U nas zapłacisz kartą
Ostra reakcja alergiczna - Objawy, Przyczyny i Sposoby Leczenia
Jak często występuje pokrzywka?
Ostrej pokrzywki doświadcza w ciągu życia 10–20% osób. Zdecydowaną większość stanowi ostra pokrzywka trwająca od kilku godzin do 6 tygodni. Pokrzywka może wystąpić w każdym wieku. Ostra pokrzywka częściej występuje u dzieci i młodych dorosłych, a przewlekła – u kobiet w wieku 20–40 lat.
Fot. 1. Pokrzywka - bąbel pokrzywkowy
Fot. 2. Pokrzywka cholinergiczna
Objawem pokrzywki jest pojawienie się na skórze bąbli pokrzywkowych, które są swędzące (niekiedy bolesne lub piekące), porcelanowobiałe lub różowe, dobrze ograniczone, otoczone przez zaczerwienioną skórę (rumień). Bąble są wyniosłe ponad powierzchnię skóry, szybko powstają i zwykle szybko ustępują (
Pokrzywce najczęściej towarzyszy świąd, a czasem nawet zmiany mogą być bolesne lub powodować tzw. parestezje – nieprzyjemne wrażenia, takie jak mrowienie, drętwienie, pieczenie.
W pokrzywce przewlekłej objawy mogą występować codziennie lub okresowo (np. raz w tygodniu lub miesiącu). Często opisuje się dobowy cykl zmian, ale przebieg choroby bywa bardzo różny. Samoistne remisje (wycofanie się objawów) często zdarzają się w ciągu 12 miesięcy od początku choroby, ale u znacznego odsetka chorych objawy występują, przynajmniej okresowo, przez wiele lat.
- zawroty głowy
- uczucie silnego osłabienia
- kołatanie serca
- chrypka
- uczucie braku powietrza
- nudności i wymioty
- obniżenie ciśnienia tętniczego.
Mogą one zwiastować pojawienie się wstrząsu anafilaktycznego.
Groźnym objawem jest także obrzęk naczynioruchowy, ponieważ w jego przebiegu może dojść do pojawienia się utrudnienia w oddychaniu, a nawet zgonu (najczęściej spowodowanym tak silnym obrzękiem, „opuchnięciem” tkanek gardła, że dochodzi do zamknięcia krtani i duszenia się chorego).
Pokrzywka: przyczyny, objawy i leczenie
Pokrzywka to choroba, w przebiegu której powstają swędzące bąble na skórze, które przypominają bąble po poparzeniu pokrzywą. W większości przypadków występuje pokrzywka ostra, która trwa krócej niż 6 tygodni. Najczęściej wywołana jest alergią lub lekami. U większości chorych z ostrą pokrzywką zmiany ustępują bez żadnego leczenia. Pokrzywka przewlekła jest trudniejsza w leczeniu i rzadko udaje się zidentyfikować jej przyczynę.
Pokrzywka to choroba, w przebiegu której na skórze, pod wpływem zadziałania jakiegoś czynnika, tworzą się wypukłe blade bąble otoczone zaczerwienieniem. Bąble te przypominają zmiany, które powstają pod wpływem kontaktu skóry z pokrzywą – stąd nazwa. Pokrzywka powoduje silny świąd lub pieczenie skóry, jest niebolesna i ustępuje bez pozostawienia blizn czy przebarwień skóry.
U około połowy osób pokrzywce może towarzyszyć tzw. obrzęk naczynioruchowy. Obrzęk ten dotyczy tkanek podskórnych, np. ust, powiek, rąk, stóp, niekiedy genitaliów. Zwykle jest bardziej nasilony po jednej stronie ciała, a skóra jest niekiedy zaczerwieniona.
Często u chorych na pokrzywkę obserwuje się tzw. dermatografizm – w miejscach narażonych na niewielki uraz (np. zadrapanie, potarcie, uciśnięcie) pojawiają się bąble pokrzywkowe, np. w linii po potarciu skóry.
Reakcja alergiczna – co robić, ile trwa, typy reakcji alergicznych
Reakcja alergiczna na twarzy, na skórze, występująca miejscowo lub na całym ciele – istnieją różne typy reakcji alergicznych, objawy zależą od rodzaju alergii i zajętego narządu. Przyczyny uczuleń również są zróżnicowane – występują reakcje alergiczne na ugryzienie pluskwy lub owada (np. uczulenie na komary), na antybiotyk, na tatuaż, po alkoholu, po szczepieniu, na składniki kosmetyków (np. na kwas hialuronowy), na proszek do prania. Co robić i jak reagować w przypadku reakcji alergicznej? Jakie są typy reakcji alergicznych i czy silna reakcja alergiczna jest groźna? Jak odróżnić rumień wędrujący od reakcji alergicznej?
Leczenie anafilaksji
Leczenie wstrząsu anafilaktycznego polega głównie na podaniu adrenaliny. Aplikuje się ją domięśniowo w przednio-boczną powierzchnię uda. Dodatkowe leczenie, takie jak tlenoterapia, antyhistaminiki, glikokortykosteroidy czy leki rozkurczające oskrzela, pełni rolę drugorzędną. W przypadku zablokowania dróg oddechowych wykonuje się intubację, a gdy ta jest niemożliwa - lekarz wprowadza przez skórę małą rurkę dotchawiczo tak, by umożliwić choremu oddychanie.
Niestety nie są znane metody, które pozwoliłyby na całkowite uniknięcie powtórnego wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego. Najważniejsze jest ustalenie czynników wywołujących reakcję i unikanie ich w przyszłości. Osoba, u której wystąpił wstrząs, powinna być skierowana do poradni alergologicznej.
Alergolog może pobrać krew celem zbadania obecności antygenów. Dodatkowo, w późniejszym czasie warto zdecydować się na testy skórne. W niektórych przypadkach specjalistyczne ośrodki mogą wykonać dodatkowe próby prowokacyjne, polegające na podaniu w niewielkiej ilości substancji lub alergenu, który jest podejrzewany o wywoływanie anafilaksji.
Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.
Lepiej zapobiegać niż leczyć, dlatego należy unikać kontaktu z alergenami. Wizyta w poradni dietetycznej ułatwi przygotowanie jadłospisu, niezawierającego przeciwwskazanych składników pokarmowych. Jeśli jesteśmy uczuleni na leki, musimy każdorazowo poinformować o tym lekarza lub farmaceutę.
Adrenalina – zawsze pod ręką
Lekarz przepisze także adrenalinę oraz wyjaśni, jak się jej używa. Należy ją mieć zawsze przy sobie. Adrenalina poza lodówką ma określony termin przydatności, który należy monitorować, by w razie potrzeby zawczasu udać się do alergologa lub lekarza pierwszego kontaktu po nową receptę. W nagłej sytuacji, gdy nie masz możliwości skontaktowania się z lekarzem, a zabraknie Ci adrenaliny, poproś o pomoc farmaceutę, który po zebraniu krótkiego wywiadu może wystawić receptę i wydać niezbędny lek.
Wstrząs anafilaktyczny - leczenie
Leczenie wstrząsu, jak wspomniano powyżej, wymaga przede wszystkim jak najszybszego podania adrenaliny. Zazwyczaj dorosłym podaje się domięśniowo 0,3–0,5 mg w rozcieńczeniu 1:1000 w przednio-boczną powierzchnię uda. Nie należy przekraczać jednorazowo dawki 0,5 mg. Dawkę adrenaliny można powtarzać co około 5–15 min, jeżeli nie ma poprawy lub ciśnienie tętnicze jest wciąż zbyt niskie. U większości chorych poprawę stanu ogólnego osiąga się po podaniu 1–2 dawek.
Inne leki, takie jak leki przeciwhistaminowe (np. antazolina czy klemastyna) czy też glikokortykosteroidy (np. metylprednizolon) mają znaczenie drugorzędne i odgrywają rolę głównie w przeciwdziałaniu narastaniu objawów. Leki przeciwhistaminowe zmniejszają świąd skóry i wysypkę. Glikokortykosteroidy są silnymi lekami przeciwalergicznymi, ale zaczynają działać po kilku godzinach i głównie zapobiegają nawrotowi objawów wstrząsu anafilaktycznego. W leczeniu duszności spowodowanej skurczem oskrzeli skuteczne są krótko działające leki rozszerzające oskrzela (zobacz: Leki stosowane w chorobach alergicznych).
W celu przeciwdziałania niedotlenienia organizmu chory otrzymuje do oddychania tlen. Niekiedy w wyniku obrzęku („opuchnięcia”) tkanek w gardle może dojść do utrudnienia oddychania grożącego uduszeniem. W takim wypadku lekarz będzie musiał wykonać intubację (założyć rurkę przez krtań do tchawicy umożliwiającą oddychanie). Jeśli obrzęk będzie zbyt duży, to wykona tzw. konikotomię – wkłuje małą rurkę bezpośrednio przez skórę szyi do tchawicy. Często przetacza się też dożylnie płyny, aby uniknąć nadmiernego spadku ciśnienia tętniczego. W razie zatrzymania oddechu lub krążenia lekarz podejmuje akcję reanimacyjną.
Bardzo rzadko zdarza się tzw. przedłużająca się anafilaksja, kiedy to pomimo leczenia chory nadal ma objawy przez wiele godzin, a nawet dni.
