U nas zapłacisz kartą
Skąd się bierze alergia? Przyczyny, mechanizmy i objawy
Alergia u dzieci i dorosłych
Pierwsze objawy alergii mogą wystąpić w każdym wieku, także u dorosłych. Jednak najczęściej alergia ujawnia się u małych dzieci. U niemowląt zwykle jest to reakcja uczuleniowa na pewne składniki mleka krowiego lub na detergenty, w których prane są pieluszki, ubranka, pościel. Około 2-3 roku życia zazwyczaj ujawnia się alergia wziewna.
Niestety, często zdarza się, że uczulenie jest mylone z infekcją górnych dróg oddechowych i "leczone" antybiotykami. Dlatego jeśli dziecko ciągle się przeziębia, przechodzi z jednej infekcji w drugą, warto sprawdzić, czy to nie alergia.
CZYTAJ TEŻ:
- ALERGIA KRZYŻOWA - objawy. Tabela alergenów krzyżowych
- Alergia czy przeziębienie? Jak odróżnić przeziębienie od alergii?
- Kalendarz pylenia roślin
Alergia to choroba na całe życie
Nawet jeśli uda się zlikwidować objawy alergii, to skłonność do niej i tak istnieje. Niestety, to choroba na całe życie. Bardzo ważne jest jednak, by nie przegapić pierwszych objawów uczuleń, ponieważ im szybciej zdiagnozuje się alergię, tym łagodniejszy będzie miała przebieg.
Wiedząc bowiem, że nasze dziecko jest na coś konkretnego uczulone, możemy unikać alergenów, podawać mu odpowiednie leki i odczulające szczepionki.
Dzieci, które są systematycznie leczone przez specjalistów znacznie łagodniej przechodzą tę chorobę, a u niektórych objawy alergii mogą ustąpić na wiele lat. Niestety, nie ma pewności, że alergia znowu się kiedyś nie odezwie. Zdarza się, że małe dziecko cierpiące na alergię pokarmową zostaje odczulone, a jako nastolatek reaguje katarem siennym np. na sierść zwierząt czy pyłki roślin
Alergia
O alergii mówi się, iż należy do „chorób cywilizacyjnych” XX i XXI wieku. Po raz pierwszy objawy alergii opisano już jednak w wieku XVIII – katar pojawiający się po kontakcie z sianem nazwano „gorączką sienną”. Nazwę alergia, wywodzącą się z greki (allos – odmienny, ergos – reakcja), zawdzięczamy natomiast wiedeńskiemu lekarzowi chorób dziecięcych Clemensowi von Piruetowi, który użył jej w 1906 r.
Istotą alergii jest nadmierna, nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego organizmu na występujące w środowisku substancje zwane alergenami, które u osób zdrowych nie wywołują żadnych oznak uczulenia.
Alergeny są zazwyczaj białkami wchodzącymi w skład komórek roślin lub zwierząt albo fragmentami substancji, takich jak niektóre leki czy lateks.
- pyłkach roślin (np. drzew, traw, zarodniki pleśni)
- pokarmach (np. cytrusach, mleku krowim, jajach, rybach, orzechach)
- organizmach zwierząt (sierści kota czy psa, jadzie pszczół, roztoczach kurzu domowego).
Do najczęściej alergizujących leków należą penicylina oraz leki przeciwbólowe, a uczulenie na lateks dotyczy głównie personelu medycznego (często używane rękawiczki, sprzęt medyczny).
- sezonowe (dotyczy to pyłków roślinnych mających swój charakterystyczny sezon pylenia)
- całoroczne (tak jak w przypadku alergenów roztoczy kurzu domowego, stale obecnych w naszym otoczeniu).
Co ciekawe, chory uczulony na alergeny pyłków roślinnych (np. brzozy) może jednocześnie reagować na przypominające je alergeny pokarmów (np. jabłka), co nosi nazwę reakcji krzyżowych.
Alergie oczu – przyczyny
Przyczyny alergii, nie tylko oczu, to nadal temat wielu badań i poszukiwań. Mimo, że znamy wiele czynników, to nadal okazuje się, że kolejne muszą być brane pod uwagę w śledzeniu mechanizmów powstawania alergii.
Zapamiętaj: Alergie oczu są to reakcje związane z nadwrażliwością na różne czynniki. Alergie te mogą przebiegać w różny sposób i być wywoływane przez odmienne czynniki, a zarazem różne mechanizmy tak zwane IgE-zależne i IgE-niezależne.
Przede wszystkim uwagę zwraca tu rodzinne występowanie alergii, a więc nasze geny. Środowisko i styczność z alergenami (a czasem wręcz przeciwnie – jej brak) są również kluczowe w rozwinięciu choroby. Dalsze patomechanizmy powstawania zależą od drogi uczulenia. W IgE-zależnych dochodzi do powstania w oku nadmiaru komórek związanych z odpowiedzią nadwrażliwości, a po kontakcie z alergenem uwalniają się mediatory zapalenia. W przypadku tych IgE-niezależnych w procesie tym biorą udział inne komórki i substancje, co koniec końców wywołuje podobne objawy. Alergiczne choroby oczu współistnieją często z alergicznym nieżytem nosa (nawet w 70%), alergią na pyłki, astmą, czy atopowym zapaleniem skóry.
Alergia - przyczyny
Każdy czynnik rozpoznany jako nieznany, nieprzyjazny dla układu odpornościowego organizmu może spowodować alergię.
Mogą to być substancje znajdujące się w powietrzu, takie jak pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, pierze, sierść zwierząt, wełna, pyły, zarodniki pleśni. Nie bez znaczenia pozostaje również wpływ zanieczyszczenia środowiska, a zwłaszcza dymów i spalin.
Alergię wywołują też pokarmy, najczęściej jaja kurze, mleko krowie, orzechy, zwłaszcza orzeszki ziemne, ryby i skorupiaki.
Przyczyną alergii mogą być też substancje chemiczne. Takimi środkami chemicznymi mogą być środki odkażające, m.in. chloramina, formaldehyd, tlenek etylenu, chloroheksyna, z którymi mają kontakt pracownicy ochrony zdrowia, pracujący w przemyśle chemicznym, rolnictwie, rybołówstwie.
Z kolei fryzjerzy, kosmetyczki, producenci kosmetyków mogą być uczuleni na nadsiarczany czy hennę. Natomiast pracownicy służby zdrowia, laboranci są bardziej narażeni na alergię na lateks.
Alergia może się pojawić także po zażyciu leków (alergia polekowa). Najczęściej uczulającymi lekami są antybiotyki (zwykle penicylina).
Dlaczego jedni z nas są alergikami, a inni nie? Do końca nie wiadomo. Najprawdopodobniej winna jest genetyka. Skłonność do alergii można bowiem odziedziczyć po rodzicach, a nawet po dziadkach.
Jeśli jedno z rodziców ma alergię, to ryzyko, że dziecko będzie miało alergię wynosi 20-40 procent. Gdy oboje rodzice mają alergię, ale reagują uczuleniem na różne alergeny, ryzyko choroby u dziecka wzrasta do 30-60 procent.
Jeżeli rodzice mają ten sam rodzaj choroby alergicznej (np. uczulenie na pyłki traw), ryzyko wystąpienia alergii u dziecka wynosi aż 50-80 procent.
Nawet jeśli żadne z rodziców nie ma alergii, nie wyklucza to zupełnie uczulenia u ich dziecka. Specjaliści mówią, że w takim przypadku ryzyko jest około 10-procentowe. Dzieje się tak dlatego, że zawsze może dojść do jakichś mutacji genetycznych u dziecka, a po drugie generalnie mamy coraz większą skłonność do alergii.
