Pryszcz w jamie ustnej - przyczyny, leczenie i porady

Opryszczka w jamie ustnej – co ją wywołuje?

Zakażenie wirusem opryszczki jest jedną z najstarszych opisywanych, a więc i znanych medycynie infekcji wirusowych. Wywołuje ją wirus HSV (wirus opryszczki zwykłej), który obejmuje zakażeniem błony śluzowe jamy ustnej, warg i skórę okolicy okołowargowej. Badania nad etiologią wirusa pozwoliły na wyodrębnienie szczepu HSV-1 i HSV-2, które różnią się m.in. powikłaniami i miejscem występowania objawów. Skala zakażeń wywołanych wirusem HSV jest trudna do oszacowania, gdyż w wielu przypadkach infekcja przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Eksperci szacują, że w Polsce nawet 89,9% populacji ma przeciwciała wirusa HSV, co oznacza przebyty kontakt z patogenem.

Do zakażenia wirusem opryszczki dochodzi w drodze kontaktu z osobą chorą lub nosicielem wirusa. Patogen przenoszony jest drogą płciową i w wydzielinie, np. w ślinie, a nawet łzach. Wirusem możesz się zarazić, nawet dotykając i używając tych samych przedmiotów, co nosiciel.

Warto wiedzieć, że sam kontakt z wirusem nie daje pewności zakażenia i rozwoju infekcji. Bardzo duże znaczenie ma układ odpornościowy i jego reakcja na ewentualny kontakt z patogenem. Wśród czynników, które sprzyjają rozwojowi infekcji, wskazuje się m.in. na: przemęczenie organizmu, silny stres, infekcje górnych dróg oddechowych, nadmierną ekspozycję na promieniowanie UV, urazy w okolicy ust i błony śluzowej jamy ustnej, długotrwałe przyjmowanie leków immunosupresyjnych. U kobiet stanem, który sprzyja osłabieniu odporności i rozwojowi zakażenia, jest menstruacja.

Rany w jamie ustnej po ugryzieniu, od aparatu

Rany w jamie ustnej często przybierają postać nadżerek lub owrzodzeń, pokrytych włóknikowatym nalotem, nazywanych aftami. Szacuje się, że tworzenie się aft w jamie ustnej może dotyczyć nawet 20 proc. populacji. Etiopatogeneza powstawania aft nie jest do końca poznana. Uważa się, że skłonność do nadżerek i owrzodzeń w jamie ustnej jest wynikiem zaburzeń odpowiedzi immunologicznej, natomiast czynnikiem sprzyjającym ich powstawaniu są miejscowe urazy mechaniczne, jednakże nieuszkadzające nabłonka lub błony śluzowej jamy ustnej.

Takie urazy są najczęściej konsekwencją:

  • nieprawidłowo wykonanego wypełnienia stomatologicznego (ostre krawędzie i nierówne powierzchnie),
  • nieleczenia ubytków próchnicowych,
  • noszenia aparatu ortodontycznego,
  • nieleczonych wad zgryzu,
  • parafunkcji narządu żucia,
  • zbyt agresywnego szczotkowania zębów,
  • nieświadomego ugryzienia się.

Zatem powstanie miejscowego urazu, np. od aparatu ortodontycznego, u osoby z zaburzeniami w układzie immunologicznym traktuje się jako bezpośrednią przyczynę tworzenia się charakterystycznych ran w jamie ustnej, nazywanych aftami.

Afty należy różnicować z owrzodzeniami w jamie ustnej, będącymi objawami chorób ogólnoustrojowych, takich jak:

  • choroba Addisona–Biermera (niedobór kwasu foliowego i witaminy B12),
  • niedobory żelaza,
  • celiakia i inne nietolerancje pokarmowe,
  • choroba Leśniowskiego–Crohna,
  • choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego u dzieci,
  • opryszczka,
  • kiła,
  • gruźlica,
  • ospa wietrzna,
  • półpasiec,
  • pryszczyca,
  • cytomegalia,
  • różyczka,
  • odra
  • AIDS.

Zmiany na ustach - dlaczego się pojawiają?

Nasze usta są niestety podatne na występowanie wszelkiego rodzaju zmian, gdyż pokrywa je bardzo cienka i delikatna błona śluzowa. Ta cienka bariera ochronna ust ma je chronić przed warunkami atmosferycznymi, takimi jak wiatr, mróz czy słońce, a tymczasem łatwo ją podrażnić lub przesuszyć. Usta odzwierciedlają też czasem stan naszego zdrowia - można z nich wyczytać niektóre choroby oraz niedobory witamin, zwłaszcza A i B2.

Białe krosty (grudki) na ustach

Jeśli na ustach masz małe jasne (czasem żółtawe lub czerwone) plamki, krosty (grudki) wielkości kilku milimetrów (zwykle ok. 5 mm), są to najprawdopodobniej plamki Fordyce’a.

Plamy Fordyce’a, nazywane też granulkami Fordyce’a, mogą mieć postać skupiska grudek. Zwykle są lepiej widoczne po naciągnięciu skóry. Plamki Fordyce'a są bezbolesne, nie swędzą i nie można się nimi zarazić. Skąd się biorą?

Plamki te powstają w wyniku gromadzenia się sebum w gruczołach łojowych. Są obecne w naszej skórze od urodzenia, ale wraz z wiekiem mogą się coraz bardziej powiększać i być bardziej widoczne.

Jak się okazuje, zmiany te są bardzo powszechne - występują u około 80% społeczeństwa. Nie trzeba ich leczyć, gdyż nie są niebezpieczne dla naszego zdrowia. Mogą jedynie stanowić problem estetyczny.

Jak im przeciwdziałać?

  • zadbaj o nawilżenie skóry, pij regularnie niegazowaną wodę,
  • ogranicz spożycie cukrów, soli i produktów przetworzonych,
  • unikaj alkoholu i napojów gazowanych,
  • rzuć palenie,
  • zdrowo się odżywiaj - pamiętasz szczególnie o kwasach omega-3, witaminie A, D i witaminach z grupy B, które dobrze wpływają na naszą skórę,
  • stosuj miejscowo kremy zawierające tretinoinę, która wspomaga złuszczanie się komórek blokujących ujścia mieszków włosowych,
  • używaj płynów do cery trądzikowej na bazie nadtlenku benzylu i kwasu salicylowego.

Do jakiego lekarza z opryszczką jamy ustnej?

Z objawami wskazującymi na zakażenie wirusem opryszczki zgłoś się do lekarza rodzinnego. W przypadku dzieci konsultacji udziela pediatra. Diagnostyką i leczeniem opryszczki wargowej i opryszczki narządów płciowych zajmuje się specjalista dermatologii i wenerologii. Skierowanie do tego specjalisty otrzymasz od lekarza rodzinnego.

A jeśli nie chcesz czekać w długich kolejkach najpierw po skierowanie, a potem do specjalisty, kup prywatne ubezpieczenie zdrowotne, którego ofertę możesz zamówić na Welbi. W ramach Polisy Zdrowie Welbi po opłaceniu pierwszej składki możesz:

  • umawiać się na e-konsultacje lub wizyty stacjonarne z lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej i specjalistami bez czekania w długich kolejkach, z lekarzem POZ skonsultujesz się w 24 godziny, a z wybranym specjalistą z listy dostępnych w danym pakiecie 2 ciągu z reguły 3 dni roboczych,
  • zyskać dostęp do minimum 190 badań laboratoryjnych, obrazowych i czynnościowych,
  • mieć możliwość wykonania bez dodatkowych kosztów profilaktycznego przeglądu stanu zdrowia w wersji dla kobiet lub dla mężczyzn (w pakietach OCHRONA COMPLEX i OCHRONA GOLD).

Zamów na Welbi ofertę i sprawdź, z jakich usług medycznych i na jakich zasadach można korzystać w ramach wybranego pakietu Polisy Zdrowie Welbi.

Leczenie opryszczkowego zapalenia jamy ustnej

Leczenie opryszczki jamy ustnej zależy od postaci choroby i jej stopnia zaawansowania. W przypadku infekcji epizodycznej lub łagodnej (ograniczonej tylko do opryszczki wargowej) stosowane jest leczenie objawowe za pomocą środków przeciwwirusowych o działaniu miejscowym. Częste opryszczki na ustach wymagają leczenia środkami przeciwwirusowymi, które muszą być stosowane przez ok. 6 miesięcy. Do leczenia opryszczki nie wykorzystuje się antybiotyków. Ten rodzaj leków działa tylko na infekcje bakteryjne.

W przypadku powikłań lub zajęcia opryszczką innych części ciała wymagane jest leczenie w warunkach szpitalnych.

Bardzo duże znaczenie w leczeniu opryszczki jamy ustnej i opryszczki wargowej ma utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej. Zabiegi higienizacyjne warto uzupełnić o stosowanie płukanek zawierających środki antyseptyczne, np. cytrynian cynku, związki siarki lub triklosan. Przed ich użyciem należy jednak skonsultować z lekarzem. Pamiętaj, że przeciwwskazaniem dla niektórych substancji zawartych w płukankach są nadżerki i otwarte rany.

  1. A. Lesiak, J. Narbutt, Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej, „Forum Dermatologicum” 2017, nr 3 (4), s.147–151.
  2. Z. Kozłowski, T. Konopka, Wybrane zagadnienia z farmakoterapii chorób błony śluzowej jamy ustnej, „Dental and Medical Problems” 2004, nr 41(1), s.119–123.

Innymi objawami anginy, poza białymi krostami na języku, są ogólne złe samopoczucie, ból gardła o silnym natężeniu, trudności w połykaniu, wysoka gorączka sięgająca powyżej 38 stopni Celsjusza , powiększenie i przekrwienie migdałków oraz powiększenie i bolesność węzłów chłonnych.

Czytaj dalej...

Ze względu na niską świadomość możliwości zapadnięcia na nowotwór sutka u mężczyzn , bardzo często panowie zgłaszają się do lekarza w zaawansowanym stadium choroby lub też schorzenie wykrywane jest przypadkowo.

Czytaj dalej...

Jeśli jednak jakiekolwiek się pojawią proponuję byś poszukał poszukała poszczególnych rodzajów w zdjęciach google, ewentualnie wysłał wysłała pytanie do mnie wtedy postaram się rozstrzygnąć ewentualne wątpliwości.

Czytaj dalej...

Odradza się celowe opalanie cery z wypryskami, w związku z tym, że pod wpływem promieni ultrafioletowych dochodzi do nasilenia istniejących zaburzeń złuszczania naskórka, w efekcie czego następuje pogorszenie stanu skóry skłonnej do trądziku w okresie jesiennym.

Czytaj dalej...