U nas zapłacisz kartą
Twarde, bolesne pryszcze pod skórą - przyczyny, leczenie i porady pielęgnacyjne
Kaszaki
Kaszak nazywany bywa torbielą zastoinową lub tłuszczową. Rozwija się w obrębie gruczołów łojowych i mieszków włosowych. Te twarde guzki pojawiają się głównie na twarzy, głowie, tułowiu, w okolicy narządów płciowych. Kaszaki mogą być pojedyncze lub mnogie. Są koloru cielistego z lekko żółtym zabarwieniem. Mają gładką powierzchnię i są przesuwalne wobec podłoża. Rosną powoli. Osiągają średnicę od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Na powierzchni twardego guza widoczny jest ciemny punkt, który wskazuje na zaczopowanie. Zazwyczaj kaszaki występują u osób między 30. a 40. rokiem życia. Do ich powstawania dochodzi wówczas, gdy złuszczające się komórki naskórka zablokują kanalik wyprowadzający gruczołu łojowego. W konsekwencji sebum i zrogowaciały naskórek gromadzą się wewnątrz gruczołu i powodują powstanie torbieli. Zmianę wypełnia płynna lub półpłynna masa o nieprzyjemnym zapachu. Kaszak łatwo ulega nadkażeniu bakteryjnemu, co prowadzi do rozwoju stanu zapalnego otaczających go tkanek.
Wyróżnia się dwa główne rodzaje włókniaków – twarde i miękkie. Do pierwszych zalicza się: włókniaki stwardniałe (twardniejące), dermatofibromy, łagodne włókniste histiocytomy, histiocytomy. Guzki te są z reguły płaskowyniosłe i mają czerwone lub brązowe zabarwienie. Włókniaki pojawiają się pojedynczo. Zazwyczaj są niewielkie, o średnicy do 1 cm. Rozwijają się najczęściej u osób powyżej 40 lat. Nierzadką sytuacją jest powstanie włókniaka twardego w miejscu po ukąszeniu, urazie czy zapaleniu mieszka włosowego. Włókniaki twarde lokalizują się zazwyczaj na nogach i tułowiu. Zmiany o bardzo dużych rozmiarach – o średnicy przekraczającej nawet 20 cm – zdarzają się u osób z upośledzoną odpornością.
Drugim rodzajem są włókniaki miękkie, do których zalicza się m.in.: włókniaki starcze, polipy włóknistonabłonkowe, acrochordony. Zwykle są to guzki mnogie, w kolorze skóry lub w różnych odcieniach brązu. Włókniaki miękkie mogą osiągnąć od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Najczęściej obserwowane są u osób z nadmierną masą ciała, zmagających się z zaburzeniami endokrynologicznymi czy u diabetyków. Umiejscawiają się zazwyczaj na szyi, pod pachami, w pachwinach czy w okolicy sutków.
Czym są pryszcze podskórne?
Pryszcze podskórne to po prostu wykwity skórne zawierające w sobie dużo treści ropnej. Jak sama nazwa wskazuje – znajdują się pod zewnętrzną warstwą naskórka. Wybrzuszenia te przybierają różne kształty i kolory. Zazwyczaj charakteryzują się czerwoną obwódką albo czerwonawym odcieniem. Zdarza się, że zyskują aż siną barwę. Zazwyczaj są bolesne, czasami nawet bardzo.
Pryszczy podskórnych nie można wycisnąć, gdyż ich ujście jest zasłonięte przez skórę. Często są mocno rozsiane po twarzy i przybierają niewielki rozmiar. Zazwyczaj przybierają formę twardych guzków albo cyst. Te pierwsze mieszczą się głębiej niż cysty i są twardsze. Cysty zazwyczaj są widocznie nabrzmiałe ropą, leżą płytko i są dosyć miękkie.
Mogłoby się wydawać, że pryszcze podskórne tworzą się głównie w strefie T czyli na czole, nosie i brodzie. Warto jednak pamiętać, że mogą się pojawiać nie tylko na twarzy, ale także na plecach, w pobliżu ust, skroni, szyi, dekolcie, czole, albo na policzkach.
Pryszcze podskórne: leczenie
Po pierwsze, pryszczy podskórnych nie można wyciskać! Zmiany te są osadzone na tyle głęboko, że pryszcz może rozlać się pod skórą. Wyjątkowo łatwo też o rozdrapanie pryszcza do krwi podczas naciskania go z każdej strony. Najprostszym sposobem na pryszcze podskórne jest maść ichtiolowa, czyli niedroga maść apteczna dostępna bez recepty, która wyciąga ropę z głęboko osadzonego pryszcza na zewnątrz. Należy ją stosować ostrożnie, ponieważ bardzo brudzi. Maść nakłada się na cystę i wokół niej i zmywa po około trzydziestu minutach. Dermatolodzy przepisują ją w połączeniu z antybiotykiem, jeśli pojawi się taka potrzeba.
Innym sprawdzonym sposobem na trądzik grudkowo-cystowy jest domowa kuracja retinoidami lub seria zabiegów kwasami w salonie kosmetycznym. Niektórym osobom pomaga również zmiana diety, ograniczenie słodkich napojów, słodyczy oraz tłustych potraw i mięsa. Niestety, na pryszcze powstałe ze stresu ciężko zaradzić inaczej jak zwiększoną dawką relaksu.
Niektóre pryszcze w newralgicznych miejscach łatwo pomylić z innymi zmianami skórnymi. Mogą to być:
- tłuszczaki, czyli łagodne nowotwory w postaci twardych guzków, które w przeciwieństwie do pryszczy nie mają zabarwienia i występują przede wszystkim na plecach oraz na barkach,
- włókniaki, czyli niegroźne twarde guzki lub zwisające zmiany skórne przypominające brodawki,
- kaszaki, czyli torbiele zastoinowe to zaczopowane ujścia gruczołów łojowych, które zwykle są mniejsze niż pryszcze podskórne, mają żółte zabarwienie i niewielką ciemną kropkę we wnętrzu.
Guzki Heberdena i Boucharda
Guzki Heberdena i Boucharda są charakterystyczne dla choroby zwyrodnieniowej stawów rąk. Pierwsze z nich lokalizują się na grzbietowej powierzchni stawów międzypaliczkowych dalszych, drugie zaś występują na grzbietowej powierzchni stawów międzypaliczkowych bliższych. Zmiany te składają się z tkanki kostnej i chrzęstnej. Na tkankach wokół tych guzków może rozwinąć się stan zapalny. Same w sobie guzki Heberdena i Boucharda nie są groźne, ale mogą upośledzać sprawne funkcjonowanie. Ich narastanie może dawać objawy neurologiczne w postaci niedowładów. W skrajnych przypadkach chorym z tymi zmianami proponowana jest operacja wszczepienia do zniszczonego stawu endoprotezy.
W przypadku pojawienia się twardego guzka pod skórą pacjent powinien się zgłosić do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który na podstawie wstępnego rozpoznania skieruje do odpowiedniego specjalisty – zazwyczaj do dermatologa lub chirurga. Każdy przypadek tego typu zmiany wymaga konsultacji lekarskiej, aby wykluczyć chorobę o charakterze złośliwym i określić sposób postępowania leczniczego.
Diagnostyka opiera się na wywiadzie z pacjentem, badaniu klinicznym, podstawowych badaniach laboratoryjnych, takich jak badanie morfologiczne krwi , a w razie potrzeby na dodatkowych badaniach diagnostycznych, obrazowaniu medycznym – początkowo USG, a w razie niepewności diagnostycznej na tomografii komputerowej czy rezonansie magnetycznym. Lekarz zalecić może również biopsję guza i wysłanie pobranego materiału do analizy histopatologicznej w celu dokładnego określenia jej charakteru.
Większość twardych guzków pod skórą wymaga przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego, choć stosowane bywają również inne metody. Przykładowo tłuszczaki usuwa się z użyciem lasera czy za pomocą krioterapii, a torbiele galaretowate poprzez punkcję i odessanie zawartości za pomocą igły. Zmiany usuwa się, zwłaszcza gdy powodują ból, ograniczają ruchy czy z powodów kosmetycznych. Nie znikną one samoistnie. Niewielkie guzki, których lokalizacja nie jest newralgiczna, nie wymagają usunięcia, lecz powinny pozostać pod stałą kontrolą lekarską i w razie niepokojących objawów zostać usunięte.
Skąd biorą się pryszcze podskórne?
Pryszcze podskórne to najczęściej objaw trądziku grudkowego. Ma on podłoże hormonalne i najczęściej pojawia się przy okresie dojrzewania lub w wyniku silnych zmian hormonalnych. W tym przypadku gule najczęściej pojawiają się w strefie T, choć nie tylko. Takie zmiany mogą być również objawem tymczasowych nieprawidłowości hormonalnych i pojawiać się pojedynczo.
Takie zmiany mogą się pojawiać również w przypadku, kiedy nie dbamy odpowiednie o pielęgnację lub higienę. W momencie, kiedy nasza skóra produkuje zbyt dużą ilość sebum, a dodatkowo łączy się ono z bakteriami zanieczyszczeniami i martwym naskórkiem, pryszcze podskórne pojawiają się bardzo szybko. Wszystko to zbiera się pod powierzchnię skóry i doprowadza do otorbienia się gruczołów łojowych lub zmagazynowania płynów pod skórą.
Zobacz także
