U nas zapłacisz kartą
Jak leczyć wyprysk alergiczny? Najlepsze sposoby smarowania skóry
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - objawy
Charakterystycznym objawem wyprysku kontaktowego jest silny świąd skóry, na powierzchni której tworzy się zaczerwienienie, łuszczące się grudki oraz pęcherzyki. Ważne jest to, że zmiany tworzą się w miejscu kontaktu z np. tkaniną czy tworzywem zawierającym uczulające chorego czynniki (np. pod paskiem czy biżuterią u chorego uczulonego na nikiel, na rękach u sprzątaczki używającej środków czyszczących, na policzkach w miejscu, na który nałożono kosmetyk, który uczulił chorego pod wpływem opalania). Czasem zmiany występują jednak na całej powierzchni ciała. Chorzy na KZS z podrażnienia mogą odczuwać parzący ból lub pieczenie, zwłaszcza w razie kontaktu z substancją silnie drażniącą.
Skóra staje się pogrubiała, bardzo sucha, łuszczy się, wyraźnie zaznaczają się jej naturalne bruzdy (np. na nadgarstkach skóra może przypominać korę drzewa), skóra na dłoniach podeszwach niekiedy pęka powodując ból.
Wyprysk alergiczny
Niektórzy zastanawiają się, czy wyprysk kontaktowy i alergia kontaktowa to to samo. Wyprysk kontaktowy alergiczny i alergia kontaktowa nie są tymi samymi zjawiskami. Wyprysk kontaktowy alergiczny jest wynikiem istniejącej alergii kontaktowej (jej objawem), zatem osoba z alergią kontaktową może nie mieć objawów (wyprysku), jeśli zidentyfikuje dany alergen i skutecznie będzie go unikać, ale nadal mimo braku objawów „ma” alergię kontaktową na daną substancję.
Wyprysk alergiczny występuje u nawet 5% osób mających kontakt z niklem i u nawet 3% po kontakcie z różnorodnymi składnikami produktów kosmetycznych.
Alergiczny wyprysk kontaktowy manifestuje się u osób mających uczulenie na substancję, z którą ich skóra miała kontakt. Mechanizm wywołujący alergiczne kontaktowe zapalenie skóry polega na reakcji układu immunologicznego na alergen (dokładniej hapten), z którym już wcześniej miał do czynienia. Przyczyną pojawienia się wyprysku kontaktowego są zazwyczaj substancje, takie jak metale, lateks, detergenty, kosmetyki, leki czy rośliny.
W wyniku ponownego kontaktu z alergenem dochodzi do procesu zapalnego, który wywołuje wyprysk alergiczny. Alergeny przenikają, łączą się z białkami tkankowymi, a następnie są „prezentowane” komórkom układu odpornościowego. Przy następnym kontakcie z substancją układ odpornościowy je „pamięta” przez to szybko dochodzi do objawów choroby.
Najczęstsze alergeny to:
- chrom,
- nikiel,
- kobalt,
- składniki gumy,
- żywice epoksydowe,
- związki zawarte w kosmetykach,
- formaldehyd,
- substancje zapachowe,
- balsam peruwiański,
- konserwanty,
- przyspieszacze wulkanizacji,
- leki,
- barwniki,
- kalafonia,
- lanolina,
- monomery akrylu.
W przypadku niektórych profesji alergiczne kontaktowe zapalenie skóry można nazwać chorobą zawodową. Należą do nich m.in. fryzjerzy i kosmetolodzy, opieka zdrowotna, pracownicy budowlani, rolnicy, pracownicy gastronomi, przemysłu chemicznego, metalurgicznego czy tekstylnego.
Domowe sposoby na uczulenia skórne
W trosce o zdrowie skóry pacjentów zmagających się z alergiami istotne jest zastosowanie odpowiednich metod pielęgnacyjnych. Kluczową rolę w utrzymaniu skóry w dobrej kondycji pełnią emolienty, które nie tylko intensywnie nawilżają, ale również przynoszą ulgę w stanach zapalnych. Ponadto zaleca się wykorzystanie środków o działaniu antyseptycznym, zawierających nanosrebro czy chlorowodorek oktenidyny, które skutecznie chronią przed infekcjami bakteryjnymi, zwłaszcza w sytuacjach, gdy skóra jest podrażniona i występuje ryzyko rozdrapywania swędzących zmian. Emolienty są niezbędne w pielęgnacji skóry osób w każdym wieku, od niemowląt po dorosłych, a ich znaczenie rośnie w przypadku diagnozy atopowego zapalenia skóry.
Aby złagodzić uczulenie, warto sięgnąć również po żel z aloesu oraz produkty zawierające pantenol czy alantoinę. Leczenie objawowe alergii skórnej można wesprzeć również poprzez stosowanie takich preparatów jak naturalna maść z rumianku, która wykazuje właściwości przeciwzapalne. W przypadku alergii skórnej warto również rozważyć stosowanie maści dziegciowej, która nie tylko łagodzi stany zapalne i świąd, ale również działa bakteriobójczo. Wśród roślin o udowodnionym działaniu przeciwalergicznym wyróżnia się pachnotkę zwyczajną, z której wyciąg jest dostępny w formie tabletek w aptekach.
Rodzaje egzemy
W zależności od czynnika, który predysponuje do rozwoju choroby można wyróżnić dwa typy egzemy – egzemę endogenną oraz egzemę egzogenną. Na egzemę endogenną wpływ mają bodźce wewnętrzne, bez udziału środowiska zewnętrznego. Jest uwarunkowana genetycznie. Jeśli do powstania zmian na skórze przyczyniają się czynniki zewnętrzne, wtedy mówimy o egzemie egzogennej, inaczej kontaktowej. Występujące wówczas zmiany skórne ograniczone są do konkretnych obszarów ciała – mogą występować jako egzema na twarzy, egzema na dłoniach i stopach czy też podudziach.
Odmienny rodzaj egzemy może powodować dolegliwości o różnym charakterze. Najważniejsze z nich to:
- wyprysk kontaktowy (alergiczny) – egzema kontaktowa, nazywana jest również kontaktowym zapaleniem skóry. Zmiany chorobowe powstają w miejscu, gdzie doszło do kontaktu z substancjami alergicznymi. Może być wywołana przez różnego rodzaju czynniki chemiczne, takie jak chrom, nikiel lub kobalt, które znajdują się w wielu przedmiotach – kosmetykach, biżuterii i ubraniach. Typowymi lokalizacjami dla tego typu egzemy są dłonie i przedramiona,
- wyprysk atopowy – ten rodzaj egzemy uwarunkowany jest predyspozycją genetyczną, a czynnikami wywołującymi są alergeny pokarmowe (np.cytrusy, gluten, laktoza), jak również alergeny wziewne (np.pyłki traw). Predysponuje do powstania atopowego zapalenia skóry. Zmiany skórne najczęściej pojawiają się we wczesnym dzieciństwie i współistnieją z innymi schorzeniami o podłożu alergicznym (astmą, katarem siennym),
- wyprysk łojotokowy – z tym rodzajem egzemy mamy do czynienia wówczas, gdy w określonych miejscach dochodzi do nasilonej produkcji łoju. Należy do nich: owłosiona skóra głowy, okolice nosa, brwi, policzków, fałdów nosowo-wargowych, skóra za małżowinami usznymi, na plecach oraz między łopatkami. Oprócz typowych cech wyprysku łojotokowe zapalenie skóry cechuje się powstawaniem wysięku, który zasycha ma skórze pod postacią żółtych strupów.
