U nas zapłacisz kartą
Ostra reakcja alergiczna - Objawy, Przyczyny i Sposoby Leczenia
Rozpoznanie wstrząsu anafilaktycznego
Wstrząs anafilaktyczny zazwyczaj rozpoznaje się na podstawie szczególnie szybko przebiegających, gwałtownych objawów połączonych często (chociaż nie zawsze) ze spadkiem ciśnienia tętniczego. Zwykle objawy wstrząsu są tak charakterystyczne, że jego rozpoznanie nie budzi wątpliwości. Niekiedy jednak chory nie zwraca uwagi na to, że np. wymioty i zasłabnięcie po zjedzeniu jakiegoś pokarmu poprzedziła swędząca wysypka. Niekiedy wstrząs anafilaktyczny można pomylić z innymi chorobami – np. napadem astmy oskrzelowej czy zatruciem pokarmowym. W razie wcześniejszego przyjęcia np. leków przeciwhistaminowych objawy ze strony skóry zwiastujące wstrząs mogą być nieobecne.
Dużo problemów nastręcza natomiast sprecyzowanie, po jakim czynniku doszło do wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego.
W trakcie rozwiniętego wstrząsu z reguły nie ma czasu, aby pobrać krew do badań, dzięki którym można potwierdzić jego podejrzenie. Do badań tych należą oznaczenia stężenia histaminy (badanie to należy wykonać jak najszybciej, do 60 minut od początku objawów) oraz tryptazy we krwi (jej poziom może być prawidłowy u chorych z alergią pokarmową). Poziom tych substancji może się też szybko zmieniać, co dodatkowo utrudnia rozpoznanie wstrząsu. Dlatego też rozpoznanie wstrząsu anafilaktycznego opiera się głównie na zaobserwowaniu charakterystycznych dlań objawów.
Co robić, aby uniknąć zachorowania?
Nie ustalono, jakie środki pozwalają na uniknięcie zachorowania na pokrzywkę, niemniej jej nawroty z reguły skutecznie zwalczają wymienione powyżej leki oraz unikanie znanych, wyzwalających je czynników.
Wielu chorych z pokrzywką przewlekłą zauważa pogorszenie zmian pod wpływem niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. aspiryny), zdenerwowania oraz diety. Prawdziwa alergia pokarmowa u nich jest rzadka, natomiast niektóre pokarmy mogą powodować nasilenie zmian – np. truskawki mogą spowodować wzrost wydzielania histaminy w organizmie, a alkohol rozszerza naczynia. Nie udowodniono niezbicie wpływu specjalnych diet, ale niektórzy chorzy (30–70%) odczuwają poprawę wyglądu skóry, unikając niektórych pokarmów (np. alkoholu, przypraw, konserwantów, barwników, surowych jarzyn i owoców).
Pokrzywka w pytaniach i odpowiedziach
Zobacz także
Pokrzywkowe zapalenie naczyń z hipokomplementemią Zapalenie naczyń z hipokomplementemią jest stwierdzane według różnych źródeł u od 2 do 20% pacjentów z przewlekłą pokrzywką. Najczęściej chorują kobiety po 50. rż.
Objawy chorób skóry (wykwity skórne) Wykwity skórne to zmiany na skórze, które są objawami chorób skóry. W poszczególnych chorobach wykwity mają charakterystyczny wygląd – kolor, kształt, postać, lokalizację i na tej podstawie dermatolog zwykle jest w stanie ustalić rozpoznanie. Zmiany skórne się mogą zmieniać w czasie oraz ustępować z pozostawieniem blizny lub bez niej. Do wykwitów należą: plama, grudka, guzek, guz, pęcherzyk, pęcherz, krosta, bąbel, a także nadżerka, przeczos, pęknięcie i rozpadlina, łuska, strup, owrzodzenie oraz blizna.
Alergia skórna - czym jest?
Alergia skórna to rodzaj uczulenia, który wyróżnia się zespołem charakterystycznych objawów skórnych. Należą do nich na przykład wysypki, zaczerwienienia, rumień, obrzęk, pęcherze, bąble, pokrzywka, świąd i inne symptomy pojawiające się na skórze w wyniku kontaktu z alergenem. Alergie skórne zalicza się w poczet dermatoz, czyli tych problemów zdrowotnych, które łączą się z występowaniem stanów chorobowych skóry. Alergia skórna to również doskonały przykład alergii, którą można podawać za sztandarowy przykład choroby cywilizacyjnej - alergeny w przypadku alergii skórnej to często sztuczne substancje, które wchodzą w skład kosmetyków czy detergentów.
Zmiany skórne wywoływane przez alergeny nie należą do najbardziej estetycznych. Wyprysk, wysypka czy pęcherzyki rzucają się w oczy i łatwo potrafią zepsuć nastrój, nie tylko przez dokuczliwy świąd, ale także przez wizualną stronę przypadłości. Jak w takim razie chronić się przed alergią skórną?
Najważniejsza, podobnie jak w przypadku innych rodzajów alergii, jest profilaktyka. Łatwiej zapobiegać, niż leczyć - stare medyczne motto sprawdza się w także w przypadku uczuleń. Wykluczenie kontaktu z alergenem to najpewniejszy sposób, by ograniczyć ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej. Niestety, nie zawsze jest to proste - w przypadku niektórych alergików bezpośredni kontakt z alergenem nie jest potrzebny, by wywołać przykre reakcje. Wystarczy przeniesienie czynnika alergicznego, na przykład na ubraniu czy sierści zwierzęcia.
Na co w takim razie zwracać szczególną uwagę, jeśli chce się uniknąć wystąpienia reakcji alergicznej? Z całą pewnością na wyjątkowo powszechne roślinne czynniki alergiczne. Należą do nich na przykład bluszcz pospolity czy sumak.
Alergeny wywołujące uczulenia skórne znaleźć można również w kosmetykach i środkach czyszczących. Wiele rodzajów perfum, kremów, maseczek może wywołać niepożądane reakcje. Dlatego kupując nowy krem, warto wykonać próbę alergiczną, nakładając go na niewielki fragment skóry, uważnie obserwując ewentualne objawy uczulenia, takie jak wysypka, wyprysk czy pokrzywka, świąd.
Wstrząs anafilaktyczny (anafilaksja) – postępowanie, przyczyny, objawy, leczenie. Jak groźny jest wstrząs anafilaktyczny?
Wstrząs anafilaktyczny to nagła i zagrażająca życiu reakcja organizmu na obcą substancję, wymagająca szybkiego i zdecydowanego działania. Co wywołuje wstrząs anafilaktyczny i jak go rozpoznać? W jaki sposób leczy się anafilaksję i jak jej zapobiec?
- Co to jest anafilaksja?
- Umów się do lekarza rodzinnego
- Przyczyny anafilaksji
- Objawy wstrząsu anafilaktycznego
- Co zrobić w razie wstrząsu anafilaktycznego?
- Leczenie anafilaksji
- Czy jest możliwe wyleczenie anafilaksji?
Jakie są przyczyny występowania pokrzwki?
Podział ze względu na przyczynę pokrzwykę dzielimy na: pokrzywkę samoistną (ostrą i przewlekłą) oraz pokrzywkę indukowaną.
Pokrzywka ostra i przewlekła
Pokrzywkę dzieli się na pokrzywkę ostrą (kiedy zmiany skórne pojawiają się i ustępują w ciągu 6 tyg.) oraz przewlekłą (kiedy zmiany skórne trwają dłużej niż 6 tyg.). U większości osób pokrzywka ma charakter ostry i ustępuje przed upływem 6 tygodni.
Pokrzywka ostra jest najczęściej wywołana alergią lub lekami. Z kolei w pokrzywce przewlekłej aż w 80–95% przypadków nie udaje się odnaleźć czynnika odpowiedzialnego za jej występowanie (wbrew temu co sądzą pacjenci, rzadko wywołuje ją alergia).
W tabeli 1 zestawiono czynniki najczęściej wywołujące pokrzywkę, ale warto wiedzieć, że taka reakcja może pojawić się w odpowiedzi także na inne, rzadsze czynniki.
Pokrzywka alergiczna, niealergiczna i fizykalna
Pokrzywka może mieć charakter alergiczny (np. w razie uczulenia na alergeny kota) lub niealergiczny (w razie reakcji na niektóre leki). Tak zwane pokrzywki fizykalne wywołują czynniki fizyczne, takie jak zimno, ucisk czy światło słoneczne. Pokrzywki mogą się pojawić także u chorych z zakażeniami (np. wirusowymi zakażeniami wątroby), nowotworami, chorobami autoimmunologicznymi (np. w autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy, toczniu rumieniowatym układowym) i innymi chorobami.
Jeśli pokrzywka spowodowana jest alergią, to do jej powstania przyczynia się reakcja IgE-zależna i wydzielanie różnych substancji z tzw. komórek tucznych (zwłaszcza histaminy, która jest główną przyczyną powstawania bąbli, zaczerwienienia, obrzęku i świądu skóry – zobacz: Mechanizmy alergii). Przyczyny powstawania pokrzywki przewlekłej są słabo poznane.
| Wybrane przyczyny pokrzywki | |
|---|---|
| Czynnik mogący wywołać pokrzywkę | Przykłady |
| alergeny wziewne i kontaktowe | pyłki roślin (a zwłaszcza przypominające je alergeny zjadanych owoców czy warzyw – zespół alergii jamy ustnej), lateks, pokarmy (np. orzechy, ryby, skorupiaki), substancje chemiczne (np. penicylina, formaldehyd w odzieży, żywice, ślina zwierząt, meduzy, nadsiarczan amonu w kosmetykach, pokarmach i odzieży) |
| leki | niesteroidowe leki przeciwzapalne (aspiryna, ibuprofen, ketoprofen, naproksen i inne) pyrazolony antybiotyki (penicylina, cefalosporyny, aminoglikozydy, tetracyklina i inne) inne: środki kontrastowe z jodem używane w radiologii, narkotyczne środki przeciwbólowe (kodeina, morfina) inne leki (wywołać pokrzywkę może prawie każdy lek) |
| pokarmy i dodatki do pokarmów | alergiczna: u dorosłych – orzeszki ziemne, laskowe, ryby i skorupiaki u dzieci – jaja kurze, mleko krowie, orzechy ziemne, laskowe, pszenica, soja niealergiczna: truskawki, ser, szpinak, bakłażan, owoce morza dodatki do pokarmów (benzoesan, siarczyny, glutaminian sodu, barwniki) zakażenia bakteryjne lub pasożytnicze, np. niektórych ryb |
| jady owadów błonkoskrzydłych | jad pszczoły, osy, szerszenia, mrówek |
| fizykalne | z zimna z ucisku wibracyjna cieplna wodna słoneczna cholinergiczna (drobne bąble pojawiające się po wysiłku lub ogrzaniu ciała) wysiłkowa |
