U nas zapłacisz kartą
Skąd bierze się łuszczyca skóry - Przyczyny, Objawy i Metody Leczenia
Jak wygląda łuszczyca?
Łuszczyca to przewlekła i nawracająca choroba grudkowo-złuszczająca , która ma postać okrągłych, czerwonych lub zaróżowionych płaskich grudek o wyraźnie zaznaczonych brzegach różnej wielkości, pokrytych srebrzystą, narastającą łuską . Wykwity skórne mogą boleć lub swędzieć, a podrapane – krwawić. Należy jednak zaznaczyć, iż świąd nie jest stałym objawem – doświadcza go 67–95 proc. chorych w okresie zaostrzenia choroby. Gdy łuska z powierzchni grudki zostanie zdrapana, tworzy płatki przypominające zeskrobiny ze świecy, co jest znakiem rozpoznawczym tej choroby ( objaw świecy stearynowej ). Występuje też punktowe krwawienie nazywane objawem Auspitza.
Zmiany chorobowe najczęściej pojawiają się na zgięciach stawów: łokciach i kolanach oraz owłosionej skórze głowy i twarzy . Czasem usytuowane są w okolicach lędźwiowo-krzyżowych, pachwinach i pod pachami, a nawet między pośladkami. Łuszczyca może także atakować paznokcie, powodując punktowe wgłębienia (objaw naparstka), rogowacenie pod płytką paznokcia i jej rozwarstwianie się. Warto wiedzieć, że łuszczyca nie jest chorobą zakaźną i nie można się nią zarazić poprzez kontakt z drugim człowiekiem ani przez wspólnie użytkowane przedmioty.
Balneologia – lecznicza moc kąpieli i borowiny. Komu może pomóc?
Leczenie miejscowe
- preparaty keratolityczne zawierające 5–10% kwasu salicylowego lub mocznika – powodują zmniejszenie ilości łusek, poprawiają przenikanie innych preparatów
- dziegcie (pochodne węgla kamiennego) – używane są głównie w postaci maści i past, mają właściwości antyproliferacyjne
- cygnolina – stosowana głównie w tzw. leczeniu minutowym, w stężeniach 0,5-2%, rozpoczynając od małych stężeń i zwiększając je w zależności od reakcji skóry, preparat jest nanoszony na skórę na kilka minut, a następnie zmywany
- glikokortykosteroidy – mają silne właściwości przeciwzapalne, antyproliferacyjne i immunomodulujące, ze względu na możliwość wystąpienia działań niepożądanych związanych z nieprawidłowym stosowaniem tych preparatów, należy je stosować wyłącznie pod kontrolą lekarza
- analogi witaminy D3 (kalcypotriol, takalcytol) – preparaty te dają dobre efekty terapeutyczne przy mniejszych działaniach niepożądanych w porównaniu z miejscowo stosowanymi kortykosteroidami.
- fototerapia – polega na ekspozycji na światło ultrafioletowe wytwarzane przez specjalne lampy (wykorzystuje się promieniowanie wąskopasmowe UVB 311nm), musi przebiegać pod nadzorem przeszkolonego personelu
- fotochemioterapia – inaczej terapia PUVA (Psoralen Ultra-Violet A), to naświetlanie promieniowaniem UVA po podaniu psolarenu, leku światłouwrażliwiającego
- metotreksat – jest to najczęściej stosowany w łuszczycy lek cytostatyczny, przed jego włączeniem należy wykonać podstawowe badania laboratoryjne, morfologię krwi z rozmazem, badanie czynności nerek oraz wątroby, RTG klatki piersiowej oraz przeprowadzić ogólne badanie lekarskie, lek może być przyjmowany wyłącznie pod kontrolą lekarza
- cyklosporyna A – to silnie działający lek immunosupresyjny skuteczny we wszystkich postaciach łuszczycy, jednak ze względu na nefrotoksyczność wskazany jest głównie w przypadkach łuszczycy szczególnie rozległej i opornej na inne metody leczenia, podawanie wiąże się z koniecznością monitorowania parametrów laboratoryjnych oraz ciśnienia tętniczego krwi
- retinoidy – normalizują proliferację i różnicowanie keratynocytów oraz ograniczają stan zapalny, wskazane są do stosowania w łuszczycy krostkowej, ponieważ mają działanie teratogenne, kobiety w wieku rozrodczym mogą je przyjmować tylko równocześnie, stosując antykoncepcję, którą muszą utrzymać jeszcze przez 2 lata po zakończeniu leczenia, najczęściej występujące objawy niepożądane to suchość ust, nosa, oczu, błon śluzowych oraz wypadanie włosów
- leki biologiczne – są to preparaty działające na określone cytokiny, które biorą udział w immunopatogenezie łuszczycy, podawane są w iniekcjach, podskórnie lub dożylnie, w ostatnich latach do leków starszej generacji – inhibitorów TNF-α dołączyły inhibitory interleukiny 17 oraz najnowsze, inhibitory interleukiny 23, leki biologiczne są podawane w ramach programów lekowych.
Dziedziczenie łuszczycy
Szacuje się, że u niemal 30% chorych łuszczyca występuje rodzinnie. Dziedziczenie jest wieloczynnikowe i wielogenowe. Zdrowi rodzice mają 1-2% szans na urodzenie dziecka z łuszczycą. Gdy choruje jeden rodzic, ryzyko wzrasta do 10-20%, a jeśli łuszczycę mają oboje rodziców, ryzyko pojawienia się łuszczycy u potomstwa wynosi aż 50-70%.
W odniesieniu do czasu rozwoju choroby i jej sposobu ujawniania się, łuszczycę zwykłą dzieli się na dwa typy:
- Łuszczycę dziedziczną . Pojawia się przed 40 rokiem życia – zwykle w dzieciństwie lub wieku młodzieńczym. Dotyczy 85 proc. wszystkich przypadków łuszczycy. Charakteryzuje się cięższym przebiegiem i gorszą odpowiedzią na leczenie.
- Łuszczycę dorosłych . Występuje u osób po 40 roku życia, u których nie obserwuje się zwiększonego ryzyka zachorowań w rodzinie. Ma łagodniejszy przebieg, ale częściej pojawia się na paznokciach i stawach.
Ponadto w klasyfikacji łuszczycy uwzględnia się lokalizację zmian oraz obraz kliniczny schorzenia. Wśród najczęściej występujących odmian wyróżnia się:
- Łuszczycę pospolitą – to najczęstsza postać choroby. Występuje u 80–90 proc. wszystkich chorych. Na skórze pojawiają się wypukłe, zaczerwienione obszary pokryte biało-srebrną łuską.
- Łuszczycę stawową – to jedna z bardziej niebezpiecznych postaci łuszczycy skóry. Proces chorobowy w łuszczycy stawów jest uwarunkowany zaburzeniami ze strony układu odpornościowego. Charakterystyczne dla tej postaci jest zesztywnienie i stan zapalny kręgosłupa, oraz stawów krzyżowo-biodrowych. Objawami łuszczycowego zapalenia stawów są ból, sztywność i obrzęk stawów. Powikłaniem mogą być deformacje stawów, upośledzenie sprawności ruchowej, czasem nawet trwałe kalectwo.
- Łuszczycę kropelkowa – pojawia się w postaci małych, owalnych punkcików o wielkości maksymalnie 1 cm. Ta postać choroby może być powikłaniem paciorkowcowego zapalenia gardła lub innych infekcji bakteryjnych i wirusowych. Często występuje u dzieci jako pierwszy objaw łuszczycy zwykłej.
- Łuszczycę plackowatą – zmiany łuszczycowe są ułożone symetrycznie, przybierają formę dużych i zlewających się ze sobą wykwitów o czerwonym kolorze. Pokryte są srebrną łuską, która szybko się namnaża.
- Łuszczycę odwróconą – pojawia się tylko w miejscach, które na co dzień zginamy – najczęściej w okolicach stawów. Zmiany przybierają formę czerwonych lub różowych, niewielkich placków z łuską. Bardzo często ta postać łuszczycy dotyczy osób starszych.