U nas zapłacisz kartą
Wyprysk alergiczny rozsiany - Przyczyny, Objawy i Metody Leczenia
Przyczyny wyprysku kontaktowego niealergicznego
Wyprysk kontaktowy niealergiczny rozwija się w efekcie kontaktu skóry z substancjami drażniącymi. Nie dochodzi do rozwoju alergii, a jedynie stanu zapalnego. Najwcześniejszą postacią niealergicznego wyprysku kontaktowego może być pieluszkowe zapalenie skóry. Ten wyprysk kontaktowy u niemowląt powstaje w efekcie współdziałania takich czynników jak mechaniczne otarcia skóry pieluszką, oddziaływanie amoniaku i bakterii kałowych, a także nadkażenie skóry drożdżakami Candida albicans.
Czynnikami sprzyjającymi powstaniu niealergicznego wyprysku kontaktowego mogą być:
- detergenty,
- mydła,
- woda,
- cytrusy,
- związki rtęci,
- nadmanganian potasu,
- rozpuszczalniki,
- oleje,
- czosnek i cebula.
Uczulenie na twarzy – jak wygląda i co może być jego przyczyną?
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) – przyczyny
- Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
- nikiel, np. biżuteria, wykończenia odzieży (zamki, guziki), okulary
- chrom (metale, cement, skóra garbowana)
- kobalt (metale, cement)
- formaldehyd (odzież, lakier do paznokci, tworzywa sztuczne)
- substancje zapachowe (perfumy, olejki eteryczne, kosmetyki)
- balsam peruwiański (perfumy)
- konserwanty (podłoże leków stosowanych miejscowo, kosmetyki)
- przyśpieszacze wulkanizacji i przeciwutleniacze gumy (rękawiczki lateksowe, bielizna, buty, lycra, oleje techniczne)
- leki (neomycyna, benzokaina)
- barwniki (farby do włosów i tkanin)
- kalafonia (kleje, papier, pokosty)
- lanolina (kremy)
- monomery akrylu (cement ortopedyczny).
Czynniki ryzyka rozwoju alergicznego kontaktowego zapalenie skóry nie są znane, ale wydaje się, że duże znaczenie ma predyspozycja genetyczna.
- Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia
Powstaje w wyniku kontaktu skóry ze stężoną substancją drażniącą (np. silne kwasy albo zasady, wybielacze) albo w wyniku przewlekłego działania mniej stężonej substancji powodującej wysuszenie skóry i uszkodzenie naskórka.
Substancje drażniące:- mydła i detergenty
- alkohole i środki odkażające
- kwasy i ługi
- rozpuszczalniki organiczne, smary, oleje techniczne, benzyna, olej napędowy
- żywice i kleje
- farby, tusze i werniksy
- cement, beton, gips
- środki owadobójcze i grzybobójcze
- nawozy sztuczne
- włókna szklane.
- Fotoalergiczne lub fototoksyczne kontaktowe zapalenie skóry
Przyczyny fototoksycznego kontaktowego zapalenie skóry, to np. dziegieć, furokumaryny (np. psolareny stosowane leczniczo lub zawarte w owocach, zwłaszcza w limonkach i jarzynach), czerwień bengalska (stosowana w okulistyce), niesteroidowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, pochodne kwasu propionowego (np. ibuprofen).
Przyczyny fotoalergicznego kontaktowego zapalenia skóry, to np. kosmetyki z filtrem UV, substancje zapachowe, środki odkażające, leki przeciwgrzybicze.
Wyprysk kontaktowy – leczenie i profilaktyka
Podstawą profilaktyki oraz leczenia wyprysku kontaktowego jest unikanie styczności skóry z substancją wywołującą alergię lub podrażnienie skóry. Jest to możliwe m. in. dzięki wykonaniu skórnych testów płatkowych. W przebiegu alergicznego wyprysku kontaktowego leczenie sprowadza się przede wszystkim do stosowania leków przeciwzapalnych i przeciwalergicznych. Miejscowo stosowane są glikokortykosteroidy w postaci kremów i maści, zaś farmakoterapia ogólna to stosowane doustnie leki przeciwhistaminowe. Ciężki przebieg schorzenia może wiązać się z koniecznością zastosowania glikokortykosteroidów doustnych. W przypadku ostrego przebiegu wyprysku z silnym wysiękiem, konieczne jest stosowanie preparatów odkażających, np. kwasu bornego do wykonania okładów lub nadmanganianu potasu w formie leczniczych kąpieli. Natomiast w przebiegu przewlekłego wyprysku kontaktowego z nadmiernym rogowaceniem skóry warto sięgnąć po preparaty złuszczające na bazie mocznika czy kwasu salicylowego.
Gdy pojawia się wyprysk kontaktowy niealergiczny, leczenie sprowadza się do miejscowego stosowania glikokortykosteroidów, a także odpowiedniej pielęgnacji skóry, bazującej na emolientach.
Bibliografia:
- Langner A., Postepowanie terapeutyczne w wyprysku, Przew Lek 2000, 78 – 92
- Kręcisz B. i in., Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, Alergia 2014, 1: 19 – 24
Wyprysk kontaktowy w przebiegu alergii na seler
- Wyprysk kontaktowy w przebiegu alergii na seler E. Załuga 2, E. Janowska 1, A. Klimowicz 2 , M. Kurek 1 1 Zakład Alergologii Klinicznej 2 Katedra i Klinika Chorób Skórnych i Wenerycznych
- Rodzina APIACEAE - baldaszkowate Seler, pietruszka, koper, marchew, anyżek, kminek, kolendra Seler - Apium graveolens Brzoza Api g 1 16 kDa, termolabilny Api g 4profilina, termostabilny Inne ? Bylica
- Pacjent No: 42/2001 Skierowanie: „wyprysk w przebiegu uczulenia na warzywa” • Wywiad: • od 6 lat zmiany na skórze dłoni • kontakt zawodowy z: selerem, koprem, porem, • pietruszką i szczypiorem • od 6 miesięcy zmiany na skórze kończyn dolnych • objawy OAS po spożyciu selera surowego • bez cech atopii i alergii IgE. Hospitalizacja: zapalenie naczyń chłonnych kończyny górnej lewej
- Karta informacyjna Oddziału Dermatologii • Rozpoznanie: • Eczema professionale cum allergisatio secundaria • Lymphangitis membri superiori sinistri • Informacje dodatkowe: • test potarcia i z selerem naturalnym – ujemny ! • test płatkowy otwarty z selerem naturalnym – ujemny ! • po 30 min poczucie blokady nosa i świądu • skóry policzków. Nazajutrz zmiana wypryskowa • w miejscu ekspozycji na seler • Badanie przedmiotowe: • zmiany wypryskowe na skórzedłoni • bez innych odchyleń
- Rozpoznanie wstępne: zespół alergii jamy w przebiegu uczulenia na seler PROGRAM DIAGNOSTYCZNY - wyniki • Badanie przesiewowe w kierunku atopii – próby punktowe • Histamina: 5 mm, kontrola negatywna: 0 mm [średnica bąbla] • roztocza kurzu domowego, naskórek kota i psa – wynik ujemny • mieszanki pyłków drzew, traw i chwastów – wynik ujemny Próby punktowe: seler, pietruszka, por, szczypior, koper w postaci naturalnej - wynik ujemny • sIgE: MagicLite System • seler – wynik ujemny • pyłki drzew – wynik ujemny Próba prowokacji wargowej
- Próba prowokacji wargowej SBPCFC VERUM – sok selera świeżego PLACEBO– zawiesina herbaty w 0.9% NaCl 11:50 – tętno 80 / min RR 150/ 100 11:55 – PLACEBO 12:05 – zawroty głowy tętno miarowe 90/min, RR 150 / 90 12:10 – poczucie pieczenia w czerwieni wargowej w miejscu podania, uporczywe poczucie smaku i zapachu selera 12:20 – objawy ustąpiły samoistnie, samopoczucie dobre 12: 20 – tętno 80 / min RR 160 / 105 12: 24 – poczucie pieczenia w miejscu podania tętno 80 / min, RR 160/ 105 12:30 - zawroty głowy, nudności, poczucie drętwienia wargi bez cech obrzęku 12: 35 – objawy ustąpiły, samopoczucie dobre WYNIK PRÓBY UJEMNY
- Rozpoznanie wstępne: wyprysk kontaktowy w przebiegu uczulenia na seler PROGRAM DIAGNOSTYCZNY - wyniki • Próby płatkowe • seler, pietruszka, por, szczypior, koper postać naturalna • seler postać gotowana • zestaw standardowy I + II • Materiał do prób: roztarta masa w 0.9% NaCl 1: 2 [g/ml] • około 30 mg w 1 komorze • Uwaga: 2 czasy ekspozycji • ekspozycja 24 h z odczytem po: 24 h, 48 h i 72 • ekspozycja 48 h z odczytem po: 48 h i 72 h
- Wyniki prób płatkowych: ekspozycja –24 h
- Pacjent No: 42/2001 Wyniki prób płatkowych: ekspozycja –48 h Zestaw standardowy Siarczan niklu +++ Chlorek kobaltu +++ W badanym selerze nie stwierdzono obecności niklu
- WNIOSKI • Wyprysk zawodowy w przebiegu alergii kontaktowej • na seler pietruszkę i koper • 2. Reakcja fototoksyczna na seler • 3. Nie rozpoznano alergii IgE na seler Boffa M i wsp: Celery soup causing severe phototoxicity during PUVA therapy Br J Dermatol 1996, 135: 334 Seligman PJ i wsp: Phytophotodermatitis from celery among grocery workers Arch Dermatol 1987, 123: 1478
Jak leczyć ezgemę?
Ścieżka leczenia zależy od rodzaju egzemy, dlatego kluczowe znaczenie w planowaniu skutecznej terapii ma właściwie przeprowadzona diagnostyka. Diagnostyka opiera się na szczegółowym wywiadzie. Powinna też uwzględniać badania alergologiczne [6].
Egzemę przeważnie leczy się objawowo, z miejscowym zastosowaniem glikokortykosteroidów, np. w postaci kremów. Jeśli wysypka jest rozległa, dermatolog może zalecić krótkotrwałą terapię doustną lub w zastrzykach [1]. Alternatywną metodę leczenia stanowią inhibitory kalcyneuryny, a w przypadku podłoża alergicznego – leki przeciwhistaminowe. W niektórych postaciach choroby zastosowanie mają też fototerapia i zabiegi okluzyjne, np. plastry lecznicze [1].
Jeżeli zmiany są nadkażone, należy zastosować także odpowiednią terapię przeciwdrobnoustrojową, np. antybiotyk lub lek przeciwgrzybiczy. W leczeniu długotrwałym i profilaktycznym decydujące znaczenie ma stosowanie środków do pielęgnacji, ochrony i nawilżania skóry, np. emolientów z ceramidami. Pomagają one wzmocnić lub odbudować barierę skórną [1,6].
Czasem konieczne jest równoległe leczenie zaburzeń lękowych i innych problemów emocjonalnych przyczyniających się do cyklu swędzenia i drapania [1].
Aleksandra Lipiec
