U nas zapłacisz kartą
Jak rozpoznać i leczyć uczulenie na pokrzywę?
Sposoby leczenia pokrzywki
Terapia pokrzywki musi być prowadzona przez lekarza i należy unikać samoleczenia.
- Unikanie czynnika wyzwalającego (np. alergenu, czynnika fizycznego itp.), jeśli został zidentyfikowany. W razie pokrzywki pokarmowej konieczne może być zastosowanie diety eliminacyjnej (ustąpienie zmian skórnych następuje po 2–3 tyg.).
- Unikanie czynników nasilających lub wywołujących pokrzywkę: leki (kwas acetylosalicylowy, inne NSLPZ, opioidy), alkohol, stres psychiczny.
- Leczenie choroby podstawowej, jeśli pokrzywka ma charakter wtórny, czyli jest spowodowana inną chorobą.
Leczenie farmakologiczne
Podstawowymi lekami wykorzystywanymi w terapii pokrzywki są leki przeciwhistaminowe, które zmniejszają świąd skóry i powodują zanikanie bąbli pokrzywkowych. Leki przeciwhistaminowe skuteczne w leczeniu pokrzywki to: bilastyna, cetyryzyna, desloratadyna, feksofenadyna, lewocetyryzyna, loratadyna i rupatadyna.
U pacjentów z pokrzywką wywoływaną wysiłkiem fizycznym (z anafilaksją lub bez niej) lekarz może zalecić zapobiegawczo leki przeciwhistaminowe w celu zmniejszenia częstości występowania lub nasilenia objawów. Pacjentom, u których wystąpiła reakcja anafilaktyczna lub obrzęk naczynioruchowy krtani, lekarz może zalecić noszenie przy sobie ampułkostrzykawki z adrenaliną lub autowstrzykiwacza z adrenaliną do samodzielnego podania w razie konieczności.
Diagnostyka pokrzywki
Diagnostyka pokrzywki jest skomplikowana i czasochłonna, a i tak w przypadku pokrzywki przewlekłej jej przyczynę udaje się ustalić jedynie u około 20% chorych. Niektórzy badacze uważają, że rozpoznanie ostrej pokrzywki nie wymaga przeprowadzenia badań.
Wstępna diagnostyka pokrzywki przewlekłej obejmuje oznaczenie skierowanie pacjenta na badania krwi – oznaczenie OB lub CRP (badania te oceniają ogólnie obecność stanu zapalnego w organizmie), morfologii z rozmazem, prób wątrobowych, badania moczu, niekiedy oceny czynności tarczycy. Testy skórne lub kontaktowe z alergenami czy też badanie poziomu IgE we krwi wykonuje się u chorych z pokrzywką ostrą czy przewlekłą, którzy mieli w przeszłości pokrzywkę po kontakcie z jakimś alergenem.
Niekiedy lekarz na podstawie wywiadu i obecności innych objawów decyduje się na rzadsze badania: eozynofilię krwi oraz testy w kierunku tzw. chorób autoimmunologicznych, tarczycy, wirusowych zakażeń wątroby i innych schorzeń. U niektórych chorych wykonuje się tzw. test skórny z własną surowicą chorego. Wcześniej pobiera się od chorego jego własną krew, oddziela krwinki od reszty krwi, dzięki czemu pozostaje tzw. surowica – płyn, który nakłada się na nakłutą skórę przedramienia, podobnie jak przy testach skórnych z alergenami. Pojawienie się bąbla oznacza, że we krwi chorego obecne są przeciwciała – mają one znaczenie w powstawaniu pokrzywki. W ośrodkach specjalistycznych niekiedy wykonuje się próby prowokacyjne z pokarmem lub lekiem (a także z czynnikami powodującymi pokrzywki fizykalne).
Niekiedy konieczne jest wykonanie biopsji skóry – czyli wycięcie kilkumilimetrowego jej wycinka i zbadanie pod mikroskopem.
Jak często występuje pokrzywka?
Ostrej pokrzywki doświadcza w ciągu życia 10–20% osób. Zdecydowaną większość stanowi ostra pokrzywka trwająca od kilku godzin do 6 tygodni. Pokrzywka może wystąpić w każdym wieku. Ostra pokrzywka częściej występuje u dzieci i młodych dorosłych, a przewlekła – u kobiet w wieku 20–40 lat.
Fot. 1. Pokrzywka - bąbel pokrzywkowy
Fot. 2. Pokrzywka cholinergiczna
Objawem pokrzywki jest pojawienie się na skórze bąbli pokrzywkowych, które są swędzące (niekiedy bolesne lub piekące), porcelanowobiałe lub różowe, dobrze ograniczone, otoczone przez zaczerwienioną skórę (rumień). Bąble są wyniosłe ponad powierzchnię skóry, szybko powstają i zwykle szybko ustępują (
Pokrzywce najczęściej towarzyszy świąd, a czasem nawet zmiany mogą być bolesne lub powodować tzw. parestezje – nieprzyjemne wrażenia, takie jak mrowienie, drętwienie, pieczenie.
W pokrzywce przewlekłej objawy mogą występować codziennie lub okresowo (np. raz w tygodniu lub miesiącu). Często opisuje się dobowy cykl zmian, ale przebieg choroby bywa bardzo różny. Samoistne remisje (wycofanie się objawów) często zdarzają się w ciągu 12 miesięcy od początku choroby, ale u znacznego odsetka chorych objawy występują, przynajmniej okresowo, przez wiele lat.
- zawroty głowy
- uczucie silnego osłabienia
- kołatanie serca
- chrypka
- uczucie braku powietrza
- nudności i wymioty
- obniżenie ciśnienia tętniczego.
Mogą one zwiastować pojawienie się wstrząsu anafilaktycznego.
Groźnym objawem jest także obrzęk naczynioruchowy, ponieważ w jego przebiegu może dojść do pojawienia się utrudnienia w oddychaniu, a nawet zgonu (najczęściej spowodowanym tak silnym obrzękiem, „opuchnięciem” tkanek gardła, że dochodzi do zamknięcia krtani i duszenia się chorego).
Co robić, aby uniknąć zachorowania?
Nie ustalono, jakie środki pozwalają na uniknięcie zachorowania na pokrzywkę, niemniej jej nawroty z reguły skutecznie zwalczają wymienione powyżej leki oraz unikanie znanych, wyzwalających je czynników.
Wielu chorych z pokrzywką przewlekłą zauważa pogorszenie zmian pod wpływem niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. aspiryny), zdenerwowania oraz diety. Prawdziwa alergia pokarmowa u nich jest rzadka, natomiast niektóre pokarmy mogą powodować nasilenie zmian – np. truskawki mogą spowodować wzrost wydzielania histaminy w organizmie, a alkohol rozszerza naczynia. Nie udowodniono niezbicie wpływu specjalnych diet, ale niektórzy chorzy (30–70%) odczuwają poprawę wyglądu skóry, unikając niektórych pokarmów (np. alkoholu, przypraw, konserwantów, barwników, surowych jarzyn i owoców).
Pokrzywka w pytaniach i odpowiedziach
Zobacz także
Pokrzywkowe zapalenie naczyń z hipokomplementemią Zapalenie naczyń z hipokomplementemią jest stwierdzane według różnych źródeł u od 2 do 20% pacjentów z przewlekłą pokrzywką. Najczęściej chorują kobiety po 50. rż.
Objawy chorób skóry (wykwity skórne) Wykwity skórne to zmiany na skórze, które są objawami chorób skóry. W poszczególnych chorobach wykwity mają charakterystyczny wygląd – kolor, kształt, postać, lokalizację i na tej podstawie dermatolog zwykle jest w stanie ustalić rozpoznanie. Zmiany skórne się mogą zmieniać w czasie oraz ustępować z pozostawieniem blizny lub bez niej. Do wykwitów należą: plama, grudka, guzek, guz, pęcherzyk, pęcherz, krosta, bąbel, a także nadżerka, przeczos, pęknięcie i rozpadlina, łuska, strup, owrzodzenie oraz blizna.
