Domowe sposoby na potnicę dłoni
Wyprysk potnicowy – czynniki ryzyka
Wyprysk potnicowy najczęściej występuje wiosną i latem oraz w klimacie wilgotnym. Powstawaniu zmian skórnych sprzyja m.in.
- nieprzestrzeganie zasad higieny,
- stosowanie nieodpowiednio dobranych kosmetyków do mycia i pielęgnacji skóry,
- noszenie obuwia z nieprzewiewnych materiałów,
- nadmierna potliwość stóp i dłoni,
- zakażenie grzybicze skóry rąk i stóp.
Wyprysk potnicowy – przyczyny
Nie zostały poznane wszystkie przyczyny, które powodują powstawanie typowych dla wyprysku potnicowego zmian skórnych. Do rozwoju choroby zalicza się czynniki pochodzenia zewnętrznego i czynniki pochodzenia wewnętrznego – w szczególności różne alergeny. Według wielu przyczyny wyprysku potnicowego to:
- atopowe zapalenie skóry,
- alergia kontaktowa,
- wywołujące reakcje alergiczne zakażenia grzybicze.
Wpływ na wystąpienie i przebieg (częste nawroty) wyprysku potnicowego ma również palenie papierosów i przyjmowanie niektórych leków. W przypadku chorobowego podłoża wyprysku potnicowego np. reakcji alergicznej na zakażenie grzybicze zmiany w obrębie dłoni cofają się po zastosowaniu leczenia. To samo tyczy się wyprysku potnicowego na stopach – wyleczenie grzybicy powoduje, że charakterystyczne dla wyprysku potnicowego pęcherzyki oraz świąd, stopniowo ustępują.
Wyprysk potnicowy stosunkowo często wywołują przyczyny idiopatyczne – zmiany skórne mogą powstawać spontanicznie lub mieć nieznane podłoże. W wielu przypadkach nie można określić przyczyny powstawania swędzących pęcherzyków na skórze.
Wyprysk potnicowy – przyczyny
Wyprysk potnicowy (ang. dyshidrotic eczema, pompholyx) należy do najczęściej występujących chorób skóry (dermatoz). Potnica to charakterystyczne zapalenie skóry zlokalizowane na dłoniach oraz stopach, będące reakcją alergiczną organizmu na kontakt z którąś z uczulających substancji. Alergeny mogą być pochodzenia wewnętrznego (endogennego), jak i zewnętrznego (egzogennego). Najczęstszymi alergenami są metale ciężkie (m.in. nikiel, kobalt, chrom) oraz bakterie. Wyprysk potnicowy może się też ujawnić pod wpływem stosowanych leków. Choć nazwa tej dermatozy kojarzy się z potem, to powstające w przebiegu choroby pęcherzyki nie są związane z gruczołami potowymi.
Wyprysk potnicowy ma formę niedużych (maksymalna średnia to ok. 2–3 mm), bezbarwnych pęcherzy wypełnionych surowiczym płynem. Pęcherze powstają w skupiskach. Wyprysk potnicowy czasem, chociaż nie zawsze, powoduje ból. Charakterystyczne dla wyprysku potnicowego jest uporczywe swędzenie. Zmiany skórne pojawiają się głównie na dłoniach (w ok. 70% przypadków), na dłoniach i podeszwach stóp (20% przypadków) albo tylko na podeszwach (10%). Wyprysk potnicowy może mieć związek z zakażeniem grzybiczym (np. obecność pęcherzy na dłoniach może oznaczać grzybicę stóp). Choroba bardzo często występuje u osób z atopowym zapaleniem skóry.
Wyprysk potnicowy na stopach
Według danych opublikowanych przez Radosława Śpiewaka i Katarzynę Kordus, najrzadziej spotykaną odmianą tej choroby jest potnica podeszwy stóp. Dotyczy tylko co 10. pacjenta borykającego się z wypryskiem potnicowym.
Warto zauważyć, że nieco bardziej popularnym zjawiskiem jest jednoczesne występowanie potnicy na stopie lub stopach oraz na dłoniach. Takie objawy zauważa się u co 5. osoby, u której rozpoznano potnicę.
Wyprysk potnicowy tego typu to przede wszystkim wysypka na stopach, która może utrudniać poruszanie się. Dodatkowo pojawiające się krosty mogą wywoływać ból, a w momencie pęknięcia stać się miejscem podatnym na zakażenia.
Z racji tego, że większość czasu zazwyczaj spędzamy w butach, stopy nie mają kontaktu z powietrzem i są poddawane obtarciom. Z tego powodu wyprysk potnicowy stopy może być znacznie trudniejszy w leczeniu niż ta sama dolegliwość w obrębie innej części ciała.
Wyprysk potnicowy stóp może wiązać się z zakażeniami grzybiczymi, bakteryjnymi czy wirusowymi. Tę chorobę dermatologiczną można leczyć poprzez leki antygrzybiczne czy maści zmniejszające świąd.
Musisz się jednak liczyć z tym, że potnica stóp ma charakter nawracający i jest oporna na leczenie.
Objawy wyprysku potnicowego
Po czym poznać, że bąble świadczą o potnicy? Zgodnie z danymi przedstawionymi przez specjalistów z Zakładu Dermatologii Doświadczalnej i Kosmetologii - autorów publikacji “Podział i definicje chorób z kręgu wyprysku”, wyprysk potnicowy jest swędzącą wysypką kontaktową pojawiającą się:
- w około 70 proc. przypadków na dłoniach,
- w około 20 proc. przypadków na dłoniach i stopach,
- w około 10 proc. przypadków na podeszwach.
Wbrew powszechnemu przekonaniu wyprysk potnicowy to jednak nie tylko swędzące krostki z płynem na dłoniach, ale też zmiany na innych częściach ciała.
Co więcej, określenie potnica może sugerować, że krostki to efekt nieprawidłowej pracy gruczołów potowych. Tymczasem bąble w wyprysku potnicowym mają zupełnie inne podłoże – zwykle alergiczne i grzybicze.
Jak wygląda potnica? Charakterystyczne objawy tej dermatozy ujawniają się zazwyczaj na bocznej powierzchni drugiego i piątego palca ręki.

Leki na wyprysk potnicowy
Jak już wiesz, potnica jest bardzo oporna na leki. Te, które są dostępne bez recepty, stosuje się jedynie wspomagająco.
Z kolei dobrym lekiem na potnicę, przepisywanym przez lekarza, jest środek zawierający kortykosteroidy.
W przypadku, gdy okaże się on nieskuteczny, specjalista może przepisać leki zawierające następujące substancje:
- azatioprynę – środek o działaniu hamującym odpowiedź układu odpornościowego i cytotoksycznym, czyli niszczącym szybko dzielące się komórki.
- środki antyhistaminowe – zmniejszające uczucie świądu.
W przypadku, gdy świąd doprowadzi Cię do sytuacji, że rozdrapiesz zmiany skórne, może się to skończyć zakażeniem bakteryjnym. W takiej sytuacji konieczne będzie wdrożenie antybiotykoterapii.
Ceny takich leków zaczynają się już w okolicach 20-30 zł za opakowanie liczące około 50 tabletek.
