U nas zapłacisz kartą
Jak leczyć wyprysk alergiczny? Najlepsze sposoby smarowania skóry
Co to jest egzema i jakie są jej przyczyny?
Egzema nazywana również wypryskiem to jedna z najczęściej występujących chorób alergicznych o nieinfekcyjnym podłożu zapalnym, co oznacza, że nie jest zaraźliwa. Pod jej nazwą kryją się różne typy zmian skórnych, których wspólnym objawem jest wspomniany wcześniej stan zapalny skóry (naskórka oraz warstwy brodawkowatej skóry właściwej), a także towarzyszący temu wyprysk. Egzema bardzo często występuje u małych dzieci – cierpi na nią około 5-20% dzieci i 1-2 % dorosłych. Obecnie uważa się, że za powstanie choroby odpowiada wrodzone uszkodzenie skóry polegające na zaburzeniu działania filagryny – białka odpowiadającego za prawidłowe ukształtowanie komórek budulcowych skóry. W wyniku nieodpowiedniego nawodnienia oraz rozluźnienia jej połączeń skóra nie stanowi tak dobrej bariery dla wszelkich drobnoustrojów i alergenów. Za inne przyczyny choroby uznawane są także:
- obniżenie odporności,
- skłonności alergiczne,
- niewłaściwa dieta,
- przewlekły stres.
Egzema – fazy przebiegu
Egzema przebiega w czterech następujących po sobie etapach – początkowo zmiany chorobowe mają postać rumienia, następnie pojawiają się grudki, które w szybkim czasie przekształcają się w pęcherzyki. W ostatniej fazie powstają strupy. Zmianą chorobowym bardzo często towarzyszy obrzęk skóry oraz świąd o różnym nasileniu.
Fazy egzemy można również podzielić ze względu na nasilenie objawów chorobowych:
- faza ostra – po kilku godzinach od kontaktu z potencjalnym alergenem pojawia się silny rumień oraz towarzyszące mu pęcherzyki i wysięk,
- faza podostra – wówczas w miejscu chorobowo zmienionym jest zauważalne niewielkie złuszczenie oraz strupki,
- faza przewlekła – dochodzi do niej w wyniku długo utrzymującego się stanu zapalnego. Charakteryzuje się przerostem naskórka oraz silnym jego złuszczaniem. Intensywny świąd powoduje rozdrapywanie zmian skórnych. W wyniku czego powstają przeczosy – linijne ubytki naskórka tworzące się na skutek drapania oraz pęknięcia.
Dieta i domowe sposoby w walce z egzemą
Odpowiednia dieta w walce z egzemą jest kluczowa w łagodzeniu dolegliwości i zapobieganiu nawrotom. Jej podstawa powinna opierać się na wyeliminowaniu składników, których działanie predysponuje do alergii lub nadwrażliwości. Bardzo często za powstanie zmian odpowiada mleko krowie, jajka czy tłuszcze zwierzęce. Warto również ograniczyć spożycie kofeiny, herbaty oraz alkoholu, gdyż zaostrzają objawy egzemy. W ciągu dnia poleca się picie naparów z pokrzywy oraz korzenia łopianu. Należy pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Domowe sposoby w leczeniu egzemy polegają na kąpielach i stosowaniu okładów. W przypadku egzemy pojawiającej się między innymi na dłoniach bardzo dobrze sprawdzi się smarowanie zmian maścią nagietkową i żywokostową. Składniki w nich zawarte przyspieszają gojenie podrażnionych miejsc. Można również zastosować okłady z aloesu – skutecznie łagodzą zmiany zapalne. Jeśli egzema dotknęła całe ciało, szczególnie pomocne jest stosowanie ciepłych kąpieli z dodatkiem nadmanganianu potasu lub z dwiema łyżeczkami sody oczyszczonej.
Odpowiednia pielęgnacja skóry jest podstawą w leczeniu atopowego zapalenia skóry – musi być stosowana zarówno w trakcie zaostrzenia objawów, jak i remisji. Osoby cierpiące na AZS powinny sięgać po preparaty przeznaczone dla skóry atopowej. Zawarte w nich składniki łagodzą stan zapalny i wspomagają odbudowę naturalnej bariery hydrolipidowej skóry. Skóra atopowa jest wymagająca i w wielu przypadkach reaguje podrażnieniem, swędzeniem oraz zaostrzeniem przebiegu. Ważne jest, aby wychodząc na zewnątrz stosować filtry ochronne o wysokim SPF i zakrywać możliwie duże powierzchnie ciała najlepiej jasnymi, przewiewnymi tkaninami. Nadmierna potliwość powoduje szybsze przesuszanie skóry, stąd konieczne jest odpowiednie dbanie o higienę.
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - leczenie
Zasadnicze znaczenie ma wyeliminowanie kontaktu z alergenem lub czynnikiem drażniącym.
Podstawę leczenia przeciwzapalnego kontaktowego zapalenia skóry alergicznego i z podrażnienia stanowią glikokortykosteroidy stosowane miejscowo (np. w maści, kremie) zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni. Bardzo suche zmiany na dłoniach lub stopach w ostrym okresie zapalenia mogą wymagać stosowania glikokortykosteroidów pod opatrunkiem. Czasem lekarz może zalecić także stosowanie glikokortykosteroidów doustnie w ciężkich przypadkach ostrego zapalenia lub w przypadku zajęcia dużej powierzchni skóry.
W ostrym zapaleniu z pęcherzykami i wysiękiem (zbieraniem się płynu) oprócz glikokortykosteroidów stosuje się okłady ściągające – z samej wody, z 0,9-procentowym roztworem NaCl lub z octanowinianem glinu. Okłady wysuszają skórę i łagodzą świąd. Stosuje się je kilka razy dziennie – wilgotną bawełnianą tkaninę nakłada się na skórę i zmienia 1–4 razy co 15–30 min.
W przypadku przewlekłego zapalenia i pogrubienia i szorstkości skóry w następstwie zapalenia, szczególnie w kontaktowym zapaleniu skory z podrażnienia, skuteczne są środki nawilżające z dużą zawartością tłuszczów, środki keratolityczne, czyli rozpuszczające zrogowaciałą warstwę naskórka (kremy zawierające polidokanol i mocznik) oraz wazelina.
Świąd można opanować, stosując doustnie leki przeciwhistaminowe lub leki przeciwświądowe (mentol 0,1–2%, kamfora 0,1–3%) miejscowo.
Fototerapię UVA lub UVB, czyli naświetlanie zmian, lekarz może zalecić u chorych, u których inne sposoby leczenia okazały się nieskuteczne albo są przeciwwskazane. Chorzy narażeni na alergeny zawodowe, którzy nie mogą stosować rękawic lub kremów ochronnych, mogą odnieść korzyść z przewlekłego stosowania fototerapii.
W fotoalergicznym i fototoksycznym kontaktowym zapaleniu skóry stosuje się preparaty zawierające filtry promieniowania UVB i UVA.