Rak skóry według klasyfikacji ICD-10
Raki skóry (nowotwory złośliwe skóry): przyczyny, objawy i leczenie
Raki skóry (nowotwory złośliwe skóry) są dość częstymi nowotworami, mogą występować w każdym wieku. Najczęściej występuje rak podstawnokomórkowy skóry, który lokalizuje się głównie na twarzy i ma postać powoli rosnącego perełkowatego guzka. Bardzo rzadko daje przerzuty odlegle, ale może się rozrastać i niszczyć okoliczne tkanki, dlatego ważne jest jak najszybsze usunięcie go. Większość raków skóry leczy się przede wszystkim operacyjnie.
Najliczniejszą grupą nowotworów złośliwych skóry są raki skóry, które stanowią niejednolitą grupę nowotworów. Raki skóry zajmują pierwsze miejsce w statystyce onkologicznych chorób skóry. Ostatnio obserwuje się wzrost zachorowań na nowotwory złośliwe skóry, przede wszystkim na raka podstawnokomórkowego, kolczystokomórkowego oraz czerniaka. Towarzyszą temu znaczne koszty opieki zdrowotnej, a w odniesieniu do czerniaka – duża umieralność. Nowotwory złośliwe skóry mają różne objawy, przebieg, leczenie i rokowanie. Szczególnym rodzajem nowotworu złośliwego skóry jest czerniak. Przeczytaj więcej: Czerniak
Jakie jest rokowanie w raku płaskonabłonkowym skóry?
Rak płaskonabłonkowy skóry cechuje się ogólnie dobrym rokowaniem. Szacuje się, że 5 lat od rozpoznania choroby przeżywa >90% chorych. Przerzuty odległe pojawiają się tylko u 3–5% chorych, ale ich wystąpienie bardzo znacznie pogarsza szanse na wyleczenie.
W trakcie badań kontrolnych zaleca się ocenę miejsca wycięcia zmiany pierwotnej oraz wszystkich innych zmian na całej skórze. Należy również dokładnie ocenić stan okolicznych węzłów chłonnych (można rozważyć okresowe badanie USG tych okolic).
Wizyty kontrolne należy powtarzać co 1–3 miesiące przez 2 lata po leczeniu, co 3–12 miesięcy przez kolejne 3 lata, a następnie corocznie (częstość wizyt uzależnia się od zaawansowania i zróżnicowania nowotworu).
Wybrane treści dla Ciebie
Rak płaskonabłonkowy spojówki Rak płaskonabłonkowy spojówki to nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka spojówki. Wyróżnia się dwie postacie raka: przedinwazyjną oraz inwazyjną. Rak płaskonabłonkowy może naciekać sąsiednie struktury oka oraz dawać przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych i przerzuty odległe. Przyczyny rozwoju raka płaskonabłonkowego nie są do końca poznane, jednak wyniki badań wskazują na dużą rolę promieniowania ultrafioletowego (UVA, UVB) oraz zakażeń podtypem 16 lub 18 wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV).
Jakie jest rokowanie?
Rokowanie w przypadku rozpoznania raka podstawnokomórkowego jest wyśmienite, o ile podejmie się właściwe i umiejętnie przeprowadzone leczenie. Trzeba jednak pamiętać, że rak tego typu ma skłonność do odrastania (inaczej mówiąc nawrotu albo wznowy) w miejscu, gdzie znajdował się pierwotnie. Dlatego ważne jest skrupulatne oglądanie blizny i jej okolicy co kilka miesięcy. U osoby, u której rak podstawnokomórkowy już wystąpił, ryzyko pojawienia się takiego nowotworu w innej okolicy ciała jest zwiększone, dlatego należy starannie oglądać całą skórę. Ponadto opisano mnogie, wieloogniskowe występowanie raka podstawnokomórkowego w ramach rodzinnego zespołu znamion nabłonkowych (zespół Gorlina i Goltza).
Zobacz także
Badanie dermatoskopowe Niewątpliwie największą rolę w diagnostyce i wczesnym wykrywaniu nowotworów skóry odgrywa dermoskopia (dermatoskopia).
Objawy chorób skóry (wykwity skórne) Wykwity skórne to zmiany na skórze, które są objawami chorób skóry. W poszczególnych chorobach wykwity mają charakterystyczny wygląd – kolor, kształt, postać, lokalizację i na tej podstawie dermatolog zwykle jest w stanie ustalić rozpoznanie. Zmiany skórne się mogą zmieniać w czasie oraz ustępować z pozostawieniem blizny lub bez niej. Do wykwitów należą: plama, grudka, guzek, guz, pęcherzyk, pęcherz, krosta, bąbel, a także nadżerka, przeczos, pęknięcie i rozpadlina, łuska, strup, owrzodzenie oraz blizna.
Wybrane treści dla Ciebie
Badanie dermatoskopowe Niewątpliwie największą rolę w diagnostyce i wczesnym wykrywaniu nowotworów skóry odgrywa dermoskopia (dermatoskopia).
Raki skóry - objawy
Rozpoznanie raka kolczystokomórkowego można ustalić na podstawie obecności rozwijającego się powoli pojedynczego guza lub owrzodzenia o nacieczonej podstawie i wyniosłych brzegach. Może też być wykwitem przypominającym bliznę. Owrzodzenie i krwawienie zmiany to objawy późne, które występują w zmianach nowotworowych o znacznym zaawansowaniu. Objawem świadczącym o zaawansowaniu choroby mogą być również stwierdzone przerzuty w węzłach chłonnych regionalnych (w okolicy pachowej – przy zmianach na kończynach górnych, w okolicy pachwinowej – przy zmianach na kończynach dolnych, w węzłach chłonnych szyjnych – przy zmianach w obrębie głowy i szyi).
W przypadku wystąpienia powyższych objawów należy się zgłosić do lekarza rodzinnego, dermatologa w miejscu zamieszkania lub do Regionalnego Centrum Onkologicznego w mieście wojewódzkim.
Rak skóry – rokowanie
Rokowanie uzależnione jest od umiejscowienia, grubości, wielkości oraz stopnia zróżnicowania nowotworu. W przypadku raka podstawnokomórkowego wyleczenie jest możliwe w ponad 95% przypadków. Większość miejscowych nawrotów choroby można usunąć bez większych problemów. Chociaż zwykle ten typ nowotworu prawie nigdy nie ulega uogólnieniu (nie daje przerzutów), to należy zwrócić uwagę na fakt, że istnieje możliwość, choć niezwykle rzadko, agresywnego przebiegu tej choroby nawet z przerzutami.
W przypadku raka kolczystokomórkowego rozwijającego się na podłożu rogowacenia świetlnego w obrębie skóry narażonej na promieniowanie słoneczne rokowanie jest dobre. Najwyższy stopień złośliwości występuje w przypadku rozwoju raka kolczystokomórkowego na podłożu blizn, przewlekłych stanów zapalnych, w miejscach drażnionych. Przy zajęciu okolicznych węzłów chłonnych 5-letnie przeżycie notuje się u 20–25% pacjentów. Gorzej rokują również zmiany występujące na czerwieni wargowej, na prąciu lub sromie, chociaż za najgorszą lokalizację uważa się błonę śluzową jamy ustnej.