U nas zapłacisz kartą
Uczulenie na środki chemiczne - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia
Uczulenie na słońce. Jak je rozpoznać?
Alergie mogą być powodowane przez pyłki, kurz, pokarmy czy substancje chemiczne. Mało kto jednak jako potencjalną przyczynę reakcji alergicznej wskazuje towarzyszące nam codziennie promienie słoneczne. Czym jest uczulenie na słońce i jak się objawia?
Lato to czas wakacji i beztroskiego wypoczynku. Słońce korzystnie wpływa na nastrój i samopoczucie oraz stanowi niezbędny element prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Dzieje się tak ze względu na udział promieni słonecznych w tworzeniu witaminy D3. Wykazuje ona działanie wspomagające odporność, odgrywa ważną rolę w regulacji gospodarki mineralnej oraz działa przeciwnowotworowo [1,2].
Zdarza się jednak, że ekspozycja na słońce może mieć niekorzystny wpływ na organizm i wywoływać wiele objawów niepożądanych. Promieniowanie słoneczne złożone jest z różnego rodzaju fal, wśród których szczególne znaczenie ma promieniowanie UVA. Jego nasilenie jest niezależne od pory roku i pogody. Dodatkowo takie promieniowanie przenika przez szyby, dlatego niepożądane reakcje na światło mogą wystąpić również w zamkniętym pomieszczeniu lub podczas jazdy samochodem [3].
Reakcje alergiczne, do których dochodzi w wyniku działania promieniowania słonecznego, noszą miano odczynów fotoalergicznych. Z udziałem światła dochodzi do przekształcenia nieaktywnej substancji w gotowy alergen, który może wywołać uczulenie na słońce. Samo promieniowanie słoneczne to jednak za mało, żeby doszło do tego typu reakcji. Niezbędny jest jeszcze dodatkowy czynnik, który uwrażliwia skórę na działanie światła. Mogą nim być niektóre rośliny, leki oraz składniki kosmetyków [2,4].
Uczulenie wtórne – zaczęło się od grzybicy
Dobrze, by lekarz w czasie badania obejrzał dokładnie całe ciało pacjenta. Chorzy mogą się skupiać tylko na zmianach widocznych na twarzy i rękach, a może się okazać, że człowiek ma alergiczne kontaktowe zapalenie skóry też na stopach, spowodowane przez środki, z których wykonane jest obuwie albo ma zakażenie grzybicze stóp, które jest przyczyną wyprysku na rękach. W takich przypadkach na rękach pojawia się wyprysk jako reakcja na alergeny grzybów chorobotwórczych. Można podejrzewać taki rodzaj wyprysku, gdy zmiana pojawia się tylko na jednej ręce. Rozstrzygające jest badanie mikologiczne, które potwierdzi obecność grzybów w pierwotnym ognisku zakażenia, czyli zazwyczaj na stopach.
Złotym standardem w diagnostyce alergii kontaktowej są testy płatkowe. Zastosowanie ich zwiększa szansę prawidłowego rozpoznania alergicznego kontaktowego zapalenia skóry, ponad 20-krotnie skraca czas oczekiwania na ostateczne rozpoznanie i zmniejsza koszty leczenia.
Testy płatkowe (testy kontaktowe, inna popularna, lecz niepoprawna nazwa to "testy naskórkowe") służą do wykrywania alergii kontaktowej na uczulające związki drobnocząsteczkowe (tzw. hapteny).
Testy płatkowe są przydatne w weryfikacji podejrzenia uczulenia na metale, kosmetyki i perfumy, leki, gumy, materiały dentystyczne, tworzywa sztuczne, kleje czy rośliny. Wykonanie testów płatkowych jest wskazane w przypadku m.in.: alergicznego wyprysku kontaktowego (alergiczne kontaktowe zapalenie skóry), wyprysku atopowego, wyprysku pieniążkowatego i na tle zawodowym.
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy): przyczyny, objawy i leczenie
Kontaktowe zapalenie skóry (inaczej wyprysk kontaktowy) to miejscowa skórna reakcją nadwrażliwości w wyniku bezpośredniego kontaktu z określonymi substancjami chemicznymi lub drażniącymi. Wyprysk kontaktowy może mieć podłoże alergiczne, wynikać z podrażnienia, mieć związek z wykonywaną pracą (np. przewlekłym narażeniem dłoni na określoną substancję) lub ze światłem słonecznym. W leczeniu najważniejsze jest unikanie substancji powodujących wyprysk kontaktowy.
Wyprysk kontaktowy to choroba polegająca na tworzeniu się zmian skórnych pod wpływem kontaktu z alergenami kontaktowymi (są to często substancje chemiczne) u uczulonych na nie osób. Czasem potocznie mówi się na wyprysk kontaktowy „egzema”, co nie jest jednoznaczne z kontaktowym zapaleniem skóry, ponieważ słowo egzema oznacza wyprysk, czyli chorobę skóry o podłożu zapalnym niezwiązaną z zakażeniem, w której dochodzi do zapalenia jej wierzchnich warstw (naskórka i warstwy brodawkowatej skóry właściwej). Egzema nie jest więc nazwą konkretnej choroby, tylko określa rodzaj zmian skórnych, które występują w danej chorobie skóry.
- alergiczne – związane z odpowiedzią układu odpornościowego na alergeny,
- z podrażnienia – nie jest to prawdziwe uczulenie i takie zmiany mogą się pojawić u wszystkich osób, które mają kontakt, np. z silnymi substancjami używanymi w środkach czystości, farbami, lakierami, smarami, cementem,
- zawodowe – wywołane przez czynniki szkodliwe w miejscu pracy, w większości przypadków jest to kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) z podrażnienia,
- fotoalergiczne lub fototoksyczne – zapalenie skóry może być wywołane przez alergen lub substancję drażniącą powstającą dopiero po zadziałaniu światła słonecznego.