U nas zapłacisz kartą
Leczenie swędzenia - Skuteczne metody łagodzenia i zapobiegania
Świerzb – objawy i leczenie
Świerzb jest chorobą wywołaną przez świerzbowca ludzkiego. Powoduje powstanie zmian skórnych, którym towarzyszy uporczywy świąd, nasilający się zwłaszcza w nocy, po rozgrzaniu ciała w łóżku. Źródłem zakażenia jest chory człowiek. Choroba szerzy się przede wszystkim w skupiskach ludzkich (np. w żłobkach, przedszkolach, internatach, domach dziecka, domach opieki społecznej, szpitalach).
Świerzb jest chorobą wywołaną przez pajęczaka – świerzbowca ludzkiego (Sarcoptes scabiei).
Zapłodniona samica przenika pod naskórek i drąży w skórze nory, w których składa jaja. Po około 50 godzinach z jaj wykluwają się larwy. Cały cykl rozwojowy do osobnika dorosłego trwa około 2 tygodni. W większości przypadków klasycznej postaci świerzbu w naskórku chorego jest obecnych 10–12 dorosłych samic, więcej u chorych na świerzb norweski. Objawy chorobowe są spowodowane nie tylko samą obecnością pasożytów w naskórku, ale również odpowiedzią układu odpornościowego gospodarza.
Do zarażenia człowieka dochodzi przez bezpośredni kontakt ze skórą osób chorych, w tym przez kontakty seksualne, a w przypadku świerzbu norweskiego także przez kontakt z tapicerowanymi meblami, pościelą, zabawkami.
U osób zarażonych po raz pierwszy okres wylęgania wynosi 3–6 tyg. od zarażenia, kolejne zarażenie stają się objawowe już po kilku dniach od zarażenia. Okres zakaźności jest równoznaczny z okresem trwania zarażenia.
Co to jest świąd skóry — przyczyny i objawy
Świąd skóry to uporczywe uczucie, któremu towarzyszy pobudzenie neuronów (ich zakończeń), a to wszystko kończy się koniecznością “podrapania skóry”. Swędzenie może być bardzo uciążliwe, wpływać niekorzystnie na codzienne funkcjonowanie, powodować podrażnienia skóry, jej rozdrapywanie, niekiedy nawet do krwi przy bardzo intensywnym świądzie. Jakie są najczęstsze przyczyny świądu skóry? Na pewno może przyczynić się do tego suchość skóry i słabe krążenie. Inne możliwości to kontaktowe zapalenie skóry, ukąszenia owadów.
Jakie są przyczyny świądu skóry?
Mogą być one związane z alergią i alergenami (m.in. wydzielaniem histaminy), zakażeniami (np. bakteryjnymi, grzybiczymi), toksynami (np. jad owadów), stosowaniem leków (np. leki o dużym potencjale uczulającym) czy niektóre substancje obecne w kosmetykach i farmaceutykach (np. lanolina, wazelina żółta). Swędzenie jest objawem mało specyficznym i towarzyszy wielu schorzeniom dermatologicznym (mp. grzybica, dermatozy, liszaj) czy pasożytniczym skóry jak wszawica, świerzb. W zależności od umiejscowienia może wystąpić swędzenie skóry głowy (np. reakcja na szampon czy odżywkę lub przyczyną jest łupież), swędzenie twarzy czy dłoni (np. reakcja na krem czy fotowrażliwość skóry).
Swędzenie skóry jest nieprzyjemnym objawem atopowego zapalenie skóry. To jednak niejedyna choroba przewlekła z grupy problemów skórnych, które dotyka swędzenie.
Świąd a wrażliwość na leki i inne choroby
Swędzenie skóry nóg, swędzenie łydek czy pleców może oznaczać reakcję nadwrażliwości na leki (zarówno substancje czynne jak i pomocnicze), być efektem depilacji, zapalenia mieszków włosowych czy przesuszonej skóry. Czy swędzeniu skóry zawsze towarzyszy wysypka? Niekoniecznie. U niektórych osób może wystąpić swędzenie skóry bez wysypki - należy wtedy doszukiwać się chorób ogólnoustrojowych jak chociażby zaburzenia nerek, cukrzyca, choroby wątroby, przyczyny psychiczne. Warto mieć również na uwadze, że świąd może towarzyszyć reakcji nadwrażliwości na niektóre leki, chociaż im oprócz swędzenia towarzyszą inne objawy dermatologiczne jak wysypka, zaczerwienienie, pieczenie skóry.
Leczenie i leki
W leczeniu świerzbu stosuje się preparaty przeciwświerzbowcowe po kąpieli trwającej >10 min, która powoduje lepsze przenikanie leku do naskórka. Preparat wsmarowuje się dokładnie w skórę całego ciała od szyi w dół, ze zwróceniem szczególnej uwagi na fałdy, przestrzenie międzypalcowe, okolice narządów płciowych i przestrzenie podpaznokciowe. U chorych w podeszłym wieku oraz u małych dzieci lek nakłada się także na głowę, z pominięciem okolicy ust i oczu. Leczenie stosuje się jednoczasowo u wszystkich domowników oraz partnerów seksualnych, niezależnie od tego, czy występują u nich objawy.
Do preparatów do stosowania zewnętrznego należą: permetyna, benzoesan benzylu, krotamiton i maść siarkowa.
Ponadto lekarz może zalecić przyjmowanie leków doustnych, takich jak iwermektyna.
Leczenie świerzbu norweskiego
Leczenie świerzbu norweskiego jest trudniejsze. Zazwyczaj klasyczna terapia jest niewystarczająca, dlatego lekarz zaleci pacjentowi bardziej intensywne leczenie. Przed kuracją należy wziąć gorącą kąpiel, trwającą >10 min, w celu zmiękczenia nawarstwionych łusek lub zastosować zgodnie ze wskazaniem lekarza środki zmiękczające i rozpuszczające zrogowaciałą warstwę naskórka.
- maść siarkową przez kilka dni,
- po 1 tygodniu wykonanie kontrolnego badania zeskrobin naskórka,
- zmianę i wypranie ręczników i całej pościeli, także koców i narzut,
- wypranie ubrań noszonych w ostatnim tygodniu w temperaturze ≥60°C lub wyprasowanie gorącym żelazkiem,
- umieszczenie rzeczy, których nie można wyprać (buty, zabawki pluszowe) w szczelnej folii i przechowywanie w temperaturze pokojowej przez 72 godziny lub zamrożenie w temperaturze –20°C przez 12 godzin,
- dokładne odkurzenie dywanów i tapicerki (można korzystać ze specjalnych środków do prania przeciwko pasożytom).
Świąd poświerzbowcowy, czyli świąd po wyleczeniu świerzbu może się utrzymywać nawet kilkanaście tygodni. W celu jego opanowania lekarz może zalecić stosowanie emolientów, preparatów z glikokortykosteroidem na skórę lub leków doustnych przeciwhistaminowych lub glikokortykosteroidów doustnych.