U nas zapłacisz kartą
Jak leczyć wyprysk alergiczny? Najlepsze sposoby smarowania skóry
Egzema, czyli wyprysk alergiczny. Rodzaje, przyczyny, leczenie
Mianem egzemy można określić wiele zmian skórnych zlokalizowanych w różnych obszarach ciała. Istnieje siedem rodzajów egzemy, a najczęstszym z nich jest AZS. Nie wszystkie jednak mają charakter atopowy. Niektóre w ogóle nie wiążą się z alergią. Jakie objawy występują przy egzemie i czym różnią się jej poszczególne typy? Wyjaśniamy.
Egzema to nazwa używana na określenie całej grupy zapalnych schorzeń skóry. Schorzenia te powodują swędzenie (najczęstszy objaw) i suchość skóry. W ich przebiegu powstają: wysypka, pęcherze, łuszczące się plamy i infekcje skóry [1].
Egzemę diagnozuje się już u niemowląt – w pierwszych miesiącach lub nawet tygodniach życia [1,3]. Dotyczy ona nawet 30% dzieci [3]. Często rozpoczyna marsz alergiczny [3]. Egzema może jednak wystąpić nie tylko w dzieciństwie, ale również w wieku nastoletnim lub dorosłym. U dorosłych obserwuje się dwa okresy wzmożonych zachorowań – przypadają one na w wiek 20 lat i powyżej 50 lat [1].
Egzema miewa różny przebieg – od łagodnego po ciężki [1]. Czasem jest mylona z innymi chorobami skóry, np. łuszczycą. W fazie „zaostrzenia” chorzy doświadczają jednego lub więcej skutków długotrwałego swędzenia [1]. W przypadku ciężkiego wyprysku „zaostrzenie” może trwać wiele dni, a nawet kilka tygodni [1]. Taka egzema może wymagać leczenia w szpitalu.
Osoby cierpiące na ciężki wyprysk są szczególnie narażone na alergię pokarmową i astmę [1].
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy): przyczyny, objawy i leczenie
Kontaktowe zapalenie skóry (inaczej wyprysk kontaktowy) to miejscowa skórna reakcją nadwrażliwości w wyniku bezpośredniego kontaktu z określonymi substancjami chemicznymi lub drażniącymi. Wyprysk kontaktowy może mieć podłoże alergiczne, wynikać z podrażnienia, mieć związek z wykonywaną pracą (np. przewlekłym narażeniem dłoni na określoną substancję) lub ze światłem słonecznym. W leczeniu najważniejsze jest unikanie substancji powodujących wyprysk kontaktowy.
Wyprysk kontaktowy to choroba polegająca na tworzeniu się zmian skórnych pod wpływem kontaktu z alergenami kontaktowymi (są to często substancje chemiczne) u uczulonych na nie osób. Czasem potocznie mówi się na wyprysk kontaktowy „egzema”, co nie jest jednoznaczne z kontaktowym zapaleniem skóry, ponieważ słowo egzema oznacza wyprysk, czyli chorobę skóry o podłożu zapalnym niezwiązaną z zakażeniem, w której dochodzi do zapalenia jej wierzchnich warstw (naskórka i warstwy brodawkowatej skóry właściwej). Egzema nie jest więc nazwą konkretnej choroby, tylko określa rodzaj zmian skórnych, które występują w danej chorobie skóry.
- alergiczne – związane z odpowiedzią układu odpornościowego na alergeny,
- z podrażnienia – nie jest to prawdziwe uczulenie i takie zmiany mogą się pojawić u wszystkich osób, które mają kontakt, np. z silnymi substancjami używanymi w środkach czystości, farbami, lakierami, smarami, cementem,
- zawodowe – wywołane przez czynniki szkodliwe w miejscu pracy, w większości przypadków jest to kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) z podrażnienia,
- fotoalergiczne lub fototoksyczne – zapalenie skóry może być wywołane przez alergen lub substancję drażniącą powstającą dopiero po zadziałaniu światła słonecznego.
Objawy egzemy
W początkowym etapie choroby pojawia się zmiany na skórze w postaci:
- zaczerwienienia,
- grudek,
- pęcherzyków,
- niekiedy sączących się ranek.
Wraz z przebiegiem schorzenia skóra staje się sucha i pogrubiała. Egzema na dłoniach powoduje widoczne zaznaczenie bruzd. Z kolei egzema na powiekach może pogorszyć widzenie z powodu zmian zapalnych powiek i struktur budujących gałkę oczną. Obraz atopowego zapalenia skóry zmienia się w zależności od wieku. Wyprysk atopowy u dzieci do 2 roku życia przybiera formę pęcherzyków, grudek lub strupów z sączącą się wydzieliną. Zmiany pojawiają się najczęściej na policzkach, czole i głowie, a także plecach i ramionach. Starsze dzieci (pomiędzy 2. a 12. rokiem życia) mają suche, łuszczące się grudki czy „blaszki” na wewnętrznych częściach nadgarstków, łokci i kolan. Egzema u dorosłych pojawia się zazwyczaj na twarzy, karku, dłoniach i stopach.
FAQ
Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące alergii skórnych.
Jak wygląda uczulenie na skórze?
Alergie skórne objawiają się głównie w postaci czerwonych plam na skórze, krostek, miejscowego przesuszenia, stanu zapalnego oraz świądu. Często pojawia się też alergiczny wyprysk na twarzy, obejmujący m.in. policzki oraz brodę.
Czy uczulenie swędzi?
Reakcja alergiczna powoduje przeważnie delikatne zaczerwienienie, któremu towarzyszy swędząca wysypka alergiczna. W niektórych przypadkach wymaga ona natychmiastowej interwencji lekarskiej.
Jak złagodzić swędzenie skóry przy alergii?
Pielęgnacja swędzącej skóry wymaga przede wszystkim nawilżenia głębszych warstw skóry, np. w formie balsamów, kremów i maści. Ważne jest, aby były to produkty hipoalergiczne, które zawierają emolienty - składniki głęboko natłuszczające skórę.
Uczulenie na rękach - czym smarować?
W przypadku uczulenia na rękach pomocne będą preparaty miejscowe, które łagodzą objawy alergii, np. kremy intensywnie nawilżające, maść z hydrokortyzonem oraz naturalne oleje, np. kokosowy lub migdałowy.
Uczulenie na proszek do prania - jak leczyć?
Leczenie alergii skórnej na proszek do prania należy poprzedzić postawieniem odpowiedniej diagnozy. Kluczową rolę odgrywają tu leki przeciwhistaminowe, a także stosowane miejscowo kremy i maści, które zawierają glikokortykosteroidy.
Uczulenie na płyn do płukania - jak leczyć?
Wsparciem w leczeniu uczulenia na płyn do płukania będą leki przeciwhistaminowe, np. z desloratadyną, cetyryzyną lub loratadyną. Należy je przyjmować doraźnie, w momencie pojawienia się objawów alergii.
Alergia skórna u dziecka - co podać?
Jeżeli nie znamy powodu wystąpienia wysypki, konieczny jest kontakt z lekarzem, który pomoże w identyfikacji alergenu. Starszemu dziecku można podać rozpuszczalne wapno do picia, które chwilowo złagodzi świąd i dyskomfort związany z wysypką. Jeżeli dziecko może przyjmować łagodne leki przeciwhistaminowe, również warto je włączyć do leczenia.
Rodzaje egzemy. Egzema a atopowe zapalenie skóry
Atopowe zapalenie skóry (AZS) i egzema nie są ze sobą tożsame, choć nazw tych bardzo często używa się zamiennie – również w literaturze medycznej. AZS to rodzaj egzemy – jej podtyp atopowy. A więc każde AZS jest egzemą, lecz nie każda egzema oznacza AZS.
Istnieje również wiele rodzajów egzemy nieatopowej. Szacuje się, że w 10–45% zapalenie skóry ma charakter nieatopowy (częściej u kobiet niż u mężczyzn) [4]. Egzema atopowa i nieatopowa różnią się poziomem całkowitej immunoglobuliny E (IgE) w surowicy, reakcją na alergeny w punktowych testach skórnych oraz wykrywalnością swoistych przeciwciał IgE [4]. Dla podtypu atopowego charakterystyczne są m.in. cięższy przebieg i uszkodzenie bariery naskórkowej [4].
W podziale przedstawionym przez Amercian Academy of Dermatology wyróżnionych zostało siedem typów egzemy [1,2].
Atopowe zapalenie skóry
Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest najczęstszym rodzajem egzemy, dotykającym ok. 4,4% dorosłych oraz 18,6% dzieci i młodzieży w Europie [1,5]. Przy czym 20% wszystkich przypadków to postacie umiarkowane lub ciężkie [5]. Roczne koszty, jakie AZS generuje w krajach europejskich, sięgają rzędu 30 mld euro [5].
AZS jest chorobą przewlekłą, której objawy mogą pojawiać się okresowo i znikać przez całe życie. Rozpoczyna się zwykle w pierwszych sześciu miesiącach życia dziecka. Niekiedy nakłada się na inne rodzaje egzemy [1]. W powstawaniu AZS podkreślana jest rola filagryny [1].
Choroba ta może znacząco wpływać na fizyczną, emocjonalną i społeczną jakość życia. Szczególnie wyniszczające jest błędne koło swędzenia i drapania, które powoduje trudności ze snem [5]. W przebiegu AZS wysypka może wystąpić na całym ciele. Sączy się i krwawi po zadrapaniu, a następnie wysycha i ulega odbarwieniu. Powtarzające się drapanie może powodować grubienie i twardnienie skóry. Jest to proces zwany lichenizacją [1].
