U nas zapłacisz kartą
Jak rozpoznać i leczyć uczulenie na płyn do kąpieli u dziecka?
Alergia skórna: swędzące krostki, nadżerki, rany
Lekko obrzęknięta i zaczerwieniona skóra z ogniskami swędzących drobnych grudek albo drobnych pęcherzyków wypełnionych przezroczystym płynem (surowicą) to typowe cechy wyprysku kontaktowego. Ale zmiany na skórze mogą przybrać formę sączących się nadżerek. Rodzaj zmian i stopień swędzenia zależą od nasilenia stanu zapalnego. W okresie zaostrzeń chore miejsce ma jaskrawoczerwony kolor i bardzo swędzi. Trudno powstrzymać się od drapania, ale lepiej tego nie robić, bo łatwo zakazić rankę. W przypadku przewlekłej egzemy zmiany na skórze bledną, są jasnoróżowe. Skóra staje się sucha, pogrubiała. W miejscu wyprysku powstaje swędzący liszaj.
Wyprysk zwykle powstaje w miejscu bezpośredniego kontaktu skóry z substancją uczulającą (drażniącą). Celem ataku są najczęściej dłonie (płyny do zmywania, środki czystości, farba drukarska), skóra między palcami (pierścionki), na przegubie ręki (zegarek, bransoleta), na płatkach usznych (klipsy, kolczyki), na szyi (łańcuszki), na nosie i za uszami (oprawka od okularów). Ale zmiany mogą wystąpić w każdym miejscu – w okolicy pępka albo na brzuchu (od guzika przy spodniach, suwaka czy haftki), na głowie (od szamponu, czapki albo perfum). Czasem wypryski pojawiają się nie tylko w miejscach kontaktu z czynnikami wyzwalającymi, ale są rozsiane po całym ciele. Mogą im towarzyszyć dolegliwości charakterystyczne dla alergii wziewnej (katar, kaszel, zapalenie spojówek) lub pokarmowej (wymioty, biegunka).
Sprawdź, na co masz alergię: zrób test
Spróbuj zaobserwować, jak twoja skóra reaguje na kontakt z różnymi substancjami. Jeżeli zmiany pojawiły się na twarzy i po odstawieniu nowego kremu znikną, pewnie jesteś uczulona na jeden ze składników kosmetyku. Jeśli swędzące krostki tworzą się na stopach, odkąd nosisz wełniane skarpetki, prawdopodobnie sprawcą uczulenia jest wełna. Jeżeli będziesz unikać kontaktu z alergenem, w ciągu kilku dni wypryski zagoją się i znikną bez śladu. Ale wytropienie sprawcy nie zawsze jest proste, bo wypryski kontaktowe często pojawiają się z opóźnieniem. Gdy wystąpi swędząca wysypka, trudno ją powiązać np. z używanym od pewnego czasu płynem do kąpieli albo spinką do włosów. Jest to tym bardziej skomplikowane, że uczulić mogą nas też np. papier, czarna bluzka, buty, zabawka, a nawet powietrze. Jeśli wypryski nie chcą się goić, nawracają albo podejrzewamy uczulenie na jakąś substancję, trzeba zgłosić się do dermatologa. Doświadczony specjalista postawi diagnozę na podstawie wywiadu i oględzin. Może też zalecić tzw. testy płatkowe. Należy wykonać je w okresie remisji choroby – uzyskiwane w czasie zaostrzenia dolegliwości dają wynik fałszywie dodatni, związany z nadwrażliwością skóry na bodźce drażniące, a nie z alergią. Badanie polega na umieszczeniu na skórze (zwykle na plecach) pod specjalnym opatrunkiem podejrzanych substancji. Po 72 godzinach sprawdza się, czy pojawiła się reakcja zapalna. Standardowy test zawiera 20 alergenów: niektóre metale, składniki gumy, żywice, leki do stosowania zewnętrznego, konserwanty, substancje zapachowe. Ale można je modyfikować. Są nawet testy dla poszczególnych grup zawodowych, np. drukarzy.
Najlepszym lekiem jest unikanie substancji uczulającej lub drażniącej. Im dłużej skóra ma kontakt z alergenem, tym trudniej wyleczyć chorobę. Miejscowo stosuje się preparaty steroidowe (z przepisu lekarza). Postać leku zależy od rodzaju i lokalizacji wyprysku. Na sączące się rany wskazane są środki w aerozolu, mleczka i kremy. W przypadku rogowacenia i łuszczenia się skóry najlepsze są maści. Jeśli zmiany występują na głowie, lekarz wybiera preparaty płynne. Jeżeli dołączyło się zakażenie bakteryjne, potrzebne są też leki odkażające, a nawet antybiotyki. Często terapię wspomaga się doustnymi lekami antyalergicznymi (Allertec, Alerzina, Lirra Gem, Zyrtec, Claritine) oraz preparatami działającymi miejscowo (Soventol, Flexiderm). Warto też stosować środki pielęgnacyjne do skóry wrażliwej (Linoderm Omega, Unibasis, Der-Med).
Co jest przyczyną uczulenia na płyn do płukania?
Uczulenie od płynu do płukania ma charakter alergii kontaktowej. Jest to nadwrażliwość organizmu na substancje chemiczne o małej masie cząsteczkowej (hapteny) lub proteiny (białka).
Reakcję immunologiczną wywołuje bezpośredni kontakt skóry z czynnikiem drażniącym. Odczyn zapalny powstaje w momencie, gdy alergen zostanie rozpoznany przez receptory limfocytów. Jednocześnie same przeciwciała nie mają wpływu na odpowiedź obronną, co odróżnia alergię kontaktową od pokarmowej i wziewnej.
Alergia kontaktowa rozwija się u około 40 procent dorosłych i 30 procent dzieci. Obok niklu i tiomersalu (konserwant szczepionek) najczęściej uczulają substancje zapachowe obecne między innymi w płynie do płukania tkanin. Nie jest to jednak jeden rodzaj cząsteczek. Enigmatycznie brzmiąca nazwa „substancje zapachowe” może odnosić się do składników pochodzenia roślinnego, zwierzęcego oraz syntetycznego.
Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Europy nr 1223/2009 z 30 listopada 2009 r. producenci nie mają obowiązku wyszczególniać substancji zapachowych o niskim stężeniu innych niż 26 silnie alergizujących i wymienionych w Dyrektywie 2003/15/EC Parlamentu Europejskiego. Są to między innymi geraniol, nadający różany aromat, oraz limonen i eugenol o działaniu antyseptycznym.
Jak sobie radzić z alergią? 5 sprawdzonych sposobów
Leczenie alergii wymaga kompleksowego podejścia – podstawą skutecznej terapii jest opieka alergologa i ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarza. Oprócz regularnego przyjmowania leków, bardzo ważne są także zmiany w stylu życia i unikanie alergenów. Poznaj 5 sprawdzonych sposobów radzenia sobie z alergią.