U nas zapłacisz kartą
Rak skóry według klasyfikacji ICD-10
Czy raki skóry występują często?
Przyjmuje się, że raki skóry stanowią 8–10% wszystkich nowotworów złośliwych, z czego 70–80% to raki podstawnokomórkowe, a ok. 20% raki kolczystokomórkowe. Nowotwory te są częstsze w krajach słonecznych, np. w Australii czy południowych regionach Stanów Zjednoczonych. Wielu autorów podkreśla stały wzrost liczby zachorowań na raki skóry (raka podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego) w krajach europejskich.
Raki skóry powstają pod wpływem czynników fizycznych, chemicznych, mechanicznych i biologicznych. Z czynników osobniczych należy wymienić: fototyp skóry (bardziej narażone są osoby z I lub II fototypem, tzn. osoby o włosach blond lub rudych, licznych piegach i niebieskich oczach), typ barwnika, wiek (w starszym wieku częściej występują nowotwory skóry łagodne i złośliwe), stan immunologiczny (u osób poddawanych immunosupresji częściej obserwowano raki skóry).
Wyróżnia się dwa rodzaje barwnika: eumelaninę – barwnik brązowoczarny, zmniejszający wrażliwość skóry na ekspozycję słoneczną (występuje u osób o ciemnej karnacji, ciemnych włosach i oczach), oraz feomelaninę – barwnik żółtoczerwonobrązowy, o działaniu prokancerogennym (sprzyjającym rozwojowi nowotworów), tzn. pod wpływem UV powstają wolne rodniki odpowiedzialne za uszkodzenia genetyczne komórek (charakterystyczny dla osób rudych, z blond włosami i jasną skórą). Zwiększona ilość feomelaniny i mała ilość eumelaniny predysponują do rozwoju nowotworów skóry.
- UVA – o długości fali 320–400 nm
- UVB – o długości fali 280–320 nm
- UVC – o długości fali 200–280 nm.
Najbardziej mutagenna frakcja UVB jest pochłaniana przez DNA keratynocytów, powodując zaburzenia regulacji genów tkankowych, liczne mutacje i w konsekwencji transformację nowotworową komórek. Badania wskazują, że frakcja UVA ma również udział w fotokancerogenezie, prawdopodobnie jednak odgrywa znacznie mniejszą rolę niż UVB. Korzystanie z urządzeń emitujących UVA, ze sztucznych źródeł promieniowania ultrafioletowego (np. solaria) powoduje sytuację, w której UVA działa synergistycznie z UVB i nasila jego szkodliwe działanie na skórę.
Jak wygląda rak podstawnokomórkowy?
W >80% przypadków rak podstawnokomórkowy skóry występuje na głowie (przede wszystkim na twarzy) i szyi, ale może wystąpić w dowolnej okolicy ciała, np. na mosznie lub kroczu. Wyróżnia się wiele postaci morfologicznych tego nowotworu. Najbardziej typowym obrazem klinicznym jest nieduży guzek otoczony wałowatym brzegiem, najczęściej zlokalizowany w okolicy skrzydełka nosa lub małżowiny usznej (postać guzkowa, ta postać może zawierać znaczną ilość barwnika, przypominając guzkową postać czerniaka skóry). Często uwagę chorego zwraca niegojąca się niewielka ranka pokryta strupem, który cyklicznie odpada, odsłaniając niewielkie owrzodzenie („rankę”), która szybko pokrywa się nowym strupem. Stosunkowo często obserwuje się również postać powierzchowną – zmianę płaską łub płasko-wyniosłą, łuszczącą się i zaczerwienioną.
Fot. 2. Postać guzkowa raka podstawnokomórkowego skóry na tylnej powierzchni małżowiny usznej (drobne owrzodzenie w centrum zmiany, wałowate brzegi zmiany)
Fot. 3. Postać powierzchowna raka podstawnokomórkowego skóry (Zdjęcia ze zbiorów autora)
Co należy robić po usunięciu raka skóry z komórek Merkla?
Chory po leczeniu raka skóry z komórek Merkla powinien być regularnie kontrolowany przez lekarza specjalistę. W razie podejrzenia nawrotu choroby należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.
Należy zmniejszyć ekspozycję na promieniowanie słoneczne przez stosowanie kremów z filtrami i innych środków ochrony. U osób, które są narażone na wystąpienie tej choroby ze względu na immunosupresje wynikającą z innych chorób lub prowadzonego leczenia bezwzględnie należy zwracać uwagę na wszelkie zmiany, które pojawiają się na skórze i niezwłocznie konsultować je z lekarzem.
Wybrane treści dla Ciebie
Bielactwo nabyte Bielactwo nabyte jest chorobą skóry, w przebiegu której w różnych miejscach na ciele pojawiają się plamy hipopigmentacji, czyli białej, odbarwionej skóry. Granica między plamami a zdrową skórą jest dobrze zaznaczona. Bielactwo nabyte najczęściej pojawia się w drugiej dekadzie życia. Przyczyny i mechanizm powstawania bielactwa nabytego nie są dokładnie wyjaśnione, ale bielactwo może się wiązać z występowaniem chorób autoimmunologicznych (np. chorób tarczycy).
Pemfigoid bliznowaciejący Pemfigoid bliznowaciejący dotyczyć może i błon śluzowych i skóry lub tylko błon śluzowych albo skóry. Cechą charakterystyczną jest postępujące bliznowacenie i zaniki. Występuje wiele podtypów klinicznych choroby.
Łupież rumieniowy Łupież rumieniowy to jedna z częstszych powierzchownych bakteryjnych chorób skóry. Szacuje się, że dotyczy 20% populacji, zwłaszcza starszych mężczyzn. Istnieje niewielkie ryzyko przeniesienia choroby na drugą osobę.