Wszystko, co Musisz Wiedzieć o Wyprysku Łojotokowym u Niemowląt
Czym jest wyprysk łojotokowy?
Wyprysk łojotokowy inaczej nazywany łojotokowym zapaleniem skóry, jest schorzeniem dermatologicznym, związanym z zaburzeniem pracy hormonów, objawiającym się rumieniem i wykwitami, które pokrywają się żółtymi oraz brązowymi strupami. Stan zapalny najczęściej pojawia się na owłosionej skórze głowy i wszędzie tam, gdzie wydzielany jest łój ‒ na czole, okolicy między brwiami lub między fałdami nosowo-wargowymi. Wyprysk łojotokowy może pojawić się także na tułowiu, w okolicach mostka czy łopatek.
Przyczyn występowania łojotokowego zapalenia skóry należy doszukiwać się w zaburzeniach gospodarki hormonalnej, choć mechanizm powstawania zmian nie został całkowicie wyjaśniony. Zdecydowanie jedną z przyczyn pojawiania się wyprysków na twarzy i ciele jest nadmierne gromadzenie się łoju, co szczególnie można zauważyć u młodych osób w okresie pokwitania. W przypadku niemowląt ma to ścisły związek ze zmianami zachodzącymi w gospodarce hormonalnej matki. Zmiany te mają bardzo znaczący wpływ na pierwsze tygodnie życia dziecka, bowiem produkowane przez matkę androgeny oddziałują na pracę gruczołów łojowych niemowlaka. Należy pamiętać o tym, że łojotokowe zapalenie skóry ma charakter przewlekły i może bardzo często nawracać. Bardzo silny wpływ na jego występowanie, oprócz zaburzeń gospodarki hormonalnej, ma także prowadzony przez nas styl życia. Nieodpowiednia dieta, nieprzestrzeganie zasad higieny osobistej, a także stres mogą powodować jego nasilenie lub nawracanie.
W zależności od tego czy wyprysk łojotokowy dotyczy niemowlaka, czy osoby dorosłej, jego objawy, miejsce występowania na ciele i przebieg choroby będą się od siebie różnić. W przypadku łojotokowego zapalenia skóry u dziecka będziemy mieć do czynienia z objawami o umiarkowanym nasileniu, do których można zaliczyć łuszczące się lub tworzące strupy fragmenty naskórka. Jeśli stopień nasilenia się zwiększy, przybierają one żółto-brązową barwę, a swoim wyglądem mogą przypominać łuskę. Czasami wokół miejsc zmienionych zapalnie może pojawić się rumień. Zmiany te najczęściej zlokalizowane są na skórze głowy dziecka.
Jak już wspomnieliśmy, w przypadku osób w okresie pokwitania jak i dorosłych, występowanie wyprysku łojotokowego na twarzy związane jest z nadprodukcją sebum czyli innymi słowy ‒ nadmiernym wydzielaniem łoju. Zmiany charakterystyczne dla wyprysku łojotokowego przypominają tłuste żółto-szare łuski oraz strupy, które ściśle przylegają do podłoża. Bardzo często towarzyszy temu nasilony rumień oraz wysięk. Powstający stan zapalny może sprzyjać nadkażeniom bakteryjnym oraz drożdżakowym. Wyprysk łojotokowy u dorosłych występuje nie tylko na skórze głowy, ale jeszcze częściej na twarzy. Może przenieść się również na plecy czy klatkę piersiową i dekolt.
Co warto wiedzieć o ŁZS u niemowląt?
Łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt to problem, który niestety może nawracać. Najczęściej występuje w tej grupie wiekowej jako ciemieniucha – wówczas zapalenie skóry pojawia się na owłosionej skórze głowy w okolicy ciemienia, a niekiedy także na brwiach. Przyczyny ŁZS u niemowląt mogą być różne, ale zwykle związane są z nieprawidłową pracą gruczołów łojowych. To przez na skórze Maluszka pojawiają się białawe lub żółtawe łuski oraz czerwone, swędzące „placki”.
Istotne jest, aby nie lekceważyć zmian, ponieważ bez odpowiedniej pielęgnacji i leczenia może dojść do zaostrzenia schorzenia, czemu będzie towarzyszyć stan zapalny i wysięk ze zmian skórnych. Niezbędne jest zastosowanie odpowiedniej pielęgnacji, a niekiedy nawet kuracji antybiotykowej. Ponadto łojotokowe zapalenie skóry ma charakter nawracający, dlatego warto dowiedzieć się nieco więcej na temat tego, jak postępować na poszczególnych etapach choroby – o czym piszę w dalszej części artykułu.
Leczenie łojotokowego zapalenia skóry
Jeśli ŁZS występuje głównie w postaci ciemieniuchy, konieczne jest systematyczne usuwanie łusek i strupów z użyciem specjalnych preparatów miejscowych. Środki te zawierają zwykle kwas salicylowy, siarczek selenu, mocznik, a także pirytionian cynku. Preparaty są dostępne w postaci oliwek, płynów, szamponów, kremów lub sprayów. Można także zastosować krem i szampon zawierający 2% ketokonazolu na zalecenie lekarza. Innym sposobem jest zmiękczanie łusek za pomocą oliwki dla niemowląt lub oliwy z oliwek, a następnie (po odczekaniu ok. 30 minut) wyczesanie łusek i umycie głowy szamponem na ciemieniuchę.
Jeśli zmiany zostały dotknięte nadkażeniem bakteryjnym lub grzybiczym, konieczne jest zastosowanie środków miejscowych zwalczających drobnoustroje. To również kremy lub maści, zawierające jednak substancje bakterio- i/lub grzybobójcze. W razie nasilonych objawów zapalnych, rumienia oraz swędzenia, niekiedy lekarz zaleca stosowanie glikokortykosteroidów.
Co jeszcze stosuje się na łojotokowe zapalenie skóry? Dobre działanie na usuwanie zmian i zapobieganie nawrotom mają poniższe składniki:
- oleje roślinne – przyspieszają regenerację skóry i zmiękczają łuski,
- gliceryna – wiąże wodę, przez co zwiększa poziom nawilżenia w skórze,
- pantenol – łagodzi i koi podrażnioną skórę oraz zmniejsza stany zapalne,
- witamina E – przyspiesza regenerację skóry.