U nas zapłacisz kartą
Rak skóry według klasyfikacji ICD-10
Jakie są sposoby leczenia raka skóry z komórek Merkla?
- I stopień – choroba zlokalizowana miejscowo. W tym stadium występuje 70–80% przypadków w momencie rozpoznania.
- II stopień – zajęcie regionalnych węzłów chłonnych – stwierdza się u 10–30% pacjentów w momencie rozpoznania.
- III stopień – obecność przerzutów odległych – u 1–4% chorych w momencie rozpoznania.
Chorzy w I i II stopniu zaawansowania są leczeni radykalnie (z intencją pełnego wyleczenia), leczenie w III stopniu leczenie ma charakter jedynie paliatywny. W I i II stopniu zaawansowania podstawową metodą leczenia jest chirurgia. W I stopniu zaawansowania usuwa się ognisko pierwotne z 2–3 cm marginesem. W przypadku braku możliwości uzyskania odpowiedniego marginesu, a tak jest często przy lokalizacji zmian w terenie głowy i szyi, należy zastosować uzupełniające leczenie napromienianiem z objęciem regionalnych węzłów chłonnych.
W II stopniu stosuje się zabieg polegający na usunięciu zmiany wraz z regionalnymi węzłami chłonnymi i uzupełniające leczenie napromienianiem. W przypadku, gdy zabieg nie jest radykalny i nie ma możliwości jego poszerzenia, zwiększa się dawkę napromieniania, stosując brachyterapię, a niektóre ośrodki zalecają chemioterapię.
W III stopniu zaawansowania leczenie ma charakter wyłącznie paliatywny i stosuje się wówczas z reguły chemioterapię oraz leczenie napromienianiem przerzutów w lokalizacji, w której występują.
Chemioterapię stosuje się również w przypadku przerzutów do węzłów chłonnych i gdy dojdzie do nawrotu miejscowego, a nie ma już możliwości leczenia chirurgicznego czy leczenia napromienianiem.
Jakie jest rokowanie w raku płaskonabłonkowym skóry?
Rak płaskonabłonkowy skóry cechuje się ogólnie dobrym rokowaniem. Szacuje się, że 5 lat od rozpoznania choroby przeżywa >90% chorych. Przerzuty odległe pojawiają się tylko u 3–5% chorych, ale ich wystąpienie bardzo znacznie pogarsza szanse na wyleczenie.
W trakcie badań kontrolnych zaleca się ocenę miejsca wycięcia zmiany pierwotnej oraz wszystkich innych zmian na całej skórze. Należy również dokładnie ocenić stan okolicznych węzłów chłonnych (można rozważyć okresowe badanie USG tych okolic).
Wizyty kontrolne należy powtarzać co 1–3 miesiące przez 2 lata po leczeniu, co 3–12 miesięcy przez kolejne 3 lata, a następnie corocznie (częstość wizyt uzależnia się od zaawansowania i zróżnicowania nowotworu).
Wybrane treści dla Ciebie
Rak płaskonabłonkowy spojówki Rak płaskonabłonkowy spojówki to nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka spojówki. Wyróżnia się dwie postacie raka: przedinwazyjną oraz inwazyjną. Rak płaskonabłonkowy może naciekać sąsiednie struktury oka oraz dawać przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych i przerzuty odległe. Przyczyny rozwoju raka płaskonabłonkowego nie są do końca poznane, jednak wyniki badań wskazują na dużą rolę promieniowania ultrafioletowego (UVA, UVB) oraz zakażeń podtypem 16 lub 18 wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV).
Diagnostyka raka skóry
3.1 Rak podstawnokomórkowy (carcinoma basocellulare, basalioma, epithelioma basocellulare)
Występuje około 5 razy częściej niż inne postacie raka skóry. W obrazie klinicznym może manifestować się jako twardy, przezroczysty, białawy lub częściowo upigmentowany (morphea-like epithelioma) guzek. Owrzodzenie centralne o perełkowatych krawędziach pojawia się w przypadkach bardziej zaawansowanych. W przypadkach zaniedbanych może dochodzić no miejscowego naciekania głębiej położonych struktur (np. kości). Guzek pojawia się najczęściej na skórze twarzy, szyi i grzbiecie dłoni.
Rak podstawnokomórkowy może występować w jednej z pięciu postaci:
- guzkowo-wrzodziejąca
- barwnikowa (różnicowanie z czerniakiem skóry)
- twardzinopodobna (sclerosis)
- powierzchniowa
- włóknisto-nabłonkowa
Podczas gdy dwie ostatnie postacie rosną wolno, postać twardzinopodobna jest najbardziej agresywna i rośnie naciekająco zarówno w płaszczyźnie pionowej (naciekanie głębszych warstw) jak i poziomej (naciekanie rozległe).
Fot. 1 - Rak podstawnokomórkowy skóry grzbietu nosa
3.2 Rak kolczystokomórkowy (rak płaskonabłonkowy) (carcinoma spinocellulare, carcinoma planoepitheliale, spinalioma, squamous cell carcinoma)
Drugi co do częstości występowania rak skóry. Umiejscawia się zazwyczaj w obrębie głowy, szyi, tułowia, kończyn oraz w obrębie narządów płciowych. Jest najczęstszym nowotworem umiejscawiającym się na pograniczu błon śluzowych i skóry.
Obraz kliniczny jest zróżnicowany i zależny od umiejscowienia. Rak ten występuje najczęściej w postaci rogowaciejącej, łuszczącej zmiany o charakterze brodawkowatym, wrzodziejącym, często pokrytej strupem. Ból, świąd i krwawienie są objawami późnymi.
Jak często występuje rak skóry z komórek Merkla?
Zachorowania na raka skóry z komórek Merkla są bardzo rzadkie. Częściej występuje u ludności rasy białej. Dotyczy przeważnie osób starszych w 8. dekadzie życia (średnia wieku oceniana jest na 69 lat). Ponad dwukrotnie częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet.
Za główne czynniki ryzyka wystąpienia raka skóry z komórek Merkla uważa się ekspozycję na promieniowanie słoneczne, promieniowanie UVA, np. u chorych na łuszczycę leczonych PUVA-terapią, kontakt z arsenem oraz stany niedoborów immunologicznych (po zabiegach przeszczepienia narządów, u chorych zakażonych HIV oraz po przebytej radioterapii).
Rak z komórek Merkla często współistnieje z chorobami nowotworowymi, takimi jak choroba Hodgkina, chłoniak B-komórkowy, przewlekła białaczka limfatyczna, rak piersi, rak jajnika, rak pęcherza moczowego i rak krtani. Znaczny wzrost częstości występowania raka z komórek Merkla u chorych w stanie immunosupresji może wskazywać na jego infekcyjne tło. W literaturze istnieją doniesienia na temat możliwej roli wirusa, należącego do poliomawirusów, w etiopatogenezie raka z komórek Merkla. Wirus ten nazwano Merkel cell polyomavirus (MCPyV lub MCV).