U nas zapłacisz kartą
Zdjęcia czerniaka - Poznaj objawy i diagnozę raka skóry
Rak neuroendokrynny Merkla
Zmiany w obrębie znamienia budzące niepokój - bo sugerujące czerniaka - określa się skrótem ABCD, gdzie: A to asymetria, zmiana kształtu znamienia z okrągłego na niesymetryczne, B to brzegi nierówne lub postrzępione, C to kolor (od ang. colour), czyli zmiana zabarwienia, np. ściemnienie, rozjaśnienie lub różne zabarwienie na jednym znamieniu, D to rozmiar (od ang. diameter) – każde znamię o średnicy większej niż 6 mm powinno być dokładnie zbadane
Mięsak Kaposiego - jako nowotwór pochodzenia naczyniowego szerzący się w obrębie skóry objawia się obecnością niebolesnych, rosnących guzków (lub zlewnych plam lub nacieczeń) najczęściej w okolicach podudzia lub na stopach (stanowią one tak zwaną postać zapalną – charakterystyczną dla początku choroby skóry). Po pewnym czasie zmiany te zlewają się w większe formy, tworząc fioletowe lub ciemnoczerwone plamy (postać naczyniakowa) by w końcu stwardnieć i zgrubieć (postać guzowata – ostatnia faza rozwoju mięsaka Kaposiego). Guzom potrafią towarzyszyć owrzodzenia i krwotoki, utrata masy ciała, gorączka i pocenie się. Choroba zwykle atakuje obie kończyny (niekoniecznie na raz), a z czasem potrafi zająć również narządy płciowe, uda, twarz, tułów lub nawet organy wewnętrzne.
4 najczęstsze typy czerniaka – rodzaje i zdjęcia
1. Czerniak szerzący się powierzchownie – superficial spreding melanoma malignum (SSMM)
To najczęstszy typ czerniaka. Może pojawić się w istniejących pieprzyku albo rozwinąć jako nowa zmiana. U mężczyzn najczęściej pojawia się na tułowiu, u kobiet na nogach i górnej części pleców. Przybiera postać płaskiej lub lekko wypukłej asymetrycznej plamy. Może być brązowy, czerwony, niebieski lub czarny. Co istotne, może być też bezbarwny.
2. Czerniak guzkowy – melanoma malignum nodularis (MMN)
Czerniak guzkowy to najbardziej agresywny typ czerniaka. Odpowiada za 10-15 proc. przypadków. Wrasta w skórę szybciej od innych czerniaków. Pojawia się najczęściej na tułowiu, nogach i ramionach, a u starszych mężczyzn na skórze głowy. Przybiera postać guzka w różowym, brązowym lub czerwonym kolorze.
3. Czerniak wywodzący się z plamy soczewicowatej – lentigo maligna melanoma ( LMM)
Ten rodzaj czerniaka najczęściej rozwija się u osób starszych. Zwykle pojawia się na uszkodzonej przez promieniowanie UV skórze twarzy, ramion, uszu lub dekolcie. Może wyglądać jak płaska lub lekko wypukła plama o nieregularnych brzegach. Pojawia się w różnych kolorach (brązowy, ciemnobrązowy), ale zazwyczaj jest niebiesko-czarny.
4. Czerniak akralny – acral lentigo melanoma (ALM)
Czerniak akralny to najczęstszy typ czerniaka występujący u osób czarnoskórych. Może pojawiać się w trudno dostępnych miejscach, np. na podeszwach stóp lub dłoni. Mechanizm jego powstania nie jest do końca znany, ale nie wiąże się go z narażeniem na promieniowanie UV. Wygląda jak czarna albo ciemnobrązowa plama.
Diagnoza
W ramach badania kontrolnego, poza badaniem skóry gołym okiem przeprowadza się badanie dermoskopowe. Dermoskopia jest bezbolesnym badaniem, podczas którego dermatolog bada skórę dermatoskopem (mikroskopem do światła odbitego). Badanie to umożliwia wykrycie nawet niewielkich zmian w obrębie znamienia, bardzo dokładne rozróżnienie między nieszkodliwymi znamionami a zmianami podejrzanymi, jak również ocenę głębszych warstw skóry. Pozwala to na skuteczniejsze i wcześniejsze wykrywanie czerniaków. W przypadku podejrzenia czerniaka wykonuje się badanie histologiczne uprzednio usuniętego znamienia lub pobranej próbki tkanki (biopsja) w celu potwierdzenia diagnozy.
Całkowite usunięcie nowotworu z zachowaniem marginesu tkanki zdrowej jest opcjonalna terapią i w niektórych przypadkach jest ona wystarczająca. Często wykonuje się biopsję tzw. węzła wartowniczego w celu ustalenia, czy w pierwszym węźle chłonnym na drodze spływu chłonki z ogniska nowotworowego znajdują się przerzuty. Brak przerzutów zmniejsza znacznie prawdopodobieństwo wystąpienia przerzutów w pozostałych węzłach chłonnych. W niektórych przypadkach sama terapia chirurgiczna nie wystarcza, ponieważ przy grubości czerniaka przekraczającej 1,5 mm istnieje ryzyko wystąpienia przerzutów w późniejszym czasie (czerniak z grupy wysokiego ryzyka). W niektórych przypadkach obserwuje się przerzuty już w momencie rozpoznania. W świetle powyższego prócz zabiegów chirurgicznych ważną rolę w leczeniu odgrywają również inne terapie mające na celu poprawę wyników operacji i szans na powrót do zdrowia lub przedłużenia życia pacjenta. Przebieg terapii różni się w zależności od pacjenta i ma związek z jego indywidualnym stanem zdrowia. Możliwości terapii obejmują chemioterapię, radioterapię, immunoterapię oraz - stosunkowo nową metodę leczenia - terapię celowaną (leki ukierunkowane i zwalczające określone właściwości komórek nowotworowych). W ostatnich latach wprowadzono wiele innowacji zarówno w dziedzinie diagnostyki, jak i leczenia czerniaka przerzutowego. Ustanowiono nowe standardy immunoterapii i terapii celowanej molekularnie, a obecnie prowadzone są również badania nad nowymi metodami leczenia. Szanse na wyleczenie zależą od kilku czynników, w tym od rodzaju czerniaka złośliwego i stadium choroby w momencie jej rozpoznania. Rokowania poprawiły się w ostatnich latach, we wczesnym stadium czerniak złośliwy jest zasadniczo całkowicie uleczalny, co podkreśla znaczenie regularnych samokontroli skóry i dermatologicznych badań profilaktycznych. Powyżej określonej grubości czerniaka rokowania są gorsze, zmniejszają się również szanse na powrót pacjenta do zdrowia po przerzutach na sąsiednie węzły chłonne lub inne narządy (np. wątrobę, płuca, mózg). W trakcie badania profilaktycznego istnieje szansa na wykrycie nowotworu w stadium uleczalnym.
Rak skóry: jak wygląda? Sprawdź, jak rozpoznać raka [ZDJĘCIA]
Jak wygląda rak skóry? Ciemna plamka, krwawiący strupek, niegojące się owrzodzenie, drążąca skórę rana — rak skóry może przybierać przeróżne formy. Jest kilka nowotworów złośliwych, które mogę występować na skórze. Sprawdź, jak wyglądają i jak je rozpoznać. Zobacz przykłady w GALERII ZDJĘĆ.
Raki skóry to grupa nowotworów pochodzenia nabłonkowego. Zajmują pierwsze miejsce w statystyce onkologicznych chorób skóry.
Najczęściej występujące raki skóry to przede wszystkim rak podstawnokomórkowy oraz rak kolczystokomórkowy. Wyróżnia się także czerniaka — nowotwór złośliwy, który nie jest rakiem (nie wywodzi się z nabłonka), ale jest często nieświadomie do tej grupy zaliczany. Chociaż raki skóry rzadko prowadzą do powstawania przerzutów i rzadko są przyczyną zgonu, to stanowią ogromne zagrożenie na zdrowia chorych. Raki te charakteryzują się naciekaniem okolicznych tkanek i niszczeniem sąsiadujących struktur, takich jak kości i chrząstki, co skutkuje między innymi defektami estetycznymi (często w obrębie twarzy) i pogorszeniem jakości życia. Raki skóry, a także czerniak, rozpoznane we wczesnym stadium rozwoju są niemal w każdym przypadku uleczalne. Dlatego tak ważne jest szybki rozpoznanie i zdiagnozowanie niepokojącej zmiany. Sprawdź, jak wygląda rak skóry oraz czerniak. Co powinno niepokoić? Zobacz GALERIĘ zdjęć.
Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku jakichkolwiek problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
W razie wystąpienia niepokojących zmian należy się zgłosić do dermatologa lub onkologa.
Fot. 2. Dermatoskop (dermoskop)
Fot. 3. Dermatoskop ze światłem spolaryzowanym
Dermatoskop (dermoskop) stanowi obecnie podstawowe narzędzie pracy dermatologa we wczesnej diagnostyce czerniaka. W wybranych ośrodkach specjalizujących się w rozpoznaniu czerniaka wykorzystuje się do tego celu wideodermatoskopy. Badanie dermatoskopowe pozwala na wykluczenie takich zmian niemelanocytowych, jak brodawki łojotokowe, barwnikowy rak podstawnokomórkowy oraz zmiany pochodzenia naczyniowego.
Szczegółowy wywiad lekarski zebrany od pacjenta pod kątem czynników ryzyka czerniaka jest doskonałym uzupełnieniem badania dermatoskopowego.
Dermatoskopia cyfrowa odgrywa istotną rolę w monitorowaniu pacjentów z licznymi znamionami, w zespole znamion dysplastycznych oraz osobników z rodzinnym wywiadem w kierunku czerniaka, która daje możliwość oceny znamion w czasie pod względem wielkości, brzegów, rozkładu barwnika i symetrii lub asymetrii.
Wśród nowych metod diagnostycznych znamion wyróżnia się laserową skanującą mikroskopię konfokalną, która zapewnia mikroskopową rozdzielczość i pozwala na prawie histologiczną ocenę zmian skórnych in vivo, ponadto ocenia kształt komórek barwnikowych, układ gniazd komórek znamionowych oraz morfologię brodawek skórnych. Jest to bezkrwawa, prawie histologiczna metoda diagnostyczna znamion dysplastycznych, czerniaków i ich nietypowych odmian, takich jak czerniak bezbarwnikowy, które klinicznie przybierają bardzo podstępny wygląd.
