U nas zapłacisz kartą
Odczyn alergiczny na skórze - Objawy, Przyczyny i Sposoby Leczenia
Reakcja alergiczna – diagnostyka
Objawy reakcji alergicznych są wskazaniem do przeprowadzenia diagnostyki, która pomoże ustalić czynnik wywołujący reakcję, a także wdrożyć odpowiednie leczenie. Podstawę diagnostyki wszystkich schorzeń alergicznych stanowi wywiad lekarski. W wielu przypadkach, pacjenci są w stanie samodzielnie zaobserwować, jaki czynnik spowodował wystąpienie reakcji alergicznej.
Kolejnym narzędziem diagnostycznym są testy alergiczne. W zależności od wskazań, wykonuje się:
- testy skórne,
- badanie swoistych przeciwciał klasy IgE we krwi,
- bądź testy w kierunku alergii kontaktowych.
Wyniki tych badań należy zawsze interpretować w odniesieniu do objawów występujących u pacjenta. Szczególną ostrożność należy zachować podczas badań w kierunku alergii pokarmowych. Niewłaściwa interpretacja testów może prowadzić do niepotrzebnego eliminowania np. określonych pokarmów z diety.
Obecność przeciwciał przeciwko pewnym alergenom pokarmowym we krwi nie stanowi jeszcze dowodu alergii. U wielu pacjentów, pomimo dodatniego wyniku przeciwciał, objawy alergii nie rozwijają się. Z tego powodu usuwanie składników pokarmowych z diety powinno mieć miejsce dopiero wówczas, gdy spożycie określonego pokarmu wywołuje powtarzalne objawy niepożądane.
W przypadku wątpliwych lub sprzecznych wyników badań, w diagnostyce reakcji alergicznych można zastosować tzw. próby prowokacyjne. Takie próby polegają na podaniu niewielkiej ilości substancji, podejrzewanych o wywołanie reakcji alergicznej.
Aby zwiększyć wiarygodność testu, pacjent otrzymuje również próbkę substancji placebo. Próby prowokacyjne powinny być przeprowadzane w kontrolowanych warunkach, w miejscu posiadającym odpowiednie zaplecze do zaopatrzenia ewentualnych ciężkich reakcji alergicznych (anafilaksja).
Reakcja alergiczna – jak powstaje?
Wniknięcie alergenu do organizmu człowieka powoduje jego rozpoznanie i „zapamiętanie” przez komórki układu odpornościowego. Jest to tzw. faza uczuleniowa reakcji alergicznej. We krwi powstają wówczas przeciwciała, skierowane przeciwko danemu alergenowi.
Każde kolejne zetknięcie z alergenem może powodować pobudzenie reakcji układu odpornościowego. Występuje wówczas faza alergizacji. Choć alergen nie stanowi dużego zagrożenia dla organizmu, układ immunologiczny wykazuje w stosunku do niego znaczną nadwrażliwość. Pojawia się reakcja alergiczna, która w zależności od rodzaju alergenu oraz indywidualnej podatności organizmu, może mieć różną lokalizację, charakter oraz nasilenie.
Celem reakcji alergicznej jest wyeliminowanie alergenu za pośrednictwem komórek układu odpornościowego. Taka odpowiedź immunologiczna wywołuje szereg objawów, określanych wspólnie mianem alergii.
Reakcja alergiczna – leczenie
W leczeniu reakcji alergicznych dużą rolę odgrywa profilaktyka. W przypadku niektórych czynników odpowiedzialnych za wywołanie reakcji alergicznych, istnieje możliwość ich unikania (m.in. większość alergii pokarmowych, kontaktowych, a także alergii na leki).
W leczeniu przyczynowym niektórych reakcji alergicznych stosuje się tzw. odczulanie, nazywane fachowo swoistą immunoterapią alergenową. Jest to rodzaj terapii, polegającej na podawaniu wzrastających dawek uczulającej substancji w kontrolowanych warunkach.
Dzięki immunoterapii alergenowej dochodzi do „przestawienia” układu immunologicznego pacjenta i rozwoju tolerancji na określony alergen. Metoda ta jest skuteczna jedynie w przypadku niektórych alergenów.
Immunoterapia alergenowa jest procesem długotrwałym, wymagającym regularnych wizyt lekarskich w celu podawania kolejnych dawek alergenu. Gdy dochodzi do rozwoju reakcji alergicznej, stosuje się leki łagodzące jej przebieg.
Jedną z istotnych substancji, odpowiedzialnych za objawy reakcji alergicznej, jest histamina. Leki przeciwhistaminowe stanowią główną grupę środków wykorzystywanych w leczeniu rozmaitych reakcji alergicznych. Obecnie dostępne są nowe generacje tych leków, pozbawione uciążliwych skutków ubocznych (m.in. nadmiernej senności).
Kolejną grupą leków, zarezerwowanych do leczenia cięższych reakcji alergicznych, są glikokortykosteroidy. Mechanizm działania tych leków umożliwia wyhamowanie nadmiernej odpowiedzi immunologicznej.
Glikokortykosteroidy podawane ogólnoustrojowo powodują wiele objawów niepożądanych, dlatego w leczeniu reakcji alergicznych używa się ich przede wszystkim w postaci miejscowej (donosowo, wziewnie, a także w postaci maści na skórę).
Ciężkie schorzenia alergiczne, nieodpowiadające na standardowe leczenie, mogą być wskazaniem do stosowania tzw. terapii biologicznej. Jest to najnowszy rodzaj terapii, skierowany przeciw konkretnym składowym układu odpornościowego, które powodują powstawanie reakcji alergicznych.
Objawy alergii skórnej
Najczęściej występujące objawy alergii skórnej to wysypka, która może przybierać zróżnicowaną formę w zależności od konkretnego typu schorzenia alergicznego dotykającego skórę. W przypadku alergicznego kontaktowego zapalenia skóry obserwujemy pojawienie się czerwonych grudek, które mogą wydzielać płyn. Te zmiany skórne pojawiają się w miejscu, gdzie doszło do kontaktu z alergenem i często towarzyszy im silny świąd. Zjawisko to jest powszechne wśród osób dorosłych.
Innym przykładem jest pokrzywka alergiczna, która charakteryzuje się występowaniem bąbli pokrzywkowych otoczonych zaczerwienieniem, przypominających reakcję na oparzenie pokrzywą. Bąble te mogą powodować swędzenie i uczucie pieczenia skóry, jednak zwykle znikają bez pozostawiania śladów. Często wyzwalane są przez alergeny pokarmowe lub te pochodzące od zwierząt.
Odczyn fotoalergiczny to kolejny rodzaj reakcji alergicznej, który objawia się rumieniem, grudkami lub pęcherzykami. Jest on wywołany przez reakcję na substancje takie jak kosmetyki, niektóre leki stosowane miejscowo lub doustnie, w połączeniu z ekspozycją na światło słoneczne. Objawy skórne mogą pojawić się zarówno natychmiast, jak i z opóźnieniem – od 24 do 48 godzin po ekspozycji.
Atopowe zapalenie skóry to stan, który często prowadzi do alergii skórnej, manifestującej się zmianami na twarzy, w zgięciach łokciowych i kolanowych, a także na dłoniach. Warto jednak zaznaczyć, że nie każda zmiana skórna, tak jak krostki, świąd czy zapalne grudki, musi być wynikiem alergii. Mogą one również sygnalizować inne schorzenia, w tym infekcje wirusowe czy bakteryjne, a także stany zapalne.
Podsumowując, wśród objawów związanych z występowaniem stanów chorobowych skóry wymienić należy przede wszystkim:
- intensywny świąd,
- pieczenie skóry,
- pojawienie się niebolesnych bąbli,
- czerwone plamy,
- krostki i grudki o barwie od białej do czerwonej,
- zaczerwienienie skóry,
- suchość i szorstkość naskórka,
- łuszczenie się skóry.
