U nas zapłacisz kartą
Uderzające na pięty - Przyczyny, leczenie i profilaktyka
Co to jest i jak wygląda wyprysk potnicowy?
Wyprysk potnicowy to choroba dermatologiczna, której objawem są zmiany skórne w postaci niewielkich pęcherzyków. Pęcherzyki występują na skórze dłoni (szczególnie na bocznych powierzchniach palców) i podeszwach stóp (w szczególności na łuku stopy). Na wyprysk potnicowy wskazują liczne pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym lub płynem surowiczo-ropnym. Zmianom w postaci pęcherzyków i pęcherzy towarzyszy silnswy świąd skóry.
Przebieg choroby może być ostry lub przewlekły. Wyprysk potnicowy występuje najczęściej u osób w młodym i średnim wieku. Wskazujące na potnicę pęcherzyki i pęcherze na skórze dłoni i stóp bardzo rzadko występują u dzieci.
Zanim zostanie postawiona diagnoza i wyprysk potnicowy będzie leczony, powinno zostać wykonane badanie mykologiczne w kierunku grzybicy dłoni bądź grzybicy stóp oraz badanie w kierunku rumienia wielopostaciowego. Podobne zmiany skórne mogą także wskazywać na alergiczne, kontaktowe zapalenie skóry (powstaje wtedy wyprysk kontaktowy), dlatego powinny również zostać wykonane testy alergiczne.
Pojawienie się na skórze dłoni i skórze stóp swędzących pęcherzyków lub pęcherzy, a także innych zmian np. rumienia, krostek i grudek, powinno skłonić do wizyty u lekarza dermatologa. Warto wiedzieć, że nieleczone choroby skóry nie tylko utrudniają normalne funkcjonowanie, ale także mogą doprowadzić do powikłań np. nadkażenia bakteryjnego.
Wyprysk potnicowy – przyczyny
Wyprysk potnicowy (ang. dyshidrotic eczema, pompholyx) należy do najczęściej występujących chorób skóry (dermatoz). Potnica to charakterystyczne zapalenie skóry zlokalizowane na dłoniach oraz stopach, będące reakcją alergiczną organizmu na kontakt z którąś z uczulających substancji. Alergeny mogą być pochodzenia wewnętrznego (endogennego), jak i zewnętrznego (egzogennego). Najczęstszymi alergenami są metale ciężkie (m.in. nikiel, kobalt, chrom) oraz bakterie. Wyprysk potnicowy może się też ujawnić pod wpływem stosowanych leków. Choć nazwa tej dermatozy kojarzy się z potem, to powstające w przebiegu choroby pęcherzyki nie są związane z gruczołami potowymi.
Wyprysk potnicowy ma formę niedużych (maksymalna średnia to ok. 2–3 mm), bezbarwnych pęcherzy wypełnionych surowiczym płynem. Pęcherze powstają w skupiskach. Wyprysk potnicowy czasem, chociaż nie zawsze, powoduje ból. Charakterystyczne dla wyprysku potnicowego jest uporczywe swędzenie. Zmiany skórne pojawiają się głównie na dłoniach (w ok. 70% przypadków), na dłoniach i podeszwach stóp (20% przypadków) albo tylko na podeszwach (10%). Wyprysk potnicowy może mieć związek z zakażeniem grzybiczym (np. obecność pęcherzy na dłoniach może oznaczać grzybicę stóp). Choroba bardzo często występuje u osób z atopowym zapaleniem skóry.
Przyczyny potnicy
Etiologia potnicy nie została do końca wyjaśniona, jednak najczęściej związana jest z infekcjami grzybiczymi, alergią na nikiel lub wypryskiem atopowym. Dolegliwość zazwyczaj pojawia się u osób młodych i w średnim wieku, w szczególności w okresie wiosennym i letnim, kiedy to wzrost temperatury zwiększa potliwość dłoni i stóp. Jednak zwiększona potliwość nie jest przyczyną pojawienia się potnicy, a jedynie uznana została za czynnik, który sprzyja jej rozwojowi. Ponadto stosowanie niektórych leków i alergeny kontaktowe mogą wywołać wspomnianą chorobę. Z kolei do czynników wewnątrzustrojowych mogących przyczynić się do rozwoju potnicy zaliczymy przede wszystkim zakażenia bakteryjne i grzybicze.
Zmiany potnicowe pojawiają się na dłoniach i stopach, zazwyczaj nie obejmują strony grzbietowej i dłoniowej ręki. Zlokalizowane są na bocznej powierzchni palców rąk (zazwyczaj na drugim i piątym palcu) i w okolicy stóp. Najbardziej charakterystycznym objawem potnicy jest wysypka skórna o charakterze pęcherzykowatym. Jeśli zmiany występują blisko siebie, następuje ich łączenie, a tym samym tworzą się większe pęcherze. Grudki lub wypryski, głęboko osadzone i symetrycznie ułożone, wypełnione są przezroczystym płynem, niekiedy przypominającym żółtą ropę. Typowym objawem choroby jest uporczywy świąd. Złuszczająca się wysypka i zaczerwieniona skóra świadczą o stanie zapalnym. Podczas gojenia się ran tworzą się łuszczące grudki usadowione na podłożu rumieniowym. Potnica może występować w postaci łagodnej i ostrej. W pierwszym przypadku pojawia się duża liczba drobnych pęcherzyków, a niekiedy także i stan zapalny. Z kolei w drugim, można zaobserwować tworzenie się twardej (czasami pękającej) skorupy na dłoniach i stopach a także nadżerek.