U nas zapłacisz kartą
Uderzające na pięty - Przyczyny, leczenie i profilaktyka
Przyczyny potnicy
Etiologia potnicy nie została do końca wyjaśniona, jednak najczęściej związana jest z infekcjami grzybiczymi, alergią na nikiel lub wypryskiem atopowym. Dolegliwość zazwyczaj pojawia się u osób młodych i w średnim wieku, w szczególności w okresie wiosennym i letnim, kiedy to wzrost temperatury zwiększa potliwość dłoni i stóp. Jednak zwiększona potliwość nie jest przyczyną pojawienia się potnicy, a jedynie uznana została za czynnik, który sprzyja jej rozwojowi. Ponadto stosowanie niektórych leków i alergeny kontaktowe mogą wywołać wspomnianą chorobę. Z kolei do czynników wewnątrzustrojowych mogących przyczynić się do rozwoju potnicy zaliczymy przede wszystkim zakażenia bakteryjne i grzybicze.
Zmiany potnicowe pojawiają się na dłoniach i stopach, zazwyczaj nie obejmują strony grzbietowej i dłoniowej ręki. Zlokalizowane są na bocznej powierzchni palców rąk (zazwyczaj na drugim i piątym palcu) i w okolicy stóp. Najbardziej charakterystycznym objawem potnicy jest wysypka skórna o charakterze pęcherzykowatym. Jeśli zmiany występują blisko siebie, następuje ich łączenie, a tym samym tworzą się większe pęcherze. Grudki lub wypryski, głęboko osadzone i symetrycznie ułożone, wypełnione są przezroczystym płynem, niekiedy przypominającym żółtą ropę. Typowym objawem choroby jest uporczywy świąd. Złuszczająca się wysypka i zaczerwieniona skóra świadczą o stanie zapalnym. Podczas gojenia się ran tworzą się łuszczące grudki usadowione na podłożu rumieniowym. Potnica może występować w postaci łagodnej i ostrej. W pierwszym przypadku pojawia się duża liczba drobnych pęcherzyków, a niekiedy także i stan zapalny. Z kolei w drugim, można zaobserwować tworzenie się twardej (czasami pękającej) skorupy na dłoniach i stopach a także nadżerek.
Wyprysk potnicowy – czynniki ryzyka
Wyprysk potnicowy najczęściej występuje wiosną i latem oraz w klimacie wilgotnym. Powstawaniu zmian skórnych sprzyja m.in.
- nieprzestrzeganie zasad higieny,
- stosowanie nieodpowiednio dobranych kosmetyków do mycia i pielęgnacji skóry,
- noszenie obuwia z nieprzewiewnych materiałów,
- nadmierna potliwość stóp i dłoni,
- zakażenie grzybicze skóry rąk i stóp.
Wyprysk potnicowy – przyczyny
Nie zostały poznane wszystkie przyczyny, które powodują powstawanie typowych dla wyprysku potnicowego zmian skórnych. Do rozwoju choroby zalicza się czynniki pochodzenia zewnętrznego i czynniki pochodzenia wewnętrznego – w szczególności różne alergeny. Według wielu przyczyny wyprysku potnicowego to:
- atopowe zapalenie skóry,
- alergia kontaktowa,
- wywołujące reakcje alergiczne zakażenia grzybicze.
Wpływ na wystąpienie i przebieg (częste nawroty) wyprysku potnicowego ma również palenie papierosów i przyjmowanie niektórych leków. W przypadku chorobowego podłoża wyprysku potnicowego np. reakcji alergicznej na zakażenie grzybicze zmiany w obrębie dłoni cofają się po zastosowaniu leczenia. To samo tyczy się wyprysku potnicowego na stopach – wyleczenie grzybicy powoduje, że charakterystyczne dla wyprysku potnicowego pęcherzyki oraz świąd, stopniowo ustępują.
Wyprysk potnicowy stosunkowo często wywołują przyczyny idiopatyczne – zmiany skórne mogą powstawać spontanicznie lub mieć nieznane podłoże. W wielu przypadkach nie można określić przyczyny powstawania swędzących pęcherzyków na skórze.
Jak zdiagnozować potnicę?
Osoby, które zaobserwowały u siebie niepokojące zmiany na dłoniach lub stopach powinny zgłosić się do lekarza. Podczas wizyty specjalista wykona szereg badań, które pomogą ustalić przyczynę choroby. Niezbędne będzie wykonanie testów alergicznych i badań mikologicznych w kierunku grzybicy. Diagnostyka opiera się również na dokładnym przyjrzeniu się wykwitom skórny i ich lokalizacji. Szczegółowa obserwacja pozwoli na różnicowanie potnicy z innymi chorobami dermatologicznymi np. atopowym zapaleniem skóry, rumieniem wielopostaciowym czy grzybicą dłoni i stóp.
Najważniejsze w leczeniu potnicy jest wyeliminowanie czynnika wywołującego chorobę. W terapii miejscowej stosuje się kremy i maści zawierające w składzie antybiotyki i glikokortysteroidy. Należy jednak pamiętać, by nie stosować ich przewlekle. Pomocne okazują się również preparaty do pielęgnacji skóry: maść cynkowa i maść z wyciągiem z aloesu. Wspomagająco można stosować także fototerapię. Zalecane są również preparaty antyświądowe i okłady z roztworu soli. Ważne jest osuszanie zmienionych chorobowo miejsc i odkażanie nadżerek. W przypadku, gdy pierwotną przyczyną potnicy jest alergia, należy przyjmować doustne leki antyalergiczne, które złagodzą objawy i pomogą w eliminacji podstawowej przyczyny. Gdy zmiany chorobowe są rozległe, lekarz może naciąć je i uwolnić zgromadzony w pęcherzykach płyn surowiczy. W następnej kolejności wprowadza do środka lek z antybiotykiem lub glikokorykosteroidem.