyć dodatkowe objawy, to nie zawsze mamy z nimi do czynienia. Wśród często poddawanych diagnostyce zmian, wyróżniamy m.in.:
- czerwone plamy na skórze,
- znikające czerwone plamy na ciele,
- brązowe plamy na ciele,
- plamy naczyniowe wrodzone,
- swędzące plamy na ciele,
- czerwone plamki na skórze,
- czarne plamy na skórze o nieregularnym kształcie.
Plamy na ciele mogą utrzymywać się przez dłuższy czas lub pojawiać się jedynie okresowo, co wskazuje na działanie jakiegoś czynnika, który powoduje reakcję alergiczną. Czerwone plamy na ciele mogą pojawić się np. na skutek przyjmowania niektórych leków, a także ciągłego drażnienia skóry, co prowadzi do rozwoju stanu zapalnego.
Niezależnie od podłoża dolegliwości, konieczne jest skonsultowanie z lekarzem przewlekle utrzymujących się zmian na skórze oraz okresowo pojawiających się plam, bo mogą one świadczyć o mniej lub bardziej poważnych chorobach. Pierwsze kroki powinniśmy skierować do lekarza rodzinnego, który wystawi skierowanie do dermatologa.
Ważne! Jeżeli oprócz plam na ciele pojawiają się także inne objawy np. ogólne osłabienie, złe samopoczucie, ból brzucha, podwyższona temperatura, to nie należy czekać z wizytą u lekarza. Takie objawy mogą wskazywać na zagrażającą zdrowiu i życiu sepsę, która jest skutkiem m.in. zakażenia pneumokokami i meningokokami. W przypadku sepsy czerwone plamy na ciele, a następnie ciemniejsze wybroczyny, nie bledną pod naciskiem.
Na skórze pojawiają się nie tylko czerwone plamy, ale także plamy o różnych odcieniach koloru brązowego i inne zmiany skórne. W przypadku niegroźnych schorzeń, podrażnień lub nieprawidłowej pielęgnacji skóry, mamy do czynienia przede wszystkim z plamami rumieniowymi, które dość szybko ustępują po zastosowaniu leczenia. Nieco bardziej problematyczne są zmiany skórne o podłożu barwnikowym, które zwykle mają beżowy, brązowy, niebieskawy lub czarny kolor – mogą one być skutkiem działania m.in. promieniowania UV, reakcji fotouczulającej lub toczącego się w obrębie komórek barwnikowych procesu nowotworowego. Każda zmiana barwnikowa wymaga kontroli lekarza dermatologa w celu określenia jej podłoża.
Czerwone plamy na ciele – najczęstsze przyczyny
Czerwone plamy na ciele to często plamy rumieniowe. Powstają one na skutek napływania krwi do znajdujących się pod skórą naczyń krwionośnych. Przyczyną pojawienia się ograniczonej plamy na ciele o kolorze czerwonym, może być m.in.:
- miejscowe podrażnienie skóry,
- kontaktowa reakcja alergiczna,
- atopowe zapalenie skóry,
- nadmierna ekspozycja na słońce,
- uraz,
- niewydolność żylna.
Plamy czerwone pojawiają się w różnych miejscach np. na dłoniach, klatce piersiowej, plecach, kończynach, wskazując na wiele różnych jednostek chorobowych. Często ich przyczyną jest stan zapalny w obrębie skóry, który może mieć różne podłoże. Samodzielna diagnostyka plam na skórze nie jest możliwa, choć niektóre objawy współtowarzyszące zmianom zabarwienia skóry, mogą ułatwić znalezienie przyczyny problemu.
Przykładowo: nieswędzące czerwone plamy mogą być jednym z objawów psychosomatycznych, które pojawiają się na skutek nadmiernego obciążenia naszego układu nerwowego przewlekłym stresem. Rumień emocjonalny pojawia się przede wszystkim na twarzy, szyi i dekolcie. Plamy rumieniowe na twarzy i szyi mogą także wskazywać na zaburzenia hormonalne, które są jednym z objawów menopauzy, a także nadciśnienie tętnicze. Szybko znikające czerwone plamy może wywoływać zmienna temperatura, która powoduje rozszerzenie się naczyń krwionośnych.
Czerwone plamy na ciele – jakie mogą być ich przyczyny?
Plama to zmiana skórna (wykwit) niewyczuwalna w dotyku i różniąca się od otaczającej skóry wyłącznie zabarwieniem. Jeśli plamy występują na całym ciele, określa się je mianem wysypki (inaczej osutki).
Do możliwych przyczyn czerwonych plam na ciele należą:
- choroby zakaźne (bakteryjne, wirusowe, grzybicze, pasożytnicze),
- choroby alergiczne (atopowe zapalenie skóry, wyprysk alergiczny, reakcje alergiczne na leki),
- oparzenia słoneczne i odczyny fototoksyczne i fotoalergiczne,
- skazy krwotoczne,
- łuszczyca i zmiany łuszczycopodobne,
- choroby rumieniowe skóry (np. rumień wielopostaciowy, rumień guzowaty),
- choroby tkanki łącznej (np. toczeń rumieniowaty układowy, zapalenie skórno-mięśniowe),
- choroby metaboliczne (np. cukrzyca),
- urazy mechaniczne (sińce, podbiegnięcia krwawe).
Czerwone plamy na ciele ze względu na mechanizm powstania można podzielić na:
Wykwity pierwotne
Plama
Fot. 1. Plamy (bielactwo nabyte), w centrum widoczna nadżerka pokryta strupem
Fot. 2. Plamy rumieniowe
Plama to zmiana zabarwienia skóry na ograniczonej powierzchni, leżąca w poziomie skóry, tj. niewyczuwalna przy dotyku. Plamy mogą mieć różną wielkość, kolor i lokalizację. Mogą też towarzyszyć im różne objawy – świąd, pieczenie, łuszczenie się skóry, nadmierne ucieplenie skóry w okolicy plamy. Jeśli plamy występują na całym ciele, mówimy o wysypce (lub osutce) i opisujemy jej cechy charakterystyczne, np. wysypka drobnoplamista (kiedy plamy są niewielkie). Plamy mogą się zlewać się w większe ogniska, a także ulegać ewolucji – zmiana skórna, która początkowo była np. grudką lub pęcherzem może się zmienić w plamę.
1. Plamy z zaburzeń ukrwienia
- plamy rumieniowe: małe, najczęściej liczne wykwity, mogące się zlewać i tworzyć zmiany o charakterze wielokolistym, obrączkowatym. Obserwuje się je często w przebiegu chorób zakaźnych (orda, różyczka, płonica) i w wysypkach (osutkach) polekowych
- rumienie są wykwitami większymi od plam rumieniowych. Mogą mieć charakter przelotny, czyli chwilowy, ustępujący bez leczenia – związane są ze zwiększonym przepływem krwi przez naczynia skórne (np. rumień emocjonalny, rumień wywołany przez związki naczyniorozszerzające) lub trwały – najczęściej w wyniku przekrwienia związanego ze stanem zapalnym, np.: odczyn fototoksyczny i fotoalergiczny, róża
- erytrodermia jest uogólnionym stanem zapalnym skóry. Skóra jest zaczerwieniona jednolicie na większej powierzchni, obrzęknięta z nadmiernym złuszczaniem naskórka. Częstymi objawami towarzyszącymi są świąd, niekiedy powiększenie węzłów chłonnych, podwyższona temperatura, dreszcze, złe samopoczucie.
Leczenie plam na tułowiu
Pielęgnacja skóry
Plamy skórne nie zawsze wymagają intensywnego leczenia. Istnieją schorzenia, których nie da się całkiem wyleczyć. Są też takie, które nie wymagają dodatkowego leczenia wewnętrznego. Wówczas dostaniemy od dermatologa poradę jak pielęgnować skórę. Jeżeli lekarz stwierdzi, że odbarwienia są wynikiem bielactwa, to pozostaje nam stosowanie kremów ochronnych i unikanie promieni słonecznych. W przypadku uczuleń na niektóre kosmetyki najlepiej przejść na proste kremy i unikać kolorowych kosmetyków. Warto też zadbać o odpowiednie środki piorące. W sklepach dostaniemy bez problemu hipoalergiczne płyny do prania i płatki mydlane.
Kiedy plamy na skórze lub na tułowiu występują u niemowląt i małych dzieci zazwyczaj lekarz przepisuje leki na wysypkę. Może to być maść łagodząca podrażnienia. Trzeba też pilnować regularnej zmiany pieluszek, nawilżania ciała po kąpieli i używania zasypki.
Na skórze jasnej, wrażliwej na słońce pojawiają się czerwone plamy skórne. Podstawowa pielęgnacja takiego naskórka polega na stosowaniu kremów ochronnych z silnym filtrem. W razie wystąpienia poparzeń słonecznych warto schładzać skórę wodą. Można też stosować panthenol lub balsamy po opalaniu z alantoiną.
Leczenie schorzeń wewnętrznych
Jeżeli lekarz stwierdzi, że brązowe kropki czy ciemne plamy na ciele mają przyczyny inne niż skórne, to zapewne poda nam jakieś leki doustne. Przy zakażeniach są to antybiotyki lub leki sterydowe. Jeśli wybroczyny okażą się oznaką nowotworu skóry, to trzeba też zastosować bardziej inwazyjne metody leczenia np. krioterapię, usuwanie wybroczyn czy naświetlania.
Czerwone plamy na nogach albo sine przebarwienia na tułowiu mogą oznaczać jakiś rodzaj stanu zapalnego żył. Wówczas przyjmujemy środki przeciwzapalne i leki wzmacniające ścianki naczyń. Poza tym warto brać witaminę C, która uodparnia i poprawia wytwarzanie kolagenu przez organizm.
