U nas zapłacisz kartą
Ostra reakcja alergiczna - Objawy, Przyczyny i Sposoby Leczenia
Objawy wstrząsu anafilaktycznego
Anafilaksja to nagła, ostra reakcja ogólnoustrojowa. Oznacza to, że obejmuje większość układów, m.in. krwionośny, oddechowy, pokarmowy czy skórę.
Spadek ciśnienia
Objawy anafilaksji ze strony układu krwionośnego to głównie spadek ciśnienia krwi, połączony z przyspieszonym tętnem. Jest to spowodowane rozkurczeniem naczyń krwionośnych, a także zwiększeniem ich przepuszczalności. Spadek ciśnienia może prowadzić do zaburzeń świadomości i omdlenia.
Zaczerwienienie skóry i obrzęk
Wraz ze spadkiem ciśnienia i zwiększeniem przepuszczalności naczyń, pojawiają się obrzęki. Objawiają się opuchlizną w okolicy twarzy, np. warg. Dodatkowo, obserwuje się zaczerwienienie i wysypkę. Skóra może być mokra oraz przybrać blado-siną barwę, co jest oznaką niedotlenienia.
Problemy z oddychaniem
W wyniku reakcji anafilaktycznej dochodzi do skurczu mięśni oddechowych oraz do obrzęku w górnych drogach oddechowych. W rezultacie oddech staje się krótszy, pojawiają się świsty oraz chrypka lub kaszel. Obrzęk rozwijający się w okolicach gardła może doprowadzić do całkowitego zablokowania przepływu powietrza, prowadząc do uduszenia i śmierci.
Układ pokarmowy
Innymi objawami anafilaksji mogą być nudności, wymioty oraz biegunka, często występuje także ból brzucha. Dolegliwości te grożą odwodnieniem, co jest szczególnie niebezpieczne w przypadku dzieci.
Wymienione objawy nie występują jednocześnie i rozwijają się z różnym opóźnieniem.
Diagnostyka pokrzywki
Diagnostyka pokrzywki jest skomplikowana i czasochłonna, a i tak w przypadku pokrzywki przewlekłej jej przyczynę udaje się ustalić jedynie u około 20% chorych. Niektórzy badacze uważają, że rozpoznanie ostrej pokrzywki nie wymaga przeprowadzenia badań.
Wstępna diagnostyka pokrzywki przewlekłej obejmuje oznaczenie skierowanie pacjenta na badania krwi – oznaczenie OB lub CRP (badania te oceniają ogólnie obecność stanu zapalnego w organizmie), morfologii z rozmazem, prób wątrobowych, badania moczu, niekiedy oceny czynności tarczycy. Testy skórne lub kontaktowe z alergenami czy też badanie poziomu IgE we krwi wykonuje się u chorych z pokrzywką ostrą czy przewlekłą, którzy mieli w przeszłości pokrzywkę po kontakcie z jakimś alergenem.
Niekiedy lekarz na podstawie wywiadu i obecności innych objawów decyduje się na rzadsze badania: eozynofilię krwi oraz testy w kierunku tzw. chorób autoimmunologicznych, tarczycy, wirusowych zakażeń wątroby i innych schorzeń. U niektórych chorych wykonuje się tzw. test skórny z własną surowicą chorego. Wcześniej pobiera się od chorego jego własną krew, oddziela krwinki od reszty krwi, dzięki czemu pozostaje tzw. surowica – płyn, który nakłada się na nakłutą skórę przedramienia, podobnie jak przy testach skórnych z alergenami. Pojawienie się bąbla oznacza, że we krwi chorego obecne są przeciwciała – mają one znaczenie w powstawaniu pokrzywki. W ośrodkach specjalistycznych niekiedy wykonuje się próby prowokacyjne z pokarmem lub lekiem (a także z czynnikami powodującymi pokrzywki fizykalne).
Niekiedy konieczne jest wykonanie biopsji skóry – czyli wycięcie kilkumilimetrowego jej wycinka i zbadanie pod mikroskopem.
Jak często występuje wstrząs anafilaktyczny?
Wstrząs anafilaktyczny występuje co roku u około 1–3% osób. Częstszy jest u osób młodych i u kobiet. Najczęstszymi przyczynami anafilaksji u dorosłych są leki (34%), pokarmy (31%) i jady owadów (20%), u dzieci zaś pokarmy (70%), jady owadów (22%) i leki (7%). W około 30% przypadków u dorosłych i w około 15% przypadków u dzieci pomimo szczegółowej diagnostyki nie udaje się ustalić przyczyny anafilaksji (anafilaksja idiopatyczna).
| Najczęstsze przyczyny występowania wstrząsu anafilaktycznego | |
|---|---|
| Czynnik mogący wywołać wstrząs | Przykłady |
| alergeny wziewne | sierść konia kota lateks |
| leki | niesteroidowe leki przeciwzapalne (aspiryna, ibuprofen, ketoprofen, naproksen i inne) pyrazolony antybiotyki (penicylina, cefalosporyny, aminoglikozydy, tetracyklina i inne) cytostatyki (leki stosowane w leczeniu nowotworów) inne: środki kontrastowe z jodem używane w radiologii, insulina, leki używane przy znieczuleniu (suksametonium), narkotyczne środki przeciwbólowe (morfina) |
| szczepionki i surowice | immunoterapia alergenowa (tzw. odczulanie – zwłaszcza podawana w formie wstrzyknięć podskórnych) surowica przeciwtężcowa, szczepionki przeciwwirusowe, inne szczepionki |
| pokarmy i dodatki do pokarmów | pokarmy: u dorosłych - orzeszki ziemne, laskowe ryby i skorupiaki, cytrusy u dzieci – jaja kurze, mleko krowie, orzechy ziemne, laskowe, ryby, pszenica, soja dodatki do pokarmów (przyprawy konserwanty, barwniki) |
| jady owadów błonkoskrzydłych | jad pszczoły, osy, szerszenia, mrówek |
| inne | przetoczenia krwi lub preparatów krwiopochodnych (zwykle pomyłkowe przetoczenie niezgodnego preparatu) zimno lub ciepło wysiłek fizyczny stres |
Objawy reakcji alergicznej
Jakie mogą być objawy reakcji alergicznej? Układ odpornościowy każdego z nas może reagować nieco inaczej w przebiegu alergii, a dodatkowo objawy wynikają z rodzaju zajętego układu.
Częste objawy reakcji alergicznej:
- wodnisty katar, zatkany nos, swędzenie w obrębie nosa, częste kichanie – objawy reakcji alergicznej w przebiegu kataru siennego,
- duszności, duszący kaszel, ciężki oddech, trudności z oddychaniem – objawy reakcji alergicznej w astmie oskrzelowej,
- uczulenie na twarzy, na skórze, sucha skóra, wypryski, swędzenie – objawy reakcji alergicznej w przebiegu atopowego zapalenia skóry,
- bóle brzucha, nudności, mdłości, wymioty – reakcje alergiczne w wyniku alergii pokarmowych,
- łzawienie oczu, czerwone oczy, pieczenie i obrzęki powiek – częste objawy występujące w wyniku alergicznego zapalenia spojówek,
- spadek ciśnienia tętniczego, duszności, utrata przytomności, obrzęki, wymioty – takie objawy mogą wskazywać na wstrząs anafilaktyczny.
