Ostra reakcja alergiczna - Objawy, Przyczyny i Sposoby Leczenia
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia pokrzywki?
Ważnym elementem postępowania w pokrzywce jest ustalenie wywołujących ją czynników, co nie zawsze jest możliwe. Chory wymaga opieki nie tylko alergologa, ale i dermatologa. W razie rozpoznania którejś z chorób z kręgu alergii powinien regularnie się kontrolować i stosować do zaleceń lekarskich.
Istotną rolę u chorych z pokrzywką przewlekłą pełni edukacja. Pacjenci często są sfrustrowani świądem skóry i swoim wyglądem. Choroba utrudnia im pracę i zaburza sen. Nierzadko otoczenie uważa, że zmiany są zakaźne.
Ważne
Należy pamiętać, że u większości pacjentów zmiany ustąpią w przeciągu roku, nie są zakaźne, a terapia daje z reguły bardzo dobre efekty. Oczywiście, jeśli znany jest czynnik wywołujący pokrzywkę, należy go unikać.
Objawy alergii skórnej
Jak można zauważyć na przykładzie wyszczególnionych powyżej przykładów, symptomy alergii skórnej często noszą nazwy powiązane z chorobami skórnymi. Właśnie dlatego symptomy skórne alergii to między innymi świąd i pieczenie skóry, pokrzywka, wysypka, grudki i pęcherzyki, bąble, wyprysk czy obrzęk.
Zwracając uwagę na charakterystyczne objawy alergii warto także przyjrzeć się uważniej umiejscowieniu oraz czasowi występowania zmian. Lokalizacja zmian skórnych może pomóc w późniejszej diagnozie alergii, pozwalając lekarzowi szybciej i skuteczniej rozpocząć odpowiednie leczenie. Podobną rolę odgrywa pomiar czasu od pojawienia się zmian, pomaga on określić przyczynę wystąpienia alergii skórnej.
E-skierowanie na badania - nowoczesna forma skierowania. Udogodnienie dla pacjentów, którzy mogą je otrzymać bez wychodzenia z domu. Sprawdź!

Jak często występuje pokrzywka?
Ostrej pokrzywki doświadcza w ciągu życia 10–20% osób. Zdecydowaną większość stanowi ostra pokrzywka trwająca od kilku godzin do 6 tygodni. Pokrzywka może wystąpić w każdym wieku. Ostra pokrzywka częściej występuje u dzieci i młodych dorosłych, a przewlekła – u kobiet w wieku 20–40 lat.
Fot. 1. Pokrzywka - bąbel pokrzywkowy
Fot. 2. Pokrzywka cholinergiczna
Objawem pokrzywki jest pojawienie się na skórze bąbli pokrzywkowych, które są swędzące (niekiedy bolesne lub piekące), porcelanowobiałe lub różowe, dobrze ograniczone, otoczone przez zaczerwienioną skórę (rumień). Bąble są wyniosłe ponad powierzchnię skóry, szybko powstają i zwykle szybko ustępują (
Pokrzywce najczęściej towarzyszy świąd, a czasem nawet zmiany mogą być bolesne lub powodować tzw. parestezje – nieprzyjemne wrażenia, takie jak mrowienie, drętwienie, pieczenie.
W pokrzywce przewlekłej objawy mogą występować codziennie lub okresowo (np. raz w tygodniu lub miesiącu). Często opisuje się dobowy cykl zmian, ale przebieg choroby bywa bardzo różny. Samoistne remisje (wycofanie się objawów) często zdarzają się w ciągu 12 miesięcy od początku choroby, ale u znacznego odsetka chorych objawy występują, przynajmniej okresowo, przez wiele lat.
- zawroty głowy
- uczucie silnego osłabienia
- kołatanie serca
- chrypka
- uczucie braku powietrza
- nudności i wymioty
- obniżenie ciśnienia tętniczego.
Mogą one zwiastować pojawienie się wstrząsu anafilaktycznego.
Groźnym objawem jest także obrzęk naczynioruchowy, ponieważ w jego przebiegu może dojść do pojawienia się utrudnienia w oddychaniu, a nawet zgonu (najczęściej spowodowanym tak silnym obrzękiem, „opuchnięciem” tkanek gardła, że dochodzi do zamknięcia krtani i duszenia się chorego).
Jakie są przyczyny występowania pokrzwki?
Podział ze względu na przyczynę pokrzwykę dzielimy na: pokrzywkę samoistną (ostrą i przewlekłą) oraz pokrzywkę indukowaną.
Pokrzywka ostra i przewlekła
Pokrzywkę dzieli się na pokrzywkę ostrą (kiedy zmiany skórne pojawiają się i ustępują w ciągu 6 tyg.) oraz przewlekłą (kiedy zmiany skórne trwają dłużej niż 6 tyg.). U większości osób pokrzywka ma charakter ostry i ustępuje przed upływem 6 tygodni.
Pokrzywka ostra jest najczęściej wywołana alergią lub lekami. Z kolei w pokrzywce przewlekłej aż w 80–95% przypadków nie udaje się odnaleźć czynnika odpowiedzialnego za jej występowanie (wbrew temu co sądzą pacjenci, rzadko wywołuje ją alergia).
W tabeli 1 zestawiono czynniki najczęściej wywołujące pokrzywkę, ale warto wiedzieć, że taka reakcja może pojawić się w odpowiedzi także na inne, rzadsze czynniki.
Pokrzywka alergiczna, niealergiczna i fizykalna
Pokrzywka może mieć charakter alergiczny (np. w razie uczulenia na alergeny kota) lub niealergiczny (w razie reakcji na niektóre leki). Tak zwane pokrzywki fizykalne wywołują czynniki fizyczne, takie jak zimno, ucisk czy światło słoneczne. Pokrzywki mogą się pojawić także u chorych z zakażeniami (np. wirusowymi zakażeniami wątroby), nowotworami, chorobami autoimmunologicznymi (np. w autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy, toczniu rumieniowatym układowym) i innymi chorobami.
Jeśli pokrzywka spowodowana jest alergią, to do jej powstania przyczynia się reakcja IgE-zależna i wydzielanie różnych substancji z tzw. komórek tucznych (zwłaszcza histaminy, która jest główną przyczyną powstawania bąbli, zaczerwienienia, obrzęku i świądu skóry – zobacz: Mechanizmy alergii). Przyczyny powstawania pokrzywki przewlekłej są słabo poznane.
Wybrane przyczyny pokrzywki | |
---|---|
Czynnik mogący wywołać pokrzywkę | Przykłady |
alergeny wziewne i kontaktowe | pyłki roślin (a zwłaszcza przypominające je alergeny zjadanych owoców czy warzyw – zespół alergii jamy ustnej), lateks, pokarmy (np. orzechy, ryby, skorupiaki), substancje chemiczne (np. penicylina, formaldehyd w odzieży, żywice, ślina zwierząt, meduzy, nadsiarczan amonu w kosmetykach, pokarmach i odzieży) |
leki | niesteroidowe leki przeciwzapalne (aspiryna, ibuprofen, ketoprofen, naproksen i inne) pyrazolony antybiotyki (penicylina, cefalosporyny, aminoglikozydy, tetracyklina i inne) inne: środki kontrastowe z jodem używane w radiologii, narkotyczne środki przeciwbólowe (kodeina, morfina) inne leki (wywołać pokrzywkę może prawie każdy lek) |
pokarmy i dodatki do pokarmów | alergiczna: u dorosłych – orzeszki ziemne, laskowe, ryby i skorupiaki u dzieci – jaja kurze, mleko krowie, orzechy ziemne, laskowe, pszenica, soja niealergiczna: truskawki, ser, szpinak, bakłażan, owoce morza dodatki do pokarmów (benzoesan, siarczyny, glutaminian sodu, barwniki) zakażenia bakteryjne lub pasożytnicze, np. niektórych ryb |
jady owadów błonkoskrzydłych | jad pszczoły, osy, szerszenia, mrówek |
fizykalne | z zimna z ucisku wibracyjna cieplna wodna słoneczna cholinergiczna (drobne bąble pojawiające się po wysiłku lub ogrzaniu ciała) wysiłkowa |

Pokrzywka: przyczyny, objawy i leczenie
Pokrzywka to choroba, w przebiegu której powstają swędzące bąble na skórze, które przypominają bąble po poparzeniu pokrzywą. W większości przypadków występuje pokrzywka ostra, która trwa krócej niż 6 tygodni. Najczęściej wywołana jest alergią lub lekami. U większości chorych z ostrą pokrzywką zmiany ustępują bez żadnego leczenia. Pokrzywka przewlekła jest trudniejsza w leczeniu i rzadko udaje się zidentyfikować jej przyczynę.
Pokrzywka to choroba, w przebiegu której na skórze, pod wpływem zadziałania jakiegoś czynnika, tworzą się wypukłe blade bąble otoczone zaczerwienieniem. Bąble te przypominają zmiany, które powstają pod wpływem kontaktu skóry z pokrzywą – stąd nazwa. Pokrzywka powoduje silny świąd lub pieczenie skóry, jest niebolesna i ustępuje bez pozostawienia blizn czy przebarwień skóry.
U około połowy osób pokrzywce może towarzyszyć tzw. obrzęk naczynioruchowy. Obrzęk ten dotyczy tkanek podskórnych, np. ust, powiek, rąk, stóp, niekiedy genitaliów. Zwykle jest bardziej nasilony po jednej stronie ciała, a skóra jest niekiedy zaczerwieniona.
Często u chorych na pokrzywkę obserwuje się tzw. dermatografizm – w miejscach narażonych na niewielki uraz (np. zadrapanie, potarcie, uciśnięcie) pojawiają się bąble pokrzywkowe, np. w linii po potarciu skóry.
