Na co można mieć alergie? Poznaj najczęstsze alergeny!
Alergia – objawy przebywania uczulenia zimą
Najczęstsze objawy alergii pojawiają się podczas kontaktu z alergenami i czynnikami uczulającymi. Alergeny wziewne wpływają głównie na górne drogi oddechowe, dlatego uczulony może zmagać się z takimi dolegliwościami jak alergiczny nieżyt nosa, katar sienny, zapalenie gardła, czy ciągły kaszel, nierzadko utrudniający oddychanie. Jak wcześniej wspomniano, objawy są często mylone z chorobami sezonowymi, jednak tym, co odróżnia uczulenie od przeziębienia, jest przede wszystkim brak występowania gorączki podczas reakcji alergicznej.
Inne objawy uczulenia to także swędzenie oczu, zapalenie spojówek, wysypka alergiczna, czy łzawienie oczu. Ponadto mogą wystąpić alergiczne choroby skóry, takie jak atopowe zapalenie skóry, wypryski, pokrzywka, czy rumień. Warto podkreślić, że w przypadku silnej reakcji alergicznej u uczulonego może wystąpić nawet wstrząs anafilaktyczny.
Objawy wstrząsu anafilaktycznego
Wstrząs anafilaktyczny to poważny efekt reakcji alergicznej, którego symptomy to m.in. kołatanie serca, potliwość, obrzęk gardła, uczucie braku powietrza, nudności i wymioty, zawroty głowy, świszczący oddech, a nawet drastyczny spadek ciśnienia i utrata przytomności. W przypadku zauważenia objawów typowych dla wstrząsu anafilaktycznego należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Jakie objawy dają poszczególne alergie?
- alergia na roztocza
- poranne uczucie zatkania nosa
- spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła
- z czasem mogą pojawić się objawy astmy - przede wszystkim jej nocne ataki
- głównym objawem jest katar sienny
- napady kichania
- świąd nosa
- łzawieniem spojówek
- niekiedy wyprysk skórny
- zaczerwienienie spojówek
- łzawienie
- niekiedy także katar
- kichanie
- objawy pojawiają się przy kontakcie z sierścią, złuszczonym naskórkiem, śliną, moczem, czyli również wtedy, gdy zwierzęcia nie ma w pobliżu
- zapalenie krtani
- świszczący oddech
- duszności
- nieżyt nosa
- pokrzywka
- atopowe zapalenie skóry
- nudności
- biegunki.
Reakcje ogólnoustrojowe są stosunkowo rzadkie, ale bardzo niebezpieczne. Przede wszystkim dochodzi do nich u osób uczulonych na jad pszczoły, osy czy szerszenia.
Objawy te mają zazwyczaj charakter anafilaksji i skutkują obrzękiem Quinckego czy wstrząsem anafilaktycznym, w wyniku którego może dojść do poważnych problemów zdrowotnych.
Objawy wstrząsu anafilaktycznego to: zimna, spocona skóra, spadek ciśnienia tętniczego, zapaść, przyspieszenie tętna, utrata przytomności, obrzęk krtani lub świszczący oddech.
Wstrząsu anafilaktycznego w żadnym wypadku nie można lekceważyć! Jeśli nie zostanie natychmiast udzielona właściwa pomoc, tak ostra reakcja alergiczna może zakończyć się śmiercią.
Obrzęk Quinckego (inaczej obrzęk naczynioruchowy) jest podobny do pokrzywki, jednak znacznie głębiej umiejscowiony. W przypadku obrzęku naczynioruchowego dochodzi do obrzęku tkanek znajdujących się pod skórą, najczęściej w okolicach twarzy. Najbardziej niebezpieczny jest obrzęk błon śluzowych w okolicy krtani. Może powodować trudności w przełykaniu, bóle głowy, mroczki przed oczami, a nawet obrzęk mózgu.
Czym jest alergia i co to są alergeny?
- wziewnej (np. na roztocza kurzu domowego, pyłki roślin, pleśnie). Alergeny wziewne są wdychane wraz z powietrzem.
- pokarmowej - najczęściej powodują ją alergeny znajdujące się w produktach żywnościowych, czyli przedostające się do organizmu drogą pokarmową.
- kontaktowej (np. składniki kosmetyków, środków czyszczących). Działają zwykle bezpośrednio na skórę.
Każdy człowiek może zareagować uczuleniem na inny czynnik. Niektóre alergeny mogą wywołać u jakiejś osoby silną reakcję, zagrażającą życiu, ale u innego człowieka ten sam alergen nie wywoła nawet drobnej wysypki. Mimo to spośród kilkudziesięciu tysięcy alergenów można wytypować kilkadziesiąt takich, które są najczęstszą przyczyną uczulenia.
Co najbardziej uczula? Okazuje się, że w pierwszej dziesiątce najsilniejszych alergenów znajdują się pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, białko mleka krowiego, truskawki, nikiel, orzechy arachidowe, owoce morza, owoc cytrusowe, zarodniki grzybów oraz jad owadów.
Najczęstsze alergeny pokarmowe
Alergia pokarmowa najczęściej występuje u niemowląt, ponieważ ich układ pokarmowy jest jeszcze nie w pełni dojrzały i „przepuszcza” alergeny wywołując niepożądane reakcje immunologiczne. U wielu dzieci, alergia znika w 2.–3. roku życia, ale duży procent małych pacjentów ma objawy uczulenia jeszcze przez kilkadziesiąt lat. Zdarza się też, że alergia pokarmowa pojawia się dopiero w wieku dorosłym.
Alergeny pokarmowe powodują najczęściej bóle brzucha, wzdęcia, biegunki, zaparcia, a także wysypki. Rzadziej objawiają się dolegliwościami ze strony dróg oddechowych.
Najczęstszą alergią pokarmową w Polsce jest alergia na białko mleka krowiego, a dokładnie na znajdujące się w mleku kazeinę oraz alfa- i beta-laktoglobuliny. Popularnym alergenem jest również gluten, czyli białka występujące w zbożach pszenicy, żyta i jęczmienia.
Najczęstsze alergeny pokarmowe:
- produkty mleczne
- jajka
- ryby
- soja (oraz produkty sojowe, np. mleko jogurty, sery, wędliny sojowe)
- owoce (najczęściej: pomarańcze, mandarynki, cytryny, kiwi, melony, a z polskich owoców: truskawki, poziomki, maliny
- warzywa: selery, pomidory, papryka
- mięso: najczęściej: cielęcina i wołowina (jeśli dziecko jest uczulone na białko mleka krowiego), kurczak (jeśli dziecko jest uczulone na jajka)
- zboża zawierające gluten (to białko znajdujące się w pszenicy, ryżu, jęczmieniu i owsie). Szczególnie często uczula pszenica oraz żyto
- słodycze: najczęściej kakao, czekolada
- orzechy, szczególnie orzeszki ziemne
- skorupiaki i owoce morza
- konserwanty i barwniki (glutaminian sodu, tartrazyna, siarczyny)
Diagnostyka oraz leczenie alergii pokarmowej u kota
Alergia pokarmowa i nietolerancja pokarmowa u kota to problem złożony, który rozwiązuje się głównie poprzez zastosowanie diety eliminacyjnej. Polega ona na wyeliminowaniu z diety kota alergenów, na które jest uczulony. Dieta ta trwa co najmniej 8 tygodni. Jeśli objawy alergii ustąpią, oznacza to, że przyczyną alergii był jeden z wyeliminowanych składników diety.
Objawy alergii pokarmowej zwykle sprowadzają się do zmian skórnych okolicy głowy oraz szyi.
Na czym polega dieta eliminacyjna?
Dieta eliminacyjna to rodzaj diety, która polega na wyeliminowaniu z diety zwierzęcia wszystkich składników, które mogą wywoływać u niego objawy alergii pokarmowej. Jest to metoda diagnostyczna, która może być stosowana w celu zidentyfikowania alergenu pokarmowego, na który zwierzę jest uczulone.
Dieta eliminacyjna u kota alergika powinna trwać co najmniej 8 tygodni, ponieważ okres eliminacji z organizmu określonego alergenu wynosi minimum 14 do 21 dni. W tym czasie zwierzę powinno otrzymywać pokarm, który zawiera tylko jeden nowy składnik. Jeśli objawy ustąpią, oznacza to, że przyczyną alergii był jeden z wyeliminowanych elementów diety.
Dobór składnika, który zostanie wyeliminowany z diety, powinien być przeprowadzony przez lekarza weterynarii. Należy wziąć pod uwagę dietę, jaką kot otrzymywał wcześniej, oraz prawdopodobieństwo wystąpienia alergii na dany składnik.
Przykładowe składniki, które można wyeliminować z diety kota, by zidentyfikować, co powoduje alergię pokarmową u twojego pupila:
- Mięso — kurczak, wołowina, indyk, ryby.
- Zboża — pszenica, ryż, kukurydza.
- Warzywa — ziemniaki, marchew, buraki.
- Owoce — jabłka, banany, truskawki.
- Dodatki — tłuszcze, oleje, witaminy, minerały.