U nas zapłacisz kartą
Odczyn alergiczny na skórze - Objawy, Przyczyny i Sposoby Leczenia
Rumień alergiczny – nadwrażliwość skóry na kontakt z alergenem
Zaczerwienienie skóry o podłożu alergicznym, potocznie nazywane rumieniem alergicznym, stanowi odpowiedź systemu immunologicznego na obecność alergenu.
Mechanizm powstawania alergicznego zaczerwienienia skóry, będącego częstym zjawiskiem, wiąże się z rozszerzeniem naczyń krwionośnych w odpowiedzi na działanie histaminy, naturalnie występującego w organizmie hormonu.
Gdy ciało – niesłusznie – uzna alergen za zagrożenie, dochodzi do nieproporcjonalnej reakcji obronnej. Zwiększona przepuszczalność ścian naczyń może skutkować niekontrolowanym kichaniem, łzawieniem oczu oraz pojawieniem się zaczerwienienia skóry (rumieniem alergicznym).
Rumień alergiczny może pojawić się u osób w każdym wieku – występuje zarówno rumień alergiczny u dorosłych, jak i u dziecka.
U osób z predyspozycją genetyczną do alergii reakcja skórna (rumień alergiczny) jest bardziej prawdopodobna. Występowanie rumienia może być częstsze również u osób z atopowym zapaleniem skóry lub innymi chorobami alergicznymi.
W większości przypadków rumień wywołany reakcją alergiczną ustępuje w ciągu kilku dni po eliminacji alergenu i zastosowaniu odpowiedniego leczenia. Rumień alergiczny, nie będąc chorobą zakaźną, nie może być przenoszony poprzez kontakt z innymi osobami.
Objawy alergii skórnej
Objawami alergii skórnej są przede wszystkim wypryski. Mają one postać zaczerwienionych grudek, które pojawiają się na skórze i dość szybko otwierają się oraz sączą. Poza grudkami może pojawić się silne swędzenie bądź pieczenie. Alergia skórna daje również objawy szorstkości i łuszczenia się skóry, a następnie stwardnienia i bolesnych pęknięć. Wysypki należą do jednych z podstawowych objawów, które wskazują na chorobę alergiczną. Pojawiają się jako reakcja organizmu na alergeny skórne, które działają drogą bezpośredniego kontaktu. Wysypki alergiczne mogą być jednak czasem wywoływane przez pokarmy i leki. Najczęściej występującą wysypką jest pokrzywka (urticaria). Mimo powszechności jej występowania trudno ustalić, co ją wywołuje. Jeśli występuje miejscowo, to prawdopodobnie została wywołana przez bezpośredni kontakt alergenu z danym obszarem skóry. Jeśli rozprzestrzenia się na całe ciało, to znaczy, że czynnik wyzwalający lub alergen przedostał się w jakiś sposób do krwiobiegu.
Wysypki alergiczne wywoływane są przez wiele czynników. Jednym z częstszych są rośliny. Trujący bluszcz, sumak i dąb to rośliny, których oleista żywica wyzwala reakcję, a u osób z silną alergią zadziwiająco niewielka ilość tej substancji może wywołać nieprzyjemną wysypkę. Czasem wystarczy dotknięcie odzieży lub zwierząt narażonych na ekspozycję. Drapanie się lub naruszanie pęcherzy nie powoduje rozprzestrzeniania się wysypki, ponieważ pęcherze nie zawierają żadnej drażniącej żywicy. Jednak nie powinno się tego robić, bo drapiąc zmiany skórne, wywołujemy ich podrażnienie. Najczęstszą jednak przyczyną uczuleń są kosmetyki i związki chemiczne. Reakcję mogą wyzwolić środki do makijażu, szminka, perfumy, farby do włosów, mydła, szampony. Czasami wystarczy kontakt z człowiekiem stosującym perfumy, żeby nastąpiła reakcja alergiczna. Ze związków chemicznych najbardziej uczulający jest formaldehyd. To substancja, która może się uwalniać w postaci bezwonnego gazu z takich przedmiotów, jak płyty okleinowe, izolacje, meble, dywaniki, odzież, a nawet ze spalin samochodowych. Inne częste przyczyny alergii to metale lub leki.
Objawy alergii skórnej u dorosłych. Jak wygląda?
Jak wygląda alergia skórna? Zdjęcia obrazujące to zagadnienie pokazują bardzo różne symptomy.
W zależności od konkretnej jednostki chorobowej do typowych objawów należą grudki wysiękowe, pęcherzyki, rumienienie występujące pojedynczo lub w większych grupach.
Przy alergiach pokarmowych, na przykład na nabiał, gluten czy orzechy występują niekiedy wysypki w postaci małych jasnych krostek, a także obrzęk twarzy i warg.
Często towarzyszy temu uporczywy świąd oraz suchość skóry, zwłaszcza w przebiegu AZS.
Ponieważ swędzenie prowokuje odruch drapania, na ciele mogą się też pojawiać niewielkie rany, a w skrajnych przypadkach owrzodzenia.
Możliwe jest też samoistne pękanie przesuszonej skóry, szczególnie w miejscach narażonych na zwiększone napięcia, takich jak zgięcia łokciowe i kolanowe.
Problemy te u alergików mogą nawracać z różnym nasileniem przez całe życie, ponieważ jednak poszczególne epizody związane są z bezpośrednim działaniem substancji uczulających, objawy zwykle ustępują w ciągu kilku, kilkunastu godzin po zaprzestaniu ekspozycji na dany czynnik.
Tak jak zostało wspomniane wyżej, istnieją okoliczności potencjalnie zwiększające nasilenie symptomów, stąd na przykład częste alergie skórne w ciąży - w tym szczególnym czasie silnie ujawnia się między innymi AZS. Typowe problemy skórne, choć uciążliwe, nie są jednak niebezpieczne ani dla przyszłej mamy, ani jej dziecka.
Alergia skórna na twarzy. Gdzie jeszcze może się pojawić?
Alergia skórna może występować w różnych miejscach ciała. W przypadku kontaktowego zapalenia skóry, objawy są miejscowe i zwykle ograniczone do niewielkiej przestrzeni, która miała kontakt z alergenem.
W zależności od sytuacji może się zatem pojawić na dłoniach (co jest bardzo częste na przykład u osób uczulonych na lateks, z którego wykonuje się rękawiczki medyczne, czy nikiel, którym pokryte są nożyczki), ale też nogach, twarzy, szyi, brzuchu, plecach, narządach płciowych.
Reakcja alergiczna – czynniki wywołujące
Czynniki wywołujące reakcję alergiczną nazywane są alergenami. Substancje wywołujące reakcję alergiczną mogą dostawać się do organizmu różnymi drogami. Na tej podstawie wyróżnia się:
- alergeny wziewne,
- pokarmowe,
- a także kontaktowe.
Alergeny wziewne
Alergeny wziewne mogą wywoływać reakcje alergiczne sezonowe lub całoroczne. Do alergenów sezonowych należą przede wszystkim:
- pyłki roślin (traw, drzew),
- a także zarodniki grzybów.
Alergeny wziewne całoroczne to m.in.:
- występujące w środowisku domowym roztocza,
- pleśnie
- oraz alergeny zwierzęce (m.in. sierść kota).
Alergeny pokarmowe
Alergeny pokarmowe to ogromna grupa substancji, wywołujących niepożądane reakcje alergiczne po ich spożyciu. Najczęściej uczulające alergeny pokarmowe to:
- białko mleka krowiego,
- jaja,
- orzeszki ziemne,
- skorupiaki i owoce morza,
- cytrusy,
- soja
- oraz białka zbóż.
Alergeny kontaktowe
Alergeny kontaktowe to grupa substancji odpowiedzialnych m.in. za alergiczne kontaktowe zapalenie skóry. Zmiany skórne powstają w miejscach bezpośredniego kontaktu tych substancji ze skórą. Najpowszechniejsze alergeny kontaktowe to:
- lateks (obecny m.in. w rękawiczkach ochronnych),
- chrom i nikiel (występują w biżuterii oraz częściach odzieży – paskach, guzikach),
- a także liczne substancje wchodzące w skład kosmetyków.
Osoby ze skłonnością do reakcji alergicznych kontaktowych powinny zawsze zwracać uwagę na skład produktów używanych do pielęgnacji skóry.
Leki
Osobną grupę substancji wywołujących reakcje alergiczne stanowią leki. Niepożądane reakcje alergiczne po zastosowaniu leków mogą mieć zarówno charakter lokalny (wysypka, duszność, biegunka), jak i uogólniony (anafilaksja).
Domowe sposoby na uczulenia skórne
W trosce o zdrowie skóry pacjentów zmagających się z alergiami istotne jest zastosowanie odpowiednich metod pielęgnacyjnych. Kluczową rolę w utrzymaniu skóry w dobrej kondycji pełnią emolienty, które nie tylko intensywnie nawilżają, ale również przynoszą ulgę w stanach zapalnych. Ponadto zaleca się wykorzystanie środków o działaniu antyseptycznym, zawierających nanosrebro czy chlorowodorek oktenidyny, które skutecznie chronią przed infekcjami bakteryjnymi, zwłaszcza w sytuacjach, gdy skóra jest podrażniona i występuje ryzyko rozdrapywania swędzących zmian. Emolienty są niezbędne w pielęgnacji skóry osób w każdym wieku, od niemowląt po dorosłych, a ich znaczenie rośnie w przypadku diagnozy atopowego zapalenia skóry.
Aby złagodzić uczulenie, warto sięgnąć również po żel z aloesu oraz produkty zawierające pantenol czy alantoinę. Leczenie objawowe alergii skórnej można wesprzeć również poprzez stosowanie takich preparatów jak naturalna maść z rumianku, która wykazuje właściwości przeciwzapalne. W przypadku alergii skórnej warto również rozważyć stosowanie maści dziegciowej, która nie tylko łagodzi stany zapalne i świąd, ale również działa bakteriobójczo. Wśród roślin o udowodnionym działaniu przeciwalergicznym wyróżnia się pachnotkę zwyczajną, z której wyciąg jest dostępny w formie tabletek w aptekach.
