U nas zapłacisz kartą
Łagodne Nowotwory Skóry - Rodzaje i Objawy
NOWOTWÓR ŁAGODNY I ZŁOŚLIWY – DANE STATYSTYCZNE
Nowotwory są grupą schorzeń, która stanowi w Polsce jedną z najpoważniejszych przyczyn zgonów, po chorobach układu krążenia. U mężczyzn nowotwory złośliwe stanowią około 26% zgonów ogółem, a u kobiet odsetek ten wynosi około 23%. W Polsce należy liczyć się z rosnącą liczbą zachorowań i zgonów na raka głównie ze względów demograficznych. W ciągu ostatnich 4 dekad liczba zachorowań na nowotwory gwałtownie rosła.
Chociaż początek lat 90 XX wieku przyniósł zmniejszenie tempa wzrostu liczby zgonów z powodu raka złośliwego, to niewielki spadek odsetka umieralności widoczny jest dopiero do początku XXI wieku.
- Choroby nowotworowe są przyczyną około 7-8% wszystkich zgonów u dzieci. Umieralność z powodu nowotworów u dzieci spada, przy utrzymującym się poziomie z wskaźnika zachorowań. Wśród nowotworów dziecięcych najczęściej występują w Polsce białaczki i nowotwory mózgu.
- W grupie młodych dorosłych (20-44 lata) rak złośliwy występuje częściej u kobiet niż mężczyzn. Wśród młodych mężczyzn dominuje zachorowanie na nowotwór jądra, a także na nowotwory płuca, nowotwory jelita. Wśród młodych kobiet najczęstsze nowotwory to nowotwory piersi, szyjki macicy i jajnika.
- W grupie osób w wieku 45-64 lata nowotwory są już od ponad 30 lat drugą przyczyną zgonów, zaraz po chorobach układu krążenia. Wśród mężczyzn w średnim wieku dominują nowotwory płuca, jelita grubego i rak prostaty. Wśród kobiet w średnim wieku dominuje nowotwór piersi, a także nowotwory płuca i jelita grubego.
- W najstarszej grupie wiekowej (powyżej 65 roku życia) notuje się stały przyrost zachorowalności i liczby zgonów na raka złośliwego. Wśród mężczyzn w najstarszej grupie wiekowej najczęściej występują nowotwory płuca, rak jelita grubego i prostaty, zaś u kobiet dominują nowotwory piersi, płuca i jelita grubego.
Rodzaje nowotworów – rak złośliwy i guzy łagodne – różnice, bibliografia:
J. Stachura, W. Domagała, Patomorfologia, Tom I, Kraków 2008.
S. Maśliński, J. Ryżewski, Patofizjologia, Warszawa 2009.
P. Thor, Podstawy patofizjologii człowieka, Kraków 2001.
NOWOTWORY ŁAGODNE I ZŁOŚLIWE – RÓŻNICE
Nowotwór złośliwy cechuje szybki destrukcyjny rozrost, brak otorebkowania, częste wznowy miejscowe, cechy anaplazji (brak zróżnicowania) w budowie histologicznej, duża angiogeneza i heterogeniczność na poziomie molekularnym i morfologicznym. Dynamicznie rozrastający się rak wywołuje uciskanie otoczenia, niszczenie narządów, krwawienia, zakrzepy, nowotwory złośliwe osłabiają i wyniszczają odporność organizmu, wywołują również zakażenia i wydzielają hormony.
Zewnętrzny obrys nowotworów złośliwych i kształt całego guza jest najczęściej nieregularny (w przeciwieństwie do okrągłych, dobrze odgraniczonych od otoczenia guzów łagodnych). Na przekroju guzów towarzyszących rakowi złośliwemu widoczne są często zmiany martwicze i krwotoczne. Należą one do rzadkości w nowotworach łagodnych.
Rak kolczystokomórkowy (carcinoma spinocellulare)
Rak kolczystokomórkowy (carcinoma spinocellulare) jest nowotworem znacznie rzadziej występującym niż rak podstawnokomórkowy. Rak kolczystokomórkowy najczęściej pojawia się u osób w wieku średnim i starszym. Cechuje się szybkim wzrostem i dużą złośliwością, wykazując skłonność do naciekania podłoża (czyli wrastania komórek raka do tkanek położonych pod guzem) i szerzenia się drogą przerzutów. Punktem wyjścia mogą być stany przedrakowe, zwłaszcza rogowacenie słoneczne i róg skórny. Zmiany zlokalizowane są najczęściej na granicy błon śluzowych i skóry (czerwień wargowa – szczególnie wargi dolnej), w okolicach nosa, oczodołów, narządów płciowych. Rak może też lokalizować się na powiekach. Przeczytaj więcej: Rak kolczystokomórkowy powiek
Do objawów niepokojących należy zaliczyć: gwałtowny wzrost masy guza, stwardnienie, tworzenie się owrzodzeń oraz krwawienia. Przebieg raka kolczystokomórkowego jest zależny od umiejscowienia, rozległości i stopnia naciekania podłoża. Skłonność do przerzutów jest znacznie mniejsza w przypadku zmian wywodzących się z rogowacenia słonecznego, a zwiększa się w przypadku rozwoju nowotworu na podłożu owrzodzeń, blizn i przewlekłych stanów zapalnych.
Rak brodawkujący (carcinoma verrucosum)
Rodzajem raka kolczystokomórkowego jest rak brodawkujący (carcinoma verrucosum). To nowotwór występujący na narządach płciowych, w jamie ustnej i w obrębie stóp. W raku brodawkującym stwierdzono wirusy brodawczaka ludzkiego HPV 6 i HPV 11. W przypadku raka brodawkującego umiejscowionego w jamie ustnej istotnym czynnikiem ryzyka jest używanie tytoniu (żucie, wciąganie tabaki do nosa), natomiast w przypadku raka zlokalizowanego na powierzchni podeszwy stopy czynnikiem takim są urazy. Wzrost raka brodawkującego jest bardzo powolny, jego powierzchnia jest pokryta masami rogowymi. Na ogół nie daje przerzutów.
JAK POWSTAJE RAK – NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY
Podłożem rozwoju nowotworów, zarówno łagodnych, jak i złośliwych są zaburzenia genetyczne, które mogą pojawiać się w różnych okresach rozwoju osobniczego człowieka. Na komórki w każdej chwili naszego życia oddziałują różnorodne czynniki (mutageny), które powodują zaburzenia (mutacje) informacji genetycznej zawartej w komórkowym DNA, mogące przyczyniać się do powstania i rozrostu nowotworu.
Dzięki sprawności wewnątrzkomórkowych mechanizmów ochronnych udaje się zapobiec zdecydowanej większości procesu prowadzącego do rozwoju raka. Mechanizmy te obejmują procesy naprawcze DNA oraz apoptozę (programowaną śmierć komórki). Warunkiem koniecznym do transformacji nowotworowej jest zadziałanie czynnika uszkadzającego o takiej sile, które nie doprowadzi do śmierci komórki, a jednocześnie spowoduje mutację genu/genów istotnych dla procesów proliferacji, apoptozy czy dojrzewania komórkowego.
Aby rozwinął się pełnoobjawowy nowotwór złośliwy (rak), potrzeba kolejnych mutacji genetycznych, których efektem będzie stopniowe powiększanie populacji komórek nowotworowych, nabywanie przez nie atrybutów umożliwiających wzrost miejscowy, a później ekspansję na otaczające tkanki i wreszcie rozsiew (nowotwór złośliwy). Proces uzyskiwania wszystkich tych cech określa się mianem progresji nowotworu. Proces rozwoju raka złośliwego jest wieloetapowy i trwa wiele lat (nawet dziesiątki lat).
