U nas zapłacisz kartą
Pryszcz na powiece górnej - Przyczyny, leczenie i porady pielęgnacyjne
Gradówka a jęczmień. Różnice między jęczmieniem a gradówką
Jęczmień i gradówka to często występujące schorzenia oczu, charakteryzujące się powstawaniem guzków na krawędzi powieki lub w jej pobliżu. Mimo że mogą wydawać się podobne, istnieją pewne istotne różnice między jęczmieniem a gradówką
Czym jest jęczmień?
Jęczmień to mały, czerwony i bolesny guzek, który rozwija się u podstawy rzęsy lub pod powieką. Większość jęczmieni jest spowodowana zakażeniem bakteryjnym.Na początku pojawienia się jęczmienia, powieka jest zazwyczaj zaczerwieniona i wrażliwa na dotyk. Oczy mogą również być bolesne i podrażnione.
Czym jest gradówka?
Gradówka oka to opuchnięty guzek na powiece, który powstaje, gdy jeden z gruczołów produkujących tłustą wydzielinę w powiece ulega zablokowaniu. Na początku gradówka może nie wywoływać żadnych widocznych objawów i zazwyczaj nie powoduje bólu. Jednak w miarę wzrostu guzka, powieka może stawać się zaczerwieniona, opuchnięta i czasami wrażliwa na dotyk. W rzadkich przypadkach cała powieka może się opuchnąć, a jeśli gradówka oka stanie się wystarczająco duży, może nawet powodować zaburzenia widzenia.
Różnice między jęczmieniem a gradówką:
Czasami może być trudno odróżnić jęczmień od gradówki. Oto kilka kluczowych różnic:
Ból: Jęczmień jest zazwyczaj bolesny, a stan zapalny często dotyka całą powiekę, podczas gdy gradówka zazwyczaj nie powoduje bólu.
Lokalizacja: Jęczmień zwykle pojawia się na krawędzi powieki, często w wyniku zakażenia u podstawy rzęs. Gradówka oka natomiast zazwyczaj rozwija się bardziej w głębi powieki.
Objawy jęczmienia: Objawy jęczmienia mogą obejmować bardzo bolesny, czerwony guzek wzdłuż krawędzi powieki u podstawy rzęs, opuchnięcie całej powieki, mały ropny pryszcz na środku guzka, uczucie obecności ciała obcego w oku, swędzenie, nadwrażliwość na światło, skorupy wzdłuż krawędzi powieki i łzawienie w dotkniętym oku.
Rodzaje zmian: zrogowacenia, tłuszczaki, brodawki, żółtaki i inne
Guzy powiek stanowiące rozrost naskórka
Guzy powiek stanowiące rozrost naskórka to rogowacenie łojotokowe (brodawka łojotokowa), brodawka pospolita, róg skórny, mięczak zakaźny, prosaki i torbiele naskórkowe.
- Rogowacenie łojotokowe (brodawka łojotokowa) występuje bardzo często i dotyczy chorych w średnim lub starszym wieku. Guzy te mają bardzo różny wygląd i kształt. Zazwyczaj przybierają formę płaskich, gładkich, tłustych i wypukłych grudek o różnym kolorze, którym towarzyszy w różnym stopniu nasilone rogowacenie. Niejednokrotnie przybierają jednak postać uszypułowanych guzków, niekiedy zaś mogą mieć budowę zrazikową (tj. złożoną z mniejszych elementów) i brodawkowatą powierzchnię. Guzy te powstają na skutek namnażania się komórek naskórka. Przyczyna ich powstawania nie jest znana. Częściej występują na skórze wystawionej na działanie promieniowania UV.
- Brodawkę pospolitą (verruca vulgaris) wywołuje wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) typ 6 lub 11. W obrębie skóry powiek występuje stosunkowo rzadko. Są to produkujące nadmierną ilość keratyny (hiperkeratotyczne) grudki o szorstkiej, nierównej powierzchni.
- Termin róg skórny oznacza obecność nadmiernego rogowacenia naskórka z nagromadzeniem żółtobrunatnych mas rogowych o chropowatej powierzchni. Guzy te mogą mieć bardzo różny kształt, niekiedy przypominają z wyglądu rogi. Mogą one towarzyszyć zarówno zmianom łagodnym skóry, jak i złośliwym, dlatego zawsze wymagają biopsji do zbadania ich podstawy. Ostateczną diagnozę stawia się dopiero po ich wycięciu i badaniu histopatologicznym.
- Mięczak zakaźny to guzek zapalny wywołany przez bardzo zakaźny wirus z grupy ospy. Często występuje u dzieci i przeważnie dotyczy skóry powiek. Jeśli mięczaki są liczne i pojawiają się u dorosłych, można podejrzewać u nich nabyte upośledzenie odporności. Mięczaki mają woskowy, półprzezroczysty wygląd, a w ich centrum widoczne jest zagłębienie, z którego po uciśnięciu wydobywa się treść przypominająca kaszkę. Umiejscowione w brzegu powieki mogą podtrzymywać przez długi czas stan zapalny spojówek i rogówki (zob. Zaczerwienienie oka [czerwone oko, zespół czerwonego oka] oraz Zapalenie spojówek).
- Prosaki to drobne, naskórkowe torbiele wypełnione masami łojowo-rogowymi (keratyną). Guzki te powstają spontanicznie lub w trakcie gojenia się zmian skórnych o charakterze pęcherzyków. Grudki te mają kolor od woskowobiałych do żółtych i średnicę 1–2 mm. Prosaki spotyka się bardzo często u noworodków.
- Naskórkowe torbiele wtrętowe (torbiele łojowe, kaszaki) powstają z zagłębienia mieszka włosowego i gruczołów łojowych samoistnie lub w wyniku urazu i rosną powoli. Są okrągłe i mają gładką powierzchnię, kolor cielisty i wielkość od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Niekiedy w centrum widać otwór będący zaczopowanym kanałem włosa. Po wyciśnięciu lub pęknięciu może wydostać się z guzka kaszkowata zawartość.
- Torbiel mieszka włosowego występuje najczęściej (w 90% przypadków) na owłosionej skórze głowy, przy małżowinach usznych. W okolicach oczu torbiele mogą niekiedy występować między brwiami. U jednej czwartej chorych ulegają one zwapnieniu, tworząc twardy guz.
- Kępki żółte (żółtaki, xanthelasma) to charakterystyczne płaskie guzy o żółtym zabarwieniu występujące w okolicy kąta przyśrodkowego powieki dolnej i/lub górnej. Często są symetryczne i mogą zajmować wszystkie cztery powieki. Wykazują tendencję do powolnego wzrostu i zlewania się ze sobą. Kępki żółte sprawiają głównie problemy kosmetyczne. Mimo że guzki w badaniach histologicznych stanowią nagromadzenie makrofagów wypełnionych cholesterolem, ogólne stężenie cholesterolu u chorych jest zwykle prawidłowe. U części pacjentów może występować zwiększone stężenie lipidów w surowicy.
Przyczyny i patofizjologia
Jęczmień wynika z infekcji jednego z wielu gruczołów znajdujących się na dolnej i górnej powiece, określanych jako gruczoły Meiboma. Gruczoły te natłuszczają oko, ale w niektórych sytuacjach mogą ulec zablokowaniu przez sebum (woskowatą, oleistą substancję), co z kolei tworzy podłoże dla bakterii i prowadzi do rozwoju jęczmienia. Bakteryjny wzrost w zablokowanym gruczole wywołuje proces zapalny i infekcyjny, prowadząc do powstania charakterystycznego spuchniętego czerwonego guzka – jęczmienia.
Najczęściej sprawcą infekcji prowadzącej do powstania jęczmienia na dolnej i górnej powiece są bakterie Staphylococcus, które normalnie nieszkodliwie zamieszkują naszą skórę. Jednakże, inne mikroorganizmy mogą również przyczyniać się do tego stanu. Warto zauważyć, że osoby cierpiące na takie schorzenia jak zespół suchego oka lub przewlekłe zapalenie powiek (blepharitis) mogą częściej doświadczać jęczmieni, ze względu na zmienioną funkcję gruczołów Meiboma lub nierównowagę w naturalnej florze bakteryjnej na powierzchni powieki.
Ostatnie czasy przyniosły wzrost liczby przypadków jęczmieni, co wydaje się być związane z trwającą pandemią COVID-19. Zwiększona liczba przypadków jęczmieni podczas pandemii jest przypisywana noszeniu masek, które mogą kierować wydychane powietrze do góry, co potencjalnie prowadzi do wysuszenia oczu i zakłócenia normalnej flory bakteryjnej powieki. Rozpoznawanie jęczmienia: objawy i symptomy
Domowe sposoby na gradówkę
Gradówka może ulec samowyleczeniu, są to jednak przypadki sporadyczne. Jeśli stan zapalny nie jest ostry, warto skorzystać z domowych sposobów walki z gradówką. Zalecane jest stosowanie okładów lub staranne przemywanie powieki.
Na początek warto, kilka razy dziennie wykonać ciepły okład z rumianku lub z samej wody. Najlepiej zastosować waciki higieniczne. Okład jednorazowo trzymajmy na oku przez około 15-20 minut, nie dociskając go do gradówki.
Aby zmniejszyć obrzęk i odprowadzić zalegającą masę, można przeprowadzić również delikatny masaż powieki. Również pamiętaj przy tym, żeby nie naciskać i nie ściskać gradówki.
Jeśli mimo to gradówka nie znika lub się powiększa, należy udać się do okulisty. Natychmiastowy kontakt z lekarzem jest zalecany również w przypadku bólu oka lub pogorszenia ostrości widzenia.
