U nas zapłacisz kartą
Jak leczyć wyprysk alergiczny? Najlepsze sposoby smarowania skóry
Wyprysk alergiczny
Niektórzy zastanawiają się, czy wyprysk kontaktowy i alergia kontaktowa to to samo. Wyprysk kontaktowy alergiczny i alergia kontaktowa nie są tymi samymi zjawiskami. Wyprysk kontaktowy alergiczny jest wynikiem istniejącej alergii kontaktowej (jej objawem), zatem osoba z alergią kontaktową może nie mieć objawów (wyprysku), jeśli zidentyfikuje dany alergen i skutecznie będzie go unikać, ale nadal mimo braku objawów „ma” alergię kontaktową na daną substancję.
Wyprysk alergiczny występuje u nawet 5% osób mających kontakt z niklem i u nawet 3% po kontakcie z różnorodnymi składnikami produktów kosmetycznych.
Alergiczny wyprysk kontaktowy manifestuje się u osób mających uczulenie na substancję, z którą ich skóra miała kontakt. Mechanizm wywołujący alergiczne kontaktowe zapalenie skóry polega na reakcji układu immunologicznego na alergen (dokładniej hapten), z którym już wcześniej miał do czynienia. Przyczyną pojawienia się wyprysku kontaktowego są zazwyczaj substancje, takie jak metale, lateks, detergenty, kosmetyki, leki czy rośliny.
W wyniku ponownego kontaktu z alergenem dochodzi do procesu zapalnego, który wywołuje wyprysk alergiczny. Alergeny przenikają, łączą się z białkami tkankowymi, a następnie są „prezentowane” komórkom układu odpornościowego. Przy następnym kontakcie z substancją układ odpornościowy je „pamięta” przez to szybko dochodzi do objawów choroby.
Najczęstsze alergeny to:
- chrom,
- nikiel,
- kobalt,
- składniki gumy,
- żywice epoksydowe,
- związki zawarte w kosmetykach,
- formaldehyd,
- substancje zapachowe,
- balsam peruwiański,
- konserwanty,
- przyspieszacze wulkanizacji,
- leki,
- barwniki,
- kalafonia,
- lanolina,
- monomery akrylu.
W przypadku niektórych profesji alergiczne kontaktowe zapalenie skóry można nazwać chorobą zawodową. Należą do nich m.in. fryzjerzy i kosmetolodzy, opieka zdrowotna, pracownicy budowlani, rolnicy, pracownicy gastronomi, przemysłu chemicznego, metalurgicznego czy tekstylnego.
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy): przyczyny, objawy i leczenie
Kontaktowe zapalenie skóry (inaczej wyprysk kontaktowy) to miejscowa skórna reakcją nadwrażliwości w wyniku bezpośredniego kontaktu z określonymi substancjami chemicznymi lub drażniącymi. Wyprysk kontaktowy może mieć podłoże alergiczne, wynikać z podrażnienia, mieć związek z wykonywaną pracą (np. przewlekłym narażeniem dłoni na określoną substancję) lub ze światłem słonecznym. W leczeniu najważniejsze jest unikanie substancji powodujących wyprysk kontaktowy.
Wyprysk kontaktowy to choroba polegająca na tworzeniu się zmian skórnych pod wpływem kontaktu z alergenami kontaktowymi (są to często substancje chemiczne) u uczulonych na nie osób. Czasem potocznie mówi się na wyprysk kontaktowy „egzema”, co nie jest jednoznaczne z kontaktowym zapaleniem skóry, ponieważ słowo egzema oznacza wyprysk, czyli chorobę skóry o podłożu zapalnym niezwiązaną z zakażeniem, w której dochodzi do zapalenia jej wierzchnich warstw (naskórka i warstwy brodawkowatej skóry właściwej). Egzema nie jest więc nazwą konkretnej choroby, tylko określa rodzaj zmian skórnych, które występują w danej chorobie skóry.
- alergiczne – związane z odpowiedzią układu odpornościowego na alergeny,
- z podrażnienia – nie jest to prawdziwe uczulenie i takie zmiany mogą się pojawić u wszystkich osób, które mają kontakt, np. z silnymi substancjami używanymi w środkach czystości, farbami, lakierami, smarami, cementem,
- zawodowe – wywołane przez czynniki szkodliwe w miejscu pracy, w większości przypadków jest to kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) z podrażnienia,
- fotoalergiczne lub fototoksyczne – zapalenie skóry może być wywołane przez alergen lub substancję drażniącą powstającą dopiero po zadziałaniu światła słonecznego.
Egzema – fazy przebiegu
Egzema przebiega w czterech następujących po sobie etapach – początkowo zmiany chorobowe mają postać rumienia, następnie pojawiają się grudki, które w szybkim czasie przekształcają się w pęcherzyki. W ostatniej fazie powstają strupy. Zmianą chorobowym bardzo często towarzyszy obrzęk skóry oraz świąd o różnym nasileniu.
Fazy egzemy można również podzielić ze względu na nasilenie objawów chorobowych:
- faza ostra – po kilku godzinach od kontaktu z potencjalnym alergenem pojawia się silny rumień oraz towarzyszące mu pęcherzyki i wysięk,
- faza podostra – wówczas w miejscu chorobowo zmienionym jest zauważalne niewielkie złuszczenie oraz strupki,
- faza przewlekła – dochodzi do niej w wyniku długo utrzymującego się stanu zapalnego. Charakteryzuje się przerostem naskórka oraz silnym jego złuszczaniem. Intensywny świąd powoduje rozdrapywanie zmian skórnych. W wyniku czego powstają przeczosy – linijne ubytki naskórka tworzące się na skutek drapania oraz pęknięcia.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
Natychmiast przerwij kontakt z substancją, którą podejrzewasz o wywołanie zmian – np. przemyj ręce po kontakcie z substancjami, które powodują objawy. W razie nasilonego świądu skóry możesz zażyć tabletkę leku przeciwhistaminowego (niektóre dostępne są bez recepty).
Wyprysk kontaktowy rozpoznaje się na podstawie charakterystycznego obrazu zmian skórnych oraz ustalenia związku pomiędzy ich pojawianiem się a np. pracą zawodową.
Wyprysk kontaktowy może przypominać wyprysk atopowy (atopowe zapalenie skóry) i inne mylone z nim choroby skóry. Najważniejszym badaniem w rozpoznaniu wyprysku kontaktowego są tzw. testy płatkowe. Polegają one na nałożeniu na skórę pleców małych krążków bibułek nasączonych różnymi substancjami wywołujących wyprysk kontaktowy (zawartymi w np. kosmetykach, gumie, metalach, lekach, tworzywach sztucznych). Pojawienie się pod ich wpływem zaczerwienienia, grudek czy pęcherzyków może oznaczać uczulenia na którą z tych substancji.
