U nas zapłacisz kartą
Skuteczne leczenie wyprysku łojotokowego
Łojotokowe zapalenie skóry u dzieci (wyprysk łojotokowy)
Wyprysk łojotokowy jest często występującą chorobą wieku dorosłego, charakteryzującą się występowaniem rumieniowo-złuszczających zmian skórnych pokrytych żółtawą łuską. W przypadku dzieci najczęściej dotyczy niemowląt i pojawia się w ciągu pierwszych tygodni życia (zazwyczaj między 2. a 10. tygodniem) w postaci tzw. ciemieniuchy lub inaczej „czepca kołyskowego”.
Mechanizm powstawania zmian nie został do końca wyjaśniony. Jedną z przyczyn może być nadmierne gromadzenie łoju, którego wytwarzanie jest ściśle związanie z gospodarką hormonalną. U niemowląt na pracę gruczołów łojowych wpływają hormony matki (androgeny). W późniejszych latach życia łojotokowe zapalenie skóry występuje rzadko i ponownie jego objawy mogą pojawić się dopiero w okresie pokwitania, podczas zwiększenia stężenia hormonów w dojrzewającym organizmie. Jednym z domniemanych czynników sprawczych w patogenezie choroby może być grzyb Pityrosporum ovale (Malassezia furfur). Jest to drożdżak, który przyczynia się do rozwoju tej choroby u dorosłych, natomiast na temat wczesnodziecięcej jej odmiany dane literaturowe nie są jednoznaczne.
Jakie są sposoby leczenia łojotokowego zapalenia skóry?
W przypadku ciemieniuchy podstawowe znaczenie ma systematyczne usuwanie nawarstwień łusek i strupów za pomocą miejscowych preparatów zawierających kwas salicylowy, mocznik, siarczek selenu i pirytionian cynku (płyny, oliwki, szampony). Jednym ze sposobów leczenia wyprysku łojotokowego jest stosowanie 2% ketokonazolu w postaci kremu i szamponu. W przypadku nadkażenia bakteryjnego lub drożdżakowego wskazane jest zastosowanie miejscowych środków przyczynowych. W razie wystąpienia nasilonych objawów zapalnych, rumienia oraz świądu można włączyć do leczenia preparaty glikokortykosteroidów o niewielkiej mocy w postaci aerozoli i lotionów.
W przypadku prawidłowego postępowania łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt mija najczęściej w ciągu kilku tygodni, chociaż może trwać nawet do 1. roku życia, u dorosłych natomiast ma tendencję do nawrotów i wymaga stałej pielęgnacji.
Jak często występuje łojotokowe zapalenie skóry?
Szacuje się, że choroba może dotyczyć 3–5% populacji. Łojotokowe zapalenie skóry dotyczące twarzy oraz przedniej powierzchni klatki piersiowej jest częstą dolegliwością osób w wieku średnim i podeszłym. W przypadku niemowląt najczęściej występuje na owłosionej skórze głowy, ale może dotyczyć również środkowej części twarzy, klatki piersiowej oraz krocza. Jedną z możliwych, ale najczęściej rzadko występujących, postaci jest rozwój uogólnionego stanu zapalnego skóry, czyli erytrodemii. Czynniki genetyczne biorące udział w powstawaniu zmian skórnych nie zostały ustalone.
Fot. Łojotokowe zapalenie skóry (fot. Public Health Image Library)
Charakterystyczne dla wyprysku łojotokowego zmiany mają postać tłustych, szarożółtych łusek i strupów, zwykle mocno przylegających do podłoża, nierzadko z towarzyszącym nasilonym rumieniem i wysiękiem. Wykwity te pojawiają się na owłosionej skórze głowy (ciemieniucha), ale mogą się stopniowo rozszerzać, zajmując czoło, okolicę małżowin usznych, policzki, szyję, a nawet tułów i kończyny. W przypadku zajęcia fałdów skórnych można obserwować sączenie i powstawanie linijnych pęknięć. Stan zapalny i sączenie mogą sprzyjać nadkażeniom bakteryjnym i drożdżakowym. Dolegliwości świądowe są łagodne. Po kilku tygodniach, rzadziej po kilku miesiącach, zmiany skórne zaczynają się samoistnie cofać i ustępują bez pozostawienia śladu.