U nas zapłacisz kartą
Symptomy uczulenia na okulary - Jak rozpoznać alergię na soczewki i oprawki?
Uczulenie na metal – co je wywołuje?
„Uczulenie na metal” to określenie, którego używa się najczęściej w odniesieniu do nadwrażliwości na nikiel. Dolegliwość ta jest dość mocno rozpowszechniona w społeczeństwie. Szacuje się, że dotyczy 13–17% dorosłych, 10% młodzieży i 7–9% dzieci. Specjaliści donoszą, że kobiety aż 4 razy częściej zmagają się z nadwrażliwością na nikiel w porównaniu z mężczyznami. Innymi rzadziej spotykanymi alergiami na metale są te wywołane przez kobalt, chrom i pallad. U niektórych alergików każdy kolejny kontakt z alergenem powoduje szybsze pojawianie się objawów. Uczulenie może stać się nawet chorobą zawodową.
Do uczulenia na metal dochodzi przeważnie na skutek bezpośredniego kontaktu skóry z przedmiotami go zawierającymi, np.: oprawkami okularów, paskami do zegarków i innymi formami biżuterii, guzikami, sprzączkami od pasków, sztućcami, klamkami, uchwytami szafek, a nawet elementami protez dentystycznych czy implantów ortopedycznych i kardiochirurgicznych. Metale w śladowych ilościach mogą dostać się do organizmu razem z żywnością. Dla przykładu nikiel zawarty jest w: margarynie, rybach i owocach morza (głównie ostrygach), piwie i winie, produktach sojowych, konserwach, roślinach strączkowych, ziarnach zbóż, siemieniu lnianym, orzechach, gruszkach, figach, bananach, ananasach.
Alergia na słońce – polimorficzna osutka świetlna – objawy
Zwykle polimorficzna osutka świetlna (PMLE) występuje wiosną i wczesnym latem. Może jednak pojawić się zimą, po korzystaniu z solarium lub po wakacjach w ciepłych krajach. Zmiany skórne występują zwykle w ciągu kilku godzin (czasami kilku dni) po ekspozycji na słońce i towarzyszy im intensywny świąd. Wysypka trwa od jednego do kilku dni, a następnie ustępuje, jeśli unika się dalszej ekspozycji na słońce. Czasami wysypka utrzymuje się przez kilka tygodni. Zmiany goją się bez powstawania blizn. Charakterystyczną cechą polimorficznej osutki świetlnej jest to, że jest najbardziej nasilona wiosną i wczesnym latem, łagodnieje wraz z postępem lata i ustępuje jesienią lub zimą, a następnie powraca kolejnej wiosny.
W przypadku polimorficznej osutki świetlnej może występować kilka różnych rodzajów zmian skórnych (jak sama nazwa wskazuje – polimorficzna, czyli mająca wiele postaci), ale zwykle u danej osoby jest to określony rodzaj zmian skórnych i kiedy wysypka nawraca, wygląda tak samo, jak podczas poprzednich epizodów. Najczęściej są to swędzące, czerwone grudki, plamy lub krosty. Rzadziej zmiany przypominają ukąszenia owadów lub rumień wielopostaciowy.
Alergia na słońce: czerwone grudki, plamy i krosty. Fot. istockphoto.com
Wysypka najczęściej pojawia się na obszarach skóry narażonych na działanie promieni słonecznych – w górnej części klatki piersiowej, na dekolcie, szyi, ramionach, a czasami także łydkach. Choroba występuje częściej tam, gdzie skóra w czasie zimy jest zakryta. Wysypka rzadko występuje na twarzy i grzbietach dłoni.
Rzadko wysypce mogą towarzyszyć objawy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka, dreszcze, ból głowy i nudności.
Uczulenie na słońce - przyczyny i czynniki ryzyka
Fotodermatoza idiopatyczna pojawia się zwykle podczas pierwszego kontaktu skóry ze słońcem. Po zimie organizm nie wytworzył jeszcze odpowiedniej ilości melaniny - barwnika, który chroni skórę przed szkodliwym działaniem słońca, co jest przyczyną dokuczliwych objawów skórnych.
Przykładami tego rodzaju fotodermatozy są osutki świetlne, świerzbiączka letnia, pokrzywka słoneczna, opryszczki ospówkowate i młodzieńcza osutka wiosenna.
Z kolei za reakcję fototoksyczną odpowiadają substancje chemiczne zawarte w kosmetykach (np. perfumach), leki (np. leki przeciwbólowe, środki antykoncepcyjne, niektóre antybiotyki), a także zioła (np. dziurawiec).
Tego typu reakcja może wystąpić u każdego, pod warunkiem zadziałania substancji fototoksycznej i promieniowania UV w odpowiednio dużej dawce.
Reakcja fotoalergiczna różni się od fotodermatozy idiopatycznej i reakcji fototoksycznej tym, że bierze w niej udział układ odpornościowy.
Reakcja fotoalergiczna powstaje w wyniku wystawienia skóry na działanie substancji uczulającej, tzw. fotohaptenu, i promieniowania UV (najczęściej UVA).
Zmienione pod wpływem słońca cząstki substancji uczulającej łączą się z białkami skóry, co prowadzi do wytworzenia alergenów uczulających, które układ odpornościowy zapamiętuje.
W konsekwencji do pojawienia się objawów alergii dochodzi po każdym następnym kontakcie z tą konkretną substancją uczulającą (niezależnie do jej dawki) i nawet po krótkim pobycie na słońcu.
Do substancji fotoalergizujących można zaliczyć m.in. niektóre leki (np. sulfonamidy), substancje zapachowe (np. piżmo ambratowe) i substancje roślinne (np. zawarty w czosnku diallilodisiarczek).
Warto wiedzieć, że ryzyko uczulenia na słońce wzrasta u chorych na bielactwo (nie mają oni melaniny, więc skóra łatwo ulega poparzeniom słonecznym), toczeń rumieniowaty i osób zmagających się ze schorzeniami metabolicznymi (np. porfirie).