U nas zapłacisz kartą
Wyprysk potnicowy - przyczyny, objawy i sposoby leczenia
Jakie są metody leczenia wyprysku potnicowego?
Wyprysk potnicowy to choroba trudno poddająca się leczeniu. Najczęściej leczenie rozpoczyna się od stosowania silnie działających miejscowo glikokortykosteroidów. Doustne leki przeciwhistaminowe pomagają zmniejszyć świąd. W często nawracającej chorobie opcję terapeutyczną stanowi fototerapia PUVA. W przypadku stwierdzenia grzybicy stóp lub innych czynników przyczynowych należy wdrożyć odpowiednie leczenie.
Wyprysk potnicowy to choroba, w której alergeny mogą być zarówno pochodzenia zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Nikiel, kobalt i niektóre leki mogą powodować wystąpienie lub zaostrzenie zmian, więc unikanie ekspozycji na nie może zapobiec rozwojowi wyprysku potnicowego. Niemniej w większości przypadków trudno wykryć czynnik przyczynowy i profilaktyka nie jest możliwa. W przypadku odczynów na zakażenia grzybicze zmiany w obrębie dłoni cofają się po wyleczeniu grzybicy stóp.
Zobacz także
Wyprysk pieniążkowaty Wyprysk pieniążkowaty jest szczególną odmianą wyprysku kontaktowego. W części przypadków zmiany chorobowe związane są z nadwrażliwością komórkową na alergeny bakteryjne, zwłaszcza paciorkowcowe. Do czynników zaostrzających zmiany skórne należą nadmierne kąpiele i stosowanie wysuszających mydeł.
Objawy chorób skóry (wykwity skórne) Wykwity skórne to zmiany na skórze, które są objawami chorób skóry. W poszczególnych chorobach wykwity mają charakterystyczny wygląd – kolor, kształt, postać, lokalizację i na tej podstawie dermatolog zwykle jest w stanie ustalić rozpoznanie. Zmiany skórne się mogą zmieniać w czasie oraz ustępować z pozostawieniem blizny lub bez niej. Do wykwitów należą: plama, grudka, guzek, guz, pęcherzyk, pęcherz, krosta, bąbel, a także nadżerka, przeczos, pęknięcie i rozpadlina, łuska, strup, owrzodzenie oraz blizna.
Wyprysk potnicowy – przyczyny
Wyprysk potnicowy (ang. dyshidrotic eczema, pompholyx) należy do najczęściej występujących chorób skóry (dermatoz). Potnica to charakterystyczne zapalenie skóry zlokalizowane na dłoniach oraz stopach, będące reakcją alergiczną organizmu na kontakt z którąś z uczulających substancji. Alergeny mogą być pochodzenia wewnętrznego (endogennego), jak i zewnętrznego (egzogennego). Najczęstszymi alergenami są metale ciężkie (m.in. nikiel, kobalt, chrom) oraz bakterie. Wyprysk potnicowy może się też ujawnić pod wpływem stosowanych leków. Choć nazwa tej dermatozy kojarzy się z potem, to powstające w przebiegu choroby pęcherzyki nie są związane z gruczołami potowymi.
Wyprysk potnicowy ma formę niedużych (maksymalna średnia to ok. 2–3 mm), bezbarwnych pęcherzy wypełnionych surowiczym płynem. Pęcherze powstają w skupiskach. Wyprysk potnicowy czasem, chociaż nie zawsze, powoduje ból. Charakterystyczne dla wyprysku potnicowego jest uporczywe swędzenie. Zmiany skórne pojawiają się głównie na dłoniach (w ok. 70% przypadków), na dłoniach i podeszwach stóp (20% przypadków) albo tylko na podeszwach (10%). Wyprysk potnicowy może mieć związek z zakażeniem grzybiczym (np. obecność pęcherzy na dłoniach może oznaczać grzybicę stóp). Choroba bardzo często występuje u osób z atopowym zapaleniem skóry.
Objawy wyprysku potnicowego
Po czym poznać, że bąble świadczą o potnicy? Zgodnie z danymi przedstawionymi przez specjalistów z Zakładu Dermatologii Doświadczalnej i Kosmetologii - autorów publikacji “Podział i definicje chorób z kręgu wyprysku”, wyprysk potnicowy jest swędzącą wysypką kontaktową pojawiającą się:
- w około 70 proc. przypadków na dłoniach,
- w około 20 proc. przypadków na dłoniach i stopach,
- w około 10 proc. przypadków na podeszwach.
Wbrew powszechnemu przekonaniu wyprysk potnicowy to jednak nie tylko swędzące krostki z płynem na dłoniach, ale też zmiany na innych częściach ciała.
Co więcej, określenie potnica może sugerować, że krostki to efekt nieprawidłowej pracy gruczołów potowych. Tymczasem bąble w wyprysku potnicowym mają zupełnie inne podłoże – zwykle alergiczne i grzybicze.
Jak wygląda potnica? Charakterystyczne objawy tej dermatozy ujawniają się zazwyczaj na bocznej powierzchni drugiego i piątego palca ręki.
Wyprysk potnicowy – czy da się mu zapobiec?
W zapobieganiu wystąpieniu wyprysku potnicowego istotną rolę odgrywa unikanie kontaktu z alergenami, które powodują powstawanie zmian skórnych, a także dbanie o higienę skóry rąk i stóp. Trzeba unikać przegrzewania stóp oraz korzystać z przewiewnego obuwia, które nie sprzyja nadmiernemu poceniu się stóp. Należy również diagnozować i leczyć zmiany skórne, które mogą wskazywać na grzybicę stóp i dłoni np. swędzące i łuszczące się zmiany pomiędzy palcami i na bocznych powierzchniach palców. W przypadku pojawienia się niepokojących zmian skórnych lub uciążliwych dolegliwości np. świąd skóry i nieprzyjemny zapach stóp, trzeba jak najszybciej zasięgnąć porady lekarza.
Zanim zostanie rozpoczęte leczenie, niezbędne jest ustalenie przyczyny chorobowej oraz potwierdzenie wstępnie postawionej na podstawie badania podmiotowego i badania przedmiotowego diagnozy.
Na etapie diagnostyki wyprysku potnicowego wykonywane jest m.in. badanie zeskrobin w celu wykrycia zakażenia grzybiczego. Niekiedy niezbędne jest pobranie wycinka do badania histopatologicznego.
