U nas zapłacisz kartą
Pęcherzyki z płynem surowiczym na skórze - Przyczyny, Objawy i Skuteczne Metody Leczenia
Bąble na skórze z płynem surowiczym
Obejmuje skórę i błony śluzowe. Powodowana jest pojawieniem się w układzie krążenia oraz w przestrzeniach międzykomórkowych naskórka nieprawidłowych przeciwciał, skierowanych przeciwko białkom tzw. desmogleiny (Dsg 1 i Dsg3). Wyróżnia się kilka postaci pęcherzycy, z których najcięższą jest „zwykła”.
W jej przebiegu występują kolejno po sobie takie objawy, jak:
- nadżerka w obrębie błon śluzowych jamy ustnej, z czasem coraz bardziej bolesna,
- ekspansja nadżerki na błony śluzowe krtani, spojówek, narządów płciowych, odbytu,
- wystąpienie dużych i bolesnych bąbli na ciele, wypełnionych surowicą, z tendencją do samoistnego pękania,
- powstawanie sączących nadżerek na skórze, w miejscu rozerwanych pęcherzy,
- narastające pieczenie i świąd,
Tego typu zmiany skórne rozlewają się na coraz większej powierzchni, mogą obejmować też twarz i owłosioną skórę głowy.
Diagnostyka pęcherzycy
Wstępne rozpoznanie pęcherzycy jest stawiane przez lekarza na podstawie wywiadu oraz badania fizykalnego, polegającego na ocenie wykwitów skórnych, ich wyglądu, charakteru oraz lokalizacji. Ważnymi wskaźnikami są przewlekły przebieg choroby oraz dobry stan ogólny.
Następnie pacjent kierowany jest na bardziej zaawansowaną diagnostykę, w tym badanie immunopatologiczne skóry lub błon śluzowych oraz histopatologię.
W zależności od potrzeb wykonane mogą być między innymi:
- Bezpośrednie badanie immunofluorescencyjne (direct immunofluorescence - DIF), do którego pobierany jest wycinek skóry zdrowej (ale w odległości do 1 cm od zmiany chorobowej). Wykazuje ono linijne lub ziarniste złogi przeciwciał IgG w przestrzeniach międzykomórkowych naskórka albo śluzówki, co jest podstawą stwierdzenia pęcherzycy.
- Badanie surowicy metodą ELISA pozwalające wykazać reaktywność surowicy ze wspomnianymi wyżej glikoproteinami - desmogleiną 1 (w przypadku pęcherzycy liściastej dotykającej wyłącznie skórę), desmogleiną 3 (pęcherzyca zwykła ograniczona do błon śluzowych) lub obiema substancjami jednocześnie (zwykła, obejmująca zarówno naskórek, jak też śluzówkę).
- Badanie histopatologiczne, w odróżnieniu od powyższych, nie jest obligatoryjne, ale może być pomocne do potwierdzenia, która z postaci choroby dotknęła pacjenta. Właśnie w ten sposób możliwe jest stwierdzenie akantolizy w warstwie podstawnej naskórka (pęcherzyca zwykła) lub podrogowej (liściasta). Można też zaobserwować brak tego zjawiska w przypadku choroby powodowanej przez przeciwciała IgA.
Oczywiście ostateczne rozpoznanie musi zawierać różnicowanie, czyli wykluczenie innych chorób o podobnym charakterze. Wspomnieć należy w tym kontekście szczególnie o schorzeniu znanym jako dermatoza pęcherzowa lub Pemfigoid (pemphigoid).
Ona także ma charakter autoimmunologiczny i również objawia się pod postacią wykwitów na skórze i śluzówce (pęcherze, rumienie oraz obrzęki).
Profilaktyka pęcherzy na skórze
Zapobieganie pojawianiu się pęcherzy na skórze jest równie ważne, co ich leczenie. Działania, które pomogą chronić Twoją skórę przed różnego rodzaju uszkodzeniami i podrażnieniami prowadzącymi do powstawania pęcherzy, to:
- ochrona przed słońcem. Wybieraj kosmetyki o szerokim spektrum ochrony i regularnie je aplikuj, zwłaszcza podczas dłuższej ekspozycji na słońce,
- ograniczenie ekspozycji na słońce w godzinach szczytowego nasłonecznienia, Unikaj słońca między 10:00 a 16:00, kiedy promieniowanie UV jest najmocniejsze,
- dbanie o higienę skóry. Nawet drobne skaleczenia mogą stać się bramą dla bakterii. Pamiętaj o dokładnym czyszczeniu i zabezpieczaniu ran,
- używanie łagodnych kosmetyków. Wybieraj produkty, które nie podrażniają skóry, są pozbawione silnych detergentów i alkoholu,
- unikanie kontaktu z alergenami. Jeśli jesteś alergikiem, unikaj potencjalnych alergenów, które mogą wywołać reakcję skórną,
- ochrona przed czynnikami chemicznymi. Jeżeli pracujesz w miejscach narażonych na kontakt z chemikaliami, zawsze używaj odpowiednich środków ochrony,
- regularne badania dermatologiczne. Dzięki nim możemy w porę wykryć niepokojące zmiany na skórze oraz podjąć odpowiednie kroki w celu ich leczenia,
Określenie przyczyny pojawienia się pęcherzy na skórze jest kluczem do skutecznego leczenia. Jeśli zauważysz niepokojące zmiany na swojej skórze, skonsultuj się z kosmetologiem lub dermatologiem.
Źródła:
- Fitzpatrick, T.B., et al. (2008). Dermatologia w praktyce klinicznej. Elsevier Urban & Partner.
- James, W.D., Elston, D.M., Treat, J.R., Rosenbach, M.A., & Neuhaus, I.M. (2020). Andrews’ Diseases of the Skin: Clinical Dermatology. Elsevier.
- Bolognia, J., Schaffer, J.V., & Cerroni, L. (2017). Dermatology. Elsevier.
- Lebwohl, M.G., Heymann, W.R., Berth-Jones, J., & Coulson, I. (2014). Treatment of Skin Disease: Comprehensive Therapeutic Strategies. Saunders.
Leczenie pęcherzycy
Czy pęcherzyca jest uleczalna? Tak, choć nie we wszystkich przypadkach. Obserwowane zmiany mogą ustąpić, pod warunkiem wdrożenia leczenia. Brak terapii może mieć dramatyczne konsekwencje.
Ciężkie postaci pęcherzycy wymagają hospitalizacji, w lżejszych możliwe jest leczenie w domu, czego absolutnie nie należy mylić ze stosowaniem „sprawdzonych domowych sposobów”.
Wszystkie procedury opierają się na środkach farmakologicznych, zarówno ogólnoustrojowych, jak też działających miejscowo, przy czym warto zaznaczyć, iż są one dobierane indywidualnie, pod kątem poszczególnych pacjentów, postaci choroby, nasilenia zmian etc. Jakie leki stosuje się najczęściej?
- Glikokortykosterydy dożylne, w tym głównie deksametazon - lek ten podawany jest w warunkach szpitalnych przez 3 dni, po czym procedurę powtarza się w odstępach co 3 tygodnie.
- Glikokortykosterydy doustne (przede wszystkim prednizon lub prednizolon), które mogą być przyjmowane przez pacjenta w domu. Na początku stosuje się duże dawki uderzeniowe, które następnie maleją - po kilku tygodniach lub miesiącach zwykle wystarcza jedna niewielka raz na tydzień. Preparaty sterydowe mają na celu przede wszystkim hamowanie procesów zapalnych.
- Leki immunosupresyjne, których istota działania polega na obniżaniu aktywności układu immunologicznego. Powinny być używane w skojarzeniu z glikokortykosteroidami. Lekiem pierwszego rzutu jest przede wszystkim azatiopryna, podawane są też cyklofosfamid lub metotreksat. Natomiast w drugim rzucie mogą być stosowane między innymi mykofenolan mofetylu (przy nietolerancji azatiopryny) czy monoklonalne przeciwciała anty-CD20 (na przykład rytuksymab).
- Leki cytostatyczne ( np. cyklofosfamid), przeznaczone przede wszystkim do terapii nowotworów, ale też niekiedy wykorzystywane przy dermatozach o bardzo ciężkim przebiegu.
- Dożylne immunoglobuliny G, czyli preparaty składające się z przeciwciał - są to specyficzne białka syntetyzowane w ten sposób, aby wyłapywały krążące we krwi autoprzeciwciała.
- Antybiotyki, takie jak dapson z grupy sulfonów, używany w leczeniu malarii i trądu, ale też sprawdzający się w terapii pęcherzycy oraz niektórych innych chorób autoimmunologicznych.
Jakie są sposoby leczenia?
Celem leczenia pęcherzycy jest uzyskanie całkowitego ustąpienia zmian skórnych oraz ujemnych wyników badań immunologicznych.
W przypadku nasilonych rozległych zmian skórnych leczenie jest intensywne.
Leczenie ogólne
Podstawą jest stosowanie glikokortykosteroidów (prednizon, deksametazon) w skojarzeniu z lekami immunosupresyjnymi (cyklofosfamid, azatiopryna, metotreksat), a w szczególnych przypadkach (np. u chorych z przeciwwskazaniami do podawania glikokortykosteroidów lub z opornościa na wcześniejsze leczenie) można stosować dozylne immunoglobuliny, cyklosporynę i inne leki. Leczenie zawsze musi prowadzić specjalista dermatolog.
Leczenie miejscowe
Wskazane są codzienne kąpiele odkażające. Na nadżerki stosuje się aerozole z glikokortykosteroidami i antybiotykami lub lekami odkażającymi. Na ogniska rumieniowo-złuszczające i łojotokowe w pęcherzycy rumieniowatej stosuje się maści glikokortykosteroidowe.
W przypadku zmian na błonach śluzowych wskazane są leki odkażające i zawiesiny kortykosteroidów ze środkami odkażającymi, mieszaniny zawiesin leków przciwbakteryjnych i przeciwdrożdżakowych (natamycyna) lub neomycyny i kortykosteroidów.
