U nas zapłacisz kartą
Jak leczyć wyprysk alergiczny? Najlepsze sposoby smarowania skóry
Objawy alergii skórnej
Najczęściej występujące objawy alergii skórnej to wysypka, która może przybierać zróżnicowaną formę w zależności od konkretnego typu schorzenia alergicznego dotykającego skórę. W przypadku alergicznego kontaktowego zapalenia skóry obserwujemy pojawienie się czerwonych grudek, które mogą wydzielać płyn. Te zmiany skórne pojawiają się w miejscu, gdzie doszło do kontaktu z alergenem i często towarzyszy im silny świąd. Zjawisko to jest powszechne wśród osób dorosłych.
Innym przykładem jest pokrzywka alergiczna, która charakteryzuje się występowaniem bąbli pokrzywkowych otoczonych zaczerwienieniem, przypominających reakcję na oparzenie pokrzywą. Bąble te mogą powodować swędzenie i uczucie pieczenia skóry, jednak zwykle znikają bez pozostawiania śladów. Często wyzwalane są przez alergeny pokarmowe lub te pochodzące od zwierząt.
Odczyn fotoalergiczny to kolejny rodzaj reakcji alergicznej, który objawia się rumieniem, grudkami lub pęcherzykami. Jest on wywołany przez reakcję na substancje takie jak kosmetyki, niektóre leki stosowane miejscowo lub doustnie, w połączeniu z ekspozycją na światło słoneczne. Objawy skórne mogą pojawić się zarówno natychmiast, jak i z opóźnieniem – od 24 do 48 godzin po ekspozycji.
Atopowe zapalenie skóry to stan, który często prowadzi do alergii skórnej, manifestującej się zmianami na twarzy, w zgięciach łokciowych i kolanowych, a także na dłoniach. Warto jednak zaznaczyć, że nie każda zmiana skórna, tak jak krostki, świąd czy zapalne grudki, musi być wynikiem alergii. Mogą one również sygnalizować inne schorzenia, w tym infekcje wirusowe czy bakteryjne, a także stany zapalne.
Podsumowując, wśród objawów związanych z występowaniem stanów chorobowych skóry wymienić należy przede wszystkim:
- intensywny świąd,
- pieczenie skóry,
- pojawienie się niebolesnych bąbli,
- czerwone plamy,
- krostki i grudki o barwie od białej do czerwonej,
- zaczerwienienie skóry,
- suchość i szorstkość naskórka,
- łuszczenie się skóry.
Wyprysk kontaktowy niealergiczny
Wyprysk kontaktowy niealergiczny, zwany także kontaktowym zapaleniem skóry z podrażnienia, jest pierwszą reakcją zapalną, podczas której w wyniku bezpośredniego kontaktu z substancją drażniącą, zostaje zniszczona naturalna bariera ochronna skóry. W przeciwieństwie do alergicznego wyprysku kontaktowego, tego rodzaju zmiany na skórze powstają bez wcześniejszego uczulenia.
Substancje, które wywołują podrażnienie, można podzielić na:
- łagodne drażniące, takie jak mydło, woda, oleje, rozpuszczalniki, detergenty, skórki owoców cytrusowych, które wywołują reakcję po dłuższym czasie,
- silnie drażniące, np. silne kwasy lub zasady, wybielacze, kwas fluorowodorowy, kwas siarkowy, azotan srebra, związki fenolowe, które mogą powodować zmiany już po pierwszym kontakcie ze skórą i przypominać oparzenie termiczne.
Istnieje wiele czynników, które mogą wpłynąć na to, jak reakcja toksyczna będzie przebiegała w organizmie. Są to między innymi: rodzaj substancji drażniącej, ilość substancji dostającej się do skóry, miejsce ciała, które miało kontakt z substancją, temperatura ciała, czynniki mechaniczne i warunki klimatyczne (suche powietrze, zimny wiatr). Duże znaczenie będzie mieć również podatność organizmu na substancje drażniące, wrażliwość skóry, genetyka, podatność na promieniowanie UV i wiek.
Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia występuje znacznie częściej niż to o podłożu alergicznym i może pojawić się u każdego. Diagnoza wyprysku niealergicznego jest stosunkowo prosta, ponieważ zmiany skórne pojawiają się tylko w miejscu kontaktu substancji z ciałem człowieka.
Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"
Co na uczulenie skórne? Leczenie alergii skórnej
Leczenie alergii skórnej przeprowadzane jest przez dermatologa i opiera się przede wszystkim na skutecznym rozpoznaniu przyczyn dolegliwości. W procesie diagnozowania alergii skórnej wykorzystuje się różnorodne metody, w tym testy skórne punktowe, testy płatkowe oraz ocenę poziomu immunoglobulin E (IgE). Testy płatkowe są niezwykle pomocne, szczególnie w rozpoznawaniu kontaktowego zapalenia skóry.
W terapii alergii stosuje się leki przeciwhistaminowe, które dzielą się na dwie główne kategorie: leki przeciwhistaminowe I i II generacji. Leki pierwszej generacji, takie jak klemastyna czy hydroksyzyna, choć skuteczne w blokowaniu receptorów H1 histaminy, wykazują działanie nieselektywne, oddziałując również na inne receptory. Może to prowadzić do niepożądanych efektów ubocznych, w tym senności czy suchości w ustach. Z tego powodu, zaleca się obecnie stosowanie nowszych preparatów jak leki przeciwhistaminowe II generacji, które koncentrują się na blokowaniu receptorów H1, minimalizując przy tym ryzyko działań niepożądanych. Do tej grupy należą między innymi cetyryzyna, loratydyna czy feksofenadyna. Wybierając lek antyhistaminowy, należy uwzględnić indywidualne cechy pacjenta oraz potencjalne różnice w przenikaniu substancji czynnych do ośrodkowego układu nerwowego.
W objawowym leczeniu alergii skórnej często stosuje się preparaty miejscowe w formie maści lub żeli, które mogą zawierać składniki łagodzące świąd. W sytuacjach, gdy leczenie objawowe nie przynosi ulgi, dermatolog może zalecić krótkotrwałe stosowanie maści z glikokortykosteroidami. Nowoczesną alternatywą dla miejscowych glikokortykosteroidów są inhibitory kalcyneuryny, takie jak pimekrolimus czy takrolimus, które nie uszkadzają bariery naskórkowej i mogą być stosowane na delikatne partie skóry, na przykład na twarz czy dłonie. Są one obecnie często wybierane w leczeniu atopowego zapalenia skóry.
Egzema u dzieci
Egzema u dzieci może być spowodowana kontaktem z substancjami uczulającymi. Należą do nich barwniki, konserwanty oraz metale – między innymi nikiel, będący częstym materiałem zapięć w dziecięcych ubrankach. Do konserwantów, które mogą zwiększać ryzyko powstania egzemy u dzieci zalicza się np. formaldehyd. Uczulające działanie wykazuje również lanolina zawarta w kosmetykach. Jest to wosk, w skład którego wchodzą estry kwasów tłuszczowych oraz sterole (np. cholesterol). Lanolina znalazła szerokie zastosowanie w kosmetyce – bardzo dobrze się wchłania, a także wykazuje właściwości nawilżające i wspomaga naturalną barierę ochronną naskórka, jednak pomimo tego niejednokrotnie doprowadza do powstania egzemy na delikatnej skórze dziecka. Wyprysk u dzieci lokalizuje się najczęściej na plecach lub ramionach. Tam, gdzie znajdują się metalowe guziki od ubranek. Początkowo skóra jest zaczerwieniona, pokryta małymi grudkami, które po czasie przekształcają się w pęcherzyki – wypryski na skórze są wypełnione płynem.
Wśród rodzajów egzemy, która może dotknąć dzieci częstą dolegliwością jest wyprysk łojotokowy. Zmiany w tej postaci przybierają postać tłustych, szaro żółtych łusek i strupów. Widoczne jest wyraźne ścieńczenie skóry. Towarzyszy temu rumień i wysięk. Wykwity pojawiają się na owłosionej skórze głowy (ciemieniucha), mogą się stopniowo rozszerzać, zajmując czoło, okolicę małżowin usznych, policzki, szyję. Wraz z pojawieniem się pierwszych zmian u dziecka wskazane jest delikatne wyczesywanie łuski przy użyciu szczotek z miękkim włosiem. Rekomendowane jest również w tym przypadku stosowanie preparatów zmiękczających skórę. W przypadku rozwoju większego stanu zapalnego z wykwitami sączącymi lub w łojotokowym zapaleniu skóry zajmującym rozległe powierzchnie, w tym okolicę pieluszkową, wskazana jest konsultacja dermatologiczna.
Alergia skórna – co to jest?
Alergia skórna stanowi zespół charakterystycznych objawów pojawiających się na skórze w następstwie kontaktu z alergenem. Za mechanizm ten odpowiada nadwrażliwość układu immunologicznego, który wykazuje tendencję do nadreaktywnej odpowiedzi na określone bodźce zewnętrzne – w normalnych warunkach niepowodujące reakcji alergicznych u zdrowych ludzi. Schorzenia rozwijające się na tle alergicznym można podzielić na kilka grup.
Atopowe zapalenie skóry (AZS)
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to jedna z najczęstszych chorób alergicznych skóry. Jest to przewlekła dolegliwość dermatologiczna o charakterze zapalnym, która charakteryzuje się przebiegiem cyklicznym – okresy ustępowania objawów przeplatają się z fazami zaostrzeń. Podstawowe znaczenie w przypadku atopowego zapalenia skóry mają czynniki genetyczne, które odgrywają kluczową rolę. Zazwyczaj pierwsze symptomy atopowego zapalenia skóry ujawniają się w ciągu pierwszego roku życia dziecka, choć nie jest wykluczone ich pojawienie się również w późniejszym okresie.
Skóra pacjentów zmagających się z AZS wykazuje osłabienie naturalnych funkcji ochronnych i skłonność do nadmiernego wysychania. W konsekwencji nawet niewielkie oddziaływanie alergenów czy innych substancji drażniących może prowokować reakcje alergiczne. Co istotne, nawet w okresach, gdy nie obserwuje się zewnętrznych symptomów choroby, w głębszych warstwach skóry może trwać proces zapalny, który zwiększa ryzyko nagłego wystąpienia reakcji alergicznych.
Warto podkreślić, że atopowe zapalenie skóry jest schorzeniem dotykającym osoby z predyspozycjami do atopii, co oznacza, że często współwystępuje z innymi alergicznymi stanami, takimi jak alergie pokarmowe, wziewne, alergiczny nieżyt nosa czy astma.
Alergiczny wyprysk kontaktowy (ACD)
Alergiczny wyprysk kontaktowy, inaczej określany jako alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, to schorzenie, które dotyka osoby wrażliwe na określone alergeny. Do objawów dochodzi, gdy skóra tych osób nawiązuje kontakt z substancjami zwanymi haptenami. Są to małe cząsteczki, które mogą przenikać przez skórę, a następnie łączą się z białkami w organizmie, tworząc kompleksy immunologiczne. Właśnie te kompleksy są przyczyną reakcji alergicznej, ponieważ system odpornościowy osoby uczulonej traktuje je jako zagrożenie, co prowadzi do zapalnej odpowiedzi organizmu i pojawienia się zmian skórnych.
