U nas zapłacisz kartą
Jak leczyć wyprysk alergiczny? Najlepsze sposoby smarowania skóry
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) – przyczyny
- Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
- nikiel, np. biżuteria, wykończenia odzieży (zamki, guziki), okulary
- chrom (metale, cement, skóra garbowana)
- kobalt (metale, cement)
- formaldehyd (odzież, lakier do paznokci, tworzywa sztuczne)
- substancje zapachowe (perfumy, olejki eteryczne, kosmetyki)
- balsam peruwiański (perfumy)
- konserwanty (podłoże leków stosowanych miejscowo, kosmetyki)
- przyśpieszacze wulkanizacji i przeciwutleniacze gumy (rękawiczki lateksowe, bielizna, buty, lycra, oleje techniczne)
- leki (neomycyna, benzokaina)
- barwniki (farby do włosów i tkanin)
- kalafonia (kleje, papier, pokosty)
- lanolina (kremy)
- monomery akrylu (cement ortopedyczny).
Czynniki ryzyka rozwoju alergicznego kontaktowego zapalenie skóry nie są znane, ale wydaje się, że duże znaczenie ma predyspozycja genetyczna.
- Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia
Powstaje w wyniku kontaktu skóry ze stężoną substancją drażniącą (np. silne kwasy albo zasady, wybielacze) albo w wyniku przewlekłego działania mniej stężonej substancji powodującej wysuszenie skóry i uszkodzenie naskórka.
Substancje drażniące:- mydła i detergenty
- alkohole i środki odkażające
- kwasy i ługi
- rozpuszczalniki organiczne, smary, oleje techniczne, benzyna, olej napędowy
- żywice i kleje
- farby, tusze i werniksy
- cement, beton, gips
- środki owadobójcze i grzybobójcze
- nawozy sztuczne
- włókna szklane.
- Fotoalergiczne lub fototoksyczne kontaktowe zapalenie skóry
Przyczyny fototoksycznego kontaktowego zapalenie skóry, to np. dziegieć, furokumaryny (np. psolareny stosowane leczniczo lub zawarte w owocach, zwłaszcza w limonkach i jarzynach), czerwień bengalska (stosowana w okulistyce), niesteroidowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, pochodne kwasu propionowego (np. ibuprofen).
Przyczyny fotoalergicznego kontaktowego zapalenia skóry, to np. kosmetyki z filtrem UV, substancje zapachowe, środki odkażające, leki przeciwgrzybicze.
Co na uczulenie skórne? Leczenie alergii skórnej
Leczenie alergii skórnej przeprowadzane jest przez dermatologa i opiera się przede wszystkim na skutecznym rozpoznaniu przyczyn dolegliwości. W procesie diagnozowania alergii skórnej wykorzystuje się różnorodne metody, w tym testy skórne punktowe, testy płatkowe oraz ocenę poziomu immunoglobulin E (IgE). Testy płatkowe są niezwykle pomocne, szczególnie w rozpoznawaniu kontaktowego zapalenia skóry.
W terapii alergii stosuje się leki przeciwhistaminowe, które dzielą się na dwie główne kategorie: leki przeciwhistaminowe I i II generacji. Leki pierwszej generacji, takie jak klemastyna czy hydroksyzyna, choć skuteczne w blokowaniu receptorów H1 histaminy, wykazują działanie nieselektywne, oddziałując również na inne receptory. Może to prowadzić do niepożądanych efektów ubocznych, w tym senności czy suchości w ustach. Z tego powodu, zaleca się obecnie stosowanie nowszych preparatów jak leki przeciwhistaminowe II generacji, które koncentrują się na blokowaniu receptorów H1, minimalizując przy tym ryzyko działań niepożądanych. Do tej grupy należą między innymi cetyryzyna, loratydyna czy feksofenadyna. Wybierając lek antyhistaminowy, należy uwzględnić indywidualne cechy pacjenta oraz potencjalne różnice w przenikaniu substancji czynnych do ośrodkowego układu nerwowego.
W objawowym leczeniu alergii skórnej często stosuje się preparaty miejscowe w formie maści lub żeli, które mogą zawierać składniki łagodzące świąd. W sytuacjach, gdy leczenie objawowe nie przynosi ulgi, dermatolog może zalecić krótkotrwałe stosowanie maści z glikokortykosteroidami. Nowoczesną alternatywą dla miejscowych glikokortykosteroidów są inhibitory kalcyneuryny, takie jak pimekrolimus czy takrolimus, które nie uszkadzają bariery naskórkowej i mogą być stosowane na delikatne partie skóry, na przykład na twarz czy dłonie. Są one obecnie często wybierane w leczeniu atopowego zapalenia skóry.
Alergia skórna – co to jest?
Alergia skórna stanowi zespół charakterystycznych objawów pojawiających się na skórze w następstwie kontaktu z alergenem. Za mechanizm ten odpowiada nadwrażliwość układu immunologicznego, który wykazuje tendencję do nadreaktywnej odpowiedzi na określone bodźce zewnętrzne – w normalnych warunkach niepowodujące reakcji alergicznych u zdrowych ludzi. Schorzenia rozwijające się na tle alergicznym można podzielić na kilka grup.
Atopowe zapalenie skóry (AZS)
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to jedna z najczęstszych chorób alergicznych skóry. Jest to przewlekła dolegliwość dermatologiczna o charakterze zapalnym, która charakteryzuje się przebiegiem cyklicznym – okresy ustępowania objawów przeplatają się z fazami zaostrzeń. Podstawowe znaczenie w przypadku atopowego zapalenia skóry mają czynniki genetyczne, które odgrywają kluczową rolę. Zazwyczaj pierwsze symptomy atopowego zapalenia skóry ujawniają się w ciągu pierwszego roku życia dziecka, choć nie jest wykluczone ich pojawienie się również w późniejszym okresie.
Skóra pacjentów zmagających się z AZS wykazuje osłabienie naturalnych funkcji ochronnych i skłonność do nadmiernego wysychania. W konsekwencji nawet niewielkie oddziaływanie alergenów czy innych substancji drażniących może prowokować reakcje alergiczne. Co istotne, nawet w okresach, gdy nie obserwuje się zewnętrznych symptomów choroby, w głębszych warstwach skóry może trwać proces zapalny, który zwiększa ryzyko nagłego wystąpienia reakcji alergicznych.
Warto podkreślić, że atopowe zapalenie skóry jest schorzeniem dotykającym osoby z predyspozycjami do atopii, co oznacza, że często współwystępuje z innymi alergicznymi stanami, takimi jak alergie pokarmowe, wziewne, alergiczny nieżyt nosa czy astma.
Alergiczny wyprysk kontaktowy (ACD)
Alergiczny wyprysk kontaktowy, inaczej określany jako alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, to schorzenie, które dotyka osoby wrażliwe na określone alergeny. Do objawów dochodzi, gdy skóra tych osób nawiązuje kontakt z substancjami zwanymi haptenami. Są to małe cząsteczki, które mogą przenikać przez skórę, a następnie łączą się z białkami w organizmie, tworząc kompleksy immunologiczne. Właśnie te kompleksy są przyczyną reakcji alergicznej, ponieważ system odpornościowy osoby uczulonej traktuje je jako zagrożenie, co prowadzi do zapalnej odpowiedzi organizmu i pojawienia się zmian skórnych.
Jak leczyć ezgemę?
Ścieżka leczenia zależy od rodzaju egzemy, dlatego kluczowe znaczenie w planowaniu skutecznej terapii ma właściwie przeprowadzona diagnostyka. Diagnostyka opiera się na szczegółowym wywiadzie. Powinna też uwzględniać badania alergologiczne [6].
Egzemę przeważnie leczy się objawowo, z miejscowym zastosowaniem glikokortykosteroidów, np. w postaci kremów. Jeśli wysypka jest rozległa, dermatolog może zalecić krótkotrwałą terapię doustną lub w zastrzykach [1]. Alternatywną metodę leczenia stanowią inhibitory kalcyneuryny, a w przypadku podłoża alergicznego – leki przeciwhistaminowe. W niektórych postaciach choroby zastosowanie mają też fototerapia i zabiegi okluzyjne, np. plastry lecznicze [1].
Jeżeli zmiany są nadkażone, należy zastosować także odpowiednią terapię przeciwdrobnoustrojową, np. antybiotyk lub lek przeciwgrzybiczy. W leczeniu długotrwałym i profilaktycznym decydujące znaczenie ma stosowanie środków do pielęgnacji, ochrony i nawilżania skóry, np. emolientów z ceramidami. Pomagają one wzmocnić lub odbudować barierę skórną [1,6].
Czasem konieczne jest równoległe leczenie zaburzeń lękowych i innych problemów emocjonalnych przyczyniających się do cyklu swędzenia i drapania [1].
Aleksandra Lipiec
