U nas zapłacisz kartą
Wyprysk atopowy u dziecka - Przyczyny, Objawy i Skuteczne Metody Leczenia
Atopowe zapalenie skóry - czy można je wyleczyć, jak łagodzić objawy?
Podchodząc do leczenia atopowego zapalenia skóry (AZS), należy pamiętać o jego trzech głównych elementach - profilaktyce, pielęgnacji skóry, oraz leczeniu, miejscowym i ogólnym.
W przypadku profilaktyki mowa tutaj o działaniach charakterystycznych dla innych chorób skóry.
Profilaktyka pierwotna dotyczy tych dzieci, których rodzice obciążeni są atopią. W ramach tych działań stosuje się przedłużone karmienie piersią, ograniczenie ekspozycji na alergeny.
Profilaktyka wtórna dotyczy tych chorych, u których wystąpiły już objawy skóry atopowej. W tym zakresie ważna jest diagnostyka alergologiczna, pielęgnacja skóry, eliminowanie problematycznego alergenu i unikanie podrażnień. Profilaktyka dodatkowa skupia się na powstrzymywaniu rozwoju objawów klinicznych innych niż te związane ze skórą - czyli np. ze strony układu oddechowego.
Egzema atopowa (jak kiedyś określano atopowe zapalenie skóry) charakteryzuje się znaczną suchością dotkniętej nią skóry.
Choroba powoduje nieprawidłowe działanie bariery skórnej, zwiększając przeznaskórkową utratę wody, połączoną z mocnym swędzeniem oraz stanem zapalnym. W leczeniu miejscowym stawia się na nawilżanie skóry osłabionej chorobą.
W zakresie leczenia miejscowego duży wpływ na chorobę mogą mieć domowe metody leczenia AZS. Zauważa się pozytywny wpływ branych w trakcie dnia, krótkich pryszniców, natłuszczanie, lecznicze kąpiele w mieszankach ziół i emolientu, szczególnie poleca się w tym przypadku rumianek. Oprócz tego stosuje się również maści przepisane przez lekarza - kremy, lotiony, lipokremy i kremy nanocząsteczkowe. Choremu zaleca się również rezygnację ze standardowego mydła i kosmetyków, na rzecz ich substytutów, wykonanych specjalnie w celu zwalczania objawów AZS. Działania pielęgnacyjne są szczególnie ważne w przypadku atopowego zapalenia skóry dłoni, które często narażone są na działanie detergentów - dlatego pamiętać warto o tym, by odpowiednie emolienty stosować kilka razy w ciągu dnia.
Profilaktyka zaostrzeń AZS
Nie zapobiegniesz chorobie, ale możesz zrobić bardzo dużo, aby nie dopuścić do jej nawrotów i zaostrzenia objawów. Aby zmniejszać negatywne skutki AZS i hamować chorobę:
- po kontakcie z wodą lub kąpieli natłuszczaj skórę poleconymi przez lekarza preparatami
- zrezygnuj z kąpieli dziecka w płynach z substancjami zapachowymi
- osuszaj skórę dziecka po kąpieli – rób to delikatnie, nie trzyj, nie podrażniaj
- stosuj odpowiednie preparaty do nawilżania skóry – zapytaj o nie lekarza
- zrezygnuj z kosmetyków z dodatkiem spirytusu
- pierz ubrania w preparatach dla alergików
- ubieraj dziecko w przewiewnie, miękkie ubrania z naturalnych tkanin
- jeśli objawy pojawiają się po kontakcie z alergenami pokarmowymi – wyeliminuj je z diety wg instrukcji lekarza alergologa (zastosuj tzw. drabinę mleczną lub drabinę jajeczną)
- zmniejszaj kontakt z czynnikami drażniącymi – kurzem, chemikaliami, detergentami
- unikaj nagłych zmian temperatury.
Konsultacja – dr med. Piotr Dąbrowiecki – alergolog
Domowe sposoby w leczeniu AZS
Do domowych sposobów łagodzących objawy oraz zapobiegających zaostrzeniom atopowego zapalenia skóry zalicza się:
- Unikanie długotrwałych kąpieli, gdyż chlorowana woda wysusza skórę.
- Stosowanie preparatów nawilżających i natłuszczających, zwłaszcza podczas kąpieli i tuż po niej.
- Unikanie stosowania tradycyjnych mydeł, płynów do kąpieli i kosmetyków zapachowych.
- Regularne stosowanie preparatów emolientowych.
- Używanie kremów i maści zawierających mocznik lub kwas salicylowy (nie jest zalecany u dzieci), które zmiękczają skórę i zapobiegają jej pogrubianiu się.
- Stosowanie preparatów przeciwświądowych, np. z zawartością mentolu.
- Używanie specjalnych proszków i płynów do płukania przeznaczonych dla alergików.
- Unikanie moczenia rąk i kontaktu skóry z detergentami (zwłaszcza podczas sprzątania), zakładanie rękawiczek ochronnych.
- Noszenie przewiewnej odzieży, wykonanej z naturalnych materiałów, unikanie odzieży z wełny, która drażni skórę.
- Unikanie przegrzewania skóry.
Czy AZS jest wyleczalne?
Atopowe zapalenie skóry u dzieci najczęściej ustępuje samoistnie w wieku przedszkolnym. Niekiedy jednak objawy AZS mogą nawracać do wieku dorosłego. Atopowe zapalenie skóry jest chorobą powstającą na skutek defektu skóry i zaburzenia jej szczelności, przez co objawy wyprysku atopowego mogą pojawiać się nawet po wielu latach bez zaostrzeń. Osoby z atopią mają większą skłonność do występowania innych chorób alergicznych, takich jak astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa oraz alergie pokarmowe.
Podstawą pielęgnacji skóry atopowej jest stosowanie preparatów nawilżających i natłuszczających. Dzięki nim możliwe jest zatrzymanie wody w skórze, co równocześnie zapobiega jej nadmiernemu przesuszaniu, które powoduje świąd. Do substancji łagodzących swędzenie skóry zalicza się m.in. leki antyhistaminowe czy preparaty zawierające mentol, o których wspomniano wyżej. Należy unikać drapania skóry, gdyż powoduje to powstanie uszkodzeń skóry i wzrost ryzyka nadkażenia bakteryjnego lub grzybiczego.
Pielęgnacja skóry z AZS u dzieci i dorosłych
Pielęgnacja skóry atopowej u osób dorosłych zależna jest od rozległości oraz nasilenia zmian skórnych. Główną rolę w leczeniu oraz profilaktyce zaostrzeń AZS odgrywa systematyczne i regularne stosowanie preparatów emolientowych oraz unikanie kontaktu z czynnikami uczulającymi. Skóra atopowa powinna być smarowana 3–4 razy dziennie, aby osiągnąć dobre efekty. Należy wybierać kosmetyki przeznaczone do skóry atopowej, które nie zawierają substancji uczulających.
W przypadku zaostrzenia objawów atopowego zapalenia, które objawia się powstawaniem grudek, zmian rumieniowych czy nasilonej lichenifikacji ze świądem, zaleca się zastosowanie preparatów o działaniu przeciwzapalnym, zwłaszcza glikokortykosteroidów lub inhibitorów kalcyneuryny miejscowo na skórę. Inhibitory kalcyneuryny można także stosować profilaktycznie w celu zapobiegania zaostrzeniom choroby, zgodnie z zaleceniami lekarza.
Co robić, aby uniknąć zachorowania dziecka na AZS?
W przypadku dzieci, u których nie obserwuje się jeszcze objawów chorobowych, a w rodzinach występują choroby alergiczne, zaleca się karmienie naturalne noworodków i niemowląt, odpowiednią dietę matek karmiących, opóźnienie i stopniowe rozszerzanie diety dziecka w zakresie pokarmów stałych oraz ograniczenie kontaktu dziecka z alergenami środowiskowymi.
Jeżeli wystąpią wczesne objawy chorobowe, należy zmniejszyć kontakt organizmu pacjenta ze szkodliwymi czynnikami środowiskowymi, odpowiednio pielęgnować skórę dziecka oraz zapobiegać infekcjom. Ogniska zapalne (np. w jamie ustnej w postaci próchniczych, niedoleczonych zębów czy obecność ropnych migdałków) mogą być przyczyną nasilenia zmian skórnych, zatem istotne jest ich jak najwcześniejsze wyleczenie.