U nas zapłacisz kartą
Skuteczne Zarządzanie Silną Reakcją Alergiczną - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia
Reakcja alergiczna – jak powstaje?
Wniknięcie alergenu do organizmu człowieka powoduje jego rozpoznanie i „zapamiętanie” przez komórki układu odpornościowego. Jest to tzw. faza uczuleniowa reakcji alergicznej. We krwi powstają wówczas przeciwciała, skierowane przeciwko danemu alergenowi.
Każde kolejne zetknięcie z alergenem może powodować pobudzenie reakcji układu odpornościowego. Występuje wówczas faza alergizacji. Choć alergen nie stanowi dużego zagrożenia dla organizmu, układ immunologiczny wykazuje w stosunku do niego znaczną nadwrażliwość. Pojawia się reakcja alergiczna, która w zależności od rodzaju alergenu oraz indywidualnej podatności organizmu, może mieć różną lokalizację, charakter oraz nasilenie.
Celem reakcji alergicznej jest wyeliminowanie alergenu za pośrednictwem komórek układu odpornościowego. Taka odpowiedź immunologiczna wywołuje szereg objawów, określanych wspólnie mianem alergii.
Reakcja alergiczna – rodzaje
Reakcja alergiczna jest bardzo złożonym zjawiskiem, stąd duża różnorodność jej objawów. U podłoża reakcji alergicznej mogą leżeć 4 różne mechanizmy powstawania alergii. Wyjaśnienie tych mechanizmów zostało opracowane w latach 60-tych XX wieku w tzw. klasyfikacji Gella-Coombsa. Klasyfikacja ta jest do dzisiaj używana w opisywaniu reakcji alergicznych.
Reakcja alergiczna typu I
Najpowszechniej znany typ reakcji alergicznej to tzw. reakcja natychmiastowa, nazywana również alergią typu I. Reakcja alergiczna typu I jest odpowiedzialna za powstawanie najczęstszych schorzeń alergicznych:
- alergiczny nieżyt nosa,
- anafilaksja,
- astma oskrzelowa.
U jej podłoża leżą przeciwciała klasy IgE, skierowane przeciwko rozmaitym alergenom. Pozostałe typy reakcji alergicznych są nieco mniej znane.
Reakcja alergiczna typu II
W reakcji typu II biorą udział przeciwciała klas IgM i IgG, a jej skutkiem jest uszkodzenie komórek rozpoznanych przez układ odpornościowy jako obce. Przykładem reakcji alergicznej typu II jest konflikt serologiczny u płodu, w którym dochodzi do zniszczenia jego krwinek przez przeciwciała wytworzone w organizmie matki.
Reakcja alergiczna typu III
W reakcji typu III biorą udział tzw. kompleksy immunologiczne. Są to połączenia antygenów z przeciwciałami, które odkładają się w różnych narządach (nerki, skóra, naczynia krwionośne). Typ III reakcji alergicznej leży u podłoża wielu schorzeń zapalnych, m.in. reumatoidalnego zapalenia stawów oraz tocznia rumieniowatego układowego.
Reakcja alergiczna typu IV
Reakcja alergiczna typu IV to tzw. nadwrażliwość typu opóźnionego. W przeciwieństwie do pozostałych typów alergii, reakcja typu IV pojawia się po pewnym czasie od kontaktu z alergenem (zwykle minimum 72 godziny).
Główne komórki biorące udział w tym typie reakcji alergicznej to limfocyty T. Przykładem schorzenia przebiegającego w mechanizmie alergii typu IV jest alergiczne kontaktowe zapalenie skóry.
Jak rozpoznać silną reakcję alergiczną?
Co na silną reakcję alergiczną?
Silna reakcja alergiczna to poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. W przypadku wystąpienia takiej reakcji, ważne jest szybkie i skuteczne działanie. Jak rozpoznać silną reakcję alergiczną i co zrobić w takiej sytuacji?
Silna reakcja alergiczna może wystąpić po kontakcie z alergenem, czyli substancją, na którą organizm reaguje alergicznie. Objawy silnej reakcji alergicznej mogą pojawić się w ciągu kilku minut lub godzin po kontakcie z alergenem. Objawy te mogą obejmować:
– Obrzęk twarzy, warg, języka lub gardła
– Trudności w oddychaniu
– Zmiany w rytmie serca
– Zawroty głowy i utrata przytomności
– Wymioty i biegunkę
– Świąd, pokrzywka i wysypkę skórną
Jeśli podejrzewasz, że masz silną reakcję alergiczną, natychmiast zadzwoń na numer alarmowy lub udaj się do najbliższego szpitala. Silna reakcja alergiczna może prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego, który jest stanem zagrożenia życia.
W przypadku wystąpienia silnej reakcji alergicznej, ważne jest szybkie i skuteczne działanie. Jeśli masz ze sobą autoinjektor z adrenalina, użyj go natychmiast. Autoinjektor z adrenalina jest urządzeniem, które wstrzykuje dawkę adrenaliny, co pomaga złagodzić objawy reakcji alergicznej.
Jeśli nie masz ze sobą autoinjektora z adrenalina, natychmiast zadzwoń na numer alarmowy lub udaj się do najbliższego szpitala. Lekarz może przepisać leki przeciwhistaminowe lub kortykosteroidy, które pomagają złagodzić objawy reakcji alergicznej.
W przypadku wystąpienia silnej reakcji alergicznej, ważne jest również unikanie alergenu w przyszłości. Jeśli wiesz, że jesteś uczulony na określony alergen, unikaj kontaktu z nim. Jeśli nie wiesz, na co jesteś uczulony, skonsultuj się z lekarzem, który może przeprowadzić testy alergiczne.
W przypadku wystąpienia silnej reakcji alergicznej, ważne jest również informowanie innych osób o swoim uczuleniu. Jeśli pracujesz lub uczysz się, powiadom swojego pracodawcę lub szkołę o swoim uczuleniu. Jeśli podróżujesz, poinformuj personel lotniska lub linii lotniczych o swoim uczuleniu.
Alergia
O alergii mówi się, iż należy do „chorób cywilizacyjnych” XX i XXI wieku. Po raz pierwszy objawy alergii opisano już jednak w wieku XVIII – katar pojawiający się po kontakcie z sianem nazwano „gorączką sienną”. Nazwę alergia, wywodzącą się z greki (allos – odmienny, ergos – reakcja), zawdzięczamy natomiast wiedeńskiemu lekarzowi chorób dziecięcych Clemensowi von Piruetowi, który użył jej w 1906 r.
Istotą alergii jest nadmierna, nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego organizmu na występujące w środowisku substancje zwane alergenami, które u osób zdrowych nie wywołują żadnych oznak uczulenia.
Alergeny są zazwyczaj białkami wchodzącymi w skład komórek roślin lub zwierząt albo fragmentami substancji, takich jak niektóre leki czy lateks.
- pyłkach roślin (np. drzew, traw, zarodniki pleśni)
- pokarmach (np. cytrusach, mleku krowim, jajach, rybach, orzechach)
- organizmach zwierząt (sierści kota czy psa, jadzie pszczół, roztoczach kurzu domowego).
Do najczęściej alergizujących leków należą penicylina oraz leki przeciwbólowe, a uczulenie na lateks dotyczy głównie personelu medycznego (często używane rękawiczki, sprzęt medyczny).
- sezonowe (dotyczy to pyłków roślinnych mających swój charakterystyczny sezon pylenia)
- całoroczne (tak jak w przypadku alergenów roztoczy kurzu domowego, stale obecnych w naszym otoczeniu).
Co ciekawe, chory uczulony na alergeny pyłków roślinnych (np. brzozy) może jednocześnie reagować na przypominające je alergeny pokarmów (np. jabłka), co nosi nazwę reakcji krzyżowych.
Reakcja alergiczna – czynniki wywołujące
Czynniki wywołujące reakcję alergiczną nazywane są alergenami. Substancje wywołujące reakcję alergiczną mogą dostawać się do organizmu różnymi drogami. Na tej podstawie wyróżnia się:
- alergeny wziewne,
- pokarmowe,
- a także kontaktowe.
Alergeny wziewne
Alergeny wziewne mogą wywoływać reakcje alergiczne sezonowe lub całoroczne. Do alergenów sezonowych należą przede wszystkim:
- pyłki roślin (traw, drzew),
- a także zarodniki grzybów.
Alergeny wziewne całoroczne to m.in.:
- występujące w środowisku domowym roztocza,
- pleśnie
- oraz alergeny zwierzęce (m.in. sierść kota).
Alergeny pokarmowe
Alergeny pokarmowe to ogromna grupa substancji, wywołujących niepożądane reakcje alergiczne po ich spożyciu. Najczęściej uczulające alergeny pokarmowe to:
- białko mleka krowiego,
- jaja,
- orzeszki ziemne,
- skorupiaki i owoce morza,
- cytrusy,
- soja
- oraz białka zbóż.
Alergeny kontaktowe
Alergeny kontaktowe to grupa substancji odpowiedzialnych m.in. za alergiczne kontaktowe zapalenie skóry. Zmiany skórne powstają w miejscach bezpośredniego kontaktu tych substancji ze skórą. Najpowszechniejsze alergeny kontaktowe to:
- lateks (obecny m.in. w rękawiczkach ochronnych),
- chrom i nikiel (występują w biżuterii oraz częściach odzieży – paskach, guzikach),
- a także liczne substancje wchodzące w skład kosmetyków.
Osoby ze skłonnością do reakcji alergicznych kontaktowych powinny zawsze zwracać uwagę na skład produktów używanych do pielęgnacji skóry.
Leki
Osobną grupę substancji wywołujących reakcje alergiczne stanowią leki. Niepożądane reakcje alergiczne po zastosowaniu leków mogą mieć zarówno charakter lokalny (wysypka, duszność, biegunka), jak i uogólniony (anafilaksja).
