U nas zapłacisz kartą
Ostra reakcja alergiczna - Objawy, Przyczyny i Sposoby Leczenia
Rozpoznanie wstrząsu anafilaktycznego
Wstrząs anafilaktyczny zazwyczaj rozpoznaje się na podstawie szczególnie szybko przebiegających, gwałtownych objawów połączonych często (chociaż nie zawsze) ze spadkiem ciśnienia tętniczego. Zwykle objawy wstrząsu są tak charakterystyczne, że jego rozpoznanie nie budzi wątpliwości. Niekiedy jednak chory nie zwraca uwagi na to, że np. wymioty i zasłabnięcie po zjedzeniu jakiegoś pokarmu poprzedziła swędząca wysypka. Niekiedy wstrząs anafilaktyczny można pomylić z innymi chorobami – np. napadem astmy oskrzelowej czy zatruciem pokarmowym. W razie wcześniejszego przyjęcia np. leków przeciwhistaminowych objawy ze strony skóry zwiastujące wstrząs mogą być nieobecne.
Dużo problemów nastręcza natomiast sprecyzowanie, po jakim czynniku doszło do wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego.
W trakcie rozwiniętego wstrząsu z reguły nie ma czasu, aby pobrać krew do badań, dzięki którym można potwierdzić jego podejrzenie. Do badań tych należą oznaczenia stężenia histaminy (badanie to należy wykonać jak najszybciej, do 60 minut od początku objawów) oraz tryptazy we krwi (jej poziom może być prawidłowy u chorych z alergią pokarmową). Poziom tych substancji może się też szybko zmieniać, co dodatkowo utrudnia rozpoznanie wstrząsu. Dlatego też rozpoznanie wstrząsu anafilaktycznego opiera się głównie na zaobserwowaniu charakterystycznych dlań objawów.
Wstrząs anafilaktyczny (anafilaksja) - objawy, przyczyny i leczenie
Wstrząs anafilaktyczny to ciężka, szybko rozwijająca się reakcja nadwrażliwości na jakiś czynnik (np. pokarm, jad owadów), w której występuje obniżenie ciśnienia tętniczego zagrażające życiu. Leczenie wstrząsu anafilaktycznego to przede wszystkim jak najszybsze podanie adrenaliny w przednio-boczną powierzchnię uda
Wstrząs anafilaktyczny (anafilaksja) jest to szybko rozpoczynająca się i zagrażająca życiu reakcja nadwrażliwości organizmu w odpowiedzi na jakiś czynnik (zwykle pokarm, lek lub użądlenie pszczoły czy osy).
W przebiegu wstrząsu anafilaktycznego zwykle dochodzi do znacznego obniżenia ciśnienia tętniczego krwi. W tabeli poniżej zestawiono czynniki najczęściej wywołujące anafilaksję, ale warto wiedzieć, że taka reakcja może pojawić się w odpowiedzi także na inne, rzadsze czynniki.
Wstrząs może mieć charakter alergiczny (np. w razie uczulenia na alergeny orzeszków ziemnych) lub niealergiczny (w razie reakcji na np. zimno).
Najczęstszym mechanizmem powstawania wstrząsu anafilaktycznego jest uczulenie na jakiś alergen, co powoduje reakcję IgE-zależną i następnie pobudzenie tzw. komórek tucznych, które wydzielając różne silne substancje (przede wszystkim histaminę i tryptazę) powodują jego objawy. Inne czynniki mogą bezpośrednio pobudzać komórki tuczne i inne komórki.
Niekiedy nie udaje się odnaleźć przyczyny wstrząsu anafilaktycznego, który wtedy nazywamy idiopatycznym.
Reakcje alergiczne – odpowiedzi na często zadawane pytania
Jak odróżnić rumień wędrujący od reakcji alergicznej?
Najczęściej reakcja alergiczna na kleszcza pojawia się niemal od razu po ugryzieniu, a rumień – może wystąpić nawet po kilku godzinach od ugryzienia. Uwaga! Nie lekceważ objawów i nie diagnozuj się sam, zawsze w takim przypadku skonsultuj się z lekarzem.
Czy ostra reakcja alergiczna jest groźna dla zdrowia?
Tak, ostra i silna reakcja alergiczna może być groźna dla zdrowia – jeśli występują niepokojące objawy lub podejrzenie wstrząsu, należy jak najszybciej wezwać pogotowie.
Reakcja alergiczna po jakim czasie występuje?
W przypadku reakcji natychmiastowych – nawet po kilku minutach do ok. 2-3 godzin, w niektórych przypadkach (np. reakcje opóźnione) objawy mogą wystąpić nawet po kilkudziesięciu godzinach.
Silna reakcja alergiczna u dziecka – co robić?
Natychmiast wezwij pogotowie ratunkowe, gdy występują niepokojące objawy reakcji alergicznych lub wstrząsu anafilaktycznego – szczególnie gdy występują ciężkie objawy ze strony układu oddechowego.
Wapno na reakcje alergiczne – czy to dobra metoda?
Wapń (potocznie w tym kontekście „wapno”) dawniej był zalecany jako środek wspomagający leczenie alergii (szczególnie na reakcje uczuleniowe skórne). Dziś zastosowanie wapnia w leczeniu alergii czy reakcji alergicznych nie jest już oficjalnie rekomendowane. Nie przyjmuj leków na własną rękę – skonsultuj się z lekarzem.
Autor: Katarzyna Górska
Bibliografia:
- Interna Szczeklika, P. Gajewski, A. Szczeklik, 2021
- https://emedicine.medscape.com/article/136217-overview
- https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/wartowiedziec/57558,objawy-alergii
Reakcja alergiczna – co robić, ile trwa, typy reakcji alergicznych
Reakcja alergiczna na twarzy, na skórze, występująca miejscowo lub na całym ciele – istnieją różne typy reakcji alergicznych, objawy zależą od rodzaju alergii i zajętego narządu. Przyczyny uczuleń również są zróżnicowane – występują reakcje alergiczne na ugryzienie pluskwy lub owada (np. uczulenie na komary), na antybiotyk, na tatuaż, po alkoholu, po szczepieniu, na składniki kosmetyków (np. na kwas hialuronowy), na proszek do prania. Co robić i jak reagować w przypadku reakcji alergicznej? Jakie są typy reakcji alergicznych i czy silna reakcja alergiczna jest groźna? Jak odróżnić rumień wędrujący od reakcji alergicznej?
Objawy wstrząsu anafilaktycznego
Anafilaksja to nagła, ostra reakcja ogólnoustrojowa. Oznacza to, że obejmuje większość układów, m.in. krwionośny, oddechowy, pokarmowy czy skórę.
Spadek ciśnienia
Objawy anafilaksji ze strony układu krwionośnego to głównie spadek ciśnienia krwi, połączony z przyspieszonym tętnem. Jest to spowodowane rozkurczeniem naczyń krwionośnych, a także zwiększeniem ich przepuszczalności. Spadek ciśnienia może prowadzić do zaburzeń świadomości i omdlenia.
Zaczerwienienie skóry i obrzęk
Wraz ze spadkiem ciśnienia i zwiększeniem przepuszczalności naczyń, pojawiają się obrzęki. Objawiają się opuchlizną w okolicy twarzy, np. warg. Dodatkowo, obserwuje się zaczerwienienie i wysypkę. Skóra może być mokra oraz przybrać blado-siną barwę, co jest oznaką niedotlenienia.
Problemy z oddychaniem
W wyniku reakcji anafilaktycznej dochodzi do skurczu mięśni oddechowych oraz do obrzęku w górnych drogach oddechowych. W rezultacie oddech staje się krótszy, pojawiają się świsty oraz chrypka lub kaszel. Obrzęk rozwijający się w okolicach gardła może doprowadzić do całkowitego zablokowania przepływu powietrza, prowadząc do uduszenia i śmierci.
Układ pokarmowy
Innymi objawami anafilaksji mogą być nudności, wymioty oraz biegunka, często występuje także ból brzucha. Dolegliwości te grożą odwodnieniem, co jest szczególnie niebezpieczne w przypadku dzieci.
Wymienione objawy nie występują jednocześnie i rozwijają się z różnym opóźnieniem.
