U nas zapłacisz kartą
Twarde, bolesne pryszcze pod skórą - przyczyny, leczenie i porady pielęgnacyjne
Bibliografia
- A. Gierlotka i wsp., Przypadek olbrzymiego tłuszczaka szyi , „Forum Medycyny Rodzinnej” 2014, t. 8, nr 2, s. 84–87.
- T.S. Gaździk, T. Bielecki, Ortopedia i traumatologia , t. 2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- T.F. Mroczkowski, Choroby przenoszone drogą płciową: dla studentów i lekarzy , Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998.
Oceń artykuł
Gruczolakowłókniak
Gruczolakowłókniaki to łagodne guzy piersi, jakie obserwowane są z reguły u kobiet przed 30. rokiem życia. Rozwijają się w wyniku wysokiego poziomu estrogenów, rozrostu tkanki łącznej włóknistej i nabłonka gruczołu mlekowego. Szybszemu wzrostowi guza sprzyjają ciąża, hormonalne preparaty antykoncepcyjne czy hormonalna terapia zastępcza. Zdarzają się zmiany mnogie, które stanowią do 20% przypadków. Gruczolakowłókniak może ulec zezłośliwieniu, lecz są to rzadkie sytuacje. Guzki występują najczęściej w górnej części piersi. Są bezbolesne, łatwo można je przesunąć palcami, ich średnica nie przekracza z reguły 3 cm, ale sporadycznie zdarzają się znacznie większe. Po przekwitaniu guzy ulegają procesowi regresji i zwapnieniu.
Ganglion określany bywa również torbielą galaretowatą. To pseudotorbiel łącznotkankowa, która rozwija się w okolicach ścięgien i torebek stawowych. Ściany tej zmiany wysłane są tkanką łączną, a w jej wnętrzu znajduje się galaretowata substancja lub płyn. Twardy guzek zazwyczaj umiejscawia się w okolicy stopy i nadgarstka. Ganglion nie przekracza zwykle wielkości ziarna grochu, lecz gdy rozwinie się w nim stan zapalny, może osiągnąć rozmiar orzecha włoskiego. Nie określono dokładnie przyczyny powstania tego twardego guzka pod skórą. Uważa się, że mogą do niego predysponować przewlekłe urazy. Gangliony rozwijają się zazwyczaj w populacji pediatrycznej i u dorosłych w młodszym wieku. Jeśli torbiel zawiera tkankę litą, może się ona przekształcić w nowotwór złośliwy.
Pryszcze podskórne – przyczyny powstawania
Jakie są przyczyny powstawania pryszczy podskórnych? Może ich być kilka. Jeżeli zmiany te pojawiają się w dużej ilości, to zazwyczaj przyczyną ich powstania jest trądzik torbielowaty znany także jako trądzik grudkowo – cystowy. To rezultat niewłaściwego funkcjonowania gruczołów łojowych. Dochodzi wówczas do zapchania ich ujścia, a wszystko to z racji nadprodukcji sebum i wolnego rogowacenia naskórka. Problem ten zazwyczaj bierze się z zaburzeń gospodarki hormonalnej organizmu. Dochodzi wtedy do zwiększonej produkcji androgenów.
Warto jednak pamiętać, że pryszcze podskórne nie zawsze oznaczają trądzik. Czasem przyczyną jest stosowanie preparatów, które doprowadzają do zapychania porów. Mogą to być na przykład zbyt tłuste kremy utrudniające oddychanie skórze. Nie bez znaczenia jest także długotrwały stres. Ten często powoduje powstanie pryszczy w okolicach uszu i szyi. Do pojawienia się podskórnych pryszczy przyczyniać się mogą także choroby metaboliczne, czy skłonności w genach.
Nie wszyscy wiedzą, że łagodne czyraki czyli zmiany ropne, pojawiające się z racji zapalenia mieszków włosowych, to również podskórne pryszcze. Te zazwyczaj szczególnie bolą i powstają z racji niskiej odporności organizmu, zaburzeń metabolicznych lub chorób na przykład wątroby czy nerek.
Inne przyczyny powstawania pryszczy podskórnych: niewłaściwa dieta, alergie skórne, zakażenia wirusowe zakażenia bakteryjne, zaburzenia w składzie sebum produkowanego przez gruczoły łojowe, zmiany w procesie rogowacenia naskórka.
Jak nie pomylić pryszczy podskórnych z innymi zmianami skórnymi?
Pryszcze podskórne, choć wydają się bardzo charakterystyczne, są łatwe do pomylenia z innymi zmianami skórnymi. Charakterystyczne krostki mogą przypominać na przykład tłuszczaki czyli łagodne zmiany nowotworowe. Tłuszczaki jednak nie przybierają sinego czy czerwonawego zabarwienia i widoczne są głównie na barkach oraz plecach. Nie pomyl tłuszczy podskórnych także z włókniakami, które przypominają brodawki i zazwyczaj są dość twarde i zwisające. A co z kaszakami? Te również mogą przypominać pryszcze podskórne, choć zazwyczaj są znacznie mniejsze i przybierają żółtawe zabarwienie z ciemną kropką. Kaszaki to rezultat zaczopowania się ujść gruczołów łojowych.
Kaszaki
Kaszak nazywany bywa torbielą zastoinową lub tłuszczową. Rozwija się w obrębie gruczołów łojowych i mieszków włosowych. Te twarde guzki pojawiają się głównie na twarzy, głowie, tułowiu, w okolicy narządów płciowych. Kaszaki mogą być pojedyncze lub mnogie. Są koloru cielistego z lekko żółtym zabarwieniem. Mają gładką powierzchnię i są przesuwalne wobec podłoża. Rosną powoli. Osiągają średnicę od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Na powierzchni twardego guza widoczny jest ciemny punkt, który wskazuje na zaczopowanie. Zazwyczaj kaszaki występują u osób między 30. a 40. rokiem życia. Do ich powstawania dochodzi wówczas, gdy złuszczające się komórki naskórka zablokują kanalik wyprowadzający gruczołu łojowego. W konsekwencji sebum i zrogowaciały naskórek gromadzą się wewnątrz gruczołu i powodują powstanie torbieli. Zmianę wypełnia płynna lub półpłynna masa o nieprzyjemnym zapachu. Kaszak łatwo ulega nadkażeniu bakteryjnemu, co prowadzi do rozwoju stanu zapalnego otaczających go tkanek.
Wyróżnia się dwa główne rodzaje włókniaków – twarde i miękkie. Do pierwszych zalicza się: włókniaki stwardniałe (twardniejące), dermatofibromy, łagodne włókniste histiocytomy, histiocytomy. Guzki te są z reguły płaskowyniosłe i mają czerwone lub brązowe zabarwienie. Włókniaki pojawiają się pojedynczo. Zazwyczaj są niewielkie, o średnicy do 1 cm. Rozwijają się najczęściej u osób powyżej 40 lat. Nierzadką sytuacją jest powstanie włókniaka twardego w miejscu po ukąszeniu, urazie czy zapaleniu mieszka włosowego. Włókniaki twarde lokalizują się zazwyczaj na nogach i tułowiu. Zmiany o bardzo dużych rozmiarach – o średnicy przekraczającej nawet 20 cm – zdarzają się u osób z upośledzoną odpornością.
Drugim rodzajem są włókniaki miękkie, do których zalicza się m.in.: włókniaki starcze, polipy włóknistonabłonkowe, acrochordony. Zwykle są to guzki mnogie, w kolorze skóry lub w różnych odcieniach brązu. Włókniaki miękkie mogą osiągnąć od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Najczęściej obserwowane są u osób z nadmierną masą ciała, zmagających się z zaburzeniami endokrynologicznymi czy u diabetyków. Umiejscawiają się zazwyczaj na szyi, pod pachami, w pachwinach czy w okolicy sutków.
