Skąd się bierze alergia? Przyczyny, mechanizmy i objawy
Alergia a nadwrażliwość
Opisany powyżej mechanizm reakcji alergicznej zależnej od IgE jest najważniejszym, ale nie jedynym mechanizmem alergii (jest to tzw. I – natychmiastowy – typ nadwrażliwości). Nadwrażliwość jest terminem szerszym niż alergia, organizm ludzki może bowiem reagować w sposób nadmierny na różne bodźce (np. na ostre przyprawy lub zmiany temperatury) nie tylko poprzez zwiększenie produkcji IgE.
Zobacz także
Alergia na leki Alergia na leki to niespodziewana i szkodliwa reakcja występująca w czasie stosowania leku w dawce zalecanej przez lekarza.
Alergia na jad owadów U osoby uczulonej wystarczy użądlenie jednego owada, aby wywołać objawy choroby, niekiedy ciężkiej i zagrażającej życiu. U osób nieuczulonych na jad użądlenie jednego owada nie wywołuje żadnej znaczącej reakcji, natomiast przy użądleniu przez wiele owadów równocześnie mogą wystąpić objawy toksyczne.
Alergeny kontaktowe Do najczęstszych alergenów kontaktowych w Polsce należą nikiel i chrom. Coraz częstsze jest też uczulenie na perfumy i aminy aromatyczne.
Alergeny wziewne Uczulają nas zwykle rośliny niepozorne, pozbawione barwnych kwiatów. Produkują one bowiem miliony pyłków przenoszonych przez wiatr, które łatwo dostają się do nosa, oczu i oskrzeli.
Alergia pokarmowa Około 1/3 ludzi przypisuje sobie „uczulenie” na określony pokarm, ale prawdziwa alergia pokarmowa występuje u 4—8% dzieci i 2—4% osób dorosłych. Do najczęstszych alergenów pokarmowych uczulających dzieci należą: mleko krowie (1—5%) oraz jajka. Dorosłych uczulają zazwyczaj ryby i owoce morza, orzechy, seler, pomidor, przyprawy, zboża.
Uczulenie na twarzy – jak leczyć?
Pomimo tego, że leczenie domowe alergii może okazać się skuteczne, i tak zalecamy udać się do dermatologa czy alergologa, gdyż bez wyeliminowania źródła uczulenia, wysypka na twarzy może z czasem powrócić. Lekarz podczas wizyty zleci wykonanie testów, a na podstawie wyników przepisze leki doustne czy miejscowe.
Badania alergiczne jakie może zlecić lekarz to na przykład testy:
- skórne
- prowokacyjne
- z krwi
Aby leczenie przyniosło pozytywny skutek równie ważna jest profilaktyka.
Jednym z podstawowych elementów jest eliminacja czynnika alergennego, który powoduje wystąpienie objawów. Mogą to być pokarmy, pyłki, różne produkty zawierające alergeny. Dlatego poznanie alergii jest ważne, ponieważ pozwoli stwierdzić jakiego konkretnie alergenu czy alergenów unikać.
Farmakologia – stosowanie leków antyhistaminowych oraz glikokortykosteroidów.
Podczas badania lekarskiego warto także zapytać o pielęgnację skóry alergicznej i rekomendowane kosmetyki dla alergików. Są one zazwyczaj bezzapachowe, pozbawione substancji alergizujących oraz mają pH przyjazne dla wrażliwej skóry. Ich działanie polega na nawilżaniu, łagodzeniu stanów zapalnych i tworzeniu bariery ochronnej przed szkodliwymi czynnikami. W przypadku skóry alergicznej warto stosować kosmetyki hipoalergiczne a zrezygnować z kosmetyków zawierających w swoim składzie różne konserwanty czy substancje zapachowe.
Maść na uczulenie na twarzy bez recepty
Jeśli zauważyłeś rumień na twarzy, alergiczną wysypkę, czerwone, suche plamy czy ropiejące krostki, zastosowałeś domowe sposoby na alergię, które okazały się zbyt łagodne na zaczerwienienie i zmiany skórne, a wizytę u alergologa masz dopiero za miesiąc, zapytaj w aptece o maść na uczulenie na twarzy bez recepty. Na rynku jest ich całkiem sporo – różnią się nie tylko ceną, ale i składem, jednak najpopularniejszą z nich i najbardziej naturalną jest Tormentiol. Substancja czynna maści to wyciąg z kłącza pięciornika. Stosowany w przypadku zmian ropnych i stanów zapalnych skóry, w tym reakcji alergicznych na twarzy.
Testy na alergię skórną. Kiedy najlepiej je wykonać?
W diagnostyce tego typu schorzeń wykonuje się testy skórne, które pozwalają określić, jakie konkretnie czynniki prowokują niepożądane reakcje układu odpornościowego.
Zastosowanie mają w tym przypadku przede wszystkim dwie metody:
- naskórkowe testy płatkowe (NTP) - wykonuje się je u pacjentów z podejrzeniem wyprysku kontaktowego. Na czym polegają? Na plecy przykleja się plastry nasączone określonymi alergenami. Najczęściej są to chrom, nikiel, kobalt, konserwanty, barwniki, leki oraz substancje zapachowe. Po 48 godzinach plastry są usuwane i wówczas dokonywany jest pierwszy odczyt. Drugi ma miejsce dzień później. Ocena jest dokonywana w trzypunktowej skali w zależności od zaobserwowanych objawów (brak / rumień / rumień i grudki / rumień, grudki i pęcherzyki),
- skórne testy punktowe (STP) - wskazaniem do ich wykonania jest podejrzenie atopowego zapalenia skóry, a także alergii na leki, pyłki, roztocza, składniki pokarmowe. Z technicznego punktu widzenia badanie polega na nałożeniu na skórę próbek różnych alergenów na skórę oraz substancji kontrolnych (histamina i sól fizjologiczna) a następnie nakłuciu tych miejsc. Po 20 minutach odczytuje się wynik. Na alergię wskazuje pojawienie się bąbla o średnicy przekraczającej rozmiary bąbla kontrolnego wywołanego działaniem histaminy. Typowe zestawy alergenów wykorzystywanych w tego typu badaniu zawierają m.in. pyłki drzew, traw i chwastów, a także roztocza kurzu, sierść i naskórek zwierząt domowych oraz grzyby pleśniowe. Niekiedy dodaje się do nich także próbki produktów żywnościowych.
Oprócz tego można wykonać też testy na alergie z krwi. W tym przypadku oznacza się przeciwciała klasy IgE skierowane przeciw konkretnych antygenom, co również stanowi potwierdzenie nieprawidłowego działania układu odpornościowego.
Testy skórne wykonywane w większych zestawach kosztują od 150 do nawet 350 złotych. W przypadku badań immunologicznych z krwi cena za sprawdzenie jednego tylko alergenu wynosi kilkadziesiąt złotych. Dobra wiadomość dla pacjentów jest taka, że wszystkie te badania można wykonać za darmo, jeśli tylko posiada się skierowanie od lekarza alergologa.