U nas zapłacisz kartą
Skąd się bierze trądzik?
Jak leczony jest trądzik?
Terapia jest złożona, zależna od nasilenia choroby i preferencji samego pacjenta. Według wytycznych Amerykańskiej Akademii Dermatologii w postaciach łagodnych leczenie I rzutu obejmuje miejscowe stosowanie preparatów z nadtlenkiem benzoilu lub izotretynoiną, ewentualnie połączenie tych dwóch substancji lub jednej z nich z miejscowym antybiotykiem. W postaciach umiarkowanych leczenie rozpoczyna się już od podanej wyżej terapii skojarzonej (podwójnej lub potrójnej), niekiedy do leczenia dołącza się doustny antybiotyk, można też rozważyć doustny preparat izotretynoiny. W postaciach ciężkich terapie miejscowe łączy się z doustną antybiotykoterapią i/lub izotretynoiną.
Dieta na trądzik: co jeść a czego nie?
Najlepszą interwencją żywieniową w leczeniu trądziku pospolitego jest wprowadzenie diety przeciwzapalnej, bazującej w głównej mierze na produktach pochodzenia roślinnego o niskim indeksie glikemicznym, na żywności nisko przetworzonej, bogatej w witaminy i składniki mineralne oraz błonnik, a także zapewniającej jak najwyższą podaż kwasów tłuszczowych n-3.
Dieta zachodnia ma negatywny wpływ na rozwój trądziku
Zachodni model żywienia w istotnym stopniu przyczynia się do rozwoju trądziku pospolitego ze względu na swój silny potencjał zapalny. Dieta zachodnia charakteryzuje się wysoką kalorycznością, nadmiernym spożyciem tłuszczu, w szczególności kwasów tłuszczowych nasyconych, mięsa, cukru oraz mleka i produktów mlecznych. Ponadto zachodni sposób odżywiania odznacza się zbyt niskim stosunkiem kwasów tłuszczowych n-3 do n-6, zbyt niską podażą błonnika, witamin i składników mineralnych oraz wysoką zawartością sodu .
Dieta zachodnia obfituje w produkty wysoko przetworzone, które charakteryzują się wysokim indeksem i ładunkiem glikemicznym. Ich częste spożywanie skutkuje nie tylko podwyższonym stężeniem glukozy we krwi, ale także zwiększonym stężeniem insuliny i insulinopodobnego czynnika wzrostu-1 (IGF1), które bezpośrednio wpływają na rozwój zmian trądzikowych .
Dieta zachodnia wiąże się również ze zwiększoną sygnalizacją kinazy treoninowo-serynowej (mTORC1) - bezpośredniego czynnika zaostrzającego trądzik, której aktywacja wymaga współistnienia pięciu głównych elementów:
- obecności czynników wzrostu takich jak insulina i IGF-1,
- odpowiedniej ilości energii komórkowej zapewnianej przez glukozę i ATP,
- dostępności rozgałęzionych aminokwasów niezbędnych (BCAA) – głównie leucyny,
- obecności glutaminy,
- dostępności nasyconych kwasów tłuszczowych (zwłaszcza kwasu palmitynowego) ,
Czym jest trądzik?
Trądzik jest wieloczynnikową chorobą zapalną atakującą mieszki włosowe i gruczoły łojowe skóry. Kluczowymi czynnikami, które odgrywają ważną rolę w rozwoju trądziku, są nadmierne rogowacenie mieszków włosowych, ich kolonizacja przez bakterie Propionibacterium acnes, nadmierne wytwarzanie łoju i złożone mechanizmy zapalne. Ponadto bardzo istotne są dieta, czynniki genetyczne oraz choroby współistniejące.
Stereotypowy moment pojawiania się trądziku u dzieci odzwierciedla zmiany fizjologiczne, które zwykle zachodzą w okresie rozwoju człowieka od okresu płodowego do nastoletniego.
Trądzik noworodkowy może występować już po urodzeniu lub pojawić się wkrótce potem, zwykle do 6. tygodnia życia. Dotyka nawet do 20% noworodków, częściej jest spotykany u chłopców i w znacznej większości przypadków jest łagodny do umiarkowanego.
Trądzik niemowlęcy z kolei zwykle pojawia się między 6. tygodniem a 1. rokiem życia i jest zdecydowanie rzadszy, gdyż dotyka zaledwie 2% dzieci. W tej postaci choroby zmiany skórne obejmują zaskórniki, grudki zapalne i krosty, zlokalizowane głównie na twarzy, rzadziej na klatce piersiowej i plecach, zmiany te mogą pozostawiać blizny. Wystąpienie charakterystycznych zmian skórnych u dziecka między 1. a 7. rokiem życia nie jest typowe i w każdym przypadku powinno skłaniać ku diagnostyce w kierunku chorób przebiegających z nadmiernym stężeniem androgenów (hormonów płciowych silnie predysponujących do zmian trądzikowych).
W wieku dojrzewania, gdy fizjologiczna aktywność hormonalna objawia się z całą mocą, trądzik jest typową chorobą tego okresu życia (dotyczy nawet do 85% nastolatków) i w większości przypadków nie wymaga pogłębionej diagnostyki.
Leczenie trądziku
Leczenie zmian trądzikowych powinno rozpocząć się od wizyty u specjalisty dermatologa, który postawi diagnozę oraz pomoże dobrać odpowiednią terapię. Nie należy zwlekać z wizytą u lekarza - choroba może nigdy nie ustąpić sama, a późne wdrożenie leczenia może skutkować pojawieniem się rozległych blizn. Często leki dostępne są tylko na receptę (recepta online).
Leczenie trądziku zwyczajnego
Antybiotyki
Leczeniem farmakologicznym pierwszego wyboru są antybiotyki miejscowe (w cięzkich przypadkach doustne) głównie tetracykliny (np. doksycyklina, limecyklina, chlorowodorek tetracykliny) i makrolidy (np. erytromycyna). Stosuje się je w skojarzeniu z preparatami miejscowymi zawierającymi nadtlenek benzoilu, kwas salicylowy, azelainowy lub retinoidy.
Jednymi z najczęściej stosowanych leków w leczeniu trądziku zwyczajnego są doustne oraz miejscowe retinoidy(pochodne witaminy A) np. izotretynoina. Zmniejszają one aktywność gruczołów łojowych, działają przeciwzapalnie, promują wytwarzanie nowego naskórka oraz złuszczanie jego martwych komórek.
W trakcie terapii należy bezwzględnie korzystać z fotoprotekcji filtrami przeciwsłonecznymi min. SPF 50. Należy wspomnieć, że retinoidy są silnie teratogenne. Kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczną antykoncepcję w trakcie, a także miesiąc przed i po doustnej terapii lekiem.
Preparaty bez recepty
Oprócz preparatów dostępnych na receptę, w celu podtrzymania efektu leczenia, można stosować produkty OTC działające przeciwbakteryjne oraz normalizujące produkcję sebum. Do najczęściej wykorzystywanych substancji aktywnych w dermokosmetykach należą kwas salicylowy oraz azelainowy.
Antykoncepcja hormonalna
W wypadku trądziku powstałego na tle zaburzeń hormonalnych, lekarz może zalecić stosowanie dwuskładnikowej antykoncepcji doustnej, która poprzez działanie antyandrogenne bezpośrednio poprawia stan skóry.
Jak leczyć trądzik?
Leczenie trądziku powinno być indywidualnie dobrane do rodzaju trądziku i jego zaawansowania. Dlatego też każdy pacjent powinien być traktowany indywidualnie, a leczenie powinno być poprzedzone obszernym wywiadem oraz badaniem pacjenta. W leczeniu trądziku stosuje się przede wszystkim leczenie miejscowe. Pacjentom przepisuje się maść na trądzik o odpowiednim składzie, która łagodzi objawy trądziku. Stosuje się również krem na trądzik, peelingi lub zabiegi kosmetyczne.
W leczeniu stosuje się też tabletki na trądzik, a jeśli przyczyną trądziku jest nieodpowiednie odżywianie to zalecana jest dieta na trądzik, która pozwoli złagodzić jego przebieg. W niektórych przypadkach pomocne bywają zioła na trądzik o właściwościach kojących, oczyszczających oraz przeciwzapalnych.
Należy do grona lekarzy, którzy swój zawód traktują jako powołanie. Wykonywanie zawodu lekarza jest jej pasją, dlatego nie pozwala sobie na stanie w miejscu i nieustannie poszerza swoją wiedzę, doskonali umiejętności oraz implementuje najnowsze rozwiązania.
