U nas zapłacisz kartą
Jak sprawdzić czy ma się raka - Metody wykrywania i zapobiegania
Ile osób co roku w Polsce umiera na nowotwór?
Każdego roku w Polsce około 170 tysięcy dowiaduje się o chorobie nowotworowej, a niemal milion żyje i leczy już zdiagnozowanego raka[3]. Jak wynika z szacunków, liczba ta będzie rosła i około 2030 roku może sięgnąć niemal 200 tysięcy osób rocznie.
Mimo że dane te mogą budzić przerażenie, na tle świata Polska plasuje się dość dobrze. Z danych raportu „Health at a Glance 2021” wynika, że w naszym kraju choruje średnio 267 osób na 100 tysięcy, podczas gdy w krajach OECD – 294 osoby na 100 tysięcy.
Problemem jest za to wysoki wskaźnik umieralności z powodu nowotworów złośliwych, który jest jednym z najwyższych spośród krajów OECD[4]. Dla obniżenia tego wskaźnika kluczowe jest częstsze przeprowadzanie badań profilaktycznych, które pomogą w porę rozpoznać początki choroby nowotworowej i rozpocząć konieczne leczenie.
Jak sprawdzić, czy nie ma raka jądra?
Rak jądra to rak jąder, które znajdują się w mosznie, pod penisem. Jądra wytwarzają męskie hormony płciowe i plemniki, a nowotwór atakujący te narządy może powodować niepłodność u mężczyzn.
Większość przypadków raka jąder można wykryć wcześnie, gdy rak jest mały i nie rozprzestrzenił się. Wczesna diagnoza jest niezwykle ważna, aby można było rozpocząć leczenie tak szybko, jak to możliwe. Pierwszą oznaką raka jądra jest zwykle guzek na jądrze lub obrzęk jądra, który zwykle można wykryć podczas samodzielnego badania. Samobadanie jąder jest szybkie i łatwe do samodzielnego wykonania. Jeśli zauważysz coś nienormalnego podczas tego badania, powinieneś omówić to z lekarzem.
Jak często występuje rak jąder?
Rak jądra występuje rzadko, dotyka jednego na 250 mężczyzn. American Cancer Society szacuje, że w 2021 r. zostanie zdiagnozowanych 9470 nowych przypadków nowego raka jąder, a 440 zgonów zostanie spowodowanych przez ten rodzaj raka.
Rak jądra może dotknąć mężczyzn w każdym wieku. Jest to najczęstszy nowotwór wśród mężczyzn w wieku od 18 do 39 lat. Częstość występowania raka jąder u osób w wieku od 15 do 54 lat wzrasta, a większość przypadków występuje u mężczyzn w wieku poniżej 35 lat. Dokładna przyczyna tego wzrostu nie jest znana. Ten rodzaj raka można zwykle skutecznie leczyć.
Pierwsze objawy raka nie są charakterystyczne
Pierwsze objawy raka mogą być typowe dla rodzaju choroby, podczas gdy w innych przypadkach są bardziej ogólne. To sprawia, że można błędnie przypisać je innym przyczynom, jak np. stres czy przepracowanie. Czujność powinna wzbudzić sytuacja, gdy występują jednocześnie.
Nowotwory powodują 1 na 4 zgony w Polsce i są drugą ich najczęstszą przyczyną zaraz po schorzeniach układu krążenia. Z chorobą nowotworową żyje 440 tysięcy osób, ale umiera 1,17 miliona osób rocznie.
Znajomość wczesnych objawów nowotworu pomaga rozpoznać chorobę, gdy są największe szanse na wyleczenie. W jej przypadku liczy się czas, czyli wczesne rozpoznanie.
Środowisko i dziedziczenie nowotworu
Chociaż główną przyczyną raka płuc jest palenie papierosów, istnieją też genetyczne predyspozycje do tej choroby. Uczeni z kilku ośrodków naukowych w USA przebadali materiał genetyczny rodzin, w których było kilka przypadków raka płuc, i wyodrębnili gen RGS17. Ten sam gen jest nadmiernie aktywny u 60 proc. chorych z niedziedzicznym rakiem płuc. Stąd sugestia, że za działanie genu RGS17 mogą odpowiadać jakieś negatywne czynniki środowiskowe.
Jeśli w twojej rodzinie były przypadki nowotworów, możesz się zgłosić do poradni genetycznej. Zrób to, zwłaszcza gdy choroby nowotworowe wielokrotnie atakowały osoby młode i pojawiały się w kolejnych pokoleniach najbliższych krewnych lub gdy w przypadku narządów parzystych występowały obustronnie.
Poradnie genetyczne działają przy wszystkich ośrodkach onkologicznych w kraju. Żeby się tam zapisać, nie trzeba mieć skierowania od lekarza. Oto niektóre pytania, na jakie trzeba odpowiedzieć przed przyjęciem do poradni genetycznej:
- czy w rodzinie był nowotwór rozpoznany w młodym wieku,
- czy na raka chorowała więcej niż jedna osoba w rodzinie matki lub (i) ojca,
- jeśli w rodzinie matki oraz ojca na nowotwory złośliwe chorowała więcej niż jedna osoba, to czy rak występował w różnych pokoleniach,
- czy w rodzinie występował nowotwór obustronny, np. nerki, jajnika,
- czy w rodzinie ta sama osoba chorowała na więcej niż jeden typ raka,
- czy u jakiegoś krewnego stwierdzono uszkodzenia genetyczne zwiększające ryzyko zachorowania na nowotwór
Rak i geny. Nowotwory dziedziczne. Sprawdź, czy jesteś w grupie ryzyka
Człowiek jest nosicielem średnio 10-20 genów, które predysponują do poważnych schorzeń. Jednak to nie oznacza, że musisz zachorować. Jednak jeśli ktoś z twoich bliskich miał nowotwór - zachowaj czujność, a najlepiej odwiedź poradnię genetyczną. Badania genetyczne wykażą, czy jesteś w grupie ryzyka zachorowania na raka uwarunkowanego genami.
Spis treści
- Czym są nowotwory dziedziczne?
- Dziedziczenie raka: trzy ważne geny
- Nowotwory dziedziczne: wizyta w poradni genetycznej
- Najczęstsze nowotwory dziedziczne
- Profilaktyka nowotworów: regularne badania
- Rak: ważna wczesna diagnostyka
- Środowisko i dziedziczenie nowotworu
- Kto powinien zgłosić się do poradni genetycznej?
Rozwijamy nasz serwis dzięki wyświetlaniu reklam.
Blokując reklamy, nie pozwalasz nam tworzyć wartościowych treści.
Wyłącz AdBlock i odśwież stronę.
