U nas zapłacisz kartą
Przyczyny powstawania czerniaka - Naukowy wgląd w genezę nowotworu skóry
Jak diagnozować czerniaka?
Kiedy zaobserwujemy u siebie niepokojącą zmianę skórną, koniecznie trzeba udać się do dermatologa. Tam specjalista przy pomocy dermatoskopu lub wideodermatoskopu obejrzy dokładnie skórę, kwalifikując nas lub nie do dalszej diagnostyki.
Jeśli dermatolog podejrzewa czerniaka, wyśle nas na biopsję, podczas której usuwa się zmianę. Patolog, który potem ogląda wycinek skóry pod mikroskopem, decyduje, czy mamy do czynienia z czerniakiem, czy też inną zmianą, nie będącą nowotworem.
Określa również, jaki jest stopień zaawansowania czerniaka, czy jest on głęboki, czy nacieka na inne tkanki skóry i jak należy ukierunkować leczenie.
Dodatkowymi badaniami, które wykonuje się podczas diagnostyki czerniaka, są:
- morfologia krwi,
- próby wątrobowe
- czy obecność dehydrogenazy mleczanowej (LDH).
Oprócz tego wykonuje się:
Leczenie czerniaka złośliwego
Metodą z wyboru jest chirurgiczne wycięcie zmiany z określonym marginesem tkanki zdrowej. Po potwierdzeniu badaniem histologicznym rozpoznania czerniaka lekarz podejmuje decyzję o biopsji tzw. węzła wartowniczego. Jest to najbliższy węzeł chłonny stanowiący granicę, czy też filtr, dla chłonki płynącej z okolic zmiany czerniakowej. Każdy przypadek należy rozważyć indywidualnie, wobec tego nie ma jednego konkretnego schematu leczenia. Do rozważenia jest chemioterapia, a także immunoterapia wspomagająca. Dobór leczenia jest uzależniony od potrzeb, stanu ogólnego i klinicznego chorego. Immunoterapia polega na stymulacji odpowiedzi immunologicznej, aby komórki odpornościowe atakowały komórki nowotworowe czerniaka.
Po usunięciu zmiany niezbędne jest stałe monitorowanie chorych. Usunięcie zmiany nie oznacza zupełnego wyleczenia. Nawet po kilku latach od usunięcia zmiany czerniakowej osoba nią dotknięta powinna być poddawana rutynowej obserwacji nie tylko skóry, ale również węzłów chłonnych i wątroby.
Leczenie czerniaka paznokcia polega najczęściej na amputacji paliczka lub całego palca.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
W razie wystąpienia niepokojących zmian należy się zgłosić do dermatologa lub onkologa.
Fot. 2. Dermatoskop (dermoskop)
Fot. 3. Dermatoskop ze światłem spolaryzowanym
Dermatoskop (dermoskop) stanowi obecnie podstawowe narzędzie pracy dermatologa we wczesnej diagnostyce czerniaka. W wybranych ośrodkach specjalizujących się w rozpoznaniu czerniaka wykorzystuje się do tego celu wideodermatoskopy. Badanie dermatoskopowe pozwala na wykluczenie takich zmian niemelanocytowych, jak brodawki łojotokowe, barwnikowy rak podstawnokomórkowy oraz zmiany pochodzenia naczyniowego.
Szczegółowy wywiad lekarski zebrany od pacjenta pod kątem czynników ryzyka czerniaka jest doskonałym uzupełnieniem badania dermatoskopowego.
Dermatoskopia cyfrowa odgrywa istotną rolę w monitorowaniu pacjentów z licznymi znamionami, w zespole znamion dysplastycznych oraz osobników z rodzinnym wywiadem w kierunku czerniaka, która daje możliwość oceny znamion w czasie pod względem wielkości, brzegów, rozkładu barwnika i symetrii lub asymetrii.
Wśród nowych metod diagnostycznych znamion wyróżnia się laserową skanującą mikroskopię konfokalną, która zapewnia mikroskopową rozdzielczość i pozwala na prawie histologiczną ocenę zmian skórnych in vivo, ponadto ocenia kształt komórek barwnikowych, układ gniazd komórek znamionowych oraz morfologię brodawek skórnych. Jest to bezkrwawa, prawie histologiczna metoda diagnostyczna znamion dysplastycznych, czerniaków i ich nietypowych odmian, takich jak czerniak bezbarwnikowy, które klinicznie przybierają bardzo podstępny wygląd.
Czerniak – rokowania
Rokowanie w czerniaku jest uzależnione od typu, czyli od postaci klinicznej. Ponadto kluczowe w rokowaniu jest określenie stopnia nacieczenia skóry. Ustala się grubość i głębokość nacieku, co pozwala określić rokowanie w danym przypadku. Czerniak, jak każdy inny złośliwy nowotwór, również może dawać przerzuty. Najczęściej drogą naczyń limfatycznych do węzłów chłonnych, a także poprzez krew do narządów, jak płuca, wątroba, mózg czy kości.
Ryzyko przerzutów uzależnione jest od tego, jakiej grubości było ognisko pierwotne. Guzy o grubości mniejszej niż 1,5 mm przerzutują później i rzadziej niż guzy grubości większej niż 4 mm.
Zobacz film: Szczepionka hamująca rozwój czerniaka. Źródło: 36,6
Jak rozpoznać czerniaka?
W razie zauważenia jakichkolwiek niepokojących zmian należy natychmiast udać się do dermatologa. Podstawą wysunięcia rozpoznania czerniaka jest badanie dermatoskopem – niezbędnym narzędziem w pracy dermatologa. Pozwala na określenie, czy dana zmiana wykazuje niebezpieczeństwo zmian złośliwych czy nie. Niektóre zmiany pochodzenia naczyniowego czy łojotokowego mogą imitować zmiany czerniakowe i u osób bacznie obserwujących swoje ciało wywołać niepokój. Obraz z dermatoskopu pozwala na ich różnicowanie. Ważne jest też zwrócenie uwagi na czynniki ryzyka. Ku diagnostyce czerniaka skłaniają zmiany powstające w okolicach eksponowanych na promieniowanie słoneczne czy liczne otarcia. U osób z wieloma zmianami barwnikowymi lub z rodzinnym wywiadem czerniaka regularna kontrola znamion za pomocą dermatoskopu cyfrowego może odegrać kluczową rolę w szybkim rozpoznaniu zmiany dysplastycznej.
