U nas zapłacisz kartą
Objawy raka skóry - Jak je rozpoznać i reagować
Jakie są sposoby leczenia czerniaka?
Podstawą skutecznego leczenia czerniaka jest wczesne rozpoznanie i radykalne usunięcie zmiany z odpowiednim marginesem bezpieczeństwa.
Zarówno ryzyko, jak i czas pojawienia się przerzutów czerniaka uzależnione są od grubości guza pierwotnego. Im szybciej wykryty i usunięty jest czerniak, tym większe są szanse na wyleczenie.
W przypadku potwierdzenia czerniaka w badaniu histopatologicznym po usunięciu zmiany następnym etapem postępowania jest biopsja tzw. węzła wartowniczego (jednego z okolicznych węzłów chłonnych wybranego z uwzględnieniem lokalizacji guza pierwotnego).
Odpowiednie i doszczętne leczenie operacyjne w przypadku czerniaka o zaawansowaniu miejscowym jest wystarczające i wymaga tylko obserwacji zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego.
- Immunoterapię i leczenie ukierunkowane molekularnie – to nowoczesne i najskuteczniejsze metody leczenia. Stosuje się leki, takie jak ipilimumab niwolumab (sam lub łącznie z ipilimumabem) i pembrolizumabem, wemurafenib, dabrafenib, trametynib, kobimetynib, enkorafenib, binimetynib.
- Wycięcie przerzutów odległych czerniaka lekarz rozważa w uzasadnionych przypadkach po analizie sytuacji pacjenta (m.in jeśli przerzuty dotyczą tylko jednego narządu i są nieliczne, pojawiły się po roku od leczenia czerniaka).
- Chemioterapia z użyciem jednego leku cytotoksycznego (np. dakarbazyny). Obecnie, po wprowadzeniu immunoterapii i leków ukierunkowanych molekularnie, to leczenie stosuje się rzadziej,
- Izolowana kończynowa chemioterapia perfuzyjna w hipertermii polega na podawaniu dużych dawek leku cytostatycznego do tętnicy kończyny odizolowanej od krążenia ogólnoustrojowego. Metoda ta jest stosowana u pacjentów, u których czerniak był zlokalizowany na kończynie i doszło do wznowy.
Rak skóry – rozpoznanie
Jak wygląda rak skóry? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, jak wygląda rak skóry, ponieważ jego wygląd różni się w zależności od rodzaju nowotworu. Niemniej, w przypadku jakiejkolwiek zmiany na skórze należy skontaktować się z lekarzem.
Wielokrotnie zmiany nowotworowe poprzedzają zmiany skórne mające tendencję do złośliwienia. Należą do nich:
Rogowacenie starcze – zmiany tworzące się pod wpływem działania promieni słonecznych u osób, które są szczególnie narażone na bezpośrednie działanie słońca – rolników, żeglarzy. Zmiany te często obserwuje się u starszych osób. Początkowo zmiany nie są zbyt widoczne, wyczuwamy zmienione miejsce na skórze jako szorstkie. Z czasem zmieniają zabarwienie na brunatne, pokrywa je szorstka łuska.
Skóra pergaminowa i barwnikowa występuje pod wpływem zmian o charakterze genetycznym. Defekt występuje, kiedy u obydwojga rodziców występuje uszkodzony gen. Skóra chorych ma liczne piegi, odbarwione plamy i rozszerzone naczynia krwionośne. W cięższych przypadkach zmianom skóry towarzyszą także zaburzenia rozwojowe w ośrodkowym układzie nerwowym. W skórze tej przerzuty pojawiają się bardzo często. Ludzie dotknięci tą chorobą zazwyczaj umierają bardzo młodo.
Rogowacenie chemiczne to efekt oddziaływania na skórę trujących związków chemicznych – arsenu, smoły czy parafiny. Zmiany te występują zazwyczaj po wielu latach od kontaktu skóry z tymi związkami u ludzi narażonych na te związki na skutek wykonywanej pracy.
Blizny, znamiona po oparzeniach i przewlekłe stany zapalne skóry potencjalnie nie są uważane za możliwą przyczynę wystąpienia nowotworu, niemniej zdarzają się przypadki wystąpienia choroby na takim podłożu, jeśli towarzyszy im przerost tkanek.
„Czy zaklejanie znamion plastrem lub punktowe stosowanie kremów z filtrem UV jest rozsądne?” – pytają lekarki prowadzące bloga Dermatolook
Czerniak - jak wygląda, jakie są objawy czerniaka i jak się go leczy
Czerniak jest nowotworem złośliwym, który wywodzi się z komórek barwnikowych. Może występować w skórze, ale także innych lokalizacjach, np. na błonach śluzowych lub w gałce ocznej. Im szybciej zostanie postawiona diagnoza i rozpoczęte leczenie, tym szanse na wyleczenie są większe.
Czerniak jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z komórek barwnikowych. Najczęstszą lokalizacją czerniaka jest skóra, ale może on powstawać także w obrębie błon śluzowych i w innych lokalizacjach (np. gałka oczna).
Czerniak stanowi 5–7% wszystkich nowotworów skóry. W Polsce w 2018 r. odnotowano 1736 zachorowań u mężczyzn oraz 1962 nowe przypadki u kobiet (współczynniki zachorowalności odpowiednio 9,3/100 000 i 9,9/100 000). Współczynniki umieralności wynosiły 3,4/100 000 u kobiet i 3,4/100 000 u mężczyzn (zgony – odpowiednio – 665 i 797). Zachorowalność jest największa w Australii (28,9/100 000 mężczyzn i 25,3/100 000 kobiet). W Polsce zachorowalność i umieralność na czerniaka rosną (odpowiednio 10% i 8% rocznie).
Jak wygląda rak skóry?
Rak skóry może mieć tak naprawdę rozmaitą morfologię. Zmiany tego typu mogą być bowiem zarówno tworami guzkowatymi, wyraźnie uwypuklonymi ponad powierzchnię skóry, jak i mogą one przybierać postać różnobarwnych plam. Nowotwory skóry mogą być także związane z pojawianiem się na skórze różnorakich owrzodzeń – czasami mogą one nawet mieć stosunkowo duże zagłębienie.
Opisany powyżej wygląd raka skóry dotyczył przede wszystkim raka podstawnokomórkowego oraz kolczystokomórkowego skóry, podobna bywa jednak morfologia najbardziej złośliwego nowotworu skóry – czerniaka. Zmiana ta może być związana zarówno z owrzodzeniami, jak i może przybierać postać plamy. Co ciekawe, czerniak – wbrew swojej nazwie – nie zawsze jest zabarwiony na czarno, wyróżnia się też zmiany tego rodzaju mające brązową, jak i nawet białawą barwę.
Czerniak skóry
Czerniak może rozwinąć się w obrębie istniejących zmian barwnikowych, które wystawiane są na działanie promieniowania słonecznego, jednak komórki nowotworowe mogą pojawić się również w obrębie zdrowej skóry. Dość szybko nacieka w głębsze warstwy skóry, powodując przerzuty np. do kości i węzłów chłonnych.
W przypadku czerniaka najczęściej mamy do czynienia ze zmieniającą swój kształt plamą lub nieregularnym, przyrastającym na boki i ku górze pieprzykiem. Czerniak nie musi mieć bardzo ciemnego koloru – mogą na niego wskazywać zmiany o różnej barwie np. jasnobeżowe plamy, brązowe pieprzyki, a także fioletowa lub czarna narośl na skórze, która początkowo może przypominać krwiak. Czerniak nie pojawia się z dnia na dzień, jednak dość szybko daje przerzuty, dlatego osoby, których skóra pokryta jest znamionami barwnikowymi, powinny poddawać się badaniom diagnostycznym. W przypadku czerniaka stosowana jest tzw. skala ABCDE, która pomaga samodzielnie wykryć znamiona mogące wskazywać na czerniaka. Uwzględnia ona charakterystyczne cechy czerniaka, czyli:
- A – asymetryczny kształt zmiany skórnej,
- B – poszarpane, nierówne brzegi zmiany skórnej,
- C – ciemny kolor zmiany skórnej, kolor niejednolity,
- D – duży rozmiar zmiany skórnej – diagnostyce w kierunku czerniaka powinny zostać poddane wszystkie znamiona, których wielkość przekracza 6 mm,
- E – ewolucja zmiany skórnej.
Choć czerniak kojarzony jest przede wszystkim z ciemnym kolorem, to może zostać zdiagnozowana także postać pozbawiona barwnika. Zdarza się, że na czerniaka skóry wskazuje nagłe odbarwienie się pieprzyka lub pojawienie się na skórze zmiany np. guzka, który nie różni się od niej kolorem.
